Morgunblaðið - 08.03.1958, Page 2

MORCVNBL4ÐIÐ
Laugardagur 8. marz 1958
V.
Sfóreignaskatturinn mun hafa
lamandi áhrif á atvinnulífið
Harðar umræður á ABþinffi
Á FUNDI í efri deild Alþingis í
gær var rætt um frumvarp, sem
ríkisstjórnin flytur til að fá stað-
fest bráðabirgðalög, sem sett voru
31. desember sl. Var efni þeirra
það, að álagningu stóreignaskatts
skyldi lokið fyrir febrúarlok
þessa árs, en í lögunum, sem sett
voru I sumar, var svo til skilið,
að henni skyldi ljúka fyrir sið-
ustn áramót.
Eysteinn Jónsson flutti stutta
framsöguræðu um frumvarpið og
sagði, að ekki hefði unnizt tími
til að ljúka skattlagningunni fyr-
ir áramót, en henni væri nú lok-
ið, og hefði skattgjaldið reynzt
vera 135 millj. kr. — Eitthvað
myndi það þó lækka, þegar kær-
ur væru úrskurðaðar. •
Harkaleg skattheimta
Jóhann I'. Jósefsson tók næstur
til máls og ræddi um stóreigna-
skattinn almennt. Gagnrýndi
hann harðlega setningu laganna
um hann og framkvæmd þeirra.
Hann sagði m. a.:
Stóreignaskattur var lagður á
1950, og eru fjöldamargir enn að
greiða hann. Verður að telja lík-
legt, að mörgum þessum mönnum
vórði nú gert að greiða nýjan
. skatt. Skatturinn, sem lagður hef-
ur verið á nú, er svo tillitslaas
og harkalegur, og lagður á af svo
mikilli ónærgætni af hahdlöng-
urum fjármálaráðherrans, að
ekki er annað sjáanlegt en marg-
ir muni dæmast úr leik sem sjálf-
stæðir atvinnurekendur, ég vil
segja sem sjálfstæðir borgarar.
Þessi skattur mun hafa verið
ákveðinn til að þóknast kommun-
istum, þegar núverandi stjórn
var mynduð. Þeir eru líka þeir
einu, sem hafa fagnað skattálagn-
ingunni, ef frá er skilin mið-
stjórn Framsóknarflokksins, en
forsætisráðherrann og fjármála-
ráðherrann létu sína sauðtryggu
fylgismenn þar lýsa ánægju moð
þetta furðulega bjargráð. Stór-
eignaskatturinn átti víst að vera
einn liður í ráðstöfunum ríkis-
stjórnarinnar í efnahagsmálum.
Lofað var miklum bjargráðum,
en þetta tryllta eignarnám og
árás á framleiðsluna, ekki sizt
sjávarútveginn, er hið eina, sem
sézt hefur enn.
Beðið um upplýsingar
Ég vil nú biðja fjármálaráð-
herra um nokkrar upplýsingar
varðandi þetta mál.
Hve mikið af stóreignaskattin-
um á að greiðast af útgerðar-
mönnum eða fyrirtækjum þeirra?
Hve mikill hluti stóreignaskatts-
ins frá 1950 er enn ógreiddur?
Hve mikill hluti skattsins nú á
að greiðast af sömu aðilum og
skattlagðir voru 1950? Hví ligg-
ur ekki frammi skrá yfir skatt-
greiðendur? Hvers vegna er stór-
eignaskatturinn ekki frádráttar-
hæfur?
Fjármálaráðherra hefur nú
væntanlega skilið, í hvert óeíni
stefnir, ef innheimta á stóreigna-
skattinn eins og ætlunin var. Ég
vil því spyrja, hvort ekki megi
vænta stuðnings hans við tillög-
ur, sem ég mun bera fram í fjar-
hagsnefnd þessarar deildar, um
að lengja greiðslutíma skattsius
úr 10 árum upp í t. d. 20 ár og
lækka vextina úr 6% í t. d. 3%?
Keglur um skattinn
Eysteinn Jónsson: Það voru
stór orð, sem þingmaður Vest-
mannaeyinga hafði um stóreigna-
skattinn. En fyrir noltkrum árum
áttu Sjálfstæðismenn þátt í að
leggja á stróeignaskatt og þeir
hafa síðan gortað af að hafa att
frumkvæðið að þeim ráðstöfun-
um, sem þá voru gerðar í efna-
hagsmálum. Stóreignaskattur er
hið mesta bjargráð, þegar Sjáií-
stæðismenn leggja hann á, en
stórhættulegur ella.
Samkvæmt stóreignaskattslög-
unum frá því I fyrra skal meta
fasteignir eftir nýja fasteigna-
matinu, en landsnefndin má
bækka mat á lóðum, ef hún telur
það nauðsynlegt til að það sé í
samræmi við söluverð. Ella eru
niðurjöfnunarreglurnar nú yfir-
leitt mildari en var 1950, t. d. er
sparifé skattfrjálst.
Síðasti ræðumaður réðst á þá,
sem lagt hafa skattinn á og kail-
aði þá handlangara mína. Ég vil
benda á, að endanleg niðurjöfn-
un hefur alls ekki farið frarn,
því að kæra má skattinn til 5
manna nefndar, sem skipuð er 4
þingkjörnum mönnum og einum
manni tilnefndum af Hæstarétti.
Spurningum þingmannsins get
ég ekki svarað fyrirvaralaust.
Ég vil aðeins geta þess, að tekið
verður til athugunar, hvort birta
skuli lista yfir þá, sem skattinn
eiga að greiða. Einnig er sjálf-
sagt að ræða um það í nefnd,
hvort rétt sé að lengja greiðslu-
frest og lækka vexti.
Dæmi um mat á eignum
Allmikil frekari orðaskipti
urðu um málið milli þeirra Jó-
hanns Þ. Jósefssonar og Eysteins
Jónssonar.
Jóhann sagði, að stóreigna-
skatturinn hefði verið lagður á
1950 í sambandi við víðtækar
ráðstafanir í efnahagsmálum,
gengislækkun o. fl. og hefði því
staðið öðru vísi á en nú. Einnig
kvað hann Eystein Jónsson hafa
verið fjármálaráðherra þá eins og
nú og hafa borið höfuðóbyrgð á
þeim hluta laganna um gengis-
skráningu o. fl,, sem fjallar um
stóreignaskatt.
Einnig tók Jóhann dæmi um
útreikning skattsins. Hann sagði,
að maður, sem keypti hlutabréf
fyrir 750 kr., þegar Eimskipa-
félag íslands var stofnað fyrir
rúmlega 40 árum, og hefur að-
eins fengið 4% arð af þeim ár- !
lega, hefði nú orðið að sæta því,
að bréfin voru metin á 77;304 kr.
Hann þarf vegna annarra eigna
sinna að greiða af bréfunum í
stóreignaskatt nálega þrefalt
nafnverð þeirra: — 2118 kr.
Þetta taldi Jóhann mikla fjar-
stæðu, ekki sízt þar sem ekki
væri heimilt að borga nema 4%
arð af hlutabréfum í Eimskipa-
félaginu. Taldi hann félagið nú í
miklum vanda, þar sem það
þyrfti að greiða miklar fjárhæð-
ir í skatt vegna hluthafanna.
Annað dæmi tók Jóhann um
fasteign, sem skv. gamla matinu
var metin á 245 þús. kr. Um aðr-
ar eignir hjá eiganda hennar er
vart að ræða. 1950 átti hann að
greiða 170 þús. kr. í stóreigna-
skatt, nú 579 þús. kr.
Málinu var að umræðu lokinni
vísað til 2. umr. og fjárhags-
nefndar.
Franskur rifhöfundur segir að
nafn Jamilu hafi verið falsað
Ölfaþyfur óf af má!i 22ja ára Aisír-stúlky
PARÍS. — Robert Lacoste, Alsírmálaráðherra Frakka, hefur farið
þess á leit við Coty, Frakklandsforseta, að hann náði 22ja ára gamla'
Alsírstúlku, Jamilu Bouhira, sem Frakkar hafa dæmt til dauða
fyrir þátttöku í sprengjutilræði í Algeirsborg. — Mál Jamilu hefur
vakið mikla athygli, bæði í Frakklandi og utan þess, einkum nú
upp á síðkastið, þegar það kvisaðist að ráðgert væri að hengia
hana í dag, föstudag.
Jamila var dæmd til dauða af
frönskum herrétti í Alsír í júlí í
Kömuiúsilsfar sfcufii
- neyddu oklcur fil að lenda
SEOUL, 7. marz. — Bandaríski
flugmaðurinn Willis P. Hobbs,
sem stjórnaði suður-kóresku flug
vélinni, sem flugmenn kommún-
ista neyddu til að lenda í Norður-
Kóreu, 16. febrúar sl., skýrði frá
þessu ævintýri á 90 mínútna
blaðamannafundi í dag. Hann
sagði, að hann hefði ekki vitað
um neinn árekstur í flugvélinni
fyrr en skammbyssukúlur tóku
að þjóta um flugmannsklefann.
Gerðist það skömmu eftir að
hann hafði haft samband við flug
turninn í Osan. — Síðan réðust
tveir menn inn í flugklefann og
var foringi kommúnistanna vel
vopnaður. Flugmennirnir hölluðu
sér báðir í sætum sínum til að
forðast kúlurnar, en þá var byssu
miðað í bakið á Hobbs og honum
skipað að fljúga norður fyrir
landamærin. Hann var neyddur
til að fljúga í 2100 metra hæð og
fylgdust kommúnistarnir vel mcð
fluginu. Þegar flugvélin nálgaðist
Pyongyang, komu tveir flugvellir
í ljós. Var Hobbs fyrirskipað að
lenda á þeim vel'li, sem nær var,
en á síðustu stundu breyttu
kommúnistarnir um skoðun og
létu flugmennina , lenda á flug-
velli um 24 km frá borginni. —
Kommúnistarnir spurðu Hobbs,
hvort flugvöllurinn væri banda-
rískur og þegar hann svaraði því
neitandi, sagði foringi kommún-
istanna, að ef þetta væri banda-
rískur flugvöllur, yrði hann skot
inn fyrirvaralaust. Eftir lending-
una voru flugmennirnir hafðir í
haldi í 20—30 mínútur í flug-
mannsklefanum, síðan var leitað
gaumgæfilega á þeim og að því
búnu var þeim leyft að fara. Þeg-
ar þeir gengu aftur í vélina, sáu
þeir farþegana, sem sátu í sætum
sínum með hendur fyrir aftan
höfuð. Meðal farþeganna var
Johannes W. Hinrichs og kona
hans frá Vestur-Þýzkalandi. Hin
ir farþegarnir voru frá Suður-
JCóreu. — í flugvallarbygging-
unni voru farþegar og flugmenn
yfirheyrðir, síðan var þeim ekið
inn í borgina. Ekki fengu þeir
að halda hópinn, en voru dreifðir
um borgina. Hobbs segist oft hafa
verið yfirheyrður, m. a. var hann
spurður margra persónulegra
spurninga. Viku síðar sáust nokk
ur merki þess, að kommúnistar
hygðust sleppa þeim úr haldi.
Sl. miðvikudag var farið með þá
í baðhús og þeir baðaðir. Var
þetta fyrsta baðið, sem þeir fengu
í 18 daga. Um kvöldið voru þeir
sendir frá höfuðborginni (Pyong-
yang) með lest og komu íil Kea-
song snemma næsta dag. Þeim
var skilaö aftur í Panmunjom sl.
nótt.
Gísli Magnásson
píaíiólcikari
GÍSLI MAGNÚSSON píanóleik-
ari efndi til tónleika í Þjóðleik-
húsinu miðvikudaginn 5. þ. m.
A efnisskránni voru verk eftir
Bach, Brahms, Bartók, Chopin og
Liszt. Gísli er löngu kunnur sem
framúrskarandi píanóleikari. Að
þessu sinni sló hann þó sín fyrri
met, svo maður noti íþróttamál-
ið, og var leikur hans glæsilegur
og í beztu merkingu „píanistísk-
ur“, línur skýrt dregngr og
pedalnotkun í hóf stillt. Tónleik-
arnir hófust með itálska konsert-
inum eftir Bach, sem undirritað-
ur gat því miður ekki hlustað á.
Brahms samdi Handel-tilbrigðin
op. 24 ungur að aldri. Þetta eru
einhver merkustu píanótilbrigði,
sem samin hafa verið eftir daga
Beethovens, og er fúgan sann-
kallað meistaraverk. Gísli gerði
þessu mikla verki góð skil og
var þó fúgan sérstaklega vel
formuð og sterklega byggð upp.
Eftir hléið lék Gísli allegio
barbaro og sónatínu eftir Bar-
tók. Þessi verk nutu sín einnig
prýðilega í meðferð píanóleikar-
ans, og þá ekki siður Ballade í
As-dúr eftir Chopin, sem var af-
burðavel leikin.
Tónleikunum lauk með Polo-
naise í E-dúr eftir Liszt. Þeii
sem halda því fram að Liszt hafi
verið lélegt tónskáld mega sann-
arlega fyrirverða sig fyrir slíkt
hjal, en maður verður þess oft
var, að sumar „vitsmunaverur"
viðhafa slík ummæli. Sannarlega
er Liszt oft stórbrotinn í verkuin
sínurn, vinnubrögðin meistaraleg,
og hver býr yfir méiri hljóm-
auðgi en einmitt hann? Þetta
stórglæsilega píanóverk var leik-
ið með miklum yfirburðum, svo
sló gneistum.
Allmargt var áheyrenda, en
hefði átt að vera húsfyllir. —
Aheyrendur fögnuðu listamann-
inum hjartanlega, og varð hai>n
að leika aukalög.
P. í.
fyrra og hefur síðan setið í svart-
holi og beðið þess, að dómnum
yrði fullnægt. En á þessu tíma-
bili hafa margir lagt sig fram
um að bjarga lífi hennar, eins og
skýrt hefur verið frá í fréttum.
Franski rithöfundurinn, Georges
Arnaud, hefur skrifað bók um
mál Jamilu og segir þar m. a„ að
hún hafi verið dæmd á fölskum
forsendum. í bókinni segir Arn-
aud ennfremur, að unga stúlkan
hafi liðið miklar kvalir í fang-
elsinu vegna pyndinga, sem áttu
að neyða hana til að skrifa undir
játningu. Rithöfundurinn segir,
að hún hafi ekki sjálf skrifað
undir heldur hafi undirskrift
hennar verið fölsuð.
Loks má geta þess, að Lacoste
hefur neitað því, að Jamila verði
tekin af lífi í dag. Hann bætti
því við, að „engin kona hefur
verið tekin af lífi á umráðasvæði
Frakka í hálfa öld“, eins og hann
komst að orði.
PARÍS, 7. marz—í kvöld var
skýrt frá því í París, að 14 manna
nefnd undir forsæti Cotys Frakk-
landsforseta fjallaði nú um mál
Jamilu Bouliir. I París ganga
menn út frá því sem vísm, að hún
verði náðuð.
GóSur afli í Sand-
gerSf í fyrradag
SANDGERÐI, 8. marz. — í fyrra
dag var mjög tregur afli í Sand-
gerði, 3—5 lestir á bát, enda var
mjög vont sjóveður. í gær var
afli miklu betri. Komu þá á land
í Sandgerði alls 115 lestir af
fiski. Héðan róa 15 bátar, og var
aflinn því 7,6 lestir að meðaltali
á bát. Aflahæstur var mb. Pétur
Jónsson með 16 lestir, næstur
var Muninn með 10 lestir og
Mummi og Guðbjörg fengu 8 lest
ir hvor. Loðnu var beitt í fyrsta
sinn í gær. — Axel.
Nú fer i hönd sá timi, þegar mikill afli berst á land hér í Reykjavík. Fisksala togara til útlanda
eru að hætta og bátarnir fara að stunda netjaveiðar í Flóanum. — Hér er „stemningarmynd“ frá
Reykjavíkurhöfn. Togari liggur við Ingólfsgarð, albúinn þess að leggja að nýju út til veiða. 1 bak-
sýn sést í Þjóðleikhúsið. (Ljósm. Mbl.. Ol. K. M.)
«