Morgunblaðið - 16.01.1959, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Föstudagur 16. Jan. 1959
FRA S. U. S.
RITSTJÖRAR: HÖRÐUB EINARSSON OG STYRMIR GUNNARSSON
r
A liíðuveiðum
undir jðkli
VERTÍÐ er hafin, bátarnir leita
á miðin og mikill annatími geng-
inn í garð í verstöðvum lands-
manna. Um hver áramót, hin síð-
ari ár, hefur nokkur óvissa ríkt
um málefni útgerðarinnar, fjár-
hagsleg og önnur. Fjárhagsmálin
vetur, þá Friðrik Sophusson og
Arelíus Harðarson.
— Upphaflega var sjóvinna
kennd sem frjáls grein við Gagn-
fræðaskóla verknámsins, segir
Jón. Reykjavíkurbær mun einnig
hafa gert út skólaskip á sínum
tíma, en sl. vetur tók Æskulýðs-
ráð Reykjavikur þessa starfsemi
upp á sína arma sem einn lið í
tómstundastarfi þess. Framkv.stj.
Æskulýðsráðs, er svo sem kunn-
ugt er séra Bragi Friðriksson. Að-
sóknin varð svo mikil, að við urð-
um að skipta piltunum í þrjá
hópa, en þeir voru 40 alls. Hörður
Þorsteinsson var kennari á nám-
skeiðinu, og var hann einnig leið-
beinandi á lúðuveiðunum.
— í hverju var kennslan eink-
um fólgin?
— Hún var aðallega miðuð við
það að kenna piltunum ýmsa
hnúta, splæsa, hnýta net. Og sýna
kvikmyndir frá botnvörpu- og
lúðuveiðum.
— Hafið þið fengið nokkra
reynslu af hagnýtu gildi þessarar
starfsemi? Hafa t. d. nokkrir pilt-
anna farið á sjó?
— Já, Æskuiýðsráð útvegaði
einmitt nokkr’.im þeirra pláss á
togurum sl. sumar, og er skemmst
frá því að segja, að skipstjórar
telja mikinn mun að fá á skipin
unglinga, sem eitthvað kunna til
vinnu þegar í byrjun, heldur en
algjörlega óreynda menn. Ég tel
mjög nauðsynkgt, segir Jón að
lokum, að náin samvinna takizt
milli útgerðarmanna og Æsku-
lýðsráðs um ráðningu þessara
ungu sjómanna, sem frá okkur
koma.
Þeir Friðrik og Arelíus eru
báðir nemendur Gagnfræðaskóla
Austurbæjar. Friðrik í landsprófs
deild, en Árelíus í 3 bekk. Á
sumrin hefur Arelíus verið á síld
fyrir norðan, á plani á Raufar-
höfn, en Friðrik unnið í sveit. Sl.
sumar fóru þeir svo báðir á lúðu-
veiðar á vegum Æskulýðsráðs, og
Vinnuskóla Reykjavíkur, sem
gerði út skólaskip að loknu sjó-
vinnunámskeiði því sem áður var
nefnt.
— Hvort fellur þér betur vinn-
an í sveit eða á sjó, Friðrik?
Friðrik Sophusson
hafa verið leyst á einn eða annan
hátt, yfirleitt til bráðabirgða og
er hætt við að svo verði enn um
sinn. Miklum mun alvarlegra er
það, hversu erfitt hefur reynzt að
manna fiskiskipin og hefur orðið
að flytja inn árlega noksur hundr
uð Færeyinga ti! starfa við út-
gerðina. Ungir menn, íslenzkir,
vilja ekkí veiða fisk. Menning
mörlanda er meiri en svo, að þeir
sætti sig við að lifa á veiði-
mennsku. En fyrr en varir munu
Færeyingar haía nóg við að vera
í sínu landi. Þá verða íslendingar
að fara sjálfir á sjó, hvort sem
þeim líkar betur eða ver.
Það eru ekki ýkja mörg ár síð-
an byrjað var að kenna ungling-
um handbrögð við sjóvinnu. Okk-
ur langaði til að forvitnast svo-
lítið um þessa kennslu og komum
því að máli við Jón Pálsson, sem
kunnur er fyrir störf sín við tóm-
stundaiðju barna og unglinga, og
tvo þátttakenda á sjóvinnunám-
skeiði því, sem haldið var í fyrra
Við drátt
kölluðum það brælu, en kallarnir
kælu (kala ku vera smá gola).
— Munduð þið vilja gera sjó-
mennsku að lífsstarfi ykkar?
— Því ekki það. — Annars ætla
ég að verða loftskeytamaður, seg-
ir Arelíus. — Okkur finnst sjó-
mennskan ekki neitt sérlega frá-
hrindandi starf.
— Að lokum: er ykkur nokkuð
sérstaklega minnisstætt úr túrn-
um?
— Kokkurinn! Við biðjum af-
skaplega vel að heiisa kokkinum.
Hann var slórskemmtilegur, jafn-
vígur á matargerð, iygasögur og
spilamennsku.
Þess skal getið að næsta sjó-
vinnunámskeið Æ'kulýðsráðs
hefst í febrúar n. k. og vonast for-
ráðamenn þess t’l að tekist hafi
að útvega betra húsnæði en nú
er búið við, þannig að öli skilyrði
til sjóvinnunar verði botri
— Það var heldur lélegt. Aflinn
seldist fynr um það bil 46.000 kr.
en í hlut hvers okkar komu rúm-
ar 1000 kr.
— Veðrið?
Árelíus Harðarson
— Mér þykir gaman að hvoru
tveggju. Það er að vísu dálítið
erfiðara á sjónum, ekki vinnan
sérstaklega, en vaktirnar voru
talsvert þreytandi enda voru það
4 tíma vaktir. Svo eru náttúrlega
ekki eins mikil þægindi á sjónum
eins og í landi.
— Hvað viljið þið segja okkur
um lúðuveiðarnar?
— Báturinn, sem við vorum
á var Víkingur R. E. 240, 36 ton.
bátur. Við vorum það margir
— 16 — að hann reyndist heldur
lítill. Nú, dagana áður en lagt
lagt var af stað, unnum við að
— Veðrið var ágætt, meðan við
vorum undir jökli, en eitt sinn
lögðum við lóðir við Reykjanes
og þá var það ekki sem bezt. Við
ýmiss konar undirbúningi, svo
sem uppsetningu á lúðulóðum
o. fl. Við fórum frá Reykjavík
síðla dag 3. júní og héldum vestur
að Snæfellsnesjökli, en þar héld-
um við okkur mest allan tímann,
í hléi við jökulinn.
— Sjóveikir?
— Til að byrja með voru marg-
ir okkar sjóveikir, en það er um
að gera að halda sér upp á dekki,
þá kemst maður fljótt yfir það.
Þó voru nokkrir, sem ekki sjóuð-
ust og urðu því að hætta.
— Fiskaðist vel?
Sjámennirnir ungu ásamt skipstjóra, kokki og leiðbeinanda.
Við aðgerð á dekki