Morgunblaðið - 22.02.1959, Qupperneq 2

MORCVISBLAÐIÐ
Sunnudagur 22. febr. 1959
Beinn þjóðhagslegur
aður af borholurm'
4,5 millj kr.
hagn-
er
Mælingum lokið / stóru borholunni
I GÆR var mælt vatnsmagnið í
borholunni við Laugarnesveg,
sem lokið var við fyrir skömmu,
og sagt hefur verið ítarlega frá í
fréttum. En það var stóri gufu-
borinn, sem kom niður á mjög
öfluga gufuæð á 740 m. dýpi.
Við mælingar í gær, sem fram-
kvæmdar voru af Sveini Einars-
syni verkfræðing, kom í ljós að
holan gefur um 29 lítra á sekundu
af sjóðandi vatni auk fjögurra
tonna af gufu á klukkustund.
Vatnsmagnið, sem inn í holuna
kemur, er þvi um 30 litr. á sek.
og hiti þess um 130 stig.
I»etta er mesta vatnsmagn sem
fengist hefur við jarðboranir hér
á Reykjavíkursvæðinu og líkleg-
ast einnig heitasta vatn. Við
venjulega nýtingu vatnsins til
Skarni er nýyrði
1 FRÁSÖGN af ávarpi borgar-
stjóra, Gunnars Thoroddsen, í
sambandi við Sorpeyðingarstöð-
ina, vill Mbl. leiðrétta tvö atriði.
I fyrsta lagi: Það er haft eftir
borgarstjóra, að nafnið Skarni
væri komið úr Njálu. Þetta er
ekki rétt hermt. 1 Njálu er not-
að hvorukynsorðið skarn, en heit
ið Skarni, sem er karlkynsorð, er
nýyrði.
í öðru lagi: Það er haft eftir
borgarstjóra, að það sé álit
sumra fræðimanna, að Njáll hefði
fyrstur manna borið á tún hér á
landi. Þetta voru orð borgar-
læknis.
hitaveitu, samsvarar þetta um 60
sekl. af vatni, með þeim hita sem
fæst frá Reykjum, þ.e.a.s. að vatn-
ið í Laugarnesholunni er í nýt-
ingu tvöfalt á við Reykjavatn.
Fullvirkjuð mun holan geta við
venjulegar aðstæður (með nokk-
urri „topphitun" sem svo er köll-
uð), geta hitað híbýli fyrir um
7000 manns og þannig sparað elds
neytisolíu sem árlega nemur um
7000 tonnum, sem kostar um 8,5
millj. kr.
Bein þjóðhagslegur hagnað-
ur af þessari einu borholu
nemur um 4,5 millj. kr. á ári. Er
þá búið að draga frá allan til-
kostnað við virkjun vatnsins i
holunni. Hins vegar er kostnað-
ur við borun holunnar tæplega 1
milljón krónur.
Þess má geta að lokum, að
stóri gufuborinn hefur alls borað
fimm holur á Reykjavíkursvæð-
inu. Telja sérfræðingar nauðsyn-
legt að gufuborinn geti farið nið-
ur á 1500—2000 metra dýpi. Til
þess
þarf
að
að
geta komizt svo djúpt
kaupa nýja borvindu,
sem mun kosta um 2,6 milljón kr.
Er þetta nú helzta nauðsyjamál-
ið fyrir aukna virkjun jarðhitans.
Og fullyrða má að heppilegri fjár
festing, mun vart að finna, en
kaup á hinni stóru borvindu til
gufuborsins.
Allir syiiir mínir
í 30. sinn
LEIKFÉLAG Reykjavíkur hóf
sýningar á leikritinu „Allir syn-
ir mínir“, eftir bandaríska leik-
ritaskáldið Arthur Miller 26. okt.
í haust. Sýningin hlaut frábaér-
ar viðtökur og mjög góða dóma
leiklistargagnrýnenda. í kvöld
verður 30. sýningin á leikritinu.
Leikstjóri er Gísli Halldórsson
og með aðalhlutverk fara Brynj-
ólfur Jóhannesson, Helga Val-
týrsdóttir, Jón Sigurbjörnsson og
Helga Bachman.
Deleríum Bubonis eftir þá
bræðurna Jón og Jónas Árna-
syni, hefur nú verið sýnt 12 sinn-
lun og ávallt fyrir fullu húsi.
Næsta viðfangsefni félagsins er
Túskildingsóperan eftir Bertold
Brecht í þýðingu Sigurðar A.
Magnússonar. Munu sýningar á
því hefjast í lok marz.
Ragnar Jónsson
Tímaritið
feli
44
Sandgerðingar
leituðu
SANDGERÐI, 21. febr. — A
fimmtudag og föstudag sendi
Slysavarnadeildin Sigrún í Sand-
gerði leitarflokk til að leita á
svæðinu frá Garðskaga og suður
í Ósabotna. Björgunarsveit deild-
arinnar og sjálfboðaliðar — alls
20 manns — tóku þátt í leitinnL
Leitin bar ekki árangur að öðru
leyti en því, að brot fannst úr
hurð, sem fullyrt er, að sé úr
Hermóði, og fannst hún suður í
Þórhöfn. — Axel.
,,Nýtt Helga-
komið út
UT ER KOMIÐ síðasta hefti ár-
gangsins 1958 af tímaritinu Helga
fell og er efni þess að vanda fjöl-
breytt og glæsilegt. í ritinu er
grein um Þorstein Erlingsson eft-
ir Sigurð Nordal, frábærilega
skarpleg og orðsnjöll. Þar birtist
líka þáttur úr viðtali við Þórberg
Þórðarson, sem Matthías Johann-
essen hefir skrifað. Þá er og í rit-
inu grein eftir Pétur Benedikts-
son, er hann nefnir „Eitt pund
af blýi eða eitt pund af dún“,
Fjárhagsaœtlun Reykjavíkurhœjar
/ar samþykkt aðfararnótt föstudags
Gert ráð tyrir nœr 256 millj. kr.
tekjum á þessu ári
BÆJARSTJÓRNARFUNDUR-
INN um fjárhagsáætlun Reykja-
víkurbæjar stóð frá því klukkan
9 á fimmtudagsmorgun og til kl.
Frank Glnzer heldnr hljómleika
ó vegum Tónlistarlélogsins
1 KVÖLD og annað kvöld heldur
bandaríski píanóleikarinn Frank
Glazer hljómleika í Austurbæjar-
bíói á vegum Tónlistarfélagsins.
I fyrrakvöld lék hann einleik á
tónleikum Sinfóníuhljómsveitar-
innar í Þjóðleikhúsinu, og var
honum frábærlega vel tekið.
I Frank Glazer er frægur pianó-
leikari, nemandi Arthurs Schna-
bels. Hann hefur að sjálfsögðu
haldið fjölda hljómleika vestan-
hafs og leikið með þekktustu og
stærstu sinfóníuhljómsveitum í
Bandaríkjunum.
Einnig hefur Glazer haldið
hljómleika mjög víða í Evrópu og
kemur nú við hér á leið í sjöttu
hljómleikaför sína til Evrópu. —
Hvarvetna hefur Glazer hlotið
einróma lof gagnrýnenda fyrir
leik sinn. Hann hefur mjög oft
komið fram í sjónvarpi í Banda-
Dagskrá Alþingis
A MORGUN eru boðaðir fundir
i báðum deildum Alþingis kl.
1,30.. — Á dagskrá efri deildar
eru þrjú mál.
1. Tekjuskattur og eignarskatt
ur, frv. — 2. umr.
2. Póstlög, frv. — 2. umr.
3. Lífeyrissjóður starfsmanna
ríkisins, frv. — 3. umr.
Fimm mál eru á dagskrá neðri
deildar.
1. Listasafn tslands, frv. — 1.
umræða.
2. Afengis- og tóbakseinkasala
ríkisins, frv. — 1. umr. —
Ef deildin leyfir.
3. Sauðfjárbaðanir, frv. — 1,
umræða.
4. Sementsverksmiðja, frv. —
1. umr. — Ef deildin leyfir
5. Skipun prestakalla, frv. —
3. umr.
}
ríkjunum — alls um 60 sinnum.
Hann hefur og mjög oft leikið
kammermúsík með kvartettum
og kvintettum. Glazer er um fer-
tugt, fæddur í Wisconsinfylki í
Bandaríkjunum, en foreldrar
hans fluttust til Bandaríkjanna
frá Lithauen.
★
Þetta eru fjórðu tónleikar Tón-
listarfélagsins á þessu ári. — Á
efnisskránni verða: Sonata op.
110 eftir Beethoven, Brahms-
Paganini tilbrigðL Chaconne eft-
ir Hándel, þrjú verk eftir Chopin
og þrjú verk eftir bandarísk tón-
skáld. Tónleikarnir hefjast kl. 7
síðdegis.
4fli Bíldudalsháta
BÍLDUDAL, 21. febr. — Bátarn-
ir reru héðan í fyrrakvöld, en
urðu að snúa aftur. Róið var í
gær, og fengu bátarnir sæmileg-
an afla 7—8 lestir að meðaltali
á bát. Ágætisveður er hér í dag,
dálítið frost og snjókoma.
Sólarkaffi Bílddælinga verður
í kvöld. Átti að halda það s.L
laugardagskvöld, en því var
frestað vegna veikindaforfalla.
Sandgerðisbátar
fengu rúmar 110 1.
SANDGERÐI, 21. febr. — Tólf
bátar voru á sjó héðan í gær og
fengu 110% lest. Hæst var Guð-
björg með 13,2 lestir, önnur var
Helga með 12,8 lestir og þriðji
Víðir með 12,2 lestir. Allt miðað
við slægðan fisk. Að meðaltali
mun aflinn hafa verið 6—9 lestir
á bát, miðað við óslægðan fisk.
Allir bátarnir eru á sjó I dag.
langt gengin í fjögur aðfaranótt
föstudagsins. í upphafi fundarins
voru afgreidd ýmis mál og um-
íæður um fjárhagsáætlunina hóf
ust ekki fyrr en kl. 11 f.h. ,
Gunnar Thoroddsen borgarstjóri
fylgdi frv. að fjárhagsáætluninni
úr hlaði með stuttri ræðu og gerði
grein fyrir endurskoðun vegna
laganna um niðurfærslu verðlags
og launa o. fl. Nemur heildar-
lækkunin á fjárhagsáætluninni
vegna þessara endurskoðunar um
19 milljónum króna.
Eins og fjárhagsáætlunin var
lögð fyrir fundinn var gert ráð
fyrir 254,8 millj. kr .tekjum og
213,5 millj. kr. útgjöldum. Eru
tekjuskattar langhæsti tekjuliður
inn eða nær 230 millj. kr.Fast-
eignagjöld eru áætluð 14,3 millj.
kr. arður af fyrirtækjum 5,4
millj. kr. arður af eignum 3,8
millj. kr. ýmsir skattar 1,1 millj.
og ýmsar tekjur eru áætlaðar 350
þús. kr.
Gjaldamegin eru útgjöld til fé-
lagsmála stærsti liðurinn, sam-
tals um 67 millj. kr. Til gatna
og holræsagerðar 45,1 millj. kr.,
til fræðslumála 26,2 millj. kr. og
til hreinlætis- og heilbrigðis-
mála 24,7 miUj. kr. Til stjórnar
kaupstaðarins eru áætlaðar 13,8
millj. kr. og til löggæzlu 12,7
millj. kr. Aðrir útgjaldaliðir eru
lægri.
Hér í blaðinu hefur áður verið
getið breytingartillagna frá bæj-
arfulltrúum Sjálfstæðisflokksins
og frá bæjarráði, sem bomar voru
fram við frv. að fjárhagsáætlun-
inni á bæjarstjórnarfundinum.
Voru þær tillögur samþykktar.
Þá var einnig samþykkt sú af-
greiðsla á tillögum minnihluta-
flokkanna, sem fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins lögðu til eins og
lýst var ítarlega í ræðu Geirs
Hallgrímssonar í blaðinu í gær.
Svo breytt sem áður getur var
fjárhagsáætlunin samþykkt á
fjórða tímanum aðfaranótt föstu
dagsins. Nánar verður skýrt frá
umræðum á bæjarstjómarfundin
um í blaðinu eftir helgina.
skarplegar og meinfyndnar at.
hugasemdir um vísitölukerfið. —
Tvö mjög óvenjuleg og skemmti-
leg bréf eftir Benedikt Gröndal
eru og í ritinu, einnig kvæði eft-
ir Jóhann Hannesson, prófessor
í fþöku, Stefán Hörð Grimsson
og Jónas Svafár ásamt þýðingu
eftir Helga Hálfdanarson, bréf
frá Birni á Keldum um Skálholt.
Inngangur ritsins fjallar að þessu
sinni um kjördæmamálið. Krist-
ján Karlsson skrifar bókmennta-
inngang og dóma um bækur Guð-
mundar Daníelssonar, Matthíasar
Johannessens, Sig. A. Magnússon-
ar. Dags Sigurðarsonar, Jóhannes
ar Helga, ljóðasafn Magnúsar Ás-
geirssonar og ritgerðir Barða Guð
mundssonar. Einnig er í ritinu
saga eftir Kristján, sem hann kall
ar „Bókmenntanám", frábærilega
snjöll smásaga. Tvær þýddar
greinar eru í ritinu, önnur eftir
Sigurd Hoel: Eigum við að
byggja Noreg? hin eftir Ignazio
Silone: Að velja sér félaga, og
ennfremur þýdd saga eftir Ant-
hony West: Frá upptökum að ósL
Aðrir bókmenntadómar eftir Pét-
ur Benediktsson um viðtöl Val.
týs Stefánssonar og R.J. um bók
Jóhanns Briems. Loks eru þættir
þættirnir Undir skilningstrénu
og Úr einu i annað. í síðar-
nefdum þætti birtist pistill
eftir Sverri Kristjánsson „Et
nöjsomhedens Hjem“ og ennfrem
ur fjórar mjög tímabærar ádrep-
ur og greinar eftir Ragnar Jónss.!
Sósíalismi andskotans, Misheppn.
uð kirkjuprýði, Unglingar og
traktorar og Myndlistarverk með
afborgunarkjörum og Markús
ívarsson. f þessu glæsilega Helga-
fellshefti eru 8 heilsiðumyndir af
verkum eftir Sigurjón Ólafsson,
myndhöggvara.
Hersetan í landinu e
staðreynd og fyrrv.
til vansæmdar
Svo komst Alfreð Gislason að orði
á Alþingi i fyrradag
ÞIN GSÁLYKTUNARTILLAG A
þingflokks Alþýðubandalagsins
um uppsögn varnarsamningsins
var tekin til 1. umræðu á fundi
sameinaðs Alþingis í fyrradag.
Fyrsti flutningsmaður, Alfreð
Gíslason, fylgdi tillögunni úr
hlaði með langri ræðu.
Rakti hann fyrst aðdraganda
þess að herverndarsamningurinn
var gerður árið 1951, en gaf því
næst litríka lýsingu á lífinu á
Keflavíkurflugvelli næstu árin.
Þar hefði verið líkast sem í náma
bæ og menn hefðu glatað heiðri,
þjóðarsóma og skjótfengnum
gróða í sukki og svalllifi staðar-
ins. Hefði bessi spiUing að lokum
verið komin á það stig, að tveir
af þeim stjórnmálaflokkum, sem
upphaflega hefðu samþykkt her-
verndina hefðu séð sig um hönd
og staðið að ályktuninni um brott
för hersins 28. marz 1956.
Næst sagði ræðumaður frá því,
er hinir eldheitu hernámsand-
stæðingar komu með þingmeiri-
hluta út úr kosningunum og
mynduðu ríkisstjóm hefðu Al-
þýðubandalagsmenn innan ríkis-
stjórnarinnar fljótlega hreyft
þessu máli, og viðræður hefðu
raunaleg
ríkisstjórn
verið hafnar við Bandaríkjastjóm
í nóvember 1956. Þeim hefði þó
fljótlega verið hætt vegna ótryggs
ástands úti i heimi, er Bretar og
Frakkar hefðu ráðist á Egypta og
bylting orðið í Ungverjalandi,
sem hefði verið kæfð með blóð-
ugri íhlutun Rússa. Viðræðumar
hefðu svo aldrei verið teknar
upp aftur og hefðu tveir stjómar
flokkanna því brugðizt því heiti
er þeir hefðu gefið þjóðinni í
kosningunum.
Alfreð Gislason hélt áfram og
sagði m.a.:
— Herinn situr enn í landinu.
Þetta er raunaleg staðreynd og
fyrrverandi ríkisstjóm til van-
sæmdar.
Að lokinni ræðu framsögu-
manns var umræðu um þings-
ályktunartillöguna frestað og
málið tekið út af dagskrá.
<