Morgunblaðið - 08.10.1958, Blaðsíða 2

MORCl'NBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. okt. 1958
Allir þjóðhollir íslendingar verða að
faka höndum saman um lagfœringu
á fjármálaöngþveitinu
Fundur Sjálfstæðisfélaganna á Akur-
eyri um fjárhagsástandið
SJALFSTÆÐISFÉLÖGIN á Ak-
ureyri efndu til almenns stjórn-
málafundar í samkomusal Lands-
bankans s.l. sunnudag. Frummæl-
andi á fundinum var Jón Pálma-
son alþingismaður og ræcidi hann
um fjármál ríkisins og stjórn-
málaviðhorfið. Fleiri tóku til
máls, en þarna voru m.a. gestir
frá Húsavík.
Höfuðbaráttumálin
Árni Jónsson formaður Sjálf-
stæðisfélags Akureyrar setti fund
inn og stjórnaði honum. Bauð
hann frummælanda sérstaklega
velkominn en síðan tók Jón
Pálmason til máls. Hann hóf
ræðu sína með þvi að segja að
höfuðbaráttumái á sviði þjóð-
máií. hefðu um langt skeið verið
fjármálin og utanríkismálin en
þau væru í mörgum tilfellum
samslungin. Hann kvaðst þó
velja sér fyrst og fremst að tala
um fjármálin og þá einkum
stjórnina á þeim á unuanförnum
árum. Hann kvaðst ekki hafa
vænt mikils góðs af núverandi
ríkisstjórn er hún tók við völd-
um, þar sem að henni stæðu
annars vegar niðurrifsflokkar
þjóðfélagsins sem allt athafna-
frelsi vi'du feigt og hms vegar
Framsóknt rflokkurinn, sem fyrst
og fremst hugsaði um va'dabrask
einstakra íorystumanny.
Næst ræddi hann um fjárlögin
og hinar gífurlegu hækkanir,
sem á þeim heföu orðið frá því
að núverandi fjármálaráðherra
tók við sljórn þessara mála, mað-
urin i sem manna mest hefði deilt
á fjármálastjórn Sjólfstæðis-
manna, meðan þeir áttu ráðherra
er fóru með þau mál. Nefndi
hann í þessu sambandi margar
töiur máli sínu til sönnunar, en
sem einn af yfirskoðunarmönn-
um ríkisreiki'inganna hefði hann
haft tækifæri til þess að fylgjast
með þessum málumumfjölda ára.
I»ó væri sýnilegt að ekki væru öll
kurl komin til grafar enn því ráð
slafanir ríkisstjórnarinnar i efna-
hagsmálunum væru aðeins til
bráðbirgða og myndu í hæsta
lagi duga eitthvað fram á vetur-
inn.
Enginn flokkur ábyrgur
Höfuðmeinsemd emahagslífs-
ins kvað Jón Pálmason mega
rekja til þess að enginn einn
flokkur hefði farið með stjórn í
landinu og því hefðu eilífir samn
ingar orðið að koma til og því
aldrei hægt að halda til streitu
ákveðinni slefnu. Stöðugar kröf-
ur hefðu jafnan vaðið uppi og
hefðu átt sinn stóra þátt í verð-
bólgunni.
Hann kvað ekki þurfa að undr
ast það að þjóðnýtingarflokkarn-
ir hefðu jafnan staðið fyrir
óábyrgri fjármálastefnu, þar sem
þeirra hugsjón væri að leggja
þjóðfélag sem byggðist á fram-
taki einstaklingsins í rúst og
Slæmt ástand
á Kýpur
NICOSIA, 7. okt. — Tve'r brezk-
ir hermenn og maður af tyrk-
neskum uppruna voru skotnir til
bana hér í borg í dag. — Grískur
maður lézt, þegar sprengja
sprakk í höndum hans.
Útgöngubann er enn í Fama-
gústa, þar sem brezka konan var
skotin til bana fyrir helgina.
Hún var fimm barna móðir. —
Mörg hundruð manns voru hand-
tekin, eins og sagt .hefur verið
frá í fyrri fréttum. Má segja,
að ástandið á eyjunni hafi síður
en svo batnað eftir helgi.
byggja upp nýtt, sem byggðist á
þeirra kenningum.
Þá ræddi Jón Pálmason all-
mikið um óstjórnina á fjármálun-
um og nefndi þar til fyrst og
fremst eyðsluna fram yfir það
sem heimilað er á fjárlögum svo
og hallarekstur ýmissa rikisíyrir-
tækja. Færði hann allmörg tölu-
leg rök fyrir máli sínu. Þá kom
ræðumaður næst að skuldasöfn-
uninni erlendis og útlánaaukn-
ingu bankanna, sem fyrst og
fremst stafaði af auknum tilkostn
aði við allar framkvæmdir en
ekki auknum framkvæmdum.
Lífsnauðsyn að snúa við
Ræðumaður kvað lífsnauðsyn
að snúa við á þeirri óheillabraut
sem nú væri farin í fjármálun-
um. Alltaf héldi verðbólgan
áfram að aukast, allir atvinnu-
vegir væru komnir á ríkið og
ríkisbáknið orðið svo mikið að
óviðráðanlegt væri. Á sama tíma
væri verið að brjóta niður ein-
staklingsframtakið með skattpín-
ingu, en opinber og hálfopinber
íyrirtæki væru skattfrjáls. Hér
yrði að Kema lagfæring á og allir
þjóðhollir íslendingar yrðu að
taka á sig nokkrar fórnir til þess
að lagfæra þetta.
Að síðustu kvatti Jón Pálma-
son Sjálfstæðismenn á Akureyri
til þess að standa einhuga um
forystumann sinn Jónas G. Rafn-
ar svo sigur hans mætti verða
sem mestur í næstu kosningum.
Umræður og fyrirspurnir
Næstur talaði JónasG.Rafnar og
minnti m.a. á það jafnvægi í efna
hagsmálunum, sem hefði verið
að skapast á árunum eftir 1950
en kommúnistum hefði tek-
izt að eyðileggja með verkföllun-
um 1955. Hann kvað nauðsyn
bera til þess að draga saman ríkis
báknið, tryggja verðgildi krón-
imnar, lagfæra lánastarfsemina
og á ailan hátt að vmna að því að
þjóðin héidi trausti á sviði fjár-
mála bæði innaniands og utan.
Vernharður Bjarnason frá
Húsavík ræddi um skipulagsmál
Sjálfstæðisflokksins og benti á
ýms athyglisverð atriði í því sam
bandi. Þá var beint nokkrum
fyrirspurnum til frummælanda
og svaraði hann þeim greiðlega.
Fundur þessi var í alla staði
hinn ánægjulegasti.

Fimmtugur í dag
KRISTJÓN Kristjónsson, for-
stjóri, er fimmtugur í dag. Af-
mælisgrein um hann birtist vegna
mistaka í blaðinu í gær.
Herlög í Pakislan
í FKÉTTUM frá Pakistan í
gærkvöldi sagði, að forsætis-
ráðherrann hefði lýst því yfir,
að stjórnin hefði sett her-
lög, sem giltu fyrir allt land-
ið. Herma fregnir, að ástand-
ið í landinu sé ótryggt.
Þórunni Jóhanns-
dóttur vel f agnað
Þórunn Jóhannsdóttur vel fag ..
í GÆRKVÖLDI hélt Þórunn Jó-
hannsdóttir píanótónleika fyrir
styrktarfélaga Tónlistarfélagsins
í Austurbæjarbíói og var húsið
þéttskipað áhorfendum.
Á efnisskránni voru verk eftir
Bach-Busoni, Beethoven, Tanei-
eff, Prókofíeff, Liszt, Rawsthorne
og Chopin.
Þórunni var þakkað með dynj-
andi lófaklappi. Henni bárust
blómvendir og varð hún að leika
mörg aukalög.
Hún endurtekur hljómleikana
í kvöld.
Nasser méðgar sendimann Krúsjeffs
Sýnir, að hann vill ekki treysta vin-
áttuböndin við kommúnista
KAUPMANNAHÖFN — Það hef-
ur vakið athygli, að einasti
múhameðstrúarmaðurinn í æðsta
ráði Sovétríkjanna, Mukhitdinov,
er nýkominn heim frá Kairó eft-
ir viðræður við Nasser — tóm-
hentur. Hann dvaldist í Kairó í
10 daga og varð ljóst, að egypzki
einræðisherrann hefur enga löng
un til að treysta vináttuböndin
við Sovétríkin frá því sem nú
er. Þvert á móti var honum skýrt
afdráttarlaust frá því, að Nasser
hefði engan áhuga á því að veita
kommúnistum möguleika á því
að starfa í Arabíska sambands-
lýðveldinu; Egyptaland hefði
engan áhuga á því að verða lepp
ríki og loks var honum sagt undir
rós, að bezt væri fyrir Rússa að
halda að sér höndum í löndun-
um fyrir botni Miðjarðarhafs,
a. m. k. meir en hingað til. Ekki
þóttu þetta góð málalok, en við
það situr.
Eigil Steinmetz, sérfræðingur
Dagens Nyheder í Kaupmanna-
höfn í utanríkismálum, segir í
grein, að ferð Mukhitdinovs hafi
verið „fíaskó", þrátt fyrir það, að
haldnar voru hjartnæmar ræður
við brottförina. Hann segir enn-
fremur:
1) að mynd af Rússanum hafi
aðeins einu sinni birzt í
egypzku blaði — þegar hann
fór,
2) að egypzki menntamálaráð-
herrann hafi haft með heim-
sóknina að gera og má það
teijast móðgun við mann, sem
stendur Krúsjeff mjög nærri.
3) að Nasser neitaði að verða við
þeim tilmælum Moskvu að
láta kommúnista lausa úr
fangelsum og hélt fast við þá
stefnu sína að banna komm-
únistaflokkinn.
4) að Egyptar leita nú í vaxandi
mæli til Japans og Vestur
Þýzkalands um kaup á iðnað-
arvarningi,
5) að margir rússneskir sérfræð-
ingar í Egyptalandi hafa farið
heim og aðrir eru á förum,
6) að Nasser hefur farið þess á
leit við imaninn af Yemen, að
hann snúi sér til Kairó en
ekki Moskvu, þegar hann þarf
á aðstoð að halda vegna deil-
unnar um Aden.
7) að sérstök nefnd hefur verið
skipuð í Kairó, sem hefur það
Ný kosningalög
PARÍS, 7. okt. — f kvöld gaf
franska stjórnin út tilkynningu
um nýtt kosningafyrirkomulag,
sem notað verður í fyrstu þing-
kosningum fimmta franska lýð-
veldisins. Kosningarnar til þings-
ins fara fram 23. nóv. og verða
endurteknar viku síðar í þeim
kjördæmum, þar sem enginn
frambjóðendanna fær tilskilinn
meirihluta. Ef enginn frambjóð-
endanna fær meira en 50% at-
kvæða, verður kosið aftur og í
síðari tilraun nægir meirihluti
atkvæða. Þeir frambjóðendur,
sem ekki fá yfir 5% atkvæða,
geta ekki tekið þátt í endurkosn-
ingunni.
Þá var einnig skýrt frá því í
París í kvöld, að hinn 14. des.
n. k. verði fyrsti forseti fimmta
hlutverk m. a., að reka úr lýðveldisins kosinn. Ef enginn
embættum þá opinbera starfs- ‘ frambjóðendanna fær nægilegan
menn, sem taldir eru hneigj- meirihluta, verða kosningarnar
endurteknar 21. des. Ekki er búizt
við, að til þess muni koma, því
allir virðast á einu máli um það,
að de Gaulle muni sigra í for-
setakosningunum með miklum
1 yfirburðum.
ast til kommúnisma.
Sem sagt: Nasser leggur nú
höfuðáherzlu á að gera hreint
fyrir sínum dyrum — og taka
upp sjálfstæða hlutleysisstefnu
milli Aausturs og Vesturs.
Alþýðusombandskosningarnor
Verkalýðs- og sjómannafélag
Garðahrepps, Garði: Aðalfull-
trúi: Páll Hallmundsson.
í frétt hér í blaðinu í gær um
Alþýðusambandskosningarnar
gætti nokkurs misskilnings, sem
hér með skal leiðréttur: Verka-
lýðsfélag Bolungarvíkur kaus
tvo aðalfulltrúa: Karvel Pálma-
son og Pál Sólmundsson, en
varafulltrúa þá Ágúst Jasonar-
son og Sævar Guðmundsson. í
Sjómannafélagi ísfirðinga voru
son. Til vara: Steinþór Erlends- j kjörnir aðalfulltrúar Marías Þ.
son. | Guðmundsson og Sigurður Krist-
Sjómannafél. Akureyrar: Aðal jánsson, en til vara Jón H. Guð-
fulltrúar: Tryggvi Helgason og mundsson og Sigurjón Veturliða-
Sigurður Rósmundsson.
EFTIRTALIN félög hafa kosið
fulltrúa sína á Alþyðusambands-
þing:
Verkalýðsfélag Skagahrepps,
A-Hún.: Aðalfulltrúi: Sveinn1
Sveinsson. Til vara: Ólafur Páls- ,
son.
Verkakvennafélagið Sigurvon, !
Ólafsfirði: Aðalfuiltrúi: Líney j
Jónasdóttir. Til vara: Fjóla Víg-
lundsdóttir.
Verkalýðsfélag Egilsstaðahr.:
Aðalfulltrúi: Vilhjáimur Emils- j
Stéttarfélagið Fóstra: Aðalfull-
trúi: Hólmfríður Jónsdóttir. Til
vara: Margrét Schram.
Verkalýðs- og sjómannafélag
Ólafsfjarðar: Aðalfulltrúar: Hart
mann Pálsson »g Stefán Ólafs-
son. Til vara: Sveinn Jóhannes-
son og Halldór Kristinsson.
son. Það var Verzlunarmannafél.
Siglufjarðar, en ekki Verka-
mannafélag sem kaus sem aðal-
fulltrúa Knút Jónsson, en til
vara Óla Þór Þorgeirsson. Að
lokum var Sigurður Pétursson,
aðalfulltrúi Vélstjórafélags ísa-
fjarðar, rangnefndur Pétur Sig-
Ui
Ætlar Dagshrúnarst/órn-
in að neita þriðjungi
félagsmanna um at-
kvœðisréft?
í GÆRDAG, þegar listi lýðræðis-
sinna í Dagsbrún til iulltrúa-
kjörs á Alþýðusambandsþin g var
lagður fram í skrifstofu Dags-
brúnar var þess jafnfrarnt farið
á leit við stjórnarmeðlimi félags-
ins, að þeir færu yfir nafnalista
þann, sem lagður var íram 19.
sept. s. 1. með áskorun um að
viðhöfð væri allsherjaratkvæða-
greiðsla í félaginu um kjör full-
trúa til þings ASÍ. Kom sú ósk
aðallega fram vegna fuilyrðingar
Þjóðviljans s. 1. sunnudag, um
að ekki væri tilskilinn fjöldi
nafna félagsmanna á iistanum
til þess, að hann gæti talizt lög-
legur Undir áskorunina höfðu
skrifað nöfn sín 760 starfandi
verkamenn á félagssvæði Dags-
brúnar.
Hin kommúniska stjórn
Dagsbrúnar neitaði algjörlega að
verða við þessari ósk. Kváðust
þeir engan veginn vera skyldug-
ir til þess að fara yfir listann
ásamt umboðsmönnum hans til
þess að veita þeim upplýsingar
um það, hverjir af þeim mönn-
um er nöfn sín rituðu þar í fullri
vissu um að þeir væru félags-
menn Dagsbrúnar, væru í félag-
inu samkvæmt spjaldskrá þeirri,
sem stjórnin hefur notað við
samningu kjörskrár félagsins.
Sé það ætlun Dagsbrúnarstjórn
arinnar að útfæra þá kenningu
sína að nafnalisti hinna 760
manna sé ógildur, þá má gera
ráð fyrir því að þriðjungi Dags-
brúnarmanna verði neitað um að
velja fulltrúa félagsins á Al-
þýðusambandsþing. Hvað finnst
Dagsbrúnarmönnum um slíkt
lýðræði?
Mennirnir í skrifstofu Dags-
brúnar töldu jafnframt að stað-
hæfing Þjóðviljans væri rétt án
þess þó að gefa þar á nánari
skýringar.
Eftir .nokkrar viðræður við
þessa stjórnarmeðlimi félagsins
viðurkenndu þeir þó, að þeir
hefðu farið mjög nákvæmlega
yfir áskorendalistann, en ekki
aðeins „lítillega" eins og Þjóð-
viljinn sagði. Hefði þá — að
þeirra sögn — það komið í ljós,
sem fyrr er sagt að áskorunin
væri ekki lögleg. Þó neituðu þeir
algjörlega að nefna nokkrar töl-
ur og aftóku með öllu að gefa
upp nöfn þeirra manna, sem und-
ir áskorunina höfðu skrifað, en
væru ekki í félaginu. Kvað
Guðmundur J. Guðmundsson
aðalástæðuná vera þá, „að þeir
vildu ekki gefa neitt slíkt upp
til fróðleiks" umboðsmönnum
listans.
Öllu meiri móðgun gat Dags-
brúnarstjórnin ekki sýnt hinum
760 verkamönnum, en þetta fram
ferði þeirra sýnir þó ljóslega hve
höllum fæti kommúnlstar standa
í þeim kosningum sem framund-
an eru, að þeir skuli grípa til
slíkra óyndisúrræða og beinnar
storkunar við verkamenn.
Það atriði, að þeir skyldu þó
telja ástæðu til þess að viðhafa
allsherjaratkvæðagreiðslu um
fulltrúakjör til þings ASÍ í fyrsta
skipti í sögu félagsins virðist þó
benda eindregið til þess að þeir
hafi talið sér ómögulegt að kom-
ast hjá því að verða við áskor-
uninni.
Verkamenn ættu að hafa þessa
móðgun í huga, þegar þeir ganga
að kjörborðinu nú um næstu
helgi og gefa þá forystuliði komm
únista í Dagsbrún eftirminni-
lega ráðningu og kjósa B-list-
ann.