Morgunblaðið - 18.11.1959, Síða 19

Miðvikudaerur 18. nóv. 1959
MORCVTSniAÐlÐ
19
Hvert er hlutverk skáld-
skapar í nútímanum?
Danska skáldið H. C. Branner flytur fyrirlestur
um efnið í Háskólanum annað kvöld
DANSKA skáldið H. C. Branner
er staddur hér á landi í boði
Dansk-íslenzka félagsins og held-
Ur fyrirlestur í Háskóla íslands
annað kvöld um efnið „Digtning
og virkelighed". Hyggst hann þar
gera grein fyrir skoðunum sin-
um á hlutverki skáldskaparins í
nútímanum með hliðsjón af sínu
eigin verki.
í gaer hittu fréttamenn H. C.
Branner á héimili dr. Friðriks
Einarssonar, sem er formaður
Dansk-íslenzka félagsins. Skáld-
ið rabbaði við fréttamenn um
alla heima og geima, skýrði m.
a. frá því, að smásaga eftir hann
mundi birtast í Félagsbréfum
Almenna bókafélagsins innan
— Minningarorð
Framh. af bls. 8
Eitt var það nauðsynjamál, sem
greip þessa eldsál, öðrum mál-
efnum fremur föstum tökum, en
það var, að á Norðurlandi risi
hæli fyrir berklaveikt fólk. Anna
beitti sér af lífi og sál fyrir, að
þetta hugsjónamál yrði að veru-
leika. í því sambandi má minna
á, að hún átti með einarðlegri
frarakomu sinni einna drýgstan
þátt í því, að hrinda í fram-
kvæmd byggingu Kristneshælis
í Eyjaifirði. Mun Önnu seint
fullþökkuð þrotlaus barátta
hennar fyrir framkvæmd þess
málefnis.
En fleiri voru þau mannúðar-
mál, sem hún léði krafta sína.
Hún átti frumkvæðið að því, að
félagið Hlíf kom upp sumardval-
arheimili fyrir fátæk börn. Síðar
var Anna um tíma forstöðukona
barnaheimilis Sumargjafar í
Reykjavík og stóð einnig fyrir
bamaheimili á Siglufirði.
Anna Magnúsdóttir giftist
aldrei, en þær mæðgur bjuggu
saman xmz Marzelía lézt í hárri
elli, en þá fluttist Anna til
frænku sinnar, frú Jóhönnu Jó-
hannsdóttur, sem þá var búsett
á ísafirði og síðar í Vestmanna-
eyjum. En frú Jóhönnu höfðu
mæðgumar fóstrað og komið til
söngnáms erlendis, en þar
bjuggu þær um nokkurra ára
skeið.
Síðustu árin naut Anna hvíld-
ar og frábærrar umhyggju
frænku sinnar og fósturdóttur og
manns hennar, Baldurs Johnsen,
héraðslæknis í Vestmannaeyjum.
Anna var hugstæð þeim, sem
henni kynntust, því að hún bar
mikla persónu mótaðra skoðana.
Hún var föst fyrir og hreinlynd
og skaphöfn hennar bar ein-
kenni þess, sem lét vel að
stjórna.
Anna var höfðingslunduð kona,
eins og hún átti kyn til, raungóð
og tryggðatröll vinum sínum. Og
óefað var hugur hennar og
hjarta tíðum norðan fjalla hjá
vinum og frændum í Eyjafirði,
þar sem vagga hennar stóð og
hún sá djörfustu hugsjónir sínar
rætast og verða áð veruleika.
En eitt sinn skal hver deyja.
Anna var einlæg trúkona, sem
gekk örugg móti ævilokum.
Það var komið kvöld og Anna
stóð ferðbúin og albúin að ganga
inn til nýs dags. Hún var á ferða-
lagi frá heimili sínu er hún lézt
hinn 16. júlí sl. í Reykjavík, og
var lögð til hinztu hvíldar þar,
við hlið móður sinnar.
Anna Magnúsdóttir er kvödd
með þakklæti fyrir dáðríkt starf
og við samferðafólk hennar, sam-
fögnum aldurhniginni hugsjóna-
og baráttukonu, að vera komin
heun til nýs lífs og meira starfs.
Friður sé með henni og blessun
hvíli yfir minningunni um ævi
liennar.
skamms í þýðingu Guðmundar
Daníelssonar. Annars hefur lítið
eða ekkert verið þýtt eftir hann
á íslenzku. Hins vegar er hann
vel þekktur á Norðurlöndum og
víðar, enda kunnasta núlifandi
skáld Dana. Skáldsaga hans,
„Rytteren“, hefur verið mest
þýdd og komið út á sænsku,
norsku, þýzku, frönsku, hol-
lenzku, tékknesku og ensku
(bæði í Englandi og Ameríku).
Fimm af bókum hans hafa ver-
ið þýddar á þýzku, þrjár á ensku
og nokkrar á frönsku. í»á hafa
leikrit eftir hann verið sýnd i
Englandi, Bandaríkjunum, Þýzka
landi, Svíþjóð og Finnlandi. Tvö
þeirra hafa fyrst verið frumsýnd
í Svíþjóð.
H. C. Branner sagði að mark-
aður fyrir norrænar bækur hefði
dregizt saman í Þýzkalandi frá
því sem áður var, en þá áttu
bókmenntir frá Norðurlöndum
greiðastan aðgang að Þýzkalandi.
Hann bar mikið lof á Svía fyrir
leikhúsmenningu þeirra og at-
LONDON, 17. nóvember. —
(NTB/Reuter). —
KONRAD ADENAUER, for-
sætisráðherra V-Þýzkalands,
kom í opinbera heimsókn til
London í mórgun. — Brezki
forsætisráðherrann, Macmill-
an, og Selwyn Lloyd, utan-
— Minning
Framh. af bls. 12.
um jafnvel daglega við skyldu-
störf sín, eigi þar að vera og
hvergi annars staðar.
Og þetta hefur jafnvel ennþá
almennara gildi og má jafnvel
heimæra það upp á alls konar
hluti. En ef maðurinn, eða hlut-
urinn hverfur af sínum stað,
opnast augu okkar skyndilega.
Og þá rennur kannski upp fyrir
okkur á sama augabragði, hversu
dýrmætur maðurinn, eða hlutur-
inn hefur verið okkur.
En þá er hollt og gott að minn-
ast þess, að hið glataða er um
leið orðið eilíf eign okkar. Svo
máttug er mynd þess orðin í vit-
und okkar.
★
Þorsteinn litli Konráðsson er
nú horfinn af sjónarsviðinu, og
er að því mikill skaði fyrir for-
eldra hans og systkini.
En þá er hollt að minnast þess,
að eftir stendur heið og tær
minningin um sveininn hugljúfa,
sem vildi lifa, en varð að lúta
örlögum sínum.
Minningin um hann er orðin
eilíf eign, sem hvorki mölur né
ryð fá grandað.
H. C. Branner.
hafnasemi á því sviði, en sagði
að deyfð væri yfir dönskum leik-
húsum. Þar væru það helzt eldri,
danskir höfundar, sem væru leikn
ir, t. d. Soya, Abell og hann sjálf-
ur, en fátt um verk yngri manna.
Hins vegar væri mikið um er-
lend leikrit eftir menn eins og
Ionescu, Friedrich Diirrenmatt og
John Osborne. Leikrit Osbornes,
„The Entertainer", hefur vakið
mikla athygli í Höfn í uppfærslu
nýs leikstjóra hjá Konunglega
leikhúsinu, Sörens Nelsons. —
Branner gat þess ennfremur að
„Dramaten" í Stokkhólmi væri
nú að sýna enska leikritið „A
ríkisráðherra, tóku á móti
Adenauer á járnbrautarstöð-
inni, er hann kom þangað frá
Gatwick-flugvellinum. —
Ekki var mikið fjölmenni á
járnbrautarstöðinni — og við-
tökur fólksins fremur kulda-
legar. M. a. heyrðist hrópað:
„Adenauer, farðu heim!“
'k
Forsætisráðherrarnir hófu við-
ræður sínar um heimsmálin
fljótlega eftir að Adenauer kom,
og var Selwyn Lloyd viðstaddur.
A morgun mun þýzki utanríkis-
ráðherrann, von Brentano, slást
í hópinn. — Einkum mun á fund-
um þessum verða rætt um undir-
búning að fundi vestrænna leið-
toga í næsta mánuði, svo og að
fundi æðstu manna austurs og
vesturs. Talið er ,að sá sé helzt-
ur skoðanamunur með Bretum
og Þjóðverjum í þessu efni, að
brezka stjórnin telji að leggja
beri fyrst af öllu áherzlu á lausn
Berlínarmálsins á fundi austurs
og vesturs — og góðar horfur séu
á samkomulagi í því. Hins vegar
mun þýzka stjómin telja, að
setja beri afvopnunarmálin „efst
á listann", þegar rætt verður við
Krúsjeff.
Þá mun verða r*»tt um efna-
hags- og markaðsmál Evrópu,
með tilliti til frív«rzlunarbanda-
laga þeirra, se» í bígerð eru.
Og loks munu ráðherrarnir að
sjálfsögðu ræða, hvernig sam-
búð ríkja þeirra verði bætt, en
nokkuð hefir verið kalt á milli
þeirra undanfarið. — Auk utan-
ríkisráðherranna, hafa þeir Ad-
enauer og Macmillan fjölda ráð-
gjafa sér til aðstoðar.
H. Þ.
Þakka öllum þeim, sem sýndu mér vinsemd á áttræðis-
afmælinu mínu 12. nóv. sl. Guð blessi ykkur öll.
Þórunn Pálsdóttir frá Vestmannaeyjum
Mínar innilegustu þakkir færi ég öllum vinum mínum
og vandamönnum er heiðruðu mig með heimsóknum,
skeytum og vönduðum gjöfum á sextugs afmæli mínu.
Lifið heil.
Björn E. Jónsson, Miklubraut 20.
Adenauer og Macmillan
rœða vandamálin
Kanslaranum kuldalega tekið í London
Taste of Honey“ eftir kornunga
enska stúlku, sem hafði lítil
kynni haft af leikhúsum þegar
hún samdi verkið. Fannst Brann-
er mikið til um sýninguna í Stokk
hólmi. Hann gat þess ennfremur,
að sænska skáldkonan Sara Lid-
man væri einn fremsti leikrita-
höfundur Svía í dag, en annars
væri ekki hægt að benda á nein
mikil leikskáld á Norðurlönd-
um núna.
Branner kvaðst vera að vinna
að leikriti núna, en óvíst væri
hvað úr því yrði. Það væri fyrst
og fremst samtal tveggja persóna
með röddum í bakgrunninum. —
Annars sagðist hann hafa mestan
hug á að snúa sér aftur að smá-
sögunni, sem hann hefði vanrækt
í mörg ár, en þar væri hann sterk
astur á svellinu.
Hann sagði að í bókmentunum
væri langmest líf í danskri ljóð-
list og nefnd mörg góð Ijóðskáld
í hópi yngri manna. í dönskum
bókmenntum hefðu einkum tveir
hópar manna sig í frammi, ann»
ars vegar hópurnnn sem stóð
kringum Mártin A. Hansen og
tímaritið „Heretica“, sem nú er
hætt að koma út. Þeirra á meðal
eru menn eins og Thorkild Björn-
vig, Ole Wivel og Frank Jæger.
Þeir vilja koma manninum í sam-
band við hinn túrarlega leyndar-
dóm í lífinu. Hins vegar eru þeir
höfundar sem standa að tíma-
ritinu „Dialog“, og leggja mesta
áherzlu á sósíalrealismann. Þeir
eru ekki allir kommúnistar, en
.margir þeirra eru undir sterkum
áhrifum frá honum. Branner
kvaðst sjálfur aldrei hafa víljað
ganga í ákveðinn flokk eða ,skóla‘
í bókmenntaheiminum. Hann
væri „húmanisti", en það hugtak
væri mjög teygjanlegt.
Eins og áður segir, heldur
Branner fyrirlestur sinn annað
kvöld og fjallar þá um hlutverk
skáldskaparins í nútímanum.Fyr-
irlesturinn hefst klukkan 8:30, og
er öllum heimill aðgangur.
Faðir okkar,
ASGEIK VIGFl'JSSON
frá Eydölum,
lézt 15.þ.m. Fyrir hönd systkina og annara ættingja
Guðrún Ásgeirsdóttir, Valur Ásgeirsson.
Móðir okkar
ÞÓRUNN INGIBJÖRG SIGURÐARDÓTTIR
Gröf í Miklaholtshreppi,
andaðist að hjúkrunarheimilinu Sólvangi 17. þ.m.
Sigurður Óiason, Unnur Halldórsdóttir.
SIGURBJÖRN JÓNSSON
Suðurlandsbraut 13A,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju á morgun fimmtu
dag 19. þ.m. kl. 1,30 e.h.
Helga Sólbjörnsdóttir og böm.
Jarðarför móður okkar og tengdamóður
NIKOUlNU H. K. ÞORUÁKSDÖTTUR
Laugateig 22
fer fram frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 19. nóvember
kl. 10,30 f.h.
Börn og tengdaböm
Faðir minn og tengdafaðir,
GUÐMUNDUR FRIÐRIKSSON
Samtúni 20,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn 20.
nóv. kl. 13,30.
Petríua R. Guðmundsdóttir, Björgvin V. Færseth
Maðurinn minn og faðir okkar,
DAVÍÐ STEFÁNSSON
frá Ásláksstöðum,
verður jarðaður fimmtudaginn 19. þ.m. Athöfnin hefst
með húskveðju að heimili hins látna kl. 1,30. Jarðsett
verður að Kájfatjörn.
Vilborg Jónsdóttir og synir
Innilegt þakklæti til þeirra er sýndu okkur samúð og
vináttu við andlát og jarðarför
RAGNHEIÐAR BRYNJÓLFSDÓTTUR
Vandamenn. .
Hjartans þakkir til allra, sem heiðruðu minningu
ÞÓRUNNAR HEUGADÖTTUR
Hellatúni
Eiginmaður, börn, fósturbörn, tengdaböm,
barna- og barnabarnaböm og systkini hinnar
látnu.
Hjartans þakklæti til allra er heiðruðu minningu föður
okkar,
VILHJÁLMS GlSUASONAR
Ásbergi, Eyrarbakka
og sýndu okkur vinarhug og samúð við andlát hans og
jarðarför.
Guðbjörg Vilhjálmsdóttir, Jóna Vilhjálmsdóttir
Soffia Vilhjálmsdóttir, Sigurgeir Vilhjálmsson
J. S. H,