Morgunblaðið - 27.11.1958, Side 15

Fimmtudagur 27. nóv. 1958
MORGUNRLAÐIÐ
15
Rætt um nýja iðnaðarhverfið
í Reykjavík á iðnrekendafundi
Þar munu væntanlega starfa um
2400 manns
ALMENNUR félagsfundur í Fé-
lagi ísl. iðnrekenda var haldinn
í Leikhúskjallaranum sl. laugar-
dag. Sveinn B. Valfells, form. F.
í. I. setti fundinn, en fundar-
stjóri var kjörinn Magnús Víg-
lundsson.
Gunnar Ólafsson, skipulags-
stjóri Reykjavíkurbæjar og Kjart
an Sigurðsson, arkitekt hjá húsa-
meistara bæjarins gerðu grein
fyrir tillögum, sém skipulags-
deildin hefur verið að vinna að
um byggingu iðnaðarhúss við
Grensásveg.
Er ráðgert að á landsvæði því,
sem markast af Miklubraut að
sunnan, Grensásvegi að vestan,og
Suðurlandsbraut að norðan, verði
byggð iðnaðarhús og hafa verið
gerðar frumteikningar og líkön af
byggingunum.
Húsin eru 6 að tölu, þrílyft á
kjallara, og er stærð hvers húss
fyrir sig 20x84 = 1680 m2. Sam-
anlagður gólfflötur hvers húss er
3x1680 = 5040 m2, og allra hús-
anna 6x5040 = 30240 m2.
Húsin eru þannig staðsett, að
þau snúa í austur-vestur, þvert
á stefnu Grensásvegar og um 40
metra frá sjálfum veginum. Við
vesturenda húsanna er ennfremur
gert ráð fyrir lágri verzlunaiN.
byggingu, sem lokar húsgörðum
frá götunni séð, og setur svip sinn
á þá hlið húsanna.
Rúmgóð aðkoma er að húsun-
um, og bílastæði verða meðfram
Grensásvegi, en bifreiðaskýli við
austurenda þeirra.
í framhaldi af þessum fyrir-
huguðu iðnaðarhúsum og í tengsl
um við þau til norðurs, næst
gatnamótum Grensásvegar og Suð
urlandsbrautar, er haldið opnum
möguleika á byggingu stórbýsis,
sem í væru skrifstofur, verzlanir,
matsalir og önnur sameiginleg
þjónusta fyrir hinar væntanlegu
iðnaðarbyggingar í næsta ná-
grenni staðarins.
Bent var á, að hin fyrirhugaða
staðsetning iðnaðarhúsanna við
Grensásveg, milli tveggja aðal-
umferðaræða bæjarins, Miklu-
brautar og Suðurlandsbrautar
verður vart betur valin. Tengslin
við stærstu iðnaðarsvæði bæjar-
ins, vestan Grensásvegar, og hin
stóru íbúðarhverfi í Langholti,
Há1 ogalandi, Vogum, 'Smáíbúða-
hverfi og hið fyrirhugaða 1-láaleit
ishverfi verða einnig aö teljast
kostur.
Tiilaga þessi um staðsetning
iðnaðarhúsa eða iðnaðarblokka
við Grensásveg, er fyrst og
fremst til orðin af eftirtöldum á-
stæðum.
★
Árlega sækir fjöldi smárra iðn-
fyrirtækja um lóðir til þess að
reisa á iðnaðarhúsnæði. Öll gera
þau ráð fyrir að vaxa með bættri
aðstöðu og nema því stærðir lóð-
anna sem sótt er um samtals, og á
hverju ári, tugum hektara.
★
Hins vegar er fjárhagslegt bol-
magn þessara atvinnufyrirtækja
oftast svo takmarkað, að fram-
kvæmdir allar dragast um árabil
eða jafnvel ártugi.
Bæjarfélagið hefur ekki ráð á
því að leggja í gífurlegan kostn-
að við það að gera lóðir bygging-
arhæfar ef síðan dregst óhæfi-
lega lengi að þær séu hagnýttar
til hins ýtrasta.
Með því að safna saman á einn
stað, eins og hér er ráð fyrir
gert, mismunandi starfsemi, get-
ur bæjarfélagið gert hvort
tveggja í senn, veitt fleiri iðn-
fyrirtækjum fullnægjandi úr-
lausn nvað snertir húsnæði, og
leyst um leið málið á kostnaðar-
minni hátt bæði fyrir sig og lóða-
umsækj endurna.
Það sem aðallega vinnst við
þetta fyrirkomulag, umfrarn góða
nýtingu lands er að
húsrými þetta er hægt að gera
vel úr garði hvað snertir t. d.
upphitun, lagnir og ýmiskon-
ar þjónustu, og geta lítil fyrir-
tæki því fengið mun fullkomn
ari útbúnað fyrir starfsemi
sína á slíkum stað, en þeim ann
ars væri kleift að skapa sér á
eigin spýtur.
Skyldar iðngreinar geta við
þetta fyrirkomulag komið á
með sér samstarfi ýmiskonar,
sem getur haft örfandi áhrif á
framleiðslu og afkastagetu fyr-
irtækjanna.
Viðskiptavinir fyrirtækjanna
geta fundið margháttaða þjón-
ustu á einum og sama stað, er
bæði er tímasparnaður fyrir
almenning og örvar viðskipti.
Hreyfanleiki í nýtingu hús-
næðisins, eða hin sérstaka gerð
húsanna auðveldar breytingar
sem verða í stærð og rekstrar-
fyrirkomulagi fyrirtækjanna.
Ein höfuð forsendan fýrir því
að slík tilraun, sem hér um ræð-
ir varðandi byggingu iðnaðar-
húsa, megi takast og koma að
fullum hotum, er að sjálfsögðu
sú, að rétt eignar og rekstrarfyr-
írkomulag sé valið.
Um þetta atriði hefur skipulags-
deild bæjarins ekki gert tillögur,
en hún hefur leitað samstarfs við
Félag ísl. iðnrekenda og Lands-
samband iðnaðarmanna urri það á
hvern hátt takast mætti að hrinda
þessu máli í framkvæmd í sam-
ræmi við þessar tillögur eða e.t.v.
í eitthvað breyttri mynd.
Næstur á eftir frummælendum
Kvaðst hann telja að hér væri um
merkilegt frumkvæði af hálfu
bæjarins að ræða, sem líklegt
væri til að leysa vandamál ýmissa
fyrirtækja í ákveðnum greinum
iðnaðarins. Sem dæmi um það að
hér væri um stórt mál að ræða
fyrir bæjarfélagið, nefndi Sveinn
að gera mætti ráð fyrir því að
hjá fyrirtækjum, sem kæmu til
með að starfa í þessum húsum
tók til máls Sveinn Björnsson fullbyggðum myndu væntanlega
framkv.stj. IMSI og skýrði frá því vinna ant ag 2.400 manns.
að Iðnaðarmálastofnunin heíði Mikin áhu i ríkti á ínndinum
haft til athugunar hvermg hægt um mál tóku margir
væn að leysa husnæðismal iðnað- fundarmanna tU máls. Formaður
arms a sem odyrastan hatt.
F.I.I. Sveinn Valfells kvað fé»
lagið hafa sérstakan áhuga fyrir
framkvæmd þessa máls og kvað
félagið mundi fylgjast með fram-
vindu þess.
í fundarlok skýrði fundarstjóri,
Magnús Víglundsson, frá því, að
s.l. þriðjudag hefði stóreigna-
skattmálið verið flutt í hæstarétti
og væri æskilegt að stjórn F.Í.L
og raunar félagsmenn allir
kynntu sér málflutninginn 1
þessu þýðir.garmikla máli, enda
hefði málið verið mjög skörulega
flutt af hálfu stóreignaskatts-
greiðenda.
Þessi mynd er af líkani því er sýnt var af hinu fyrirhugaða iðnaðarhverfi á fundi iðnrekendanna.
//
Fona"-forlag gefur út
íslenzkar bœkur í haust
Þar á meðal Ijóðaúrval Stefáns trá
Hvítadal, í þýðingu Ivars Orglands
ÞAÐ MÁ til tíðinda teljast, hve
margar bækur norska forlagið
„Fona“ gefur út um þessar
mundir. í bókaskrá forlagsins,
sem heitir „Haust-nytt“, er rætt
um sex íslenzkar bækur, sem það
gefur nú út og eru tvær þeirra
eftir sama höfund, Ármann Kr.
■'fán frá Hvítadal
Einarsson. Iiinar eru eftir Stefán
Jónsson, Ragnheiði Jónsdóttur og
Stcfán frá Hvítadal.
Frá lidne dagar
Bók Stefáns frá Hvítadal nefn-
ist „Frá lidne dagar“, ljóðaúrval
í þýðingu Ivars Orglands, sendi-
kennara Norðmanna við háskól-
ann hér. Þýðingin er gerð á ný-
norsku. — í umsögn um bókina
segir, að þegar sendikennarinn
gaf út fyrstu ljóðaþýðingar sín-
ar (kvæði eftir Davíð Stefáns-
son), varð hann að leita til ís-
lenzks útgáfufyrirtækis, Helga-
fells. Það forlag gaf bókina út
„og því sé heiður. En þetta gat
ekki endurtekið sig, nema til
skammar yrði fyrir norska bóka-
útgáfu". — Síðan segir, að Fona
viti, að það taki á sig áhættu með
því að gefa ljóðaúrval Stefáns
út, en — „við höfum áður tekið
á okkur áhættu,“ segir ennfrem-
ur. Og síðan: „En við höfum
góð spil á hendi, því að ljóð
Stefáns eru einhver hin beztu,
sem til eru á íslandi. Það segir
ekki svo lítið“. — Þá er þess
getið, að Laxness riti formála
um skáldbróður sinn og loks
minnt á, að fáir þekki betur
skáldskap Stefáns en Orgland,
sem ritað hefur mikla og ítar-
lega doktorsritgerð um skáldið,
sem væntanlega kemur út á fs-
landi á næsta ári. Loks er bent
á, að Orgland hafi fengið ágæta
dóma fyrir þýðingarnar á ljóðum
Davíðs Stefánssonar. — Ljóð
Stefáns koma út í þessum mán-
uði. Bókin muii kosta 12 kr. n.
í bandi.
Aðrar bækur
Þá gefur forlagið út bókina
„Bjþrn og Vesle-Brunen“ eftir
Stefán Jónsson í þýðingu Nils
Magerþys. Áður hefur forlagið
gefið út eftir sama höfund Vesle
Hjalti (I—II). Hún fékk ágætar
viðtökur í Noregi.
Bók Ragnheiðar Jónsdóttur
heitir „Ei islandsk dagbok“. Ivar
Eskeland hefur þýtt bókina. í
„Haust-nytt“ segir, að bókin sé
„góð innlifun í barnshugann".
Bókin kostar kr. 8.00 n. — Loks
má svo geta bóka Ármanns Kr.
Einarssonar. Þær heita „Flyv-
raket" og „Med fly til England“.
Þær eru þýddar af Eskeland og
koma út bæði á nýnorsku og
bókmáli. Áður hefur forlagið gef
ið út „L0ynde skatten“ eftir Ár-
mann, sem var ágætlega tekið
bæði í Noregi og hér heima.
Fúsir til að ræða
við Nasser
KARTÚM, 22. nóv. — Hin nýja
ríkisstjórn Súdans kom saman
til fyrsta sameiginlega fundar- j
ins í dag. Ahmed Abdel Wahab
hershöfðingi og innanríkisráð- j
herra sagði að fundinum lokn-!
um, að súdanska stjórnin væri
nú reiðubúin til þess að hefja
vinsamlegar viðræður við stjórn
Arabíska sambandslýðveldisins.
Allar hindranir í vegi samkomu-.
lags á heilbrigðum grundvelli j
milli ríkjanna hefði horfið með
falli síðustu stjórnar.
í dag voru einnig undirritaðir
verzlunarsamningar milli Súd-
ansstjórnar og Ungverjalands. —
Áður í vikunni hafði Súdans-
stjórn undirritað samninga við
Júgóslava.
Dr. Urbancic minnzt
í UPPHAFI minningartón-
leika um dr. Victor von
Urbancic í Þjóðleikhúsinu
á þriðjudaginn flutti for-
maður Tónskáldafélagsins,
Jón Leifs, eftirfarandi
ræðu:
Maðurinn deyr — en verkið
lifir.
1 fyrsta skipti tók dauðinn fé-
lagsmann úr Tónskáldafélagi ís-
lands.
Engan grunaði að Urbancic
mundi fara fyrstur.
Segja má að hann hafi verið
einn af yngri félagsmönnum
Tónskáldafélagsins.
Segja má ef til vill einnig, að
orsök dauða hans hafi verið of-
reynsla vegna örðugleikanna í
voru enn lítt þroskaða tón-
menntalífi.
Góðvild hans og samvizku-
semi er kunn. Hann var fús á
að hjálpa öllum og takast á hend
ur svo að segja hvert það hlut-
verk, sem honum var falið, jafn-
vel þótt naumast væru tök á að
leysa það, og hann reyndi ætíð
sitt bezta. Hann var ekki sá eini,
sem varð hér á landi að láta sér
nægja að skila stundum hlut-
verki sínu óloknu við ófullnægj-
andi aðstæður og undirbúning.
Þegar umhverfið gerir of
miklar kröfur og maður treður
leirinn og leðjuna, án þess að
sjá fram á að ná markinu, —-
þá bilar maðurinn Þannig fór
Urbancic.
Vér stöndum eftir undrandi, —
getum ekki annað gert en að
reyna betur en áður að ryðja
brautina og reynum það nú hér
í kvöld.
Vér getum ekki lengur þrýst
hönd þessa manns og þakkað
honum. Vér getum ekki heyrt
hér túlkun hans á meistaraverk-
um tónlistarinnar. Vér getum
eingöngu minnzt hans*með því að
hlusta á hans eigin tónsmíðar.
Þótt þær séu sumar kunnar ein-
hverjum ykkar, þá má gera ráð
fyrir því að mörgum opnist nú
hér nýr heimur við nánari kynni.
Þegar maðurinn deyr, þá
mega verkin fá að lifna við.
RABAT, 25. nóv. — Forsætisráð-
herra Marokko hefur sagt af sér.
Búizt er við að öll stjórnin fari
að dæmi hans.