Morgunblaðið - 24.12.1958, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 24. des. 1958
morcunb-Haðib
11

— Bókin er.............
Frh. af bls. 3.
aði ádrepu sína, eins og kunnugt
er í fjölni árið 1837.
Skáldsögur og leikrit
— En hvaða sess skipa skáld-
sögur og leikrit í bókasafni þínu?
— Þar eru allar frumsamdar
íslenzkar skáldsögur fram á allra
síðustu ár. Segja má að timabil
skáldsögunnar hefjist með skáld-
sögum Jóns Thoroddsens. Síðan
hefur mikill fjöldi höfunda komið
fram á sjónarsviðið. Leikrit á ég
því nær öll, sem komið hafa út á
íslenzku. Af ævisögum og prent-
uðum útfararminningum á nær
þrjú hundruð. í þann flokk bóka
vantar mig 20—30 útfararminn-
ingar. En útgáfa þeirra er nú að
hverfa. Hins vegar færast ævi-
sögurnar mjög í aukana. Þjóð-
sögur og þjóðsagnir á ég allar,
sem prentaðar hafa verið hér á
landi. Ennfremur flesta stjórn-
málabæklinga sem prentaðir hafa
verið frá upphafi og fram til
1918. Af þeim er mikill fjöldi.
Flestir eru þeir um sjálfstæðis-
málið og ýmsar persónulegar
deilur. Eru margir þeirra fróðleg-
ir en aðrir fullir af skömmum
og svívirðingum.
Af biblíunni á ég allar útgáfur
á íslenzku frá upphafi, orðabæk-
ur um íslenzkt mál á ég flest all-
ar. Búnaðarrit og pésa á ég alla
eða nær alla frá 1760 fram um
1930. Lögfræðirit íslenzk á ég
nær öll.
Þá eru í safnj mínu öll gömlu
tímaritin og blöðin, verzlunar-
bæklingar frá síðari hluta 18.
aldar og margt fleira.
Meira lesið í gamla daga
— Hver var meginástæða þess
að þú byrjaðir að safna bókum í
svo stórum stíl?
— Ég vildi hafa þær bækur
undir höndum, sem mig langaði
til að lesa. Ég hafði gaman af
bókum, vildi vera sjálfstæður,
þurfa ekki að leita til annarra.
Álitur þú að afstaða íslendinga
til bóka hafi breytzt?
— Ég tel að meira hafi verið
lesið í gamla daga. Menn lásu
allar þær bækur, sem þeir áttu,
sumir marglásu þær. Oft las þá
einn fyrir allt heimilisfólkið. Nú
eiga menn mikið af bókum, sem
þeir lesa ekki. Samt er mikið
lesið á íslandi í dag, en töluvert
annað efni en áður, minna af þjóð
legum bókmenntum, til dæmis ís
lendingasögunum, sem áður voru
uppáhaldsefni ungra sem gam-
alla, ásamt fornaldarsögunum.
— Telur þú samt ekki að bók-
in skipi enn heiðurssess í hugum
íslendinga?
— Jú, sem betur fer. íslend-
ingar eru yfirleitt bókamenn.
Bókin er menningarleg kjölfesta
okkar, ef hún er vel valin. Við
eigum að venja unglinga okkar
við bóklestur í bernsku. Ég álít
lika að við ættum að lesa fyrir
þá ágrip af gullaldarritum okk-
ar, og semja aðlaðandi úrdrætti
úr þeim. Síðar gætu unglingarn-
ir kynnzt þessum bókmenntum
nánar og betur.
— Hvernig lízt þér á þá hug-
mynd að kvikmynda Islendinga-
sögurnar og sjónvarpa þeim, þeg-
ar við fáum sjónvarp?
— Ég álít það mjög athyglis-
verða tillögu og rétt að gera til-
raunir með það. En til slíkrar
kvikmyndunar þyrfti að vanda
vel .
Þykir vænst um Passíusálmana
— Hvaða bók í safni þínu held
ur þú að þér þyki vænzt um?
— Passíusálmana, held ég. Ég
ólst upp með þeim, las þá og
lærði. Þeir hafa verið þjóðinni
huggun og andleg hugsvölun á
þær og vinn við að raða þeim
upp, láta binda þær inn og nostra
við þær. Mér líður bezt meðal
bóka. Ánægjan af þeim, eins og
öll sönn lífsgleði, lengir lífið.
Maður má samt ekki loka sig al-
veg inni með þeim, þó að þær
séu í raun og veru í senn lykill
að liðnum tíma og líðandi stund.
Þannig lýkur samtali okkar
Þorsteins sýslumanns. Við göng-
um enn um safn hans, flettum
nær 400 ára gömlum biblíum,
stöldrum við í horninu hjá hinum
60—70 útgáfum af passíusálmun-
um og litumst um hillur og
skápa. Djúp kyrrð og friður ríkir
umhverfis okkur. Þó tala þessar
bækur, er þarna standa í bókahill
um, sem eru -samtals um 200
metrar á lengd, máli margra alda
og kynslóða á Islandi. Þær eru,
eins og hinn mikli bókasafnari
og fræðaþulur sagði, menningar-
leg kjölfesta þessarar þjóðar,
geyma í senn sögu hennar í gleði
og harmi og mikil fyrirheit í
skauti ókomins tíma.
myrkum og erfiðum tímum. —
Passíusálmarnir er herlegur
skáldskapur og stórbrotið lista-
verk, með sínum sterku líking-
um og mikla trúarhita.
— Þú hefur verið mikið með
bókum um ævina.
— Já, bækurnar hafa orðið
vinir mínir og félagar. Ég nýt
þeirra stöðugt í ríkum mæli, les
S. Bj.
ATHUGIÐ
að borið samar við útbreiðslu,
er Va igtum ódýrr.ra að auglýsa
i Mcrgunblaðinu, en l öðrum
biöðum. —
Verkamannafélagið DAGSBRÚN
Jólatiésshemmtun
Dagsbrúnar
fyrir börn verður i Iðnó þriðjudaginn 30. des. kl. 4
e.h. Aðgöngumiðar seldir í skrifstofu Dagsbrúnar
laugardaginn 27. og mánudaginn 29. þ.m
NBFNDIN.
fiöLlJl
an
L
verziar t.
~J\jö
Cjlektc
6
e9!
Ölgerðin
Egill Skallagrímsson.
Framtídaratvinna
Heildverzlun óskar eftir að ráða til sín ungan, efnilegan
mann, er hefur áhuga á verzlunarstörfum sem framtíðar-
atvinnu. Umsóknir, merkt: „Framtíð — 5502“ með mynd
og meðmælum, ef til eru, sem hvorttveggja verður endur-
sent, óskast send blaðinu.
HEIMDALLUR F. U. S.
DANSLEIKUR
í Sjálfstæðishúsinu föstudaginn (annan í jólum)
26. des. 1958 kl. 9.
Aðgöngumiðasala í Sjálfstæðishúsinu frá kl. 7 e.h.
HEIMDAIXUR.
Sparisjóðsdeild vor
verður lokuð 30. og 31. des.
n.k. vegna vaxtatreiknings
Verzlunarsparisjóðurlnn
DEUTSCHER
WEIHNACHTSGOTTESDIENST
Der Islandische Rundfunk sendet
am 2. Weihnachtstag
um 13.15 Uhr
einen deutschen Weihnachtsgottesdienst
Es sprechen:
Herr Dompropst Jón Auduns
Herr Dekan H. Schubring, Giessen
BOTSCHAFT DER BUNDESPREPUBLIK
DEUTSCHLAND.
- Skemmtikvöld í Iðnó
annan jóladag kl. 9 e.h.
til ágóða fyrir húsbyggingasjóð félagsins.
Skemmtiatriði (hefjast kl. 10 stundvíslega,
Gamanþáttur Árni Tryggvason
Tvísöngur Guðbjörg Þorbjarnardóttir og Brynjólfur Jóhannesson
Gamanþáttur Emelía Jónasdóttir
Tvísöngur Knútur Magnússon og Steindór Hjörleifsson
Gamanþáttur Karl Guðmundsson
Hljómleikar Hljómsveit leikara
Dans *
Aðgöngumiðasala í Iðnó á annan jóladag kl. 11—12
og eftir kl. 6.
Klæðnaður dökk föt eða smoking.