Morgunblaðið - 02.09.1959, Blaðsíða 8

8
MORCTrNBT. 4Ð1Ð
Miðvilcudagur 2. sepí. 1959
T»mCWM>/Nt*/
VIÐ, sem í þéttbýlinu búuin,
heyrum oft og einatt sérkennileg
ar athugasemdir um þær byggðir,
sem eru að „leggjast í auðn“,
eins og það er nefnt. Margir þeir,
sem mest um þetta hjala, telja
eftir þær framkvæmdir, sem
unnar eru þessum byggðarlög-
um til styrktar. Þeir furða sig
á því, að brú skuli byggð fyrir
nokkra bæi eða vegur lagður um
stjálbýla sveit.
í þjóðfélagi, sem breytzt hefir
"íafn ört að atvinnuskipulagi og
okkar þjóðfélag, sem stokkið
hefir yfir tvær aldir á tveimur
áratugum, er e.t.v. eðlilegt að
byggðin hafi færzt nokkuð tiL
Og í landi fjárskorts verður það
sífellt hið stóra vandamál, hvert
beina skal fjármagninu á hverj-
um tíma.
Frekari hugleiðing skal ekki
um þetta höfð heldur leitazt við
í stuttu máli að sýna lesendum
svipmynd frá einu hinu nyrzta
byggðarlagi á Vestfjörðum.
Á Snæfjallaströnd
Snæfjallaströnd heitir strand-
lengjan frá Kaldalóni að Vébjarn
arnúpi norðan ísafjarðardjúps.
Byggðarlag þetta er stundum
kuldalegt ásýndar fyrir ókunnan
ferðalang. Snjóbreiður og ein-
stakir skaflar sitja í hlíðum og
á hjöllum strandarinnar langt
fram á sumar og sumir hverfa
aldrei. Vetur eru þarna sjónþung
ir. Hins vegar er þessi strönd
Bókbindari og hárgreiðslukona fluttu
heim / sveitina sína og fóru að búa

Fjölskyldan á Mýri, Engilbert Ingvarsson, kona hans Kristín Danielsdóttir
þeirra, Grettir, Daníel, Ingvar og Jón Hallfreð.
fjórir synir
og
aður frá Lónseyri, sem stendur
rétt norðan við Lónið. Er hann
því manna kunnugastur á þess-
um slóðum. Lónseyri er nú í eyði.
Það kemur gjarna fyrir þegar
ókunnugir eru á ferð yfir Kalda-
lón og leita sér ekki leiðsagnar,
að þeir festa farkosti sína og
hafa bílar flætt þar og setið í
itiúv ^ «
Hjónin í Unaðsdal: Kjartan Helgason og Stefanía Ingólfsdóttir.
einkar grasgefin og þar eru hin-
ir beztu sumarhagar fyrir sauðfé,
enda er fé þarna sérstaklega
vænt. Undirlendi er fremur lítið
nema beggja megin við mynni
Unaðsdals, sem er innarlega á
ströndinni, enda er byggðin nú
eingöngu þar. Ræktarland er þar
ágætt.
Samgönguerfiðleikar á landi
hafa jafnan verið eitt af mestu
vandamálum þessa byggðarlags.
Kaldalónið, er eitt af mestu frá-
rennslum Drangajökuls, sem
gnæfir austan við byggðarlagið.
Jökuláin Mórilla vellur fram
jökulaurana og mætir hafinu yzt
í Lóninu við fjöru, en inn undir
því miðju við flóð. Það verður
því að gæta sjávarfalla til þess
að komast yfir Lónið, sem er að-
eins fært nokkrar klukkustundir
á hverjum sólarhring. Akfært er
nú orðið frá Langadalsströnd
og út að yztu byggð á Snæ-
fjallaströnd.
Á fjöru yfir Kaldalón
Síðari hluta dags höldum við
á fjöru yfir Kaldalón og ferðin er
gerð til þess að hitta bændurna
á þeim þremur jörðum, sem eru
í byggð á Snæfjallaströnd, en á
einni þeirra er tvíbýli. Jens Guð
mundsson í Hærri-Bæ í Bæjum
flytur okkur yfir Lónið, sem er
nokkuð vandratað enda hætt við
aurbleytu á köflum. Hann er ætt-
sjó að minnsta kosti eitt flóð, en
náðst á næstu fjöru.
Útvörður Snæfjallaströndunga
Við skulum fyrst hitta að máli
bóndann á nyrsta bænum á
ströndinni, Engilbert Ingvarsson
á Mýri, útvörð þeirra Snæfjalla
ströndunga. Bújörð hans heitir
raunar Tirðilmýri og var komin
í eyði, er hann fluttist þangað
með fjölskyldu sinni árið 1953.
Ættaður er Engilbert frá Unaðs-
idal.
Þau hjónin Engilbert og Krist-
ín Daníelsdóttir stunduðu bæði
iðnnám og luku prófi. hann sem
bókbindari en hún sem hár-
greiðslukona. Stunduðu þau
þessar iðngreinar á ísafirði. Nú
eiga þau jarðirnar Mýri og ár
bakka og eru búin að reisa þar
glæsilegar byggingar, bæði íbúð-
arhús og peningshús. Að sönnu
er íbúðarhúsinu ekki að fullu
lokið, en Engilbert fyrirhugar
að vinna að innréttingu þess í
vetur.
Þegar Engilbert settist að á
Mýri, og tók að byggja þar upp,
var sem fjörkippur kæmi í hina
ungu bændurna í sveitnni. Þeir
eru nú þrír að byggja sér ný
íbúðarhús. Sýnir það eitt að
þessi litla sveit á bjarta framtíð
fyrir höndum, enda eru þessir
ungu bændur miklir dugnaðar-
menn. Er við spyrjum Engilbert
á Mýri hvað valdið hafi, að hann
yfirgaf trygga atvinnu í kaup-
stað og fluttist aftur heim í fæð-
ingarsveit sína, segir hann og
brosir til konu sinnar: „Ég hef
víst alltaf verið með hugann
hérna innfrá".
Þau hjónin eru rétt um þrítugt
og eiga fjóra unga syni. Lífið
brosir við þeim, þótt erfiðleikar
séu framundan. Þau una sér vel
|í sveitinni og eru bjartsýn á
I íramtíðina.
Mikil ræktun
Túnið á Mýri gefur ekki af sér
nema sem svarar 3—400 hesta
af töðu þegar bezt er, en nú er
búið að ræsa fram 10—12 ha.
lands, sem brátt verður tekið til
ræktunar eða þegar, er vélakost
ur verður fyrir hendi. En Snæ-
fjallahreppur og Nauteyrahrepp-
ur eiga ræktunarvélar í félagi
Enn vantar Mýrarbóndann vélar
lil búskaparins, en hann rómar

hjálpsemi nágranna sinna sem
bæði hafa liðsinnt honum við
byggingar og heyskap. Þannig
bjóða sveitungarnir hinn nýja
landnema velkominn í verki. Bú-
stærð Engilberts er nú 150 fjár
og 5 kýr. Aðstaða til mjólkur-
framleiðslu er yfirleitt góð á Snæ
fjallaströnd. Djúpbáturinn kem-
ur að bryggju við Bæi tvisvar
í viku, en þangað flytja bændurn
með stærstu kúabúum við innan
vert Djúp, 14 mjólkandi kýr.
Fjárbú hefir hann einnig allgott,
hátt á annað hundrað fjár á fóðr-
um í vetur. í Unaðsdal er sömu
sögu að segja og á Mýri. Þar er
fyrirhuguð mjög aukin ræktun,
enda búið að ræsa fram allmikið
land.
Nógur markaður
Bændur við ísafjarðardjúp
telja sig ekki þurfa í náinni fram
tíð að óttast markaðsskort fyrir
mjólkurafurðir sínar. Þeir full-
nægja enn tæplega mjólkurþörf
ísafjarðarkaupstaðar. Með þeim
samgöngum, sem þeir hafa allan
ársins hring er tryggt að mjólkin
kemst hindrunarlaust á markaðs-
stað. Kjartan hyggst fremur
auka kúabú sitt en fjárbú, enda
er hann allvel á vegi staddur
með ræktun og heyfengur því
góður.
Bæir er syðsta býlið á Snæ-
fjallaströndinni. Þar var til
skamms tíma fjórbýli, öll sam-
týnis, en nú er þar tvíbýli. Við
hittum að máli ungan bónda þar
sem Pátt heitir Jóhannesson og
býr hann ásamt föður sínum á
Neðri-Bæ. Hann er á aldri við
hina ungu bændurna, sem við
höfum hitt, rétt rúmlega þrítug-
ur. Páll er að byggja sér íbúðar-
hús, sem hann vonar að hægt
verði að flytja í vetur. Bústærð
á Neðri-Bæ er um 240 fjár og
9 kýr. Ræktunarframkvæmdir
eru þar miklar, 5 ha. sem lokið er
við að rækta og 10 ha., sem búið
er að ræsa fram. Þar er töðufall
nú um 600 hestar, en 200 hesta
verður að heyja á óvéltæku út-
engi.
Heimilisfólkið á Neðri-Bæ í Bæjum. Frá vinstri: Rebekka
Pálsdóttir, Felix Jóhannesson, Jóhannes Einarsson, Maria
Jóhannesdóttir, Þröstur Eyólfsson, Páll Jóhannesson og Anna
Magnúsdóttir.
ir mjólkina. Þá hefir og komið
til tals að byggja ferjubryggju
við Mýri. en þar er aðstaða all-
góð til slíks.
í Unaðsdal
Unaðsdalur er fornt höfuðból.
Þar býr nú ungur bóndi, Kjartan
Helgason. Hann er að reisa sér
nýtt íbúðarhús og var einmitt
verið að ljúka við að steypa það
er við komum þangað. í Unaðs-
dal er stórt tún og heyskapur
mikill, enda hefir Kjartan eitt
Voru sjómenn
Þeir Bæjarfgðgar eru fluttir
norðan úr Jökulfjörðum og stund
uðu þar fyrst og fremst sjósókn.
Það gerðu þeir einnig fyrst eftir
að þeir fluttust að Bæjum. Nú
er þar engin útgerð lengur og
starfar af fiskleysd undanfarinna
ára. Byggingarframkvæmdir eru
fremur erfiðar | Bæjum og starf-
ar það fyrst og frémst af því, hve
erfitt er um útvegun byggingar-
efnis. Mölina þarf að sækja út
Framh. á bls 18.
- '• . ■ ;Rabbað við þrjá unga bændur á > Snæfjallaströnd við Isafjarðardjúp '■
Nýja húsið í B-J ►