Morgunblaðið - 23.10.1958, Page 6

6
M O Tt G V /V B L 4 Ð 1 Ð
Fimmtudagur 23. okt. 1958
Þýzka verzlunarkonan sem
notfærdi sér dýraást Þjóðverja
1 ÞÝZKALANDI eru útreið-
ar á íslenzkum hestum að
komast í tízku sem tóm-
stundagaman. Vekur það jafn-
an mikla athygli þar í landi
þegar hestaflutningaskipin
koma til Hamborgar. Blaðið
Spiegel birti nýlega meðfylgj-
andi grein um innflutning ís-
lenzkra smáhesta.
Það hefur komið í Ijós, þótt
ótrúlegt kunni að virðast, en enn
vaka í brjósti fjölda Þjóðverja
rómantískar tilfinningar. Verzl-
unarkonan Ursula Schaumburg,
sem starfar hjá útflutnings- og
innflutningsfyrirtækinu Jordan | íær”
& Rolfs í Hamborg hugsaði sér
að notfæra sér þessar tilfinning-
ar með allóvenjulegum hætti.
Hún tilkynnti fyrir löngu að hún
ætlaði að flytja inn íslenzka
smáhesta.
&
Fyrirspurnum rlgnir niður
Við þessa tilkynningu hlýnaði
þúsundum Þjóðverja um hjarta-
ræturnar, — með þeim vöknuðu
minningar um gömul ævintýri,
eins og um söguna af Kristofer
Rilke. Loksins virtist sem æsku-
draumar þeirra ætluðu að ræt-
ast. í skrifstofu Ursulu Schaum-
burg hlóðust bréfin upp með
samtals 8000 fyrirspurnum. Svo
virtist sem nýtt tómstundagam-
an væri að komast í tízku í
Þýzkalandi, enda lögðu jafnvel
tízkuhöfðingjar blessun sína yfir
það, eins og sjálfur von Eck-
ardt, ráðuneytisfulltrúi í Bonn.
Þó eru nokkrar hindranir í
vegi fyrir því að „fína“ fólkið í
Vestur-Þýzkalandi geti öðlazt
nýja lífsgleði með því að söðla
hest sinn og ríða af stað.
Verzlunarkonan Schaumburg
reyndi þegar árið 1955 að flytja
inn til Vestur-Þýzkalands nokkra
íslenzka smáhesta. Þessir hestar
sem hafa verið notaðir til ferða-
laga á íslandi um aldir, eru
aðeins 120 cm. á hæð um herða-
kambinn. Þeir lifa villtir og nær-
ast aðeins á grasi og heyi. Þeir
þurfa ekki kornfóður og þola
eins og ekkert sé fárviðri og
kuldanæðing vetrarins.
Þó tókst hinni ungu verzlunar-
konu ekki að flytja nema 10—15
hesta árlega til Vestur-Þýzka-
lands. Það var fyrst sumarið
1957 eftir að hún hafði sjálf
heimsótt Geysiseyjuna með dótt-
ur sinni, Dagmar, sem skriður
fór »ð komast á málið, enda
hafði hún fengið nýjar hug-
myndir um viðskiptahætti í
ferðinni.
Ursula Schaumburg hafði
komizt að því á íslandi að þar
verður að slátra á hverju ári
um 5000 folöldum. Stafar þetta
af því að árleg viðkoma er 6000
folöld, en fóðurskorturinn
veldur því að aðeins er hægt
að setja um 1000 þeirra á. Nú
lagði verzlunarkonan áætlanir
um að flytja folöldin 5—7 mán-
aða gömul til Þýzkalands og selja
þau í Hamborg fyrir 300 mörk.
Ursula Schaumburg hlýddi
ráðum vinkonu sinnar, skáld-
konunnar Ursulu Bruns, að
setja sig í samband við Heinz
Ockhardt, blaðamann í Bonn,
sem enn var ósköp ófróður
um íslenzku smáhestana, en
„punktaði'* hins vegar niður
allt það sem Úrsúlurnar tvær
sögðu um Island og hestana.
Frásögn hans nefndist: „Hver
vill bjarga 5000 íslenzkum
smáhestafolöldum?" Hún hitti
þýzka dýravini beint í hjarta-
stað og von Eckhardt, blaða-
fulltrúi þýzku stjórnarinnar,
tók nú að sér forystu um að
bjarga vesalings dýrunum
undan slátraraöxinni. Hið
útbreidda blað Bild í Ham-
borg, sem hafði getið sér
mikinn og góðan orðstír í bar-
áttunni gegn hundadrápi,
dýrkaði Ursulu Schaumburg
nú sem bjargvætt folaldanna.
24. okt. 1957 skrifaði Ursula
Ursula Schaum-
burg kunni að
nyt
dýraástina

Schaumburg Ockhardt blaða-
manni og sagði meðal annars:
„Yður hefur tekizt ágætlega
að blása þetta mál upp. Nú
leikur allt í lyndi fyrir mér og
málið er að komast á góðan rek-
spöl.“
•
Firmað Jordan & Rolfs fylgdi
nú hinum gömlu reglum frjáls
markaðar, þar sem framboð og
eftirspurn ákveða verðið. Það
seldi folaldið á 300—340 mörk,
komið til Hamborgar og bætti
við það 60 mörkum fyrir toll-
inum og 20 mörkum fyrir af-
fermingarkostnaði og greiðslu til
dýralæknis.
En nú urðu margir hestavinir,
þeirra á meðal Heinz Ockhardt,
ókvæða við. Dýravinafélagið í
bænum Altena í Westfalen gizk-
aði á að verzlunarfyrirtækið í
Hamborg væri að gera sér mat
úr dýraástinni. Það sneri sér til
þýzka sendiráðsins í Reykjavík
og óskaði eftir upplýsingum um
folaldsverð. Cassens viðskipta-
ráðunautur sendiráðsins svaraði
að folaldsverðið í Reykjavík
væri 150—170 mörk og að
flutningskostnaður til Ham-
borgar næmi 130—140 mörkum.
Á meðan höfðu hestavinir
í Þýzkalandi fengið nýtt ásök-
unarefni gegn Ursulu Schaum
burg. Það hafði komið í ljós,
að ekki er hægt að nota ís-
lenzku smáhestana til reiðar
fyrr en þeir eru 4ra vetra, svo
að folaldakaupendurnir verða
að bíða í 3 ár eftir því að
draumarnir rætist.
Nú hefur verzlunarkonan
Ursula Schaumburg ákveðið að
flytja aðeins inn fullorðna hesta.
í byrjun september komu fyrstu
24 hestarnir til landsins og nú er
allt útlit fyrir að þessi skemmti-
legi skrípaleikur breiðist út til
annars vestur-evrópsks lands,
til Mónakó, því að furstahjónin
í þessu smáríki hafa keypt tvo
smáhesta af frú Schaumburg.
Jón Arnason — minning
Fæddur 21. maí 1937.
Dáinn 18. október 1958.
í DAG fimmtudag 23. okt. verður
til moldar borinn ungur maður,
aðeins 21 árs að aldri. Það er orð
að sönnu að skammt er rtlilli lífs
og dauða. Það er ekki ýkjalangt
síðan að Jón rétti hressilega fram
höndina í kveðjuskyni, þar sem
hann lá sjúkur, með bros á vör,
er hans var jafnan vandi
Harmur hefur lostið foreldra,
bræður og mágkonu. Vini og
kunningja setur hljóða við svo
snögga andlátsfregn.
Jón Árnason var fæddur í
Reykjavík 21. maí 1937, sonur
hjónanna Árna Jónssonar stór-
kaupm. og Stefaníu Stefársdóit-
ur. Hann var næstelztur þriggja
sona þeirra hjóna.
Ég kynntist Jóni, er hann kom
í Verzlunarskóla íslands haustið
1952 og bundumst við brátt sterk
um vináttuböndum, sem aldrei
slitnuðu eftir það, sem betur fór,
því Jón var ékaflega trúr og
tryggur vinur.
Það var alltaf svo uppörvandi að
hitta Jón, því það var svo mikill
kraftur og fjör er fylgdi honum.
Hann var jafnan svo hýr og léttur
í lund og hafði yndi af allri gam-
ansemi.
Jón var sérstaklega greiðugur
og vildi öllum gott gera. Hann
veiktist skyndilega í sept. sl. og
lá rúmfastur þar til yfir lauk.
Um leið og ég bið þig, kæri
vinur, að fyrirgefa þessi fátæk-
legu kveðjuorð, vil ég þakka þér
fyrir góða viðkynningu og hinar
mörgu ánægjulegu samverustund
ir, er við áttum.
Foreldrum, bræðrum og mág-
konu votta ég einiæga samúð
mína, og bið Guð að blessa sál
hins látna vinar inm alla eilífð.
Minning göfug gulli dýrri
gleði vekur mínu hjarta.
sveipar ylur sólu hlýrri
sorgardaga rökkur bjarta.
Góði vin, þér gleymi ég eigi,
gakk nú heill mót nýjum degi.
Blessuð sé minning hans.
V. Ásmundsson.
★
f DAG er kvaddur hinztu kveðju
Jón Árnason, Víðivöllum við
Sundlaugaveg. Mörgum sem í dag
standa við líkbörur þessa unga
efnilega manns, mun finnast hið

skrifar úr daglega lífínu J
Leiðréttingartíska
eða umönnun?
ARNI ísleifsson sendir „Les-
anda" eftirfarandi svar, varð-
andi skrif hans um framburð á
orðunum pilsunum og réttunum,
sem birtist hér í dálkunum fyrir
skömmu, en greinarkorn eftir
Árna var einmitt tilefni þeirra
skrifa:
„Lesandi“ veður fram á ritvöll-
inn þann 17. þ. m. í „pilsonum"
sínum, eftir allgóða hvíld. Hann
er búinn að finna upp heilmikið
slagorð „leiðréttingartízku", sem
réttara væri að kalla umönmin og
virðingu fyrir móðurmálinu.
Forfeður okkar hafa talað
svona, segir hann, en það sannar
alls ekki að framburður þeirra
hafi verið réttur, né ekki megi
breyta honum. Forfeður okkar
höfðu ýmsa ávana, sem lagðir
hafa verið niður átölulaust. Auk
þess er þessi forfeðrasöngur
„Lesanda" gömul slitin plata, sem
telja á lesendum trú um að and-
stæðingurinn sé voða vondur
maður, sem hati og lítilsvirði það
sem gamalt er og gott. Hann kall-
ar skólamenn til liðs við sig, en
gengur treglega að vonum. Ég
veit ekki betur en að stafsetning
ráði framburði í íslenzku, nema
í orðum eins og langur og dreng-
ur, sem Kiljan ritar þó lángur og
dreingur, og teljist það því rétt
sem ég hef haldið fram hér. Að
fara nú að kenna framburðinn
„kvurnig og krökkonum" er því
spor aftur á bak.
Æskan, sem „Lesandi" kallar
„kenjótta unglinga", á hér mestan
hlut að móli, að mínu áliti. Ég
heyrði tvær litlar telpur raula
umrætt lag, sem þessi skrif hafa
spunnizt af. Þær sungu rétt-
unum, pilsunum, án uppgerðar og
eðlilega, og var ég söngvaranum
þakklátur, að hann skyldi hafa
þá hirðusemi til að bera, að nenna
að vanda malfar sitt, sem hann
reyndar alltaf gerir, og á heiður
fyrir.
„Lesandi" varast að minnast á
framburðinn habbði og saggði,
kannski vill hann banna hanr.,
en leyfa pilsonum og réttonum.
Hann telur sig einan hafa vizk-
una til að banna eitt og leyfa ann
að.
„Lesandi" segir að ég geri lítið
úr ást hans á málinu, þetta er
ekki rétt. Ég hef þó ást að háði,
sem vill hafa það óhreint og ó-
vandað, sem henni er kært. Móð_
urmálið er djásn sem við eigum.
Þurrkum því af því ryk og óhrein
indi, til að það megi glóa sem
skærast.
Mál þetta er útrætt af minni
hálfu".
Góðir listamenn —
lélegt hljóðfæri
VIÐ eigum því láni að fagna að
eiga oft kost á að heyra fal-
lega tónlist, flutta af afbragðs
einleikurum á píanó, bæði inn-
lendum og erlendum, og eiga
þeir þakkir skildar, sem stuðia
að því að svo megi vera.
Undanfarið hafa tvær ungar
stúlkur, afbragðs listamenn, kom
ið hingað um langan veg, til að
leyfa okkur að njóta listar sinnar,
og ég held ég hafi heyrt auglýsta
hljómleika ungs, íslenzks píanó-
leikara. Þegar svo margir píar.ó-
tónleikar eru á ferðinni, finnst
mér tími til kominn að hafa orð
á einu, sem ekki er vansalaust
í þessu sambandi. Hljóðfærið í
því húsi, sem oftast er notað til
slíks hljómleikahalds er svo
slæmt að varla er hægt að bjóða
góðum listamönnum upp á það.
Hafa gagnrýnendur oft vikið að
þessu í dómum sínum.
Mér finnst einhvern veginn að
byrjað sé á öfugum enda, þegar
ekki er fyrst tryggt að gott hljóð-
færi sé fyrir hendi, áður en stefnt
er hingað píanóleikurum um
langan veg. Sjálfsagt er slíkt
hljóðfæri dýrt, en ég býst við að
færustu hljóðfæraleikarar séu
líka dýrir, og persónulega held
ég að ég vildi heldur bíða með
að heyra til þeirra, þangað til
búið væri að spara upp í kostnað-
inn af góðu hljóðfæri, þó ég vildi
að sjálfsögðu ekki fara alveg á
mis við það.
skyndilega brótthvarf hans tor-
skilið og miskunnarlaust. Víst
ættu flestir fullorðnir að þekkja
fallvaltleik lífsins, en þó kemur
dauðinn alltaf á óvart og skilur
eftir svo djúp og mikil sár við
snögg umskiptí lífs og dauöa eins
og hér hafa orðið, að aðeins trú
og tími geta læknað.
Jón Árnason var fæddur i
Reykjavík 21. 5. ’37 og var hér
smn stutta aldur allan. Hann á
til góðra að telja og kippti í kynið
hvað alla manngæzku og óvenju-
lega hjálpsemi snertir, auk ann-
arra kosta er hann erfði frá for-
eldrum sínum sem bæði eru af
mannkosta- og dugnaðarfólki.
Móðir Jóns frú Stefanía Stefánsd.
dóttir Stefáns Stefánssonar fyrrv.
skipstj. að Bergi í Rvík og Ingi-
bjargar Sakaríasdóttur, og Árni
faðir Jóns, var sonur Jóns prests
Árnasonar í Otradal og á Bíldu-
dal, og Jóhönnu Pálsdóttur.
Jón naut ríkulegrar umhyggju-
semi á heimili foreldra sinna og
bjó í ríkum mæli yfir þeirri ástúð,
hlýju-og hjálpsemi sem þar var
ævinlega ríkjandi. Hann átti í
uppvextinum völ á öllu því bezta,
en þekkti þó vel erfiðleika í raun
bæði sinna nánustu og þeirra er
fjær voru, því sá var andinr. á
heimili hans að ekkert slíkt væri
því heimili óviðkomandi, og þessa
eiginleika foreldranna erfði Jón
í ríkum mæli. Hann hafði búið
sig undir lífsstarfið og hafið það
í tyrirtæki föður síns, er hann
svo skyndilega á morgunstund
lífsins var á brott kallaður.
Banamein hans var illkynjaður
blóðsjúkdómur, sjúkdómslega
hans mjög stutt, *g andlát hans
kom sem reiðarslag yfir alla.
Jón verður öllum er honum
kynntust minnisstæður. Hann
var hlédrægur piltur, tranaði sér
aldrei fram. En þeim sem kynnt-
ust honum varð fljótt ljóst, að
þar fór tryggur piltur með heil-
steypta skapgerð. Þetta fundu
þeir bezt sem umgengust hann
mest.
Tvítugur piltur skilur ekki eftir
sig fótspor í þjóðlífinu.En stórum
hóp skyldmenna og vina finnst
nú skarð fyrir skildi er Jón er
horfinn. Sárastur er harmur móð-
ur hans, föður og bræðra, sem
nú hafa svo mikils misst. En hugg
un er það sárum harini gegn að
að lengi mun hrein og björt minn
ing lifa um flekklausan og yndis-
legan ungan mann, sem var hvers
manns hugljúfi er honum kynnt-
ist.
A. St.
GJÖGRI, Ströndum, 20. okt. —
Barnaskólinn í Árneshreppi var
settur í gær. Torfi Guðbrands-
son, skólastjóri, setti skólann, og
bauð, að skólasetningu lokinni,
öllum til kaffidrykkju. Skóla-
skyld börn í hreppnum eru nú
35 og starfar skólinn í 5 deildum.
9 og 10 ára börn verða í skólan-
um næstu 4 vikurnar og þá taka
við 11, 12 og 13 ára börn. Kenn-
ari við skólann verður, auk skóla
stjóra, Gunnsteinn Gíslason og
ráðskona er Margrét Jónsdóttir.
Veður er hér gott, stillur og
aftur snjólaust. — Regína.