Morgunblaðið - 03.11.1959, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 03.11.1959, Blaðsíða 12
12 MORCVNRLAÐIh Þriðjudagur 3. nðv. 1959 Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Benediktsson. Sigurður Bjarnason frá Vigur. Matthías Johannessen. Lesbók: Arni Óla, sími 33045 Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsso Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands. í lausasölu kr. 2.00 eintakið. HALLVEIG FROÐADOTTIR - OG SÖLUR ÍSLENZKRA TOGARA Allmikið hefur verið talað um sölu Hallveigar Fróðadóttur í Grimsby nú fyrir skemmstu, en hún var fyrsti íslenzki togarinn, sem seldi fisk þar í borg, eftir að rofið var löndunarbann það, sem hafnarverkamenn settu á ís- lenzka togara, þegar Harðbakur kom með afla sinn til Grimsby. Síðan hefur togskipið Stein- grímur trölli einnig selt afla sinn í Grimsby, 50 lestir, fyrir 3410 sterlingspund. Eins og kunn ugt er, neituðu hafnarverka- menn á síðustu stundu að landa úr Harðbaki og varð hann að halda til Þýzkalands. Var lönd- unarbann þetta dæmt ólöglegt af sambandi brezkra flutninga- verkamanna. Síðan hafa menn ekki verið á eitt sáttir í Bretlandi um löndun úr íslenzkum togurum, en þó hafa sölur Hallveigar Fróðadótt- ur og Steingríms trölla sýnt, að þeir, sem líta ofstækislaust á málin mega sín nú meira í Grimsby en hinir, a. m. k. í bili. Þjóðviljinn gerir landanir ís- lenzkra togara að umtalsefni sl. sunnudag. Að venju skortir ekki stóryrði hjá blaðinu og er reynt með öllu móti að gera þessar íisksölur tortryggilegar. Því er til að svara í fyrsta lagi, að á meðan Lúðvík Jósefsson var sjávarútvegsmálaráð- herra, heimilaði hann sölur erlendis og gerði Þjóðviljinn þá engar athngasemdir við það. Einnig seldu margir ís- lenzkir togarar í Bretlandi fyrra hluta þessa árs og gekk það snurðulaust, eins og um hafði verið samið. Ópólitísk viðskipti Auðvitað á að stefna að því, feð togarafiskurinn verði sem mest unnin hér á landi, bæði til að skapa atvinnu og drýgja gjaldeyristekjur okkar. Enn sem komið er, getur samt verið hag- kvæmt fyrir okkur að selja ó- xmninn togarafisk erlendis. Ef togari hefur t. d. verið lengi í túrnum, er fyrirsjáanlegt að ekki fæst heimild til að frysta fiskinn hér heima og er þá sá kostur vænstur að selja hann í Bretlandi eða Þýzkalandi. Um aflann í Hallveigu Fróðadóttur er það að segja, að hann var illa fallinn til vinnslu hér heima, en markaðshorfur í Bretlandi hinar beztu. Otgerðinni þótti því rétt að senda skipið til Bretlands, enda kom það á daginn, að túr- inn borgaði sig vel. Skipið seldi 1500 kitt á rúm 7000 sterlings- pund og þykir góð sala. Ýmsar fleiri ástæður eru til þess, að togaraeigendur hafa þurft að senda aflann á erlend- an markað. Við höfum keypt nauðsynjar í Bretlandi, sem við höfum ekki fengið annars staðar eins og t. d. ýmsar vörur, sem notaðar eru við útgerðina. Eru þessar vörur keyptar fyrir and- virði þess afla, sem togararnir selja í Bretlandi og má m. a. geta þess, að þessi viðskipti eru mun hagstæðari heldur en við- skiptin við löndin austan járn- tjalds oft og tíðum, en eins og kunnugt er hefur Þjóðviljinn lagt höfuðáherzlu á að við seld- um allar okkar afurðir til komm- únistalandanna. íslendingar telja rétt að hafa markaði sem víðast, enda er það öruggasta tryggingin fyrir framleiðslu okkar, að hún sé seljanleg við góðu verði í sem flestum löndum. Að því verður að stefna að nota alla þá markaði sem eru okkur hagstæðir. Viðskiptin milli landa eiga ekki að vera háð pólitískum duttlungum manna. A það var minnzt hér að framan, að við ættum að verka aflann eftir föngum og leggja á það ríka áherzlu að gera út- flutningsframleiðslu okkar fjöl- breyttari en verið hefur, bæði til þess að auka atvinnuna í landi og drýgja gjaldeyristekjur okk- ar. Auðvitað á að stefna að því að við getum selt alla framleiðslu okkar fullunna. Þangað til svo er komið, verðum við að selja fiskinn upp úr skipunum, þar sem hag- kvæmast er hverju sinni. Morg- unblaðið minntist sl. sunnudag á starfsemi Sölumiðstöðvar hrað- frystihúsanna í Bandaríkjunum og er það eitt dæmi um, hvernig leita á nýrra markaða og bezt er að nýta afurðir okkar. Hefur engin áhrif á stefnu íslendinga Engum lifandi manni dettur í hug, að sölur íslenzkra togara í Bretlandi séu merki þess, að við munum láta undan síga í land- helgismálinu. Brezkir ráðamenn vita fullvel, að íslendingar standa fast á rétti sínum og munu gera áfram. Og almenning- ur í Bretlandi fær enn betri vit- neskju um það, þegar íslenzku sjómennirnir koma til brezkra útgerðarborga og segja þeim sannleikann í málinu. Daily Ex- press segir m. a. í sambandi við löndun úr Hallveigu Fróðadótt- ur: „Löndunarmennirnir, sem vita að vinum þeirra og ættingjum, sem eru á veiðum á Islandsmið- um, er neitað um læknishjálp í íslenzkum höfnum, ef slys ber að höndum, höfðu í gærkvöldi í hótunum að neita enn að af- greiða íslenzka togarann". íslendingar vita, að hér fer blaðið með fleipur eitt, því brezkir sjómenn hafa verið flutt- ir í sjúkrahús hér á landi í neyð- artilfellum. En blaðið virðist ekki hafa haft áhuga á að segja mönnum sannleikann, frekar en sum önnur brezk blöð og þess vegna getur verið heppilegt, að íslenzkir sjómenn í Grimsby, Hull eða öðrum útgerðarborgum Bretlands skýri almenningi þar í landi frá sannleikanum í land- helgismálinu. Um það verður ekki efast, að íslenzku sjómenn- irnir eru beztu túlkendur okkar málstaðar. Sigurður skipstjóri á Hallveigu Fróðadóttur sagði blaðalesendum í Bretlandi m. a. að aflinn hefði allur veiðzt langt fyrir utan 12 mílna mörkin eða 30—40 sjómílur undan ströndum Islands. Ef brezkur almenningur fær að vita sannleikann verður hann vafalaust sammála „Econo- mist“, sem sagði fyrir skemmstu að Bretar yrðu fyrr eða seinna að fallast á kröfu Islendinga um 12 sjómílna fiskveiðilandhelgi. Vonandi líður ekki á löngu, þar | til þessi skoðun verður ríkjandi í Bretlandi. Hér sést einn af hinum 20 ungu Rússum, sem nú eru þjálfaðir undir geimflug. Hann er búinn öllum „herklæðum“ og fær hér síðustu fyrirskipanir frá vísindamanni, áður en hann leggur af stað í „flugferð út í geiminn“ Sfefnt út í geiminn j Bandaríkjunum er verið að þjálfa sjö sérstaklega valda menn til geimflugs, eins og við höfum áður sagt nokkuð frá í þáttum þessum. Þessir menn hafa verið „auglýstir" út um víða veröld — á amer- íska vísu — og talað um þá sem „fyrstu mennina út í geiminn". — Það er þó allt annað en víst, að nokkur þeirra verði raunverulega fyrsti maður í heiminum til þess að komast út fyrir að- dráttarsvið jarðar, því að Rússar gera einnig sínar til- raunir á þessu sviði — þótt hljóðara hafi verið um þær en tilraunir Bandaríkja- manna. ☆ • Þótt fátt eitt hafi vitnazt um hinar rússnesku tilraunir, er það þó vitað, að tuttugu ungir Rússar hafa nú þegar um tveggja ára skeið verið þjálfaðir á margvis- legan hátt með það fyrir augum, að þeir verði hæfir til að takast á hendur ferð með geimfari út fyrir aðdráttarsvið jarðar, á sín- um tíma. Tilraunirnar fara fram með mikilli leynd í vísindastöð einni í eyðimörk Uzbekistan — nær 4000 kílómetra frá Moskvu. — Rússarnir hafa lítið látið uppi um það, hvenær þeir hyggist senda fyrsta manninn út í geim- inn — aðeins hafa vísindamenn- irnir látið svo ummælt, að slík tilraun verði ekki gerð, fyrr en nokkurn veginn öruggt sé, að maðurinn geti náð lifandi til jarð- ar aftur. ☆ • í vísindastöðinni er nú verið að reyna sérstakar gerðir eld- flauga í þessu samb., sem eiga að geta komizt rúma 300 km. út frá jörðu — og aftur til baka, heilu og höldnu. Sagt er ,að rússnesku vísindamennirnir séu komnir vel á veg með að leysa það vandamál, hvernig ná megi eldflauginni eða geimfarinu aftur til jarðar með öruggum hætti. Er talið, að þeir hafi fundið upp sérstakan „hemla útbúnað" í þessu skyni, sem nú sé verið að reyna og fullkomna. — Vegna núningsmótstöðunnar í andrúmsloftinu verður geimfar- ið glóandi heitt á ytra borði, en hugvitssamlegur einangrunarút- búnaður innan í því, mun verja manninn, þannig að hitinn geti ekki grandað honum. — Eins og kunnugt er, hafa Rússar gert til- raunir með að senda hunda upp í háloftin — og segjast þeir hafa náð tveim slíkum aftur til jarð- ar, lifandi og ósködduðum. ☆ • Eftir því sem næst verður komizt, eru hinir væntanlegu, rússnesku geimflugmenn látnir ganga í gegnum svipaðar eldraun ir og hinir bandarísku „kollegar“ þeirra. — Aðdráttaraflið er upp- COLOMBO, Ceylon, 30. okt. FORINGI stjórnarandstöðunnar á Ceylon, N. M. Perera, hefur sakað Dahanayake forsætisráð- herra og tvo aðra ráðherra stjórnarinnar um uS þeir hafi haft samband við menn, sem grunaðir eru um að hafa átt þátt í morði Bandaranaike, fyrrver- andi forsætisráðherra. Hefur Perera krafizt þess, að ráðherr- arnir segi af sér — telur það óhjákvæmilegt til þess, að rann- sókn málsins geti farið hlutlaust fram. Perera sagði, að Dahanayaka væri „átrúnaðargoð“ Buddhar- akhita Thero, búddaprestsins, sem handtekinn var í sambandi við morðið — og hefðu þeir átt fundi með sér. — Hann sagði einnig, að tveim dögum áður en Bandaranaike var skotinn til bana hefði maður úr stjórnar- andstöðunni verið að því spurð- hafið með tæknilegum hætti, þannig að mennirnir „missa“ þyngd sína; þeir eru látnir verða fyrir miklum og snöggum hraða- breytingum, breytingum á þrýst- ingi, ofsahita og nístingskulda. Klukkutímum saman sitja ungú mennirnir innilokaðir í svonefnd um „þrýstiklefum“ og „hitaklef- um“ — og þeim er sveiflað á feiknahraða hring eftir hring í þar til gerðum tækjum. Þeir eru klæddir „geimbúningum", og við líkama þeirra eru tengd hvers kyns mælitæki, sem vísindamenn irnir lesa af viðbrögð . þeirra við hinar margvíslegu aðstæður. ☆ • Þótt Bandarikjamenn hafi auglýst tilraunir sínar allræki- lega, hafa þeir ekki treyst sér til þess að segja fyrir um, hvenær þeir muni senda sinn fyrsta mann út í geiminn. Rússar hafa ekki heldur tiltekið neinn tíma — en kunnugir telja, að þeir stefni að því að skjóta Bandaríkjamönnum enn einu sinni ref fyrir rass í kapphlaupinu um geiminn — og muni senda fulltrúa sinn upp í háloftin þegar næsta vor. ur, hvort hann vildi gerast ráð- herra í stjórn, sem Dahanayake myndaði. Dahanayake neitaði harðlega ásökunum Perera — kvað sig aldrei hafa dreymt um að verða forsætisráðherra, og hann hefði ekki tekið þátt í neinum leyni- legum fundum. Hann benti einnig á, að stjórnin hefði fengið sérfræðinga frá Seotland Yard til þess að rannsaka morðmálið og gert sitt bezta til þess að koma á friði og ró í landinu. — Hann neitaði að segja af sér að svo stöddu, en kvaðst mundu gera það umsvifalaust, ef andstæðing- ar hans gætu sannað á sig eitt einasta atriði þeirra salca, er þeir bæru nú á sig. Við atkvæðagreiðslu um van- traust á forsætisráðherrann, sem fram fór í þinginu í kvöld, hlaut Dahanayake traust — með að- eins 5 atkvæða meirihluta. Rússar hafa þjálfað menn til geimferða í tvö ár — og hyggjast enn skjóta bandarískum ref fyrir rass... Dahanayke ásakaður

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.