Morgunblaðið - 18.08.1959, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 17. ágúst 1959
MORGVNBLAÐIÐ
13
Níels G. Johnson
hæstaréttardómari
STÓR og glæsileg er orðin fylk-
ing þeirra íslendinga vestan
hafs, sem borið hafa fram til sig-
urs merki íslenzks manndóms á
þeim víðlenda vettvangi, „með
alþjóð fyrir keppinaut“, eins og
Stephan G. Stephansson orðaði
það í einu ágætiskvæða sinna,
Þeir hinir sömu hafa bæði aukið
hróður ættþjóðar sinnar og sýnt
eftirminnilega í verki, hvað með
íslenzka þjóðstofninum býr.
Framarlega í þeim hópi stóð
Níels G. Johnson, hæstaréttar-
dómari í Bismarck, Norður-
Dakota, sem lézt, eins og kunn-
ugt er, þar í borg aðfaranótt 3.
desember síðastliðinn. Með hon-
um gekk til grafar um aldur
fram mikilhæfur drengskapar-
maður, er átti sér að baki merki-
legan náms- og embættisferil.
Níels G. Johnson var fæddur
á Akranesi 30. apríl 1896 og var
elzti sonur hinna merku og mætu
landnámshjóna, Guðbjartar Jóns
sonar Magnússonar frá Hrófá í
Steingrímsfirði og konu hans
Guðrúnar Ólafsdóttur frá Stóru-
Hvalsá í Hrútafirði. Fluttist
Níels vestur um haf með for-
eldrum sínum aldamótaárið og
ólst upp hjá þeim í íslenzku
byggðinni (Mouse River byggð-
inni svonefndu) í grend við bæ-
inn Upham í Norður-Dakota.
Hefir systir hans, frú Lilja Ey-
lands í Winnipeg, Manitopa, lýst
frumbyggjalífi foreldra þeirra og
heimilislífi fagurlega í prýði-
legri minningargrein um þau í
ritinu Foreldrar mínir (Reykja-
vík 1956). Voru þau hjónin Guð-
bjartur og Guðrún greind í bezta
lagi, ljóðelsk og bókhneigð, trú-
— Færeyjar
Framh. al bls. 11
höfn eru margar verzlanir og
sumar hverjar mjög smekklegar.
Þar er vöruval mjög mikið og
margt gátum við keypt okkur,
sem ýmist fékkst ekki hér íieima,
eða var mun ódýrara.
í Færeyjum eru landbúnaðar-
vörur flestar danskar enda ekki
unnt fyrir Færeyinga að keppa
við Dani á því sviði, meðan þeir
fá ekki að jafna upp bilið með I
verndartollum eða öðru, sem stutt I
gæti eigin framleiðslu. Talsvert
er þó um sauðfjárrækt, en kýr
fáar. Þjóðarrétt Færeyinga hafa
margir heyrt talað um, en það er
skerpukjötið. Það er svo til búið,
að á haustin er það hengt upp í
hjalli og látið hanga fram yfir
jól. Verður úr þessu hinn ágæt-
asti matur, ekki ólíkur hangi-
kjöti útlits, en mjög sérstæðara
á bragðið. Reynt hefur verið að
verka skerpukjöt annarsstaðar en
í Færeyjum, en ekki tekizt.
Elzti og traustasti leigubíl-
stjóri í Þórshöfn er fslendingur,
Ferdinand Carlsson að nafni.
Varð hann fyrst á vegi okkar, er
við stigum á land og tókust með
okkur góð kynni. Hann hefur
verið búsettur í Færeyjum um
25 ára skeið og kann þar vel við
sig. Ferdinand talar mjög góða
íslenzku, er fróður og skemmti-
legur. Mun mönnum gefast kost-
ur á að heyra í honum í útvarp-
inu einhvern næstu daga.
Ég ætla ekki að hafa þetta rabfo
lengra; langaði aðeins til að gefa
lesendum litla hugmynd um
hvernig er að koma til Þórs'hafnar
og hversu tilvalið er fyrir okkur
íslendinga að eyða sumarleyfinu
hjá gestrisnasta fólki í heiminum;
þjóð sem skilur okkur og metur
allra þjóða bezt.
K o r m á k r .
rækin og sýndu þá trú sína í
hreinu og grandvöru líferni. Fá-
gætur eindrægnisandi og góð-
vildar réði ríkjum á heimili
þeirra, svo að það leyndist eng-
um, sem þangað kom, þótt hann
ætti þar eigi langa viðdvöl. Þau
hjónin áttu einnig miklu barna-
láni að fagna. En auk þeirra
Níelsar hæstaréttardómara og
frú Lilju, sem er kennslukona
að menntun, eru þessir synir
þeirra Guðbjartar og Guðrúnar,
sem á lífi eru, þeir læknarnir
Ólafur og Kristján í Rugby,
Norður-Dakota, og Einar lög-
fræðingur í Lakota, Norður-
Dakota, allir hinir mætustu
menn og velmetnir innan sinn-
ar stéttar; fimmti bróðirinn, Jón,
hinn efnilegasti maður, dó í
spánsku veikinni 1918, rúmlega
tvítugur að aldri.
Skal þá horfið aftur að ferli
Níelsar. Hann gekk á barnaskóla
í heimabyggð sinni, en lauk
gagnfræðanámi í Botineau, Norð-
ur-Dakota, árið 1917. Varð nú
ekki af framhaldsnámi hans að
sinni, því að heimsstyrjöldin
fyrri var skollin á; gekk hann
í Bandaríkjaherinn þá um haust-
ið og var í herþjónustu í Norður-
álfunni fram til vorsins 1919.
Hann tók þátt í ýmsum meiri-
háttar orustum á vesturvígstöðv-
unum. Að herþjónustunni lok-
inni hóf hann nám á Ríkishá-
skólanum í Norður-Dakota (Uni-
versity of North-Dakota) og
stundaði það óslitið, að undan-
teknu einu ári, er hann var gagn-
fræðaskólakennari. Lauk hann
lögfræðiprófi 1926 og hlaut
menntastigið „Juris Doctor.“ Var
hann framúrskarandi námsmað-
ur og hlaut ýmsar heiðursviður-
kenningar á háskólaárum sín-
um, meðal annars þann fágæta
heiður að vera kosinn í „Phi
Beta Kappa“, heiðursfélag náms-
manna. Hann stóð einnig fram-
arlega í félagslífi háskólastúd-
enta og var einn af fulltrúum
háskólans í kappræðukeppni við
aðra skóla* og gat sér ágætt orð
á því sviði.
Haustið 1926 hóf Níels lög-
fræðileg störf í bænum Minew-
aukan í Norður-Dakota, en í árs-
byrjun 1929 fluttist hann til
Towner þar í ríkinu og gerðist
þar starfandi lögfræðingur í fé-
lagi við annan mann, er var
ríkislögsóknari á þeim slóðum;
hinn síðarnefndi lézt í október
þá um haustið, og var Níels þá
útnefndur til að gegna embætti
hans fram til næstu kosninga.
Var hann síðan endurkosinn
ríkislögsóknari þrjú tímabil sam-
fleytt; í kosningunum 1936 var
hann ekki í kjöri, en haustið
1941 sótti hann á ný um ríkis-
lögsóknarembættið, náði auð-
veldlega kosningu og skipaði
þann sess næsta kjörtímabil.
Við hinar almennu kosningar
í nóvember 1944 var Níels kos-
inn dómsmálaráðherra (Attorney
General) í Norður-Dakotaríki
með mjög miklu afli atkvæða og
endurkosinn í sama embætti
tveim árum síðar, en í kosning-
unum 1948 náði hann ekki end-
urkosningu. Voru þá nokkur
straumhvörf í stjórnmálum þar
í ríkinu, og ekki er mér grun-
laust um, að Níels hafi goldið
þess úr sumum áttum, hve fast
hann hafði fylgt fram laga-
gæzlu í áfengismálum sem á öðr-
um sviðum.
Fjarri fór þvi, að embættis-
ferill hans væri þar með á enda
bundinn. Næstu þrjú árin stund-
aði hann lögfræðileg störf í
Bismarck, Norður-Dakota, við
mikinn orðstir. En þegar A. M.
íbúð
Lögfræðingur óskar eftir 2—4 herb. ibúð nú þegar
eða 1. okt. Upplýsingar í sima 19446.
Christianson hæstaréttardómari
lézt í apríl 1954, skipaði ríkis-
stjórinn í Norður-Dakota Níels í
embætti hins fyrrnefnda, og við
kosningarnar þá um haustið var
hann kosinn hæstaréttardómari
fyrir næstu 10 ár, og sýnir það,
hvers álits hann naut í því
vandasama og virðulega em-
bætti, enda hafði lagadeildin í
hinum gamla skóla hans, Ríkis-
háskólanum í Norður-Dakota,
allmörgum árum áður sæmt
hann sínum hæsta heiðri með
því að kjósa hann félaga í „The
Order of the Coif“, heiðursfélagi
lögfræðinga.
Hin mörgu ár, sem Níels var
búsettur í Towner, lét hann sig
miklu skipta velferðarmál heima
bæjar síns og sveitar, meðal
annars átti hann árum sajnan
sæti í skólaráði. Hann starfaði
einnig mikið í félagi fyrrv.
amerískra hermanna (American
Legion) og í Reglu Frímúrara og
hafði átt sæti og verið formað-
ur í mikilsvarðandi nefndum í
báðum^þessum víðtæku félögum.
Um nokkur síðastliðin ár hafði
hann skipað háa stöðu í Frímúr-
arareglunni, sem „Orator" í
stjórnarnefnd hennar í N-Dakota
ríki, en sá embættismaður hefir,
meðal annars, það hlutverk með
höndum að flytja á ársþingi
Reglunnar ræðu um tilgang
hennar og starf. Átti ég nýlega
tal um þetta við starfsbróður
minn á Ríkisháskólanum í Norð-
ur-Dakota, sem er háttsettur
embættismaður í Reglu Frímúr-
ara í ríkinu, og sagði hann mér,
að mjög hefði verið til þess tek-
ið, hvað prýðilegar hefðu verið
ræður þær, sem Níels hæstarétt-
ardómari flutti undanfarin ár í
fyrrnefndu embætti sínu í Regl-
unni. En hann var snjall ræðu-
maður, rökfastur og áheyrilegur,
eins og þegar kom í ljós í kapp-
ræðunum á háskólaárum hans,
enda var oft til hans leitað um
ræðuhöld við ýmiskonar tæki-
færi, og þau ósjaldan meiri hátt-
ar. Dæmi þess er það, að nú-
verandi ríkisstjóri í Norður-
Dakota, Norman Brunsdale,
valdi Níels hæstaréttardómara
til þess að vera fulltrúa sinn og
flytja kveðjuna af ríkisins hálfu
þ. 20. apríl 1955, við innsetningu
dr. George W. Starcher sem for-
seta Ríkisháskólans í Norður-
Dakota, sögulega og virðulega at-
höfn og fjölsótta, því að þar voru
viðstaddir fulltrúar fjölmargra
háskóla í Bandaríkjunum og
Kanada. Flutti Níels hæstaréttar-
dómari vel samda og skörulega
ræðu, og er hún prentuð í bækl-
ingi þeim, sem háskólinn gaf út
í tilefni af þessum tímamótum
í sögu hans.
Níels var kvæntur ágætiskonu
af amerískum ættum, Ruth
Margery Hallenbeck að skírnar-
nafni, er lifir mann sinn ásamt
tveim mannvænlegum börnum
þeirra, George Magnús, sem lauk
prófum með heiðri á Ríkishá-
skólanum í Norður-Dakota, en
stundar nú nóm í læknisfræði á
Ríkisháskólanum í Washington í
Seattle, og Grace Margot, sem
er við nám á Ríkisháskólanum í
Norður-Dakota, og hefir getið
sér ágætt orð í námi sínu. Má
því með sanni segja, að þau
systkinin hafi hvað það snertir
fetað dyggilega í fótspor föður
síns, hins mikla námsmanns á
skólaárum sínum.
Níels hæstaréttardómari var
myndarmaður í sjón og hinn
geðþekkasti í allri viðkynningu;
hjá honum fóru saman miklir
hæfileikar og sambærilegir
mannkostir. — Hann var maður
heilsteyptur í lund og traustur
vinur vina sinna, fastur fyrir og
fylginn sér, gæddur sterkri sjálf-
stæðis- og réttlætistilfinningu.
Hann var ágætur Bandaríkja-
maður í sönnustu merkingu
orðsins, en bar jafnframt í
brjósti ríkan ræktarhug til fæð-
ingarlands síns og kunni vel að
meta íslenzkar menningarerfðir.
T. d. var hann árum saman fé-
lagsmaður í Þjóðræknisfélagi ís-
lendinga í Vesturheimi.
í embættisfærslu sinni sýndi
hann árvekni og dugnað, rögg-
semi og réttsýni, eins og þegar
er að nokkru gefið í skyn. Hann
naut þá einnig að verðugu víð-
tækra vinsælda og trausts, eins
og fram kom í mörgum glæsi-
legum kosningasigrum hans, og
ekki sízt hinum síðasta, er hann
Jóhannes Lárusson
héraðsdómslögmaður
lögfræðiskrifstofa- fasteignasala
Kirkjuhvoli. Sími 13842.
merkilegur starfsferill hans
var á nýliðnu hausti endurkos-
inn hæstaréttardómari gagn-
sóknarlaust, en með miklu
atkvæðamagni. — Langur og
hafði í fáum orðum sagt, verið
Norður-Dakota-ríki til mikillar
nytsemdar og sjálfum honum,
ættlandi hans og þjóðstofni til
sæmdar.
Richard Beck.
RAGNAR JÓNSSON
hæstaréttarlögmaður
! Vonarstr. 4 VR-húsið. Símil7752.
Lögfræðistörf og eignaumsýsla.
*
Gísli Einarsson
héraðsd/*»nslögma Jur.
Laugavegi 20B. — Sími 1.9631.
MáBlutningsskrifslofa.__
HILMAR FOSS
lögg.dómt. og skjalaþýð.
Hafnarstræti 11. — Sími 14824.
SVEINBJÖRN DAGFINNSSON
EINAR VIÐAR
Málflutningsskrifstofa
Hafnarstræti 11. — Síini 19406.

Á hverjum morgni.
Fyrirtak. Ljúffengt,
frískt í munni.
OTA Corn Flakes

CORN FLAKES
“er pakkað i loftpétfar umbúðir
pessvegna hrökk-purt”
«