Morgunblaðið - 19.06.1959, Blaðsíða 6

€
M OR^r vi?r. 4Ð1Ð
Föstudagur 19. júní 1959
Útihátíðahöld féllu víð-
júní
ast hvar niður 17.
Fannkoma og vefrarveður á Norðurlandi
og kuldi um allt land
SÍÐUSTU sólarhringa hefur versta veður gengið yfir Iandið með
kulda og snjókomu víða. Varð vegna veðurs að hætta við úti-
hátíðahöld og íþróttakeppnir í flestum bæjum og kauptúnum
iandsins. Snjókoman varð mest á vestanverðu Norðurlandi, en
um allt land var kalt veður og hvasst 17. júní. Mbl. átti í gær
tal við fréttamenn víða um land og fara hér á eftir frásagnir þeirra
af þjóðhátíðardeginum, en það mun nærri einsdæmi að slík veður
gangi yfir landið eftir miðjan júní.
Akranesi, 18. júní: — 17. júní
hátíðahöldin hófust með guðs-
þjónustu í kirkjunni kl. 1.30. —
Sc'knarpresturinn, séra Jón M.
Guðjónsson, predikaði. Allar úti
skemmtanir féllu niður vegna
kulda og hvassviðris. Aftur á
móti var kvikmyndasýning í
Bíóhöllinni kl. 9 uni kvöldið og
á eftir var dansleikur á Hótel
Akranes, sem stóð til kl. 2. —
Barnadansleikur var í íþrótta-
húsinu kl. 5 til 7 síðdegis. —
Oddur.
★
Stykkishólmi, 18. júní: — öll-
um hátíðanöldum hér í bæ varð
að aflýsa í gær vegna óhagstæðs
veðurs, en kalt var í veðri og
stormur. Dansleikur var háður
í samkomuhúsinu um kvöldið.
Undanfarna daga hefur verið
óstillt veðrátta og gróðri því lít-
ið farið fram. í dag er aftur á
móti gott veður, sól og hiti. —
Fréttaritari.
★
Isafirði, 18. júní: — Kalsaveð-
ur var hér í gær. Um morgun-
inn gekk á með hagléljum og all-
hvassri norðaustanátt. Var því
ákveðið að útihátíðahöld féllu
niður að mestu leyti.
Þegar á leið daginn var komið
bjart veður og sólskin og fór þá
fram knattspyrnukeppni milli
félaganna Harðar og Vestra.
Keppt var um KR-bikarinn. sem
er farandbikar. Að þessu sinni
vann Hörður með þremur mörk-
um gegn einu. Einnig fór fram
handknattleikur stúlkna.
Um kvöldið var dansað í sam-
komuhúsum oæjarins.
í dag er veður betra, en þó
kalt og eru sprettuhorfur slæm-
ar nema veðurfar hlýni. — GK.
★
Blönduósi, 18. júní: — Aðfara-
nótt 17. júní snjóaði mikið hér
um slóðir og var alhvít jörð nið-
ur í sjó um rr.orguninn. í Laxár-
dal í Austur-Húnavalnssýslu var
stórhríð eins og á vetrardegi.
Snjókoma nú var meiri en í
hríðinni 7. júní, en ekki er kunn
ugt um fjárskaða. Öll hátíða-
höld, sem fyrirhuguð viru 17.
júní, féllu niður. — Fréttaritari.
★
Sauðárkróki, 18. iúní: — Hér
höfðu verið ákveðin mikil úti-
hátíðahöld í gær en þau féllu
niður. Var hér norðanstórhríð
og kuldi. - .lukkan sex síðdegis
var kvikmyndasýning og um
kvöldið var dansað.
Allajafna hafa Skagfirðingar
safnazt saman á Sauðárkróki 17.
júní. en að þessu sinni komust
menn ekki frá heimi!*im sínum
og var því mjög fámennt hér í
gær.
Elztu menn muna ekki aðra
eins tíð um þetta leyti árs og
hér hefur verið undanfarið. Má
nefna sem dæmi, að í Göngu-
skörðum hefur sett niður mann-
hæðarháa skafla síðustu daga.
— jón. ,
★
Siglufirði, 18. júní: — Versta
veður gerði hér á þriðjudags-
kvöld og hélzt það alla nóttina
og í gær. Gekk á með roki og
snjókomu og varð alhvítt niður
í sjó. Siglufjarðarskarð varð ó-
fært í gærkvöldi og tepptust
margir bílar fyrir innan, þar á
meðal áætlunarbíll, fullur af
fólki. Álitið er að eins mikill
snjór sé í Skarðinu nú og síðast
þegar mokað var. Síðdegis í dag
var byrjað að moka Skarðið, en
það er mikið verk.
Hátíðahöld í tilefni dagsins
féllu öll niður í gær nema inni-
skemmtanir og fótbolti á íþrótta
vellinum. Bærinn var fánum
skreyttur og eins skip á höfn-
inni.
Sildveiðiskipin liggja hér inni
vegna veðurs, og þar á meðal
nokkrir norskir síldveiðibátar,
sem ætla að fiska bræðslusíld
og fara með heim til Noregs.
Sjó er nú farið að lægja úti, en
engin hreyfing er komin á flot-
ann. Veður er orðið sæmilegt
hér inni í bænum, en ekki er
sumarlegt um að litast, alhvítt
af snjó niður að húsum. — Guð-
jón.
★
Akureyri, 18. júní: — í gær
var hér norðanveður oy slydda
og fóru öll hátíðahöld fram
innanhúss. Hófust þau með sam-
komu í Nýja bíói og samkomu-
húsi bæjarins kl. 2.
Hermann Stefánsson, formað-
ur þjóðhátíðarnefndar, setti
samkomuna og frú Svava Jóns
dótir, leikkona. flutti ávarp fjall
konunnar, er. karlakórinn Geys-
ir söng. Séra Bragi Friðriksson
flutti lýðveldisræðu, en Jón Ein-
arsson, nýstúdent, flutti minni
Jóns Sigurðssonar. Þá voru
sýndir þjóðdansar og kl. 5 til 6
voru barnasýningar í samkomu-
húsinu. ,
Klukkan 9 um kvöldið hófst
fjölbreytt skemmtun, með leik,
kórsöng, tvísöng og gamanvísna-
söng o. fl. Var aðsókn mjög
mikil að hátíðahöldunum allan
daginn og komust færri að en
vildu. — Mag.
★
Húsavík, 18. júní: — Hér voru
fyrirhuguð útihátíðahöld 17.
júní, en þau féllu niður vegna
veðurs. — Á mánudaginn var
hér blíðviðri með 16 stiga hita,
en svo snögglega skipti um að á
þriðjudag var hitinn kominn
niður í frostmark. í gær var hér
hríðarveður og alhvítt niður í
fjallsrætur. í dag er betra veð-
ur, en þó éljagangur.
Hátíðahöld dagsins hófust
með messu í kirkjunni og pre
dikaði séra Stefán Lárusson,
prestur á Vatnsenda. Eftir messu
söng karlakórinn Þrymur ætt-
jarðarljóð o. fl. Sigurjón Jó-
hannesson, skólastjóri, flutti
minni dagsins og frú Ragr.heiður
Guðjóhnsen las ættjarðarkvæði.
Um kvöldið var dansað í sam-
komuhúsinu. — Fréttaritari.
★
SeySisfirði, 18. júní: — I gær
var hér mjög slæmt veður og
snjóaði niður í hlíðar. — Fóru
hátíðahöldin því fram innan-
húss. Nú sá ungt fólk um þjóð-
hátíðahöldin og þótti takast
mjög vel.
Hátíðin hófst með guðsþjón-
ustu í kirkjunni kl. 2. Sóknar-
presturinn, séra Erlendur Sig-
mundsson, predikaði. Síðan var
haldið í félagsheimilið Herðu-
breið og stjórnaði Anna Katrín
Emilsdóttir hátiðinni þar.
Stefán Gunnarsson hélt ræðu
fyrir minni lýðveldisins, en
Heimir Steinsson talað' fyrir
minni Seyðisfjarðar. Emil Jón-
asson, símastjóri, las upp og að
lokum sýndi fimleikaflokkur
undir stjórn Björns Jónssonar
áhaldaleikfimi. Um kvöldið var
dansað.
Tíð hefur verið vond hér síð-
ustu daga og er nú þungfært
yfir Fjarðarheiði. — Fréttaritari.
★
NeskaupstaS, 18. júní: — Há-
tíðahöldum, sem fyrirhuguð
voru hér í gær, var aflýst vegna
veðurs, en í gær snjóaði alveg
niður í kaupstað þó snjóinn festi
ekki á götunum. Oddskarð varð
Sr. Jóhann
Minningarorð
Briem
í ÐAG er kvaddur hinztu kveðju
í dómkirkjunni séra Jóhann
Briem fyrrum prestur að Melstað
í Miðfirði, er andaðist hér í bæn-
um 77 ára að aldri. Hann var
sonur séra Steindórs í Hruna Jó-
hannssonar prests á sama stað,
en bróðir hans var séra Ólafur
Briem á Grund, faðir séra Valdi-
mars sálmaskáldsins alkunna.
Móðir séra Jóhanns á Melstað
var Camilla Pétursdóttir Hall,
verzlunarmanns í Reykjavík.
Sem barn man ég vel, þegar
séra Jóhann Briem kom til Mel-
staðarprestakalls sumarið 1912,
þá nývígður. Þar hóf hann kenni-
mannsstarf sitt við kirkjurnar
fjórar, heimakirkjuna, Kirkju-
hvammi, Staðarbakka og
Núp, svo að ég telji þær í réttri
messuboðleið. Þarna starfaði
hann öll sín prestskaparár.
Margs er að minnast og margir
helgidagar eru mér í huga, þegar
hið bezta og fegursta frá bernsku
árunum rann saman í eitt, sam-
fylgd foreldra og systkina til
kirkjunnar, þar sem skyldfólk og
vini var að hitta, — en fyrst og
fremst var þar presturinn okkav,
prúðastur allra manna. Mer
fannst það, sem hann sagði, koma

ET; WFHfM skrifor ur * ^ dagBega lífina .
Æ’
„Stór-Brcia röddin“
kveður við.
„Sjómaður" skrifar:
TLI engum hafi farið eins og
mér, að þegar ég í þessari
kosningabaráttu, sem nú stend-
ur yfir, hefi hlustað á, eða lesið
málflutning Framsóknarmanna
þá dettur mér einlægt Stór-Bret-
inn í hug. Eru það ekki einmitt
þær röksemdir, sem Englending-
ar eru einlægt að stagast á, að þeir
hafi um aldir fiskað við strend-
ur íslands innan þeirra fiskveiði-
takmarka, sem nú gilda, og
senda svo bryndreka sína hingað
til að vernda veiðiþjófana, sem
er hér um bil það sama og að
segja íslendingum stríð á hend-
ur.
Og hver voru viðbrögð Eng-
lendinga, þegar nýlendur þeirra
fóru að reyna að losna úr ný-
lendukúguninni? Var það ekki
einmitt þetta, að slá á þá strengi,
að þeir stæðu á svo miklu hærra
menningarstigi en nýlendan, og
því væri farsælast fyrir nýlend-
una að láta Englendinga ráða yfir
sér, og héldu því jafnvel fram
að allt myndi fara í kaldakol hjá
þessari lágmenningarþjóð, ef
Englendingar slepptu af henni
hendinni. Fyrsta boðorð Bretans
var að láta hann ráða og svo að
nýlendan keypti nógu mikið af
enskum vörum.
Er það ekki einmitt þessi rödd,
sem einlægt kveður við i mál-
flutningi Framsóknarmanna í
þessari kosningabaráttu Einlægt
eru þeir að stagast á að þessi
úrelta, rangláta kjördæmaskipt-
ing sé orðin svo gömul, að hún
sé heilög séreign strjálbýlisíns.
Og eru þeir ekki einlægt að stag-
ast á því hve menningin í sveif-
unum sé á miklu hærra stigi en
í Reykjavík og fjölbýlinu, og
hrópa hátt um það að ailt myndi
fara í I.undana, strjálbyggðin
eyðast, og jafnvel ísland tapa
frelsi sínu, ef kosningarlagafrum
varp það, sem samþykkt var á
nýafstöðnu Alþingi, næði fram að
ganga. Menn mega kalla mig
hvað sem þeira vilja, en ég ekki
stillt mig um að láta þá skoðun
mína í ljós, að mér finnst Fram-
sóknarbroddarnir tala til íslend-
inga í Reykjavík og fjölbýlinu
alveg eins og Stór-Bretinn talar
til nýlendna sinna. En ég skal
líka kannast við, að þótt ég oft
og tíðum hafi haft tækifæri til
að hlusta á mál bænda utan af
landsbyggðinni, þá hefi ég aldrei
heyrt þenna málflutning af þeirra
vörum. Ég held, að þessi mál-
flutningur sé aðeins til í kalli
stjórnmálabryndreka Framsókn
armanna, sem virðast ætla að búa
til úr honum einskonar pólitiskt
atómskeyti, sem eigi að mola á
augabragði alla mótstöðu nýlend
unnar við að reyna að hrista af
sér misréttið. Það væri sorg-
legt tii þess að hugsa, ef þessi
málflutningur bæri tilætlaðan
árangur, og þessum mönnum tæk
ist að kveikja eld haturs eða
koma af stað eins konar köldu
stríði milli sveita og kaupstaða,
en engum mætti vera Ijósara en
einmitt bændunum í strjálbýlinu
hver myndi tapa mest á því stríði.
Flyzt ekki bændamenning
in til afkomendanna?
HVERJIR eru það, sem nú búa
í Reykjavik og öðrum kaup
stöðum landsins? Eru það ekki
mennirnir úr strjálbýlinu, sam
síðastliðin 60 ár hafa flutzt th
kaupstaðanna, og þeirra afkom-
endur? Ef þessi marglofaða
bændamenning stendur ekki
dýpri rótum í lífi einstaklingsins
en svo, að hún detti af honum
strax og hann setur fót smn inn
fyrir takmörk kaupstaðanna, þá
er hún ekki eins mikils virði og
af er látið,
Aldrei finnst mér Framsóknar
flokkurinn hafi teflt fram veik-
ari rökum en í yfirstandandi
kosningabaráttu, en aldrei hefur
blekkingarmoldviðrið verið
meira né hærra galað. En þó tek-
ur þessi Stór-reta rödd út yfir
allan þjófabálk, hún hlýtur að
skera í eyru hverjum íslending,
sem ekki er staurblindur af stjórn
mála-glákómu. Ég trúi á sigur
réttlætisins, ég trúi að íslending-
ingar mun sigra í landhelgisdeil-
unni, og ég trúi aff Reykjavík og
fjölbýlið muni ná rétti sínum í
kjördæmamálinu“.
ófært í nótt, en í morgun var
brotizt yfir það á jeppabifreið-
um. — Fréttaritari.
★
Höfn, Hornafirði, 18. júní: —.
Á Höfn í Hornafirði hófst þjóð-
hátíðin með því, að fólk safnað-
ist saman við kaupfélagið, en
þaðan var gengið í skrúðgöngu
á íþróttavöllinn. Fór þar fram
margs konar keppni í ýmsum
íþróttum. ,
Um kvöldið var svo aftur
safnazt saman í samkomuhúsinu.
Þar var sameiginleg kaffi-
drykkja. Eymundur Sigurðsson
flutti lýðveldisræðuna. Guðrún
Björnsdóttir kom fra:r. sem Fjall
konan. Þá fluttu ræður Bene-
dikt Þorsteinsson og Gunnar
Snjólfsson, en Eysteinn Péturs-
son las upp. Á milli ræðuhalda
voru sungin ættjarðarljóð undir
stjórn Eyjólfs Stefánsosnar. Að
likum var stiginn dans.
Árni Stefánsson, verzlunar-
maður, stjórnaði samkomunni,
en hreppsfélagið og ungmennafé
lagið stóðu að hátíðahöldunum.
Veður var kalt og talsverður
vindur. — Gunnar.
þráðbeint frá himnum, prestinum
væri aðeins falið að segja orðin.
Mikill og góður söngur jók líka
á hátíðleik guðsþjónustunnar.
Þá eru barnaguðsþjónusturnar,
þegar séra Jóhann var einn með
ýmsum börnum eftir messu, tal-
aði við okkur um trúarefni,
kenndi okkur lög og ljóð, sem eru
mér ávallt ný og björt. _ Hef ég
kennt þau fjölda barna. Ég minn-
ist og fermingarfræðslu hans, hví
rækileg hún var, þrungin af
hjart-ahlýju og ábyrgðartilfinn
ingu gagnvart okkur og íramtíð
okkar. En strangur var hann um
fyllstu athygli nemendannau
Þannig var hann í mínum aug-
um fyrirmyndar kennarinn.
Öll síðari kynni af séra Jó-
hanni, jafnvel eftir að ég flutti
úr heimasveit minni, báru svo
gersamlega blæ af samvistum við
hann á þessum fyrstu árum og
fléttuðust við minninguna um
bernskuheimili mitt, að mer
fannst þessi vinur okkar vera
alltaf eins og nýkominn í hér-
aðið. Hann var alltai nákvæm-
lega hinn sami: Hið fagnandi
vinarþel hans, þessi tíginmann-
lega háttvísi, sem aldrei brást.
Prúðmennskan, sem var etns og
sístreymandi tær lind, hlaut sí-
felldlega að minna á þau orð, sem
hann flutti í embættisklæðum og
undirstrika þau. Ræður hans af
stóli og við síðustu vinakveðjur
báru því einnig vitni sömu smexk
vísi, voru djúpar að hugsun hins
gáfaða manns og reistar á traust-
um trúargrundvelli. Þess vegna
virðist mér litla sveitakirkjr.a
mín hafa borið fulla reisn mó’.s
við önnur guðsþjónustuhús sem
og ég hef síðar þekkt á lífsleið
minni.
Séra Jóhann Briem var frá-
bærri tónlistargáfu gæddur.
Hafði hann afburða eyra og söng
smekk og var ágætur organisti.
Lagði hann mikið starf í að glæða
söng í kirkjum sínum, enda held
ég að áhugi hans hafi mætt fús-
leik söngfólksins. Voru hátíða-
söngvar séra Bj. Þ. sungnir
mjög oft .og ógleymanlega á
bernskuárum mínum, og mikill
tími fór í æfingar. Enginn sá eft-
ir því.
Karlakór stjórnaði séra Jó-
hann, sem söng við ýms tækifæri
um langt skeið við ágætan orðs
tír, enda samvaldir, bæði söng-
menn og söngstjóri.
í fáum og fáts.-klegum kveðju-
orðum er margt ósagt, en ég
hugsa mér kunnuga spyrja:
Ætlar hann ekki að nefna gest-
risnina á Melstað, ekki einungis
á messudög m, x.eldur alltaf?
Ekki skal því gleymt. Þar var
séra Jóhann einnig í fremstu
presta röð. En gestamóttaka hvíl-
ir auðvitað fyrst og fremst á hús-
móður staðarins. Ég tel frú Ingi-
björgu Briem, sem nú lifir mann
sinn, hafa innt af hendi eitt hið
mikilsverðasta starf sem konur
vinna. Hjartanlega fögnuðu þau
Framh. á bls. 18.