Morgunblaðið - 03.07.1958, Blaðsíða 14

14
M O R ti V N n 1. 4 »IÐ
^immtudagur 3. júlí 1958
^J^venjjjóÁin oc^ lieirniíiS

Sumarkjólar felpnanna
ÞEGAR mæðurnar fara að draga
fram sumarkjóla dætranna, kem-
ur venjulega í ljós að tognað hef
ur fullmikið úr telpunum síðan
sumarið áður. Ef einhver faldur
er á kjólnum, er ekki vandi að
bæta úr því. Þurfi nýi faldurinn
að vera mjög lítill, má setja hann
upp með skábandi eða sauma
fyrst örmjóan einfaldan fald i
saumavélinni.
Hafi faldinum þegar Verið
hleypt niður, er handhægast að
bæta afganginn af efninu neðan
á kjólinn og fela samskeytin með
skábandi í fallegum lit. Til sam-
ræmis getur farið vel að sauma
skáband líka i ermarnar og krag
ann (sjá kjólinn lengst til
vinstri). Á næsta kjól er nýja
stykkið stangað neðan á og síð-
an er þrætt með fallegu garni
meðfram samskeytum og faldin
um að neðan.
Sé efnið viðkvæmt, þannig að
far verður eftir gamla faldinn,
má fela það með hexasting og
sauma aðra rönd meo hexasting
á beru stykkin (sjá kjól minnstu
telpunnar).
En nú getur blússan á kjóln
um verið orðin of stutt. Á næstu
þremur kjólum sést hvernig
bæta má úr því. Það er hægt að
bæta í kjólinn mittissstykki og
setja tungubönd yfir samskeytin.
Þá má bæta afgöngum af efn-
inu í miðjan kjólinn, þannig að
höfð eru lek þar sem bútarnir
koma saman. Séu afgangarnir
mjög litlir, má sauma þá saman
í mittisstykki, setja 3—4 teygju-
rennur fyrir á rönguna, og þegai
teygjan er komin í, sést ekki þo
mörgum bútum sé aukið saman.
Ekki má gleyma að hafa svolít
inn aukaenda á hverri teygju,
því teygjan hleypur oft í fyrsta
þvotti.
Þegar telpan er orðin 4—5 ára,
er ekki jafn fallegt að klæða
hana í kjól, sem rykktur er und
ir berustykki. Gömlum kjóíum
má þá breyta með því að sauma
rennu fyrir téygjuband á röng-
unni að framan, draga í hana
teygju og binda tvo borða í síóra
slaufu að aftan (sjá myndina).
Kjólnum með vöflusaumnum
Iengst til hægri hefur verið
breytt með því að sams konar
vöflusaumi hefur verið bætt á
hann í mittisstað.
Auðvitað eru til ótal aðferðir
til að lagfæra of litla telpna-
kjóla. Þetta eru aðeins nokkrar
uppástungur, sem lítið hug
kvæmar mæður geta ef til vill
haft gagn af.
Á ALÞJÓÐLEGRI ráðstefnu
„snyrtisérfræðinga“ í Feneyjum
kom franskur sérfræðingur fram
með nýjung, glitrandi púður.
Fyrst á að púðra andlitið með
ofurlitlu giitpúðri, eins * og því
sem strað er á baðmullarsnjóinn
á jólatrjánum, og síðan með
venjulegu púðri. Skyldu jóla-
skrautsframleiðendur ekki hafa
komið hér við sögu og ætlað að
fá sér ofurlítil „jólaviðskipti' um
hásumarið?
— Bókaþáttur
Framh. af bls. 9
bókarinnar eru að minni hyggju
stíllinn og svo umhverfislýsing-
arnar sem eru hnitmiðaðar og
myndrænar. Samt er ekki ör-
grannt um að höfundurinn tefli
stundum á tæpasta vaðið í leik
sínum með stílinn, þannig að
jaðri við tilgerð. Hér eru nokkur
dæmj valin af handahófi: „En í
sama bili víkur sér að mér kona
sköruleg, sú er vakna kunni
snemmendis, setur í mig sjónir,
eins og sá er metur kind til frá-
lags og kemst ekki að niðurstöðu“
(bls. 44), „Og um leið og ráðs-
konan, til hverrar hylli þó hafði
verið stundað, hefur varpað til
mín þessum fáu orðum, þá er
öllu breytt fyrir mínum glöðu
kumpánum“ (58), „Því nú heyrist
ofan úr götunni kall þeirrar radd
ar, sem ekki spanr hljóðleik
stundarinnar fyrir banasári“ (70)
°g ,.Mjög í það mund sem oddviti
gerðist ábúðarfullur til hnitmið-
aðra andsvara við Skarðsbónda,
stakk ég kvíslinni í forblautan
mórofshaus og nugðist kasta hon-
um upp á bakkann“ (117)
Þrátt fyrir slík gönuhlaup, sem
eru allmörg í bókinni, á Guð-
mundur Böðvarsson mjög per-
sónulegan stíl. Þá er og þess að
gæta, að í sögunni er sterk-
ur undirstraumur goðlátlegrar
kímni, sem í vissum skilningi
réttlætir stílbrellurnar.
Höfundinum er vel lagið að
gera einstaka atburði sögunnar
ljósa og næstum áþreifanlega. Má
í því sambandi t. d. nefna atriðm
þegar læknisdóttirin kastar sandi
í augu sögumanns, þegar huldu-
konan kemur honum til hjálpar
í vegavinnunni og fer burt með
honum, þegar hann er þvingaður
í skurðgröftinn og loks atriðið
þegar hann fær æðiskastið, þó
það sé að visu eitt ósennilegasta
striði sögunnar. Lesandinn hefur
ekki verið búinn undir það, svo
pað kemur eins og þruma úr
heiðskíru lofti.
Konur leggja áherzlu á oð
lögin um heimilishjálp í
viðlögum komi sem víðast
til framkvcemda
I kartöfluleysinu
OG enn er bærinn orðinn kartöflu
laus. Það er í þriðja sinn á þessu
sumri sem þetta kemur fyrir, —
það er ófyrirgefanlegt og reyk-
vískar húsmæður ættu blátt áfram
að fara í kröfugöngu til þess að
mótmæla!
Kartöflur eru ein aðalfæða
alls þorra manna og jafnframt
bæði hollar og tiltölulega ódýrar,
(ef hægt er að tala um slíkt í
sambandi við verðlag á Islandi í
dag).
Og það gremjulega er að jafn-
vei þótt húsmæður vildu reyna að
nota eitthvað í staðinn fyrir
kartöflurnar, t.d. grænmeti, tó-
mata eða agúrkur, þá er græn-
metið svo dýrt að það ætti enginn
að kaupa það. (Jafnvel þótt
fólk hafi góð fjárráð, — þá er það
ekki forsvaranlegt að láta þessa
hollu fæðu vera í „luxus“-verð-
flokki).
Það er verið að prédika fyrir
okkur að við eigum að borða græn
meti og vora hraust, — en á með-
an framleiðsla á þessum nauðsyn
legu matvörum er látin sitja á hak
anum fyrir blómaframleiðslu, er
ekki hægt að ætlast til að almenn-
ingur kaupi þær. — Mætti ekki
reyna að rainnka blómaframleiðsl-
una einhverja ögn og bæta heldur
tómötum í gróðurhúsin?
ÞRIÐJI formannafundur Kvenfé-
lagasambands íslands var hald-
inn í Reykjavík dagana 21.—23.
júni sl. Fundinn sátu fulltrúar
frá 15 af hinum 18 héraðssam-
böndum, er standa að Kvenfélaga
sambandi íslands, svo og stjórn
sambandsins og varastjórn ásamt
ritstjóra tímaritsins Húsfreyjan.
Gefin var skýrsla um starfsemi
sambandsins frá því í september
1957 að síðasta þing sambandsins
var haldið. Hefir ráðunautur sam
bandsins í heimilisfræðum, Stein
unn Ingimundardóttir, á þessu
tímabili kennt og flutt erindi hjá
nálega 40 kvenfélögum víðs vegar
um landið og hafa um 3000 kon-
ur notið þessarar fræðslu. Einnig
hefir sambandið styrkt ýmis
námskeið í saumum o. þ. h. Und-
irbúningur hafði verið gerður að
móttöku formanna húsmæðra-
sambandanna á Norðurlöndum,
sem hér ætluðu að halda fund
24.—29. júní, en sá fundur fórst
fyrir á síðustu stundu vegna
veikinda.
Rædd voru ýmis áhuga- og fé-
lagsmál sambandsins, þar á með-
al samræming á lögum héraðs-
sambandanna, sem nú er verið
að vinna að.
Milliþinganefnd, sem vinnur
að undirbúningi orlofs húsmæðra,
skýrði frá störfum sínum og
hafði Herdís Ásgeirsdóttir, for-
maður nefndarinnar framsögu.
Gerðar voru ályktanir, þar sem
fyrst og fremst var lögð áherzla
á það, að lögin um heimilishjálp
í viðlögum kæmu sem víðast til
framkvæmda, þar sem grund-
völlur fyrir orlofi húsmæðra væri
það, að fá hjálp til heimila, þar
sem húsmóðirin er veik eða þarf
að fara að heiman sér til hress-
ingar.
Verið er. að vinna að söfnun á
sögu kvenfélaganna og voru
stjórn sambandsins faldar frek-
ari framkvæmdir í því máli.
Arnheiður Jónsdóttir, formað-
ur Heimilisiðnaðarfélags íslands,
kom sem gestur á fundinn og
ræddi um stofnun heimilis-iðn-
aðarnefnda í kvenfélögunum.
Miklar umræður urðu um
handavinnukennslu barna og
unglinga í skólum utan Reykja-
víkur, sem fundarkonur töldu að
væri mjög ábótavant. Var um
þetta mál gerð ályktun, þar sem
kvenfélög og kvenfélagasambönd
eru hvött til þess að láta handa-
vinnukennsluna til sín taka,
hvert á sínu starfssvæði
1. með því að hlutast til um
að ein eða fleiri konur eigi sæti
í hverri skólanefnd
2. með því að hvetja starfandi
handavinnukennara til þess að
sækja handavinnunámskeið
fræðslumálaráðuneytisins, sem
haldin eru árlega um landið
3. með því að ganga eftir því
að nauðsynleg tæki til handa-
vinnukennslu séu til staðar í
hverju skólahverfi og að kerfis-
bundin kennsla fari þar fram lög-
um samkvæmt.
Níels Dungal, prófessor flutti
erindi um starfsemi Krabbameins
félags Islands og um krabba-
meinsrannsóknir.
Rannveig Þorsteinsdóttir skýrði
frá breytingum, sem nú er verið
að gera á fræðslulöggjöf annarra
Norðurlandaþjóða, sem stefna í
þá átt að auka í skólunum
fræðslu um heimilismál og láta
þá fræðslu ná jafnt til pilta og
stúlkna. Höfðu norrænu hús-
mæðrasamtökin, sem Kvenfélaga
samband íslands er aðili að,
fræðslumót um þetta í aprílmán-
uði sl. Var þar einnig rætt um
menntun húsmæðrakennara og
um háskólamenntun í húsmæðra
fræðum, þar á meðal norrænan
háskóla í þeim efnum.
Helga Sigurðardóttir, skóla-
stjóri Húsmæðrakennaraskóla ís-
lands, sem var gestur fundarins,
skýrði frá því, að húsmæðra
kennaraskólinn myndi taka til
starfa á ný á komandi hausti og
vakti það mikinn fögnuð.
í því sambandi var gerð eftir-
farandi ályktun:
„Formannafundur Kvenfélaga-
sambands Islands lýsir ánægju
sinni yfir því, að Húsmæðra-
kennaraskóli Islands skuli eiga
að taka til starfa á komandi
hausti.
Þar sem húsmæðrafræðslan í
landinu hefir liðið mikið við það,
að heilt kennslutímabil hefir fall
ið niður hjá Húsmæðrakennara-
skóla íslands, treystir fundurinn
því, að menntamálaráðherra sjái
til þess að kennsla geti hafizt í
skólanum á réttum tíma í haust“
Að fundarstörfum loknum fóru
fundarkonur til Hafnarfjarðar og
fengu þar hinar höfðinglegustu
móttökur hjá Kvenfélaginu „Vor-
boðinn". Var gengið um Hellis-
gerði, skoðuð hin nýja bókasafns-
bygging og hátíðasýning Hafnar-
fjarðarkaupstaðar og síðan drukk
ið kaffi í boði Vorboðans. Þar
voru flutt stutt ávörp, rætt sam-
an og sungið unz haldið var heim
leiðis um miðnættið.
Daginn eftir, þriðjudaginn 24.
júní, bauð Gisli Sigurbjörnsson
fulltrúum að skoða EUiheimilið
í Reykjavík og í Hveragerði. Var
það hinn ánægjulegasti dagur.
Stjórn Kvenfélagasambands ís-
lands skipa: Guðrún Pétursdótt-
ir, formaður, Aðalbjörg Sigurð-
ardóttir og Rannveig Þorsteins-
dóttir.
Persónulýsingar eru ekki eins
Ijósar og umhverfislýsingarnar,
og er samt margt vel utn þær.
Flestar aukapersónur eru dregn-
ar fáum en skýrum dráttum, t. d.
spákonan og dóttir hennar, faðir
sögumanns, vegavinnumennirnir,
Geirdís og Eysteinn gamli í Skarð
inu. Hinar persónurnar eru líka
á baksviði sögunnar, en leika
stærri hlutverk. .Tengdamóðirin
er mjög ljós manngerð, dálítið
einhæf, en sterk og minnisstæð.
Hún er greinilega „illa aflið“ í
sögunni, tákn hins þröngsýna,
iðjusama og heimtufreka þjóð-
félags sem hefur ímugust á „fikti“
og „hugarórum“. Þessi kona er
ógeðþekk, en lesándinn skiiur
hana og hefur vott af samúð -neð
henni, kannski af því eðli hennar
er svo ríkt í okkur flestum.
Læknirinn, maður hennar, kem-
ur iítið við sjálfa sóguna, en er
íuj ðuljós persóna af frásögnum
sögumanns. ,,Huldukonan“ er vel
gerð mannlýsing, nærfærin og
mögnuð dul ævintýrisins. Þáctur
hennar er meðal hins ljóðrænasta
í sögunni, en kannski er hann ó-
þarflega endasleppur. Eiginkonan
er sennilega óljósasta persónan.
Stafar það af því, að hún hverfur
gersamlega í skuggann í síðara
parti sögunnar, týnir reisninni og
þokkanum sem hún hafði í upp-
hafi.
Málarinn er ein af lykilpersón-
um sögunnar, en lýsingin á hon-
um er tvíræð. í upphafí er hann
eldheitur hugsjónamaður, vand-
lætarinn sem þolir ekkert kák
eða hálfvelgju og rekur hið unga
listamannsefni til hlífðarlausrar
sjálfsögunnar og trúmennsku við
innstu veru sína. Síðar kemur
hann svo á geðveikrahælið, ei þá
hálfhræddur við skjólstæðing
sinn, fær lánaða beztu mynd nans
til sýningar, stelur henni og veið
ur sjálíur frægur fyrir hana.'
Þetta atriði er vafasamt, en alls
ekki fjarstætt þegar þess er gætt
hver segir söguna. Það er hugs-
anlegt að sögumaður ljúgi þessu
síðasta atriði til í brjálæði sínu
(hann skrifar að vísu „bréfið“
til að afsanna brjálsemi sína, en
heppnast honum það?). Á hinn
bóginn má vel vera að málarínn
hafi verið sá þorpari, sem sögu-
maður vill vera láta í bókarlok.
Þá hafa fortölur hans verið blekk
ingar: hann hefur hvatt óharðnað
an unglinginn út á listabrautina
af einhverjum annarlegum hvöt-
um. Örlög sögumanns eiga þá
upptök sín í blekkingum útsmog-
ins loddara. Þetta gefur sögunni
vissulega nýja vídd: KÖllun sögu-
manns var kannski hugarórar
eftir allt saman! Blaðadómarnir,
sem hann minnist á, sanna ekkert
í þessu sambandi, því þeir gætu
verið uppfinning sögumanns.
Það undarlega er, að form sög-
unnar (sendibréf frá geðvehvum
manni til vinar síns) kippir stoð-
unum undan endanlegri niöur-
stöðu. Lesandinn getur í raun-
inni túlkað hana að eigin vild.
Hún getur verið saga um afdrif
þess listamanns sem gengur á
mála hjá þjóðfélaginu. Hún getur
líka verið saga um vandann og
hætturnar sem listamaðurinn
verður að vinna bug á, vilji hann
reynast köllun sinni trúr. Þá get-
ur hún enn verið saga um mátt
blekkingarinnar. Og loks er hugs
anlegt að sagan sé algenega mein
ingarlaus: aðeins sendibréf frá
vitfirringi.
Þetta er bæði kostur sögunnar
og galli. Margræðið hefur sína
ótvíræðu skáldlegu kosti, en
kannski missir sagan eitthvað af
krafti sínum af því hún hefur
of margar hugsanlegar merkmg-
ar. „Dyr í vegginn“ er alls ekki
stórbrotið skáldverk, en sagan
er minnisstæð og áleitin. Frágang
ur bókarinnar er mjög góður og
textinn að heita má villulaus.
Sigurður A. lViagnússon.
DJAKARTA, 2. júlí. — Reuter —
Bandaríkjastjórn ákvað í dag að
veita Indónesíustjórn 8 millj. dala
lán til að byggja vegi á Súmötru.