Morgunblaðið - 17.02.1959, Qupperneq 1

20 siður
Þegar reynt var að snúa, fékk togarinn
60 gráða halla
„Klakabarningur bjarg-
aði skipinu"
segir Marteinn Jón-
asson skipstjóri
á Þorkeli mána
FRÉTTAMENN fengu í gær
tækifæri til aS ræða við
Martein Jónasson skipstjóra
á togaranum Þorkeli mána.
Með honum var Þorsteinn
Arnalds, skrifstofustjóri hjá
Bæjarútgerð Reykjavíkur. —
Þorsteinn kynnti Martein
skipstjóra fyrir fréttamönn-
um og sagði um leið, að hann
hefði ráðizt til Bæjarútgerð-
ar Reykjavíkur í marz 1956
og starfað þar síðan sem
skipstjóri á Þorkeli mána við
bezta orðstír, eins og skrif-
stofustjórinn komst að orði.
Togarinn Þorkell máni, var
einn af íslenzku togurunum, sem
voru á Nýfundnalandsmiðum,
þegar fárviðrið gekk þar yfir
fyrir rúmri viku. Eins og kunn-
ugt er af fréttum, var togarinn
allhætt kominn, en með þraut-
seigju skipshafnarinnar og aðstoð
hollra vætta tókst að heimta skip.
ið úr greipum Ægis. Til marks
um það, hve hætt skipið var kom-
ið má vitna í ummæli Marteins
skipstjóra á blaðamannafundin-
um í gær. Hann sagði:
Við gerðum eina tilraun til
þess að slá hann af og venda,
þegar dúraði og við vorum
búnir að berja vel klakann af
vöntum, hvalbak og brú, en
þá kom svo mikill halli á
hann, að við hættum við til-
raunina. Hann lagðist á brú-
argluggann. I vélinni er halla-
skipið alltaf lengra og lengra inn
í frostbeltið. Má geta þess hér, að
Marteinn skipstjóri sagði, að ef
engin ísing hefði verið, þá hefði
ekkert gerzt. Hann sagði einnig:
— Ég tel vafalaust, að
klakabarningur skipshafnar-
innar hafi bjargað skipinu.
Frásögn skipstjórans
Hér á eftir fer frásögn skipstjór
ans:
— Við komum á -Nýfundna
landsmið 4. febrúar s.l. og var
þá allsæmilegt veður. Við hóf-
um þá þegar veiðar syðst á Ritu-
bakka við ágætar aðstæður og
fiskuðunv í þrjá daga. Þar voru
íslenzkir togararnir í hnapp á
litlu svæði. Það stóðst nokkurn
veginn á endum, að þegar við
höfðum fyllt skipið, þá skall
veðrið ó mjög snögglega. Það var
síðari hluta dags 7. febr. Þá vor-
um við nákvæmlega staddir 50
gr. 28. mín. norður og 51 gr. vest-
ur, en láta mun nærri, að það sé
álíka sunnarlega og syðsti oddi
Englands. Dýpið þarna var 155
—185 faðmar.
— Þegar veðrið var skollið á
á laugardag, var haldið upp í sjó
og vind og skipið gert sjóklárt
að svo miklu leyti, sem hægt
var. Hann var á norðvestan og
veðrið jókst stöðugt, þegar á
kvöldið leið, og um miðnætti
voru komin að minnsta kosti 12
vindstig með miklum sjó, frosti
og byl. Veðrið skall mjög snögg-
lega á og hygg ég fæstir hafa bú.
izt við þvílíkum ofsa, þó að loft-
vogin sýndí slæmt útlit og frétzt
hefði af lægðum. En það er ekk-
ert nýtt, að mjög djúpar lægðir
gangi þarna yfir og hefur slíkt
ofviðri ekki fylgt í kjölfar þeirra
áður. Við andæfðum svo þarna,
hélt Marteinn skipstjóri áfram,
og þegar kemur fram yfir mið-
nætti, þá herðir hann frostið til
muna, svo skipið yfirísast mjög
fljótt. Sást það m. a. af því, að
skipið lagðist þá á bakborðshlið-
Framh. á bls. 18.
Bátaþilfarið á Þorkeli mána. Enn var ís á því þegar togarinn kom til hafnar. Stögin, sem sjást
fremst á vinstri hönd, voru eins gild og tunnur. Myndir: Ljósm. MbL
Vesfurveldin bjóða Rússum
fil stórveldafundar um Þýzka-
land
London, 16. febrúar.
(NTB-Reuter)
VESTURVELDIN afhentu
Rússum í dag orðsendingar,
þar sem hafnað er tillögu
Rússa frá 10. janúar sl. um að
þýzk friðarráðstefna verði
haldin með þátttöku 28 þjóða.
Þess í stað leggja Vestur-
sé skilyrði fyrir friðsamlegri
sambúð þjóðanna, að hægt sé að
ná samkomulagi um réttláta
friðarsamninga við Þýzkaland.
í bandarísku orðsendingunni
er sagt að skipting Þýzkalands
feli í sér hættu fyrir öryggi Ev-
rópu og áherzla lögð á það að
Vesturveldin láti ekki hrekja sig
með hótunum frá Vestur-Berlín.
Er þar staðhæft að ef Rússar af-
hendi austur-þýzku stjórninni
öll yfirráð yfir Austur-Berlín og
feli henni umsjón með flutning-
um til Vestur-Berlínar, þá sé
heimsfriðnum stefnt í voða.
Frakkar leggja einnig áherzlu
á það í sinni orðsendingu, að þeir
muni ekki yfirgefa Vestur-
Berlín og muni beita öllum róð-
um sem tiltæk eru til að verja
herlið sitt í borginni og sjá því
fyrir eðlilegum birgðaflutning-
um. Frakkar telja það ekki væn-
legt til samkomulags, ef Rússar
ganga til viðræðna með því hug-
arfari, að aðeins verði samið um
tillögur þeirra sjálfra og engar
aðrar.
Enski blaðamaðurinn
sveik Pasternak
Hafði ekki leyti til að birta kvœðið
mælir og sögðu vélstjórarnir,
að skipið hefði fengið 60
gráða halla. Þetta var á
sunnudagskvöld.
Þetta sagði Marteinn skipstjóri
og má bæta því við, að reynt var
að venda. til þess, að unnt væri
að slóa undan veðinu í austur,
þar sem sjór er miklu hlýrri og
ekki eins hætt við ísingu. Með
því að andæfa upp í veðrið fór
Dulurfull Iung-
dræg eldfluug
CANAVERAL-höfða á Florída,
16. febrúar. (Reuter). — Banda-
ríski flugherinn skaut í dag á loft
dularfullri eldflaug, sem ekkert
nafn hefur verið gefið, en er
tveggja þrepa og mun vera mjög
langdræg. Var eldflauginni skot-
ið frá tilraunastöðinni á Cana-
veral-höfða út yfir Atlantshaf.
Ekkert annað er um hana vitað,
nema það að hún er smíðuð af
McDonnel flugvélaverksmiðjun-
F yrstu mýsnar með
gervitungli
kringum jörðina
WASHINGTON, 16. febrúar. —
Innan skamms ætla Bandaríkja-
menn að skjóta nýju gervitungli
á braut Lringum jörðina. Innan-
borðs verða fjórar lifandi mýs og
vonast vísindamenn til þess að
geta komið þ'eim aftur lifandi til
jarðar.
Framkvæmd þessi er þáttur í
víðtækum rannsóknum á því
hvernig lífverur þoli hið snögga
viðbragð, er eldflaugum er skotið
á loft og breytt umhverfi háloft-
anna. Hafa tilraunamýsnar þegar
gengið undir ýmsar þolraunir og
þolað fimmtugfaldan þunga að-
dráttarafls jarðar í 15 sekúndur.
í hinni fyrirhuguðu tilraun
verður fylgzt með líffærastarf-
semj músanna með nókvæmum
mælitækjum og mælingarnar
sendar með sjálfvirkum útvarps-
tækjum til jarðar.
veldin til að haldinn verði
fundur utanríkisráðherra stór
veldanna, Breta, Frakka,
Bandaríkjamanna og Rússa
um Þýzkalandsmálin. Leggja
þau og til að stjórnir Vestur-
og Austur-Þýzkalands fái að
hafa áheyrnarfulltrúa á slíkri
ráðstefnu.
Rússar fengu í dag fjórar orð-
sendingar, sitt hverja frá Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Frakklandi
og Vestur-Þýzkalandi. Orðsend-
ingarnar eru ekki samhljóða að
orðalagi, en meining þeirra allra
er hin sama, enda var samstaða
Vesturveldanna mótuð í fjög-
urra manna nefnd og síðar sam-
þykkt á fundi í Atlantshafsráð-
inu fyrir helgi.
Áherzla er lögð á það í orð-
sendingum þessum, að Þýzka-
landsmálið í heild verði rætt á
fyrirhuguðum fundi utanríkis-
ráðherra, en ekki sé nóg að ræða
Berlínar-málið eitt.
í orðsendingu Vestur-Þjóð-
verja eru Rússar sérstaklega var-
aðir við því að valdbeiting og
einhliða aðgerðir í Þýzkalands-
málunum muni leiða af sér mjög
hættulegt ástand í Evrópu. Það
MOSKVA, 16. febrúar — Boris
Pasternak er sár yfir því, að
brezkur blaðamaður, Anthony
Brown við Lundúnablaðið
Daily Mail hefur birt kvæði
eftir hann í fullkomnu óleyfi.
Kvæði þetta „Nóbelsverðiaun-
in“ hefur vakið alheimsathygli
vegna þess að Pasternak lýsir
sjálfum sér þar sein dýri í
búri.
Anthony Brown kvaðst birta
kvæðið með sérstöku leyfi
Pasternaks, en höfundurinn
hefur nú borið það til baka og
segir að blaðamaðurinn hafi
illilega svikið sig. Pasternak
lét blaðamanninum kvæðið í
hendur gegn loforði um að það
yrði ekki birt. Hann átti að
afhenda kvæðið Jacqueline de
Proyart, sem er safnvörður við
Tolstoy-safnið í París og
skyldí kvæðið gaymast þar tii
betri tíma.
Er Pasternak sár og reiður
yfir því að hinn brezki blaða-
maður hefur brugðizt heitl
sínu c„ má vera að þessi at-
burður verði Pasternak hættu-
legur.
Þriðjudagur 17. febrúar
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 3: Gullfoss hefur siglt 500 000 sjé«
mílur.
— 6: Frá aðalfundi Dagsbrúnar.
— 8: Frá Seyðisfirði.
— 9: Kvikmyndir.
— 10: Forystugreinin: „Engin leið ti
undankomu“.
„Dýrasta bók í heimi“. (Utaa
úr heimi).
— 11: Páfi kallar saman kirkjuþing.
Gerpir kominn heim úr harS~
sóttri för.
— 13: „Forríkur fátæklingur“ leikrH
Leikfélags Akureyrar.
— 18: Bridge.
*--------------------------