Morgunblaðið - 30.09.1959, Qupperneq 17

Miðvikudagur 30. sept. 1959
Mnn cnyni. 4 ÐIÐ
17
— Krúsjeff
Framh. af bis. 8
líkingu á can-can dansinum, sem
honum hafði verið sýndur í
Hollywood. Hann sneri baki að
borðinu .beygði sig niður, lyfti
jakkalafinu upp að aftan og
skopstældi dansinn).
KRÚSJEFF: Þetta er dans þar
sem stúlkurnar lyfta pilsunum.
í>ið munuð horfa á það, við mun-
um ekki horfa á það. Þetta er
það sem þið kallið frelsi, —
frelsi fyrir stúlkurnar til að
sýna á sér bakhlutann. Við lít-
um á það sem klám. Menning
þjóðanna sem vilja fá klám.
Það er kapítalisminn sem elur
stúlkurnar þannig upp.
PHILLIPS: Álítur forsætisráð-
herrann, að það ætti að banna
stúlkunum með lögum að sýna
á sér bakhlutann?
KRÚSJEFF: Það ættu að vera
lög, sem bönnuðu það, siðferðis-
lög.
Ósættanlegar skoðanir
SATYUKOV: Við birtum í
heild yfirlýsingu Reuthers um
atvinnuleysi í Bandaríkjunum.
REUTHER: Já, þið birtuð hana
vegna þess, að hún lýsti atvinnu-
leysi í Bandaríkjunum. En hvers
vegna birtuð þið ekki ræðu mína
í Vestur-Berlín 1. maí sl? F«;
skora á ykkur að birta hana.
KRÚSJEFF: Við birtum aðeins
ræður, sem stuðla að vinsamleg-
um samskiptum þjóða.
REUTHER: Það voru að
minnsta kosti 600 þúsund verka-
menn, sem hlýddu á ræðu mína
í Vestur-Berlín. Ég er viss um
að hún var ekki eins ögrandi eins
og margar ræður, sem fluttar
voru þann sama dag í Austur-
Berlín. Saga verkalýðsbaráttu
Bandaríkjanna lýsir sér sjálf. Á
sjálfan mig hefur verið skotið og
ég hef verið barinn. Afturhalds-
blöðin hafa lýst mér sem erind-
reka Moskvu, eins og þér kallið
mig vikapilt Wall Street.
KRÚSJEFF: Mig langar til að
spyrja reiðilaust, hvort við get-
um ekkert fundið sameiginlegt
með okkur. En við hugsum með
sitt hvorum hætti. Við höfum
meðaumkun með ykkur.
REUTHER: Við biðjum ekki
um meðaumkun.
CAREY: Ef til vill ætlaði hann
að segja að hann hefði skilning
á afstöðtx okkar. Meðaumkun er
slæmt orð. Við óskum ekki eftir
meðaumkun.
KRÚSJEFF: Við stefnum fram
á við til kommúnisma. Þið viljið
styrkja kapitalismann.
REUTHER: Við höfum aðeins
áhuga á því, hvernig bezt sé að
framfylgja hagsmunum verka-
manna við frelsi. Við erum ósam-
mála um hvernig"bezt sé að fram-
fylgja hagsmunum verkamanna.
KRÚSJEFF: Þið hafið ykkar
skoðun, við höfum okkar skoðun.
Þær eru ósættanlegar.
REUTHER: Hvers vegna meg-
um við ekki trúa á okkar skipu-
lag, einstaklingsfrelsið, án þess,
að þér teljið nauðsynlegt að
halda því fram að við svíkjum
verkamennina.
KRÚSJEFF: Við komum ekki
til þessa fundar til þess að sam-
komulagið milli okkar versnaði.
Það er nógu slæmt eins og það
er. Við skulum ekki ræða um
mál, sem sundra okkur. Samein-
umst heldur í baráttunni fyrir
friði. Við skulum ekki vera reið-
ir. Spurningar eins og um Ung-
verjaland eru títuprjónar. Þær
eru ekki til bóta. Hugsum okk-
ur, að ég færi að vekja máls á
Guatemala.
REUTHER: Við gagnrýndum
atburðina í Guatemala, en það
sem er þýðingarmest er sú stað-
reynd, að enginn Rússi gat gagn-
rýnt íhlutun ykkar í Ungverja-
landi.
Flóttinn frá kommúnismanum
FELLER: Herra forsætisráð-
herra, ég get ekki skilið hvernig
á því stendur að kommúnista-
flokkurinn segist vera frelsari
verkalýðsins, samt sjáum við að
verkalýðurinn flýr unnvörpum,
eins og um þjóðflutninga væri að
■ ræða, frá hverju því landi, sem
kommúnistar ná völdum í. Til
dæmis hafa 3 milljónir verka-
manna flúið Austur-Þýzkaland
og 3 milljónir hafa flúið frá N-
Kóreu til Suður-Kóreu og eins
og minnzt var á rétt áðan hafa
um 300 þúsund Ungverjar lagt
á tvær hættur með handtöku og
dauða og flúið til frelsisins.
Herra Krúsjeff, getið þér
nenft eitt einasta dæmi um það
þegar kommúnistar hafa tekið
völdin í einhverju landi, að upp
hafi komið hópflutningar verka-
manna frá nærliggjandi löndum
inn í þetta nýja kommúnistaríki.
Við getum ekki skilið þetta fyrir
bæri, ef kommúnistaflokkurinn
er frelsari verkalýðsins.
KRÚSJEFF: Er þetta öll
spurningin. Hugsið sjálfir um
þetta. Fáið yður ölsopa. Kannske
það gæti hjálpað yður til að
finna svar við spurningu sjálfs
yðar.
FELLER: Þetta var ekkert
svar og svo virðist sem þér skilj-
ið ekki sjálfur hvers vegna
milljónir manna vilja losna und-
an kommúnismanum.
KRÚSJEFF: Ég hef sagt ykkur
það, ég er ekki einu sinni hrædd-
ur við djöfulinn.
CAREY: Wall Street segir, að
Reuther sé fulltrúi djöfulsins.
REUTHER: Wall Street segir,
að ég sé fulltrúi djöfulsins og
Moskva segir, að ég sé erindreki
Wall Street.
— Grein Valdimars
Frh. af bls. 13
yfirlit yfir það helzta sem ræðu-
menn höfðu sagt. Sá maður skip-
ar nú eitt áhrifamesta embætti
Minnesotaríkis — Arthur Nafta-
lin heitir hann.
Ég dáðist að því hve vel hann
leysti hlutverk sitt af hendi. —
Hann talaði um hvernig Republik
ana og Demókrata greindi á í
ýmsum efnum — og var ekki
nærri eins langorður og ég. Þá
talaði hann um hringinn sem
stjórnmálaskoðanir mynda, yfir-
leitt. Hann lýsti stefnum til hægri
og vinstri. Hann viðurkenndi
það að flokkur sinn væri mun
lengra til vinstri en Republikan-
ar. Þeir vildu auka eftirlit, láta
stjórnina skipta sér af sem flestu
láta hana örva framleióslu og
skipuleggja hana með beinni þátt
töku, ef það teldist æskilegt. Og
hann benti um leið á það að
Republikanar vildu takmarka
slíka afskiptasemi stjórnarvalda,
þótt ekki væru allir í þeim
flokki sammála um takmörkin.
Þá sagði hann frá öfgunum —
hvernig þeir, er færu í hægri átt-
ina, færðust loks að lögmáli frum
lífsins — eða réttara sagt að laga
leysi þess, þar sem klær og tenn-
ur réðu úrslitum. Þá vék hann að
hir.ni hlið hringsins — öfgun
vinstri sinnaðra. Han benti á
það að hjá þeim verður öryggi
einstaklingsins það mark sem
keppt er að — en hann minntist
un leið á það að þegar öryggið
er talið eftirsóknarverðast, þá fer
frelsið dvínandi. Lýsingin endaði
með því að alsældina — fullkom-
ið öryggi — væri hvergi að fá
nema í fangelsi. Með því að
skerða algerlega ákvörðunarrétt
einstaklingsins, þá væri honum
sjálfsagt tryggt fæði og húsnæði.
Þetta er sláandi lýsing, og sönn
— rándýraháttur frumskógalífs-
ins eru öfgarnar hægra megin;
þróttlaus kyrrð og virkileg kúg-
un fangelsisins, vinstra megin.
Þá benti hann að lokum á annað
atriði sem eigi má gleyma — að
svipaðar skoðanir fyndust báðum
megin á hringnum, hvórt stefnt
væri upphaflega til hægri eða
vinstri — en, vel að merkja, að
þegar öfgarnar næðu saman þar
sem hægri qg vinstri mættust í
hringmyndinni, þá væri stjórnar-
fyrirkomulagið eitt og hið sama
— einræði, og ekkert annað.
Fasfsmi og Nazismi, einræðis-
stefnur hægri álmunnar, kæmu
nákvæmlega að sama punkti og
Kommúnistar, einræðisherrar
vinstri stefnunnar. Lýsingin var
lærdómsrík, eftirminnileg og vel
rökstudd — og ekki ættu unnend
ur lýðræðis og einstaklingsfrels-
is að gleyma þessum bendingum,
nú í dag eða í framtíðinni, hvar
sem er í heimi.
Sjötugur i dag:
Páll Erlendsson organ-
leikari Siglufirði
PÁLL Erlendsson, organleikari, í
Siglufirði er sjötugur í dag.
Páll er fæddur á Sauðárkróki
30. sept. 1889 og voru foreldrar
hans þau hjónin, Erlendur Páls-
son, bókhaldari á Sauðárkróki og
síðar verzlunarstjóri á Grafarósi,
og Guðbjörg Stefánsdóttir, bónda
að Fjöllum í Kelduhverfi, Ólafs-
sonar.
Páll stundaði nám við Lærða
skólann í Reykjavík 1904—Í908,
en hvarf þá frá námi og gerðist
verzlunarmaður hjá föður smum
á Grafarósi. Síðar tók hann að
fást við búskap og var lengi
bóndi á Þrastarstöðum á Höfða-
strönd eða þar til hann fluttist til
Siglufjarðar með fjölskyldu
sinni 1940.
Jafnframt búskapnum stundaði
Páll kennslustörf á Hofsósi, eink-
um söngkennslu og var organ-
Jónssonar og konu hans Jónínu
Kristínar Björnsdóttur frá Á í
Unadal. Eiga þau 4 uppkomin
börn.
Það er mála sannast, að Páll
Erlendsson hefur notið mikilla
vinsælda, hvar sem hann hefur
dvalið og mjög eftirsóttur 1 öllu
félagsstarfi.
Hann hefur þó lengst af borið
lítið úr býtum fyrir störf sín, eins
og margir þeir, sem haidið hafa
uppi fræðslu- og menningarstarfi
með þjóðinni,, en þeir hafa átt sín
miklu ítök í hugum fólksins, bæði
á gleði og sorgarstundum og oft
eru það einmút mennirnir, sem
nauðsynlegastir eru hverj u byggð
arlagi og fóikið má sízt missa.
Þegar ég sendi Páli Erlendssyni
afmæliskveðju á þessum tímamót
um í ævi hans, nota ég tækifær-
ið að þakka honum fyrir ánægju
legt samstarf, meðan að við störf-
uðum saman í Siglufirði og óska
honum margra góðra lífdaga.
Undir þá afmælisósk veit ég að
margir munu taka, bæði sunnan
og norðan heiða, og þá ekki sízt
gamlir og nýir samstarfsmenn,
bæði í Skagafirði og Siglufirði.
Óskar J. Þorláksson.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 1J.
og þaðan eru stöðugt sendar app
lýsingar til loftskeyta- og útvarps
stöðva í landi. — Þessi veður-
þjónusta hefur að sjálfsögðu
mjög mikla þýðingu bæði fyrir
siglingar og flug.
Þess má geta hér til þess að
gefa hugmynd um, hve víðtækt
verksvið bandarisku strandgæzl-
unnar er, að hún annast nú og
heldur við 20.000 silgingaduflum
og þokulúðrum, 200 björgunar-
bátastöðvum, 500 vitum, 31 vita-
skipi og 150 radíóvitum — auk
þess, sem þegar hefir verið á
minnzt.
ieikari við kirkjurnar í Fells-
prestakalli í Sléttuhlíð um 20 ára
skeið. Páll hefur jafnan haft
hinn mesta áhuga fyrir söng og
tónlist og meðan hann var i
Skagafirði æfði hann oft söng-
flokka og stjórnaði karlakórnum
„Þrestir“ um tvo áratugi, og má
telja það hið mesta þrekvirki að
geta haldið uppi starfandi söng-
félagi svo langan tíma, í fámennu
byggðarlagi.
Fjöldi trúnaðarstarfa 'voru Páli
falin, er hann bjó á Höfðaströnd,
en lítt munu þau störf hafa drýgt
tekjur hans við búskapinn, því
að flest miðuðu störf Páls að því
að halda uppi félags- og menn-
ingarlífi sveitarinnar og voru oft
ærið tímafrek.
Mér er minnisstætt hve vel og
myndarlega honum fórst það úr
hendi að stjórna söng og hljóð
færaslætti við biskupsvígsluna á
Hólum 1937, er sr. Friðrik J.
Rafnar, var vígður til vígslu-
biskups í Hólakirkju. En svo fór,
að þegar Páll var fluttur úr hér-
aðinu, þá þurfti jafnan að sækja
alla söngkrafta lengra að, þegár
stærri athafnir voru haldnar í
Hólakirkju.
Eftir að Páll fluttist til Siglu-
fjarðar hefur hann lengst af verið
organleikari við Siglufjarðar-
kirkju og leyst það af hendi af
mikilli skyldurækni og áhuga.
Þá hefur hann verið söngkennari
við skólana þar og stundað skrif-
stofustörf jafnhliða.
Páll er hinn mesti fróðleiks-
maður og vel ritfær. Hefur hann
ritað margar greinar í blöð, eink-
um heimablöðin á .Sighúiirði og
um nokkurt skeið hefur hann séð
um útgáfu „Siglfirðings“, blaðs
Sjálfstæðisflokksins þar.
Páll hefur jafnan verið mikill
áhugamaður um kristindóms- og
kirkjumál, og hefur unnið mikið
starf fyrir kirkjui sínar, hvar
sem hann hefur dvalið. Hann hef
ur starfað með mörgum prestum,
og allir munu þeir ljúka upp ein-
um munni um það, að vart sé
hægt að hugsa sér hugijúfari og
betri samstarfsmann.
Páll er kvæntur Hólmfríði
Rögnvaldsdóttur, hinni ágætustu
i konu, dóttur Rögnvalds bónda
Frá barnaskólum Reykfavlkur
10,11 og 12 ára börn komi í skólana fimmtudaginn
1. okt. n.k. sem hér segir:
12 ára börn kl. 9.
11 ára börn kl. 10
10 ára börn kl. 11.
Kennarafundur verður í skólanum 1. okt. kl. 3 e.h.
Fræðslustórinn í Reykjavík.
Hafnarfjörður og nágrenni
Tilkynning frá Olíuverzlun íslands h/f.
Heiðruðum viðskiptamönnum vorum í Hafnarfirði og
nágrenni tilkynnist hér með, að hinn 1. október n.k.
tekur hr. Sveinn Kr. Magnússon, Málningarstofunni,
Lækjargötu 32, Hafnarfirði við umboði voru í Hafnar-
firði.
Þess er óskað, að menn leiti til hans með olíupantanir,
upplýsingar varðandi olíur og olíukyndingartæki í síma:
50449.
/ Virðingarfyllst,
10LÍUVERZLUN m ÍSLANDS^I
Orðsendincf til meistara
og iðnfyrirtækja :
Athygli meistara og iðnfyrirtækja, sem taka unglinga
til iðnnáms, skal hér með vakin á 3. gr. reglugerðar
um breyting á reglugerð um iðnfræðslu, nr. 130 12. júní
1952, útgefinni af Iðnaðarmálaráðuneytinu 22. júlí 1959,
svohljóðandi:
„Óheimilt er að Iáta ungling hefja iðnnám, nema hann
hafi lokið miðskólaprófi. Iðnfræðsluráð getur þó, þegar
sérstaklega stendur á, veitt undanþágu frá þessu ákvæði,
hafi unglingurinn lokið skyldunámi og sýni við inntöku-
próf í iðnskóla, að hann hafi nægilega undirstöðuþekk-
ingu í íslenzku og reikningi til þess að fylgjast með
kennslu í 1. bekk skólans“.
Samkvæmt framansögðu þurfa meistarar og iðnfyrir-
tæki eftirleiðist, að láta vottorð um miðskólapróf fylgja
þeim námssamningum sem óskað er staðfestingar á. Sé
slíkt próf ekki fyrir hendi, ber að sækja um undanþágu
samkv. 2. mgr., áður enn námssamningur er gerður
Reykjavík, 23. september 1959.
Iðnfræðsluráð.