Morgunblaðið - 30.09.1959, Side 1

24 slður
46. árganguí
214. tbl. — Miðvikudagur 30. september 1959
Prentsmiðja Morgunblaðsins
„Fyrsti fundurinn aldrei haldinn”
ÞEGAR V-stjórnin samdi
um það við Bandaríkja-
stjórn í nóvember 19þ6 að
svíkja loforð sitt um brott-
rekstur hersins, fékk hún
því áorkað í staðinn, að
skipuð skyldi nefnd af
hálfu beggja aðila. Með
nefndarskipuninni átti að
reyna að draga úr sviðan-
um eftir svikin og láta svo
sem meðferð varnarmál-
anna væri miklu tryggari
eftir en áður. Hermann
Jónasson átti hugmyndina
að því snjallræði og var
mjög hreykinn yfir afreki
sínu.
í samningunum frá 1956 seg-
ir svo um nefnd þessa:
„3. Að fastanefnd kynni sér
varnarþarfir, með hliðsjón af
ástandi í alþjóðamálum og geri
tillögur til ríkisstjórnanna um
hverjar ráðstafanir gera skuli
í þessum efnum.
II.
„Komið verði á fót fasta-
nefnd í varnarmálum fslands,
er skipuð sé ekki fleirum en
þremur ábyrgum fulltrúum
frá hvorri ríkisstjórn um sig,
og sé hlutverk nefndarinnar:
1. Að ráðgast við og við um
varnarþarfir íslands og Norð-
ur-Atlantshafssvseðisins, að at-
huga hverjar ráðstafanir gera
þurfi vegna þeirra og að gera
tillögur til ríkisstjórnanna
beggja í þeim efnum, með hlið
sjón af hernaðarlegu og stjórn
málalegu viðhorfi á hverjum
tíma.
Þórorinn Þórarins-
son lýsir sviksemi
sinni í varnar-
mdlum
2. Að undirbúa að svo miklu
leyti sem hernaðarlegur við-
búnaður leyfir, að íslendingar
taki í ríkara maeli en áður að
sér störf, er varða varnir lands
ins, á meðan völ er á hæfum
mönnum til slíkra starfa, svo
og að tryggja að menn séu æfð
ir í þessu skyni.
3. Að vinna að lausn mála,
er varða stefnuna í almennum
meginatriðum í samskiptum
íslendinga og varnarliðsins".
Þegar til átti að taka dróst
skipun nefndarinnar mjög á
langinn. Hún var ekki sett á
laggirnar fyrr en eftir áramót
1958. Til uppbótar kom, að í
nefndina voru ekki valdir
neinir aukvisar: Guðmundur í.
Guðmundsson, utanríkisráð-
herra, Emil Jónsson, þáver-
andi forseti Sameinaðs Alþing-
is og Þórarinn Þórarinsson,
varnarmálasérfræðingur Fram
sóknar.
Menn töldu víst, að þessir
„ábyrgu“ eða „fínu“ menn,
eins og þeir hafa verið kallað-
ir gættu þessara mikilvægu
skyldustarfa af fullri árvekni.
Ekki sízt nú á þessum síðustu
og verstu tímum, þegar hvert
hneykslið hefur rekið annað á
Keflavíkurflugvelli.
Aldrei hefur verið ríkari
þörf „að vinna að lausn mála,
er varða stefnuna í almennum
meginatriðum í samskiptum
íslendinga og varnarliðsins".
En í gær skýrir Þórarinn
Þórarinsson frá því, að hinn
„fyrsti fundur" nefndarinnar
hafi aldrei verið haldinn.
Þórarinn bætir þessu við:
„Síðan núv. ríkisstjórn kom
til válda hefi ég ekki átt við-
ræður við utanríkisráðherra
um þessi mál“.
Þórarinn hefur manna harð.
ast gagnrýnt meðferð varnar-
málanna nú. Samt sættir hann
sig við, að nefndin, sem á að
hafa yfirumsjón með þeim,
komi aldrei saman til fundar.
Hann hefur ekki einu sinni
mannrænu til að segja sig úr
nefndinni þegar hann sér, að
hún er verri en gagnslaus.
Hann vill ekki með nokkru
móti hætta að teljast til „fínu
mannanna"!
Segja má, að ekki sé ein bár-
an stök um skörungsskap og
dugnað Framsóknar í varnar-
málunum. En almenningur sér,
hverja þýðingu hefur að velja
mann eins og Þórarin til trún-
aðarstarfa.
Alvarleg aðvörun til
Verkamannaflokksins
Úrslit nörsku sveitarstjömarkosninganna
Þá bað
ég gömlu
bænina
JÓN Kristófer Sigurðsson, skip-
stjóri á vélbátnum Margréti frá
Neskaupstað, sem fórst á dögun-
um í Héðinsfirði, er nú að jafna
sig eftir volkið. Hann hafði
meiðzt er hann barst með brim-
inu upp í stórgrýtta urðina. Það
brotnaði eitt rif í síðu minni,
sagði Jón Kristófer í símtali í
gær. 'En ég vissi það ekki fyrr
en ég kom til byggða. Ég hélt
að takið sem ég varð var við síð-
ar, myndi standa í sambandi við
lungna- eða brjósthimnubólgu,
en svo var ekki, ekkert slíkt hef-
ur gert vart við sig.
Ég stakk mér til sunds áður en
bátinn tók niðri í brimgarðinn.
Það var mjög erfitt að komast á
land vegna þess hve mikið brim
var við -ströndina. Það var hrein
þrekraun fyrir mig að komast
upp bakkann ofan við strand-
staðinn, þangað sem ég beið fé-
laga minna. Þetta var hvorki
skriða né hamrabelti. Ég var
holdvotur og orðinn berfættur.
Ég var allan daginn á gangi,
reyndi að halda á mér hita, ég
var lítið klæddur, gekk fram og
aftur. Hún var eitthvað á milli
2 og 3 klukkan er bátinn rak á
land fyrra mánudag.
Frh. á bls. 23
Ö&LÓ, 29. sept.
í G Æ R fóru fram bæjar-
og sveitarstjórnarkosningar í
Noregi og var langt komið að
telja atkvæði í kvöld. Þó litl-
ar breytingar hafi orðið er lit-
ið á úrslitin sem alvarlega að-
vörun til Verkamannaflokks-
ins og sem bendingu um það,
að straumhvörf séu að verða
í norskum stjórnmálum. —
Fylgisaukningin, sem Verka-
mannaflokkurinn hefur hlotið
í hverjum kosningum fram
að þessu, er að stöðvast.
Kommúnistaflokkurinn hef
ur enn tapað verulegu fylgi.
Verkamannaflokkurinn hefur
Iítillega hætt við sig atkvæð-
um en minna en nemur at-
kvæðatapi kommúnista. Er
annars almennt gert ráð fyr-
ir að þeir sem horfið hafa frá
kommúnistum greiði Verka-
mannaflokknum atkvæði, og
sýnir þetta því fylgistap.
Þeir flokkar, sem mest
hafa aukið fylgi sitt, eru
Vinstriflokkurinn, Hægri-
flokkurinn og Miðflokkurinn,
sem nýlega tók upp þetta
nafn, en nefndist áður Bænda
flokkur.
Nýjustu atkvæðatölur í Oslo í
gær voru: Verkamannaflokkur
108 þús., Kommúnistar 10 þús.,
Hægri 100 þús.., Kristilegi flokk-
ur 12 þús., Vinstri 11 þús.
Nýjustu tölur frá Noregi utan
Osloborgar voru þessar í gær*
kvöldi. f sviga eru sambærilegar
tölur úr síðustu sveitarstjórnar-
kosningum:
Verkamannaflokkur 510 þús.
(493 þús), Kommúnistar 45 þús.
(57 þús.), Hægri 165 þús. (139
þús.). Miðflokkur 111 þús. (93
þús.) Kristilegi flokkur 88 þús.
(83 þús.), Vinstri 107 þús. (97
þús.). ,
Enn síðar sendi NTB-fréttastof-
an út hlutfallstölur flokkanna
fyrir nær allan Noreg. Þær voru
þannig borið saman við síðustu
sveitarstjórnarkosningar:
Verkamfl. 44,4% (44,0), Komm
únistar 4,0% (6,4), Hægri 19,4%
(17,5), Miðflokkur 7,8% (7,0),
Kristilegi flokkur 7,4% (7,4),
Vinstri 8,9% (7,9). f þessari upp-
talningu er sleppt smáflokkum
og ópólitískum listum.
★-----------------------* \
Jíl i ifc
Miðvikudagur 30. september
Efni blaðsins er m.a.:
Bls. 3: Rætt við Pétur Sigui Össon,
sjómann.
— 6: Bókaþáttur: Johan Falkberget
—- 8: Krúsjeff ræðir við banda-
ríska verkalýðsleiðtoga.
— 11: Sæi er sú trú, eftir Halldór
Jónsson, Leysingjastöðum.
— 12: Ritstjórnargreinar:
Ferðalok — Viðtal Bjartmarg.
— 13: Hver er munurinn á demo-
krötum og republikönum?44
eftir Valdimar Björnsson.
— 22: íþróttir.
*------------------------*
Þetta er vélbáturinn Margrét á stranðstaðnum, skammt norðan Músadals í Iléðinsfirði. Á fimmtudaginn fóru nokkrir Siglfirðingar
til að atliuga björgunarmöguleika. Segja Siglfirðingarnir bátinn talsvert brotinn og tekinn að liðast. Þeir björguðu dýptarmælinum
úr bátnum. (Ljósmynd: Jóhannes Þórðarson, Siglufirði)
♦