Morgunblaðið - 04.09.1958, Qupperneq 9

Flmmtudagur 4. sep’t. 195fa
MORGUNBLAÐIÐ
9
Nýju fiskveiðitakmörkin bœta mjög hag
bátaflotans
Viðtöl við sjömenn og útvegsmenn
úr öllum landsfjörðungum
Engum íslendingi kæmi fil hugar að
fiska jbar sem brezku togararnir eru nú
ATFERLI BRETA innan íslenzku
fiskveiðitakmarkanna nær ekki
nokkurri átt, sagði Einar Guð-
finnsson, útgerðarmaður í Bol-
ungarvík, er Mbl. átti tal við
hann í gær. Þeir ætla að verða
sér til skammar. Þetta er aiveg
eins og þegar þeir settu á okkur
nsti!

Einar Guðjónsson
löndunarbannið. Þar hlutu þeir
ósigur að lokum, en gerðu okkur
raunar stórgreiða með löndunar-
banninu. Það fór eins og segir í
Biblíunni: Þér ætluðuð að gera
okkur illt, en Guð sneri því til
góðs. — Mér sýnist allt mót á
því að eins fari nú. Bretar vi’-ðast
komnir á undanhald samkvæmt
síðustu fréttum. Enda eru þeir
að þessum veiðum eingöngu til
að sýna motþróa. Engum Islend-
ingi mundi detta til hugar að
fiska á þvi svæði, sem brezku
togararnir eru á nú, því þar er
engan afla að hafa.
Hvaða áhrif telur þú að út-
færsla fiskveiðilögsögunnar muni
hafa?
— Góð áhrif eingöngu og má
gera ráð fyrir gerbreyttum að-
stæðum fyrir okkur, sem stund-
um fiskveiðar á bátum. Má hik-
laust búast við stórauknum afla
og auk þess verður alit annað
viðhorf fyrir fiskibátana að
stunda sínar veiðar. Undanfarin
ár hafa bátarnir fiskað mjög lítið
vegna ágangs togaranna. Jkkar
bátar hafa hingað til sótt meginið
af afla sínum út fyrir 4 mílna
takmörkin og allt upp í, 30 mílur
frá landi. Þegar fiskigöngur hafa
komið, hafa togararnir tekið allt
saman, áður en fiskurinn náði
inn á grunnmiðin. Hefur þar mátt
sjá reykháf við reykháf á dag-
inn, en á kvöldin hafa miðm ver-
ið eitt ljósahaf yfir að iíta. — Nú
hlýtur þetta að breytast. — Ef
hægt verður að verja hina nýju
landhelgi og útfærslan gengur að
óskum, þá verða viðhorfin ailt
önnur hjá okkur, sem stundum
bátaveiðar úti fyrir Vestfjörðum.
— Hvernig er hljóðið í mönn-
um þar vestra?
— Hér eru menn mjög reiðir
Bretum, en við vonum bara að
þeir verði undir í þessu, eins og
allt bendir til. Þetta munu vera
launin fyrir að við fluttum fisk-
inn oní þá í síðasta stríði.
Togararnir missa mjög góð veiðisvæði
MBL. átti tal við hinn kunna
skipstjóra, Sæmund Auðunsson,
um landhelgismálið og atburði
síðustu daga, í gær.
— Útfærsla landhelgislínunnar
er auðvitað skref í rétta átt, í þá
átt að vernda fiskistofna okkar,
því að það er skoðun mín að
stofnar flestra nytjafiska okkar
séu í mikilli hættu vegna ofveiði.
Því ber mikla nauðsyn til að gera
ráðstafanir áður en í óefni er
komið. Útfærslan mun auk þess
verka þannig að meira af aflan-
um, sem fæst við ísland, mun nú
koma í hlut íslendinga. Ég te!
hins vegar, að þessi útfærsla á
linunni muni engan veginn koma
í veg fyrir þá hættu, að um of-
veiði verði að ræða. Fyrr eða
síðar verður að takmarka veið-
arnar, einkum veiðar þorskins og
á ég hér bæði við togara- og
bátaveiðarnar. Ég er sannfærður
um það að með þeim veiðitækj-
um, sem íslenzki bátaflotinn hef-
ur nú yfir að ráða, er hætta á
því að þorskurinn gangi til þurrð
ar, ef ekki er meira að gert. Ef
að því kæmi að íslendingar
fengju einir óskoraðan umráða-
rétt yfir fiskistofnum sínum þá
tel ég að veiða bæri fiskinn með
þeirri veiðiaðferðinni, sem ódýr-
ust og hagkvæmust reyndist, en
það mundi vera á vissum svæð-
um í vörpu fremur en á línu eða
í net. Þess vegna hefði átt að
leyfa íslenzku togurunum að
veiða á þeim svæðum innan
nýju fiskveiðitakmarkananna,
þar sem fiskivon er, þegar reglu-
gerðin um þær veiðar var nýlega
sett.
Eins og landhelgislínan er nú
hefur útfærslan það í för með sér
að togararnir missa mjög góð
veiðisvæði. Og þau réttindi, sem
þeir fá innan 12 xnílna línunnar
Sæmundur Auðunsson
eru svo lítil, að ekki svarar
kostnaði að veita þeim. þau, ef
það verður til þess að vekja tor-
tryggni við málsstað okkar er-
lendis, eins og fram hefur komið.
Þrátt fyrir þessa útvíkkun
landhelginnar hafa útlend veiði-
skip aðgang að þorskstofni okk-
ar verulegan hluta úr árinu, svo
ekki er liklegt að hann muni
vaxa að mun við þessar síðustu
aðgerðir. Bótin á því er tvímæla-
laust sú ein að takmarka afla-
magn Islendinga og útlending'a
á miðunum.
Mér þykja aðgerðir landhelgis-
gæzlunnar hafa verið skynsam-
legar og farsælar, án þess að í
tvísýnu hafi verið teflt. Afstaða
Breta er mjög vítaverð og
frekjuleg árás á hagsmuni okk-
ar. Væri óskandi að deilan leyst-
ist sem fyrst á farsælan hátt. Á
hinn bóginn finnst mér ekki væn
legt að hún verði leyst með grjót
kasti eða öðrum ámóta heimsku-
legum tiltektum.
Við gátum aldrei búizt við öðru en
bolabrögðum frá Bretum
ÞESSI viðbrögð voru afskaplega
lík Bretum. Við gátum aldrei
búizt við öðru en bolabrögðum
frá þeim, sagði Gunnlaugur Guð-
jónsson, útgerðarmaður á Siglu-
firði, er tíðindamaður Mbl.
hringdi til hans í gær og spurði
um álit hans á atferli Breta á
íslandsmiðum. En þetta mun allt
fara vel, hélt Gunnlaugur áfram,
ef við stöndum bara saman sem
einn maður. A síðustu árum hafa
Bretar ekki gert annað en gefast
upp og þeir munu halda því
áfram.
— Hvaða áhrif teljið þér að
útfærsla fiskveiðilögsögunnar
muni hafa?
— Maður vonar að fiskur auk-
ist eitthvað á grunnmiðunum.
Annars er þetta of lítil útfærsla.
Það hefði átt að færa landhelgina
út í 16 sjómílur og rétta jafnframt
grunnlínurnar. Ef línan hefði
verið dregin frá Horni og fyrir
Kolbeinsey hefði mátt búast við
góðri veiði á grunnmiðum. Þetta
er nú mín persónulega skoðun,
en hér munu skoðanir manna
skiptar um hvar heppilegast var
að draga línuna. Ef hún væri
dregin fyrir Kolbeinsey, yrði tog-
bátunum gert mjög erfitt fyrir
og þannig er ætíð vandasamt að
gera svo öllum*líki.
Gunnlaugur Guðjónsson
— Hvernig er hljóðið í mönn
um nyrðra yfir atburðum síðustu
daga?
— Ég sagði áðan, að skoðanir
manna mundu vera skiptar, um
það hvernig línan skyldi dreg-
in. Hins vegar eru skoðanir
manna hér óskiptar hvað snertir
álit á Bretum og fordæmir hvert
mannsbarn tiltæki þeirra.
Að síðustu vona ég að þetta
endi allt vel, sem ég raunar veit
að það gerir.
Við hefðum átt að banna togveiðar
innan nýju linunnar
VIÐ FORDÆMUM allir atferli
Breta, sagði Sigurður Magnússon,
skipstjóri, á Eskifirði. Þar standa
æskilegt að við hefðum getað sam
ið um þessa útfærslu við aðrar
þjóðir, enda þótt við hefðum þá
orðið að bíða með útfærsluna í
tvö til þrjú ár. Þetta er mín
skoðun, ég er nú svona gerður,
vil helzt lifa í friði við alla.
Þá er ég þeirrar skoðunar, að
við hefðum átt að banna togur-
um allar veiðar innan hinnar
nýju fiskveiðilögsögu. Bátarnir
gætu fiskað þar þeim mun meira,
ef það hefði verið gert. Fiskurinn
stanzar ekki á miðunum, þegar
togararnir hafa skafið burt allan
botngróður, þann tíma, sem þeir
fá að veiða innan hinnar nýju
línu. Hér eystra hefur komið til
tals, að þakka ríkisstjórninni að-
gerðir í landhelgismálinu, en ég
veit ekki hvort ég get verið með
í því af framangreindum ástæð-
um.
■ — Hvað viltu segja um væntan
leg áhrif hinnar nýju útfærslu?
— Við fóum að hafa veiðar-
færin í friði á því tímabili, sem
togveiðar eru bannaðar og fisk-
göngur verða ekki truflaðar þeg-
ar þær hlaupa yfir veturna.
Fiskifræðingarnir verða að segja
frekar um hvort fiskurinn stöðv-
ast þar, en ég er þeirrar skoð-
unar, að hann geri það ekki og
þykist hafa nokkra reynslu í því
efni. Ég ítreka því það sem ég
sagði áðan, að ég er algerlega á
móti því, að leyfa togveiðar inn-
an nýju línunnar. Þá ætti einnig
að friða Hraunið á Selvogsbanka
fyrir flottrolli og þorskanetjum.
Enda var það sagt, þegar nýsköp-
unartogararnir komu, að þeir
væru úthafsskip.
— Hvernig er hljóðið í mönn-
um eystra yfir atburðum síðustu
daga?
— Hér standa allir með stækk-
un landhelginnar, en það þarf
ekki að spyrja um, hvernig við
hugsum til Breta. En ég vil ekki,
að við séum með grjótkast og
skrílslæti við brezka sendiráðið.
Þeir menn, sem þar eru, hafa
ekkert til saka unnið og slík fram
koma gerir ekki annað en spilla
fyrir góðum málstað, sagði Sig-
urður að lokum.
Litt munu 4 herskip duga Bretanum
til langframa
Sigurður Magnússon
víst allir Islendingar saman. Bret
ar hafa alltaf viljað kúga aðra.
En ég held, að þeir muni hafa
skömm af þessari framkomu
gagnvart íslendingum. Hitt er
annað mál, að mér hefði fundizt
MBL. ÁTTI f GÆR tal við
Benóný Friðriksson í Vestmanna-
eyjum skipstjóra á Gullborgu, en
hann hefir sl. fimm ár verið afla-
sælasti skipstjórinn á vertíð á
öllu landinu.
— Við erum allir á sama máli
hér í Vestmannaeyjum, sagði
Benóný, eða Benni í Gröf, eins og
hann er oft nefndur af kunnugum
og ókunnugum.
Við verðum að halda 12 míl-
unum til streitu og hvika hvergi.
Þessi nýja útfærsla fiskveiðitak-
markanna bætir mjög hag okkar
Vestmannaeyinga. Nú munum við
fiska miklu meira á vertíðinni og
svo er það hitt að ég er sannfærð-
ur um að veiðarfæratjónið verð-
Fra.nh. á öls. 15
Benóný Friðriksson