Morgunblaðið - 08.12.1959, Síða 12

12
M ORGTJ TS B LA Ð1Ð
Þriðjudagur 8. des. 1959

Útg.: H.í. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Vaitýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
STÆKKUN FISKISKIPAFLOTANS
UM ÞESSAR mundir stend-
ur yfir aðalfundur Lands
sambands íslenzkra út-
vegsmanna. Er þetta 20. aðal-
fundur sambandsins, en það var
stofnað 17. janúar 1939 og varð
því 20 ára garnalt á þessu ári.
Þessi samtök útvegsmanna
hafa orðið þeim að miklu gagni
á því tímabili, sem þau hafa
starfað. Þau hafa haft frum-
kvæði um ýmis konar nýjungar
og umbætur í þágu útvegsins í
landinu, auk þess sem þau hafa
verið félagsleg brjóstvörn þess
atvinnuvegar, sem stendur undir
meginhluta allrar útflutnings-
framleiðslu landsmanna.
Því miður er hagur íslenzkrar
útgerðar ekki einS góður í dag
og æskilegt væri. Verðbólguflóð-
ið undanfarin ár hefur leikið ís-
lenzkan sjávarútveg hart. Þessi
undirstöðu atvinnugrein þjóðar-
innar hefur í stöðugt vaxandi
mæli mæli orðið háðari opinberu
valdi. Vegna þess að hún hefur
verið krafin um miklu meira
heldur en hún gat staðið undir
að greiða, hefur hið óvinsæla
styrkja- og uppbótakerfi verið
tekið upp henni til stuðnings.
Fleiri sjómenn
En í sambandi við 20 ára af-
mæli L. í. Ú. er ástæða til þess
að minnast nokkuð á eitt helzta
vandamálið í sambandi við ís-
lenzka útgerð, en það er skort-
urinn á sjómönnum til þess að
hægt sé að halda í fullum rekstri
þeim flota, sem þjóðin þegar á.
Frá því hefur nýlega verið
skýrt, að Íslendingar eigi 72 skip
í smíðum erlendis. 68 þessara
skipa eru fiskiskip. Talið er, að
á þessi 72 nýju skip muni þurfa
um 900 sjómenn, a. m. k., en
sennilega allt að 1500 manns.
Eigum við að byggja rekstur
þessa nýja flota á erlendu vinnu-
afli, eða eigum við að gera ráð-
stafanir til þess, að hægt verði
að manna þau innlendum mönn-
um?
Allir íslendingar hljóta að
velja síðari kostinn. En til þess
að það verði unnt, verður að
gera sjómennsku og sjávarútveg
að eftirsóknarverðari atvinnu-
grein en hann er í dag. Sú skoð-
un verður að vera almennari hjá
þjóðinni, en nú er, að útflutn-
ingsframleiðsla hennar sé aðal-
atriðið. Það skiptir þess vegna
meginmáli að afkoma þeirra
manna, sem við sjósókn og út-
gerð fást, verði með þeim hætti
að þessi störf verði eftirsóknar-
verðari en þau eru nú.
I þessum efnum verður að
grípa til róttækra ráðstafana. —
Þjóðin verður að sjá sóma sinn
í því að búa þannig að aðalút-
flutningsframleiðslu sinni að hún
geti fengið nauðsynlegt vinnuafl.
Framtíð þessarar þjóðar er
vissulega ekki hvað sízt undir
því komin, að henni takist að
eiga og gera út stóran og af-
kastamikinn fiskiskipaflota.
Skjótar ráðstaafnir til þess að
beina vinnuaflinu I vaxandi
mæli til útgerðarinnar eru
þess vegna þjóðarnauðsyn.
VARIZT SLYSIN OG KÆRULEYSIÐ
r
Afáum sviðum hafa orðið
jafn miklar framfarir hér
á landi og á sviði heilbrigð
ismála. Tekizt hefur að sigrast,
að meira eða minna leyti á fjöl-
mörgum sjúkdómum, og í því
sambandi mun mikilsverðastur
sigurinn yfir berklaveikinni, sem
væntanlega er ekki langt undan.
Bættur efnahagur og aukið hrein
læti, sem þjóðin hefur tileinkað
sér, hefur átt verulegan þátt í
hinum góða árangri.
Meðalaldur þjóðarinnar hefur
lengzt mikið. Þetta stafar meðal
annars af því, að tiltölulega mun
fleiri en áður ná nú háum aldri,
en aðalbreytingin er þó fólgin
í stórkostlegri lækkun barna-
dauðans.
Slysin alltof algeng
En það er á öðru sviði, ekki
óskyldu, sem ástandið er mjög
alvarlegt, og það er hve slys
eru tíð hér á landi. Sennilega
eru þau tiltölulega fleiri en í
flestum öðrum löndiun. Að
ellihrumleika, krabbameini og
hjartasjúkdómum frátöldum
munu slysfarir algengasta dán
arorsökin á Islandi. — Allir
verða að gera sér sem Ijósasta
grein fyrir þessu mikla vanda
máli. Það er æði takmarkaður
sigur að bjarga einhverjum
einstaklingi frá skæðum sjúk-
dómi, ef sá hinn sami bíður
skömmu síðar bana, eða hlýt-
ur örkuml, í bílslysi eða á
vinnustað.
Atvinnuvegir landsmanna
bjóða að vísu ýmsum hættum
heim, og á það sinn þátt í ástand-
inu. En í þessu sambandi hafa
framfarirnar orðið mestar, að því
er snertir björgun úr sjávarháska.
Slysavarnafélögin hafa unnið ó-
metanlegt gagn og segja má, að
sérhver einstaklingur sé boðinn
og búin til að gera allt sem í
hans valdi stendur, til hjálpar,
ef slys ber að höndum. Samhjálp
á mörgum sviðum er eitt höfuð-
einkenni íslenzku þjóðarinnar.
Kæruleysi
í daglegri umgengni
En það er annað þjóðarein-
kenni, sem á vissulega mikinn
þátt í öllum þessum slysum, og
það er kæruleysi í daglegri um-
gengni, og sá útbreiddi misskiln-
ingur, að menn vaxi af því að
sýna ekki fulla varúð. Þetta
kemur berlega fram í Ijós á ýms-
um almennum vinnustöðum og
oft í byggingarvinnu. í þessum
efnum getum við lært margt af
öðrum þjóðum, sem leggja yfir-
leitt mikla áherzlu á ýmiss konar
öryggisráðstfanir.
Hvergi munu slys eins tíð og
í umferðinni. Bifreiðarnar eru
sérstaklega hættulegar bömum,
enda eru þau svo oft annars hug-
ar. —
Hættulegast af öllu er þó, þeg-
ar drukknir menn aka bifreið-
um. Slíkt framferði er glæpur,
sem oft hefur haft hörmuleg-
ar afleiðingar, og er því mið-
ur töluvert algengur hér á
landl.
Fr procain yngingarlyf?
NÝLEGA var rúmeskur kven-
læknir, próf. Anna Aslan, á ferð
í Englandi og hélt þar fyrirlestra,
m. a. um yngingaraðferð, sem
hún kvaðst hafa beitt með góð-
um árangri. Er hún fyrst og
fremst í því fólgin, að gefnar
eru reglulega fcinspýíiingar af
svOnefndu „procaini“, en það
hafa tannlæknar gjarna notað
sem deyfilyf.
— ★ —
Próf. Aslan kvaðst hafa gef-
ið sjálfri sér slíkar sprautur um
nokkurt skeið — og nokkuð er
það, að hún lítur ekki út fyrir
að vera meira en feirtug, að
sögn þeirra, er sáu hana, en hins
vegar segist hún vera 61 árs göm-
ul. — E. t. v. er hún því sjálf
bezta sönnunin fyrir gildi kenn-
ingar sinnar, en hún sýndi einn
ig myndir af mörgum „sjúklinga"
sinna, teknar á mismunandi tíma
til þess að sanna árangurinn.
♦ Hún hélt fyrirlestra í ýmsum
læknafélögum, en hinir brezku
starfsbræður hennar voru æði
efagjarnir og létu lítt sannfær-
ast. — Til dæmis sagði svo í
hinu virta læknablaði „Medical
Journal“, að „ekki lægju fyrir
neinar raunverulegar sannanir
fyrir því, að procain eitt saman
gæti haft nokkur áhrif í þá átt
að heimta aftur horfna æsku
eða að stöðva ellihrörnun". —
Einnig sagði blaðið, að próf. Asl-
an hefði lítið annað haft fram að
færa kenningum sínum til stuðn-
ings en ;,ómerkilegar læknisfræði
legar smásögur og skrýtlur", en
vikið sér undan með lagni, er
spurt var um staðfestar skýrslur
um árangur rannsóknanna.
Hins vegar, sagði í læknablað-
inu, er procain að ýmsu leyti
merkilegt efni, sem ekki hefir
verið rannsakað til neinnar hlít-
ar enn sem komið er.
Marlene Dietrieh ,blönk'
ÞAÐ HEFIR verið almenn skoð-
un austanhafs og vestan, að kvik-
myndaleikkonan fræga, Marlene
Dietrich, sé býsna loðin um lóf-
ana — ein af þeim „dætrum“
kvikmyndanna, sem hafa kunnað
að gæta auranna sinna. — En
nú hefir Noel Coward, brezki
leikhúsmaðurinn, sem kemur
fram með Marlene í Etoile-leik-
Marlene — „Blái engillinn"
„staurblönk". — Hún hefir unn-
ið sér inn gífurlegar fjárfúlgur
um dagana, en peningarnir hafa
verið fljótir að ganga henni úr
greipum, segir Coward. — Hún
hefir satt að segja ekki snefil af
fjármálaviti.
Svo skemmtilega vill til, að í
kvikmyndahúsi, sem stendur rétt
hjá Etoile-leikhúsinu, er nú verið
að sýna hina nýju Hollywood-
útgáfu af „Bláa englinum", þar
sem May Britt leikur aðalhlut-
verkið — en Marlene Dietrich
hlaut einmitt heimsfrægð fyrir
leik sinn í þessari mynd á sín-
um tíma.
/Mynd þessi var tekin á dög-(
/unum, er Antonio Segni, for-/
) sætisráðherra ítalíu, heimsótti (
NEngland og ræddi við „koll-
\ ega“ sinn, Macmillan. —)
(Þegar leiðtogar vestrænnaí
/þjóða hafa ræðzt við undan-(
/farið — sem gerist nú býsna/
)títt — er vanaviðkvæðið að)
kfundum loknum, að viðkom-1
(andi hafi náð samkomulagi)
/,,um öll veigamikil atriði“. ■
/Sú var einnig raunin með/
OMacmillan og Segni — þeir/
)voru sammála um allt, sem)
(máli skipti. Vonandi, að þetta)
(sé meira en orðin tóm.
St.-Laurent — ómissandi
/ fremstu víglínu
EIGI ALLS fyrir löngu var að
því komið, að Yves St. Laurent,
hinn ungi eftirmaður tízkukon-
ungsins Christians Diors, skyldi
ganga í franska herinn og gegna
Nú hefir sjálfur forseti 5.
franska lýðveldisins, de Gaulle,
skorist í leikinn og veitt St.
Laurent undanþágu frá því að
gegna herþjónustuskyldunni —
og fært þessi rök fyrir ákvörð-
húsinu í París, upplýst, að hún
hafi hreint ekki of mikið handa
á milli.
Hann segir, að Marlene muni
fá á aðra milljón króna fyrir
gestaleik sinn — og hún þurfi
J þeirra peninga með, því að í
J sannleika sagt hafi hún verið
þjónustuskyldu sinni þar. Sem
sannur Frakki var hann auðvitað
hinn fúsasti til að gegna skyldum
sínum við föðurlandið — en í
Dior-tízkuhúsinu ríkti kvíði og
óró. — Hver átti nú að taka á
sig þann vanda að stjórna „sköp-
un“ vortízkunnar?
un sinni:
— Ég lít svo á, að „heimur"
tizkunnar séu eins konar vígvöll-
ur, þar sem Frakkland eigi alltaf
að hafa frumkvæðið — en þá
megum við heldur ekki missa
monsieur St. Laurent úr fremstu
víglinu.