Morgunblaðið - 28.05.1958, Blaðsíða 6

0
MORCUTSBL 4 ÐIÐ
Miðvikudagur 28. maí 1958
77/ minningar um
Magdalenu Schram
Frá hátíðasamkomu KFUM og K í salarkynnum félaganna. A myndinni sést nokkur hluti gesta.
Ljósm.: Vigfús Auðunsson, bifreiðastjóri.
A níræðisafmæli Sr. Friðriks sást
vel, hvílíkum vinsældum hinn
aldni trúarleiðtogi á að fagna
Afmælisbarnið fékk m.a. skeyti úr háloftum
og yfir 1500 vinala.
MAGDALENA Sigríður Arna-
dóttir Schram er látin á níunda
tug ævi sinnar. Hún andaðist á
Landakotsspítala að kvöldi þess
22. þ. m. Af ævilöngum kynnum
mínum af þessari merkiskonu og
heimili hennar, langar mig að
stinga niður penna og minnast
hennar með fáum orðum.
Magdalena fæddist á Possi í
Staðarsveit þann 19. júlí 1874 og
vantaði því ekki nema tvo mán-
uði upp á 84. aldursárið. Hún var
næstelzt fjögurra systkina. E'zt
þeirra var Margrét, sem fluttist
til Ameríku um aldamótin og býr
þar ennþá í hárri elli. Yrgri
systkini hennar voru Gestur,
prentari, sem er enn á lífi og
Guðrún Elísabet, sem dó ung.
Foreldrar þeirra systkina /oru
þau Arni Hannesson, Árnasonar
apótekara í Stykkishólmi og Mar_
grét Gestsdóttir. Jónssonar bórida
á Varmalæk í Borgarfirði. Fyrstu
búskaparár sín bjuggu þau Árni
og Margrét á Snæfellsnesi og þar
fæddust öll börnin. Fátækt og
basl var mikið á heimili foreldr-
anna. enda var Árni mjög heiisu-
tæpur og þoldi illa að stunda bú-
skap og mun það hafa ráðið
mestu að þau fluttust til Reykja-
víkur með börnin, árið 1883, og
var þá Magdalena 8 ára. Alla tíð
síðan hefir hún haldið tryggð við
Reykjavík.
Hvítasunnan.
VÍTASUNNAN er vafa-
laust sú af hinum þremur
árlegu stórhátíðum kirkjunnar,
sem minnst helgi fylgir í hugum
alls almennings. Hún er arfleifð
frá trúarbrögðum Gyðinga eins
og páskarnir og hafði maðal
þeirra tvíþætt eðli: hún var bæði
uppskeruhátíð og jafnframt hátíð
til að minnast þess, er Guð gaf
Gyðingum lögmálið á Sínaífjalli.
Við höldum hvitasunnu til að
minnast þess atburðar, er 2.
kapítuli Postulasögunnar greinir
frá: „Og er nú var kominn
hvítasunnudaguzinn, voru þeir
allir saman komnii í einum s'.vð;
og skyndilega varð gnýr af himni,
eins og aðdynjandi sterkviðris
og fyllti allt húsið, sem þeir sá‘u
í; og þeim birtusx tungur, ei is
og af eldi væru, er kvísluðust g
settusi á einn og sérhvern þeirra;
og þeir urðu allir fullir af heil-
ögum anda og tóku að tala öt--
um tungum, eins og andinn gaf
þeim að mæla“. Hvítasunnan er
því naldin til að minnast pess
ac heilagur andi kom yfir læri-
sveinana og þess jafnframt að
þetta varð upphaf kristinnar
kirkju.
Séra Friðrik níræður.
Ú á hvítasunnunni átti séra
Friðrik Friðriksson í K F'.U.
M. níræðisafmæli.Hann hefir sem
Eftir að Árni fluttist til Reykja-
víkur stundaði hann skriftir og
fræðimennsku. enda hafðj hann
sérlega faliega rithönd og var
fróðleiksfús. Fátæktin hamlaði
honum að ganga þá braut í lífinu,
sem hann hefði helzt kosið. Hann
var töluvert þekntur maður í
Reykjavík um og eftir aldamótin,
og muna margir eldri Reykvík-
ingar eftir honum. Að Magdalenu
standa góðar og traustar ættir í
báða liði.
Árið 1895 giftist Magdalena
eftirlifandi manni sínum EUert
Kr. Schram og eignuðust þau
fimm mannvænleg börn, sem öll
eru á lífi. Ellert var lengst af
skipstjóri á skútum og var því
löngum fjarvistum frá heimilinu.
Þá hefir reynt á stjórnsemi kon-
unnar og ber víst öllum saman
um það, að heimilisskútunni hafi
verið stýrt með mikilli prýði.
Hjónaband þeirra Ellerts og
Magdalenu var sérstaklega gott
og til fyrirmyndar á allan veg.
Þau voru glæsíleg hjón og vöktu
athygli þar sem þau fóru og fljótt
fann maður hve hugir þeirra
voru samstilltir:
Af tveggja sálna sælu
er sál hvers engils giödd —
en heimsbörn, sem himin gleðja
til hæðanna verða kvödd
Meðan börnin voru enn í föður-
garði. var mikill samgangui og
vinátta milli heimila foreldra
minna og þeirra og á ég margar
ljúfar endurminningar frá þeim
dögum. Að fara á Stýrimanna-
stiginn var fyrir mig sem eins
konar tyllidagur; þangað var allt
af gott að koma. Meðan veikindi
ríktu á heimili mínu tók hún mig
ungan og sjúkan til fósturs í
lengri tíma og gaf Magdalena
móður minni í skyn, að nún
þyrfti ekki að hafa áhyggjur aí
framtíð minni. Fyrir petta dreng-
skaparbragð og síðari kynni mín
af henni, mun ég lengj geyma
minningu hennar.
Ellert, sem lifir konu sína í
nárri elli, á nú um sárt að binda
og sendi ég honum samúðar-
kveðjur. Þó er það gleðilegt að
á minningu góðrar og göfugrar
konu slær engum dókkumskugga.
Minningin um Magdaienu er
björt og hrein. Árni Gestsson.
kunnugt er komið mjög við sögu
æskulýðsstarfs hér á landi, og
reyndar einnig í Danmörku og
Vesturálfu, síðan fyrir aldamót
Hann stofnaði Kristilegt félag
ungra manna og Kristilegt *élag
ungra kvenna á íslandi og beitti
sér síðan fyrir því, að innan p -ss
var tekin upp ýmis starfsemi,
sem síðan hefur þróazt sjálfstætt
og haft — eins og K. F. U M.
sjálft — mikil áhrif. Þannig hét
karlakórinn Fóstbræður uppt.af-
lega Karlakór K.F.U.M., kriatt
spyrnufélagið Valur rekur uo •-
runa sinn til K.F.U.M. og hið
sama gerir skátahreyfingin á ís-
landi að nokkru leyti, því að
séra Friðrik st^fnaði á vegum
K. F. U. M. félagið Væringja
sem skipulagt var með hliðsjón
af reglum skáta og séra Friðrik
EINS og skýrt var frá í blöðúm
og útvarpi, varð sr. Friðrik Frið-
riksson níræður á hvítasunnudag.
1 tilefni afmælisins var „opið
hús“ í KFUM og K milli kl. 3 og 5
síðdegis. Komu milli 200 og 300
gestir í heimsókn, þ. á. m. for-
seti íslands sem kom kl. 1,30, for-
sætisráðherra og félagsmáiaráð-
herra.
Sr. Friðrik fékk fjölmargar á-
gætar gjafir á afmælisdaginn.
KFUM og K tilkynntu, að félög-
in hefðu gefið kr. 10 þús. til
Gideon-félagsins, sem hefur það
ágæta hlutverk að útbýta Nýja-
testamentum til ailra íslenzkra
barna í 12 ára bekkjum. Sr. Frið-
rik er heiðursfélagi í G:4eon og
hefur látið sér mjög annt um
starfsemi þess. — Þá var tilkynnt,
að knattspyrnufélagið Valur
myndi setja upp brjóstmynd af
stjórnaði ásamt Axel Tulinius,
sem síðar varð skátahöfðirgi.
Séra Friðrik hefur því unnið
mikið starf á vettvangi félags-
mála, og margir hafa haft og
munu í framtíðinni hafa mikið
gagn af þátttöku í þeim sam-
.ökum, sem ha"n hefur beitt sér
fyrir. En ég hygg, að margir geti
sagi, að þeim hafi ekki síður ver-
ið það ánægjuefni, að þeir áttu
þess kost að kynnast séra Fnð.rikí
sjálfum. Hann hefur um áratugi
verið hinn glaði en öruggi vinur
fjölda drengja á öllum aldri, og
enn í dag leggja margir leið sina
niður í K.F.U.M., þar sem sera
Friðrik situr í stóli sinum innar
um bækur og vindlakassa, og
ræðir við gesti og gangandi um
Hóras, Njál, stúdentalífið í Kaup
mannahöfn um aldamótin eða
starfið að kristindómsmálum.
Séra Friðrik þekkir alla — hann
hlýtur að vera einhver mesti
mannþekkjari, sem uppi hefur
verið á íslandi — man allt, sem
vinir hans hafa áður sagt hon-
um af eigin högum og hann kann
alltaf eitthvað uppbyggilegt 'g
skemmtilegt til að segja þeim.
Hann má með sanni kallast sjald-
gæfur maður glaður í trú sinni
og íágaður af löngum ky.mum
af klassiskum menaingararflerfð
um, íslenzkri sögu eg furðu'ega
víðtækri þekkingu á hinu flókna
menningarlífi nútímans.
honum á félagssvæði sínu, Hlíð-
arenda, en eins og kunnug't er,
var sr. Friðrik stofnandi félags-
ins. Þá tilkynntu Skógarmenn
einnig, að þeir mundu reisa hon-
um brjóstmynd í Vatnaskógi. Þá
fékk hann yfir 1500 vindla og
munu þeir væntanlega endast hon-
ur.i næstu sex mánuði. Loks fékk
Sr. Friðrik með Guðbrandsbiblíu
hann mörg hundruð skeyti og
bréf, frá möl-gum löndum. Sum
bréfin eru mjög lör.g og' í þeim
eru rifjaðar upp gamlar minn-
ingar. Sum skeytin eru einkar
skemmtileg, eins og það sem
undirritað var „Strákarnir á Sól-
faxa í 9000 feta hæð“ og litlu síð-
ar kom annað sem var undirritað
„Strákarnir á Gullfaxa í 20 þús.
feta iiseð yfir Færeyjum“.
Um kvöldið héldu KFUM og K
hátíðasamkomu í húsakynnum fé-
laganna sr. Friðriki til heiðurs.
Á samkomunni voru á 6. hundrað
manns, og voru menntamálaráð-
herra og biskup Islands meðal
gesta. Samkoman hófst með því,
að sr. Bjarni Jónsson formaður
KFUM hélt ræðu og talaði til
aímælisbarnsins. Þá flutti biskup-
inn stutt ávarp til sr. Friðriks og
gat þess, að hans yrði alltaf
minnzt sem eins merkasta manns
í xirkjusögu landsins. Tilkynnti
biskup, að stjórn Hins íslenzka
biblíufélags hefði kjörið hann heið
ursfélaga sinn og afhenti honum
Guðbrandsbiblíu að gjöf. Sr. Frið
rik þakkaði og gat þess m.a., að
það hefði alltaf verið draumur
sinn að eignast þessa bók, en
hann hefði þó aldrei þorað að
vona, að svo yrði. En nú er draum
urinn orðinn að veruleika, bætti
hann við. Síðan ávarpaði mennta-
málaráðherra afmælisbarnið og
loks talaði sr. Friðrik til sam-
komugesta. Hann drap á nokkur
atriði í lífi sínu og handleiðslu
guðs. Stjórnandi samkomunnar,
Guðlaugur Þorláksson gat þess að
lokum, að sr. Friðrik vildi taka
í hönd allra samkomugesta, um
leið og þeir gengu út. — Þess
má geta, að milli ræðuhalda yoru
sungnir sálmar, m.a. eftir sr. Frið
rik, einnig söng blandaður kór
Fóstbræðra undir stjórn Ragnars
Björnssonar og Kristinn Hallsson
söng einsöng. Upp úr kl. 8 um
kvöldið kom Lúðrasveit drengja
í heimsókn og lék sr. Friðriki til
heiðurs fyrir utan KFUM og K-
húsið. Stjórrrandi var Karl O.
Runólfsson. Lúðrasveitin lék til
kl. 8,30, en þá ávarpaði afmælis-
barnið drengina og flutti þeim
þakkir. — Samkoman fór hið
bezta fram og sýndi, hvílíkum vin
sældum hinn aldni trúarleiðtogi á
að fagna með þjóð sinni.
Sr. Friðrik Friðriksson var glað
ur og reifur að venju og lék á
als oddi. Hann er sem kunnugt
er mjög ern.
*éra Friðriks sjóður
HAFNARFIRÐI. — í tilefni af
níræðisafmæli séra Friðriks Frið
rikssonar, skal þess getið, að tek-
ið verður á móti framlögum x
„séra Friðriks sjóð“ næstu daga,
og geta menn þannig, heiðrað
hinn aldna æskulýðsleiðtoga á
þessum tímamótum í ævi hans.
Sjóðurinn var upphaflega stofn-
aður á 70 ára afmæli séra
Friðriks, en honum er ætlað það
hlutverk að halda áfram starfi
hans hér í Hafnarfirði. Jóel
Ingvarsson veitir framlögum
móttöku.
Geta má þess, að í byrjun júní
verður farið með drengi í Kaldár
sel til 4 vikna dvalar, og eru upp-
lýsingar veittar í síma 50630. Hef
ir verið farið með drengi þangað
til dvalar undanfarin sumur, og
þátttaka ætíð verið mikil. Að
þessu sinni verður dvalizt þar frá
5. júní til 3. júlí. — G.E.
sÞrifar ur
daglega lifinuJ