Morgunblaðið - 06.02.1959, Blaðsíða 11

Morgunblaðið - 06.02.1959, Blaðsíða 11
Föstudagur 6. febr. 1959 MOR^TJNfíLAÐlÐ 11 // Stefndi, Valtýr Stefánsson, á að vera sýkn af kröfum stefnanda, Björns Bjarnasonar, í máli þessu „Krafa stefnanda um á engum rökum reist' 44 miskabœtur Endurrit úr dómabók bœjarþings Reykja- víkur í málinu nr. 133^1958, Björn Bjarnason gegn Valtý Stefánssyni SVO sem áður hefur verið skýrt frá hér í blaðinu var hinn 21. nóv. sl. kveðinn upp dómur í máli því, sem Björn Bjarnason, fyrrverandi for- maður Iðju, höfðaði út af frá- sögnum Morgunblaðsins af ýmiss konar ráðsmennsku hans í Jðju á meðan hann var þar formaður. Úrslit málsins urðu þau, að engar af kröfum Björns voru teknar til greina. Með því að hér er um einstakt og lær- dómsríkt mál að ræða, þykir rétt að prenta hér dóminn í heild. Af blaðsins hálfu er einungis bætt við millifyrir- sögnum til skýringar, birt mynd af Birni Bjarnasyni og þeim myndum, sem getið er um í dómnum. Ár 1958, föstudaginn 21. nóv- ember, var á bæjarþingi Reykja- víkur í málinu nr. 133/1958, Björn Bjarnason gegn Valtý Stefánssyni, kveðinn upp svohljóðandi d ó m u r : Mál þetta, sem tekið var til dóms 20. þ.m. hefur Björn Bjarna- son, iðnverkamaður, Hverfisgötu 32, Reykjavík, höfðað fyrir bæj- arþinginu með stefnu útgefinni 5. marz 1958 gegn Valtý Stefáns- syni, ritstjóra, Laufásvegi 69, Reykjavík. Björn taldi „umrædd- blaðaskrif mjög æru- meiðandi fyrir sig“ Tildrög máls þessa eru þau, að í 13. og 14. tbl. 45. árgangs Morg- unblaðsins, sem út komu 17. og 18. janúar 1958 birtust nafnlaus- ar greinar ásamt myndum. Fjalla greinar þessar um félagsfund, sem haldinn var í Iðju, félagi verksmiðjufólks, 16. janúar 1958. Á fundi þessum gerði stjórn fé- lagsins grein fyrir reikningum félagsins fyrir árið 1956. Hafði stjórnin fengið löggilta endur- skoðendur til að endurskoða reikningana fyrir þetta ár. Á fundinum var reksturs-og efna- hagsreikningar endurskoðend- anna ásamt athugasemdum þeirra tekinn til umræðu. Kom þar fram ádeila á þá stjórn félagsins, sem var við völd árið 1956, en stefn- andi var formaður hennar. í 13. tbl. Morgunblaðsins er grein með fyrirsögninni „Hæg eru heima- tökin“. Er þar lauslega drepið á Iðju-fundinn og skýrslu endur- skoðendanna, en greininni fylgja tvær myndir af kvittunum. I síð- ari greininni þ. e. í 14. tbl. er birt lengri grein um málið undir fyr- irsögninni: „Iðjufundurinn í fyrra kvöld: Kommúnistar lánuðu sjálf um sér þrjá fimmtu af félags- sjóðnum!" Grein þessari fylgdi mynd af happdrættismiðum Þjóð- viljans og annars staðar í blað- inu er mynd af reikningi frá hvað óhreint á ferðinni, því ekk- ert mátti vitnast . . .“ 11. „í fyrstu reyndi Björn Bjarnason fyrrverandi formaður að halda uppi vörn fyrir athæfi sitt og stjórnarinnar . . .“ 12. „Höfðu þeir fengið nóg af þeirri veiku tilraun, sem þeir gerðu til þess að verja hina ófor- svaranlegu meðferð á fjárreiðum félagsins". Stefndi telur, að með því að áðurgreindar greinar hafi birzt nafnlausar, beri stefndi sem á- byrgðarmaður Morgunblaðsins SSftSS?? Samkvæmt fylgiskjali nr. 29, hefur hundruðum króna verið eytt úr sjóðum Iðju til kaupa á happdrættismiðum Þjóðviljans. Væntanlega hefur sú deild Kommúnistaflokksins, sem þessa miða seldi, skilað 100%. I júiíbyrjun 1956, (nokkrum dögum eftir alþingiskosningarnar) voru 60 þús. kr. teknar út úr banlta og þessir tveir miðar skild- >r eftir. Eftir að kommúnistar töpuðu félaginu upplýstist þetta: 20 þús. kr. voru lánaðar þáverandi varaformanni Iðju (17. manni á Iista Alþýðubandalagsins við bæjarstjórnarkosning- ar). 40 þús. kr. lánaðar þáverandi gjaldkera. Bæði lánin greidd og veitt án heimildar, án þess að kvittun væri tekin og án tryggingar. Tveim dögum eftir Iðjukosningarnar í febrúar 1957 var endanlega gengið frá skjölum og „tryggingu“ varðandi lán þessi. Var 40 þús. kr. lánið „tryggt“ með 5. veðrétti í 3 herb. íbúð, en 20 þús. kr. lánið „tryggt'* með 3. veðrétti í óveð- hæfri eign. — veitingahúsinu Nausti yfir veit- ingar. Telur stefnandi umrædd blaða- skrif mjög ærumeiðandi fyrir sig sem trúnaðarmann félagsins Iðju um nær tveggja áratuga skeið, enda séu þau alröng. Til- gangurinn sé bersýnilega sá, að sverta hann í augum samborgara sinna og þeirra félagsmanna Iðju, sem ekki sóttu umræddan fund og gátu því e. t. v. ekki vitað að skrif blaðsins séu uppspuni einn. Eftirfarandi ummæli telur stefnandi sérstaklega meiðandi fyrir sig: 1. „Hæg eru heimatökin". 2. „. . . skýrslugerð löggilts endurskoðanda . . .“ 3.....á reikingum ársins 1956, sem voru þeir einu sem fund- ust . . ." 4. „Bæði lánin greidd og veitt án heimildar, án þess að kvitt- un væri tekin og án tryggingar“. 5. „Var 40 þús. kr. lánið „tryggt“ með 5. veðrétti í 3 herb. íbúð, en 20 þús. kr. lánið „tryggt“ með 3. veðrétti í óveðhæfri eign“. í Morgunblaðinu 18. janúar 1958: 6. „Þessir reikingar voru þeir einustu, sem fyrir lágu, þegar kommúnistar skildu við félagið eftir ósigurinn í fyrra“. 7. „. . . endursemja gersamlega reikninga félagsins fyrir árið frá rótum“. 8. „Af því fé, sem þá er eftir, eða um 250 þúsund krónur, hef- ur stjórnin talið sæmandi að lána sjálfri sér og nánustu gæðingum sínum kr. 148.100.— eða sem næst % af öllum sjóðnum". 9. „Hins vegar er talið að kommúnistar hafi sent vildar- mönnum sínum félagsskírteini, enda þótt ekki væru þau greidd“. 10. „Þarna var sýnilega eitt- ábyrgð á birtingu þeirra. Telur stefnandi að ummælin varði við 234—236. gr. og 241. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og hefur hann gert eftirfarandi dóm- kröfur: að stefnda verði dæmd refsing samkvæmt áðurgreindum laga ákvæðum, að hin tilgreindu óviðurkvæmi- legu ummæli verði dæmd dauð og ómerk, að stefnda verði dæmt að greiða honum miskabætur að fjárhæð kr. 20.000.00 með 6% ársvöxt- um frá 22. febrúar 1958 til greiðsludags, samkvæmt 1 mgr. 264. gr. almennra hegn- ingarlaga, að stefnda verði dæmt að greiða honum kr. 1.000.00 til að stand- ast kostnað af birtingu dóms í opinberu blaði, sbr. 2. mgr. 241. gr. almennra hegningar- laga, að stefnda verði dæmt að greiða honum málskostnað eftir mati réttarins. Stefndi hefur aðallega krafizt sýknu og málskostnaðar sér til handa ,en til vara, að beitt verði 239. gr. hinna almennu hegning- arlaga og málskostnaður ve'rði þá látinn niður falla. Verða nú hin einstöku ummæli tekin til athugunar. Ekki á nokkurn hátt gerð grein fyrir reikningum og fylgiskjölum á undan 1956 Um 1. Eins og áður er skýrt frá, er setning þessi fyrirsögn greinar þeirrar, er fyrr birtist í Morgun- blaðinu. Þegar setning þessi er jörn Bjarnason skoðuð og greinin höfð í huga 1 heild, svo og með hliðsjón af því er síðar verður rakið, þykir ekki unnt að refsa stefnda fyrir um- mæli þessi og ekki verða ummæl- in heldur ómerkt. Um 2. Það er fram komið í málinu, að á framhaldsaðalfundi í félaginu þann 19. marz 1957 var samþykkt að fela löggiltum endurskoðend- um að framkvæma endurskoðun bókum og skjölum félagsins fyrir árið 1956. Á fundinum var skýrsla endurskoðendanna tekin til umræðu. Verður það vart talið ámælisvert af Morgunblaðinu að skýra frá skýrslu þessari og eigi verður því á það fallizt með stefn anda, að hin tilgreindu ummæli undir þessum lið séu vítaverð. Verður krafa hans um ómerkingu og refsingu því ekki tekin til greina. Um 3. Stefndi hefur algjörlega mót- mælt því, að ummæli þessi geti talizt meiðandi fyrir stefnanda, nema þau væru ósönn. Hefur stefndi á það bent, að Iðja muni að vísu ekki vera bókhaldsskylt félag og þvi ef til vill ekki hægt að krefjast þess, að haldið sé sam an fylgiskjölum frá ári til árs, en óviðkunnanlegt og aðfinnsluvert muni það þykja, ef slíkt er ekki gert. í hinni tilvitnuðu setningu sé átt við uppsetta reikninga fél- agsins með tilheyrandi fylgiskjöl um. Núverandi stjórnarformaður félagsins staðhæfði, að stjórn sú, sem stefnandi var formaður í, hafi ekki skilað neinum fylgis- skjölum, nema þeim, sem fylgdu reikningum ársins 1956, eins og segir í hinni tilvitnuðu setningu. Hefur stefndi í þessu sambandi skorað á stefnanda að mæta fyrir rétti, svo að hægt væri að sann- prófa þetta atriði við núverandi stjórn félagsins, ef stefnandi vilji halda því fram, að núverandi stjórn hafi verið skilað fylgis- skjölum með reikningum félags- ins frá árunum á undan 1956. Með tilliti til þess, að stefnandi hefur ekki á nokkurn hátt gert grein fyrir reikningum eða fylg- iskjölum með þeim vegna félags- ins á árunum á undan 1956, svo og með hliðsjón af málefninu a3 öðru leyti, þykir ekki næg ástæða til að ómerkja ummæli þessi. Refsikrafa stefnda verður heldur ekki tekin til greina. „Engin fundaffsamþykt fyrir þessari lánveit- ingu“ Um 4. Stefndi kveður hér átt við tvö lán, annað kr. 40.000,00, sem veitt var Guðlaugu Vilhjálmsdóttur og Steinunni Vilhjálmsdóttur, en hitt að fjárhæð kr. 20.000.00, sem veitt var Ingólfi Sigurðssyni. Engin fundarsamþykkt eða önnur skrifleg heimildargögn séu finn- anleg um lánveitingar þessar, eng ar kvittanir finnist frá skuldur- unum og frá tryggingum hafi ekki verið gengið formlega, fyrr en hálfu ári síðar í lok desember 1956, og þeim ekki þinglýst fyrr en á árinu 1957. Fram hefur verið lagt í málinu rekstrar- og efnahagsreikningur fyrir Iðju árið 1956 ásamt endur- skoðunarskýrslu hinna löggiltu Framhald á bls. 12 ú

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.