Morgunblaðið - 04.03.1960, Blaðsíða 12

12
MORGVJSKL4Ð1Ð
Föstudagur 4. marz 1960
TJtg.: H.t Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sígurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsmgar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 40,00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 2.00 eintakið.
UTAN UR HEIMI

SV IV I RÐ A
ITM framkomu brezkra tog
ara og herskipa við Snæ-
fellsnes verða ekki með réttu
höfð önnur orð en þau, að hún
hafi verið svívírðileg. Brezk
ir togaraeigendur eru nýlega
búnir að lýsa því yfir, að þeir
hyggist láta togara sína hætta
landhelgisbrotum meðan
Genfarráðstefnan standi. —
Þetta segjast þeir gera til
þess að auðvelda sættir og
samkomulag í hinu mikla
deilumáli. En vitanlega gera
íslendingar sér það ljóst, að
þessi ákvörðun brezku út-
gerðarmannanna er aðeins
lymskuleg blekkingartilraun.
Þeir eru hræddir um, að það
spilli fyrir málstað sínum
meðan á ráðstefnunni stend-
ur, að togarar þeirra séu á
fiskveiðum á íslandsmiðum
undir herskipavernd.
Eins og verstu
sjóræningjar
En rétt áður en þetta boð-
aða hlé á landhelgisbrotum á
að hefjast, gera brezkir tog-
araskipstjórar árás á íslenzka
bátasjómenn vestur við Snæ-
fellsnes, eyðileggja fyrir
þeim veiðarfæri fyrir hundr-
uð þúsunda króna og koma
fram eins og verstu sjóræn-
ingjar og ofbeldisseggir. I
þessu þokkalega atferli njóta
hinir brezku togaramenn
verndar og stuðnings her-
skipaflota Hennar Hátignar,
Bretadrottningar. Jafnhliða
oþnar brezki flotinn hvert
„verndarsvæðið“ á fætur öðru
á miðum íslenzka bátaflotans.
Loks gera brezk herskip
ítrekaðar tilraunir til þess
að sigla niður hin litlu og
nær vopnlausu íslenzku
varðskip og jafnvel varn-
arlausa fiskibáta.
Allt er þetta framferði
Breta svo svívirðilegt að engu
tali tekur. Hjá þeim hefur
vissulega engin hugarfars-
breyting orðið. Hið brezka
ofbeldi er samt við sig.
Krefjumst þess að
tjónið verði bætt
En upp á þetta verður hin
vopnlausa og varnarlausa ís-
lenzka þjóð að horfa. Það er
vissulega þung raun. En það
er þó nokkur bót í máli, að
ofbeldisaðgerðir Breta munu
áreiðanlega ekki bæta fyrir
málstað þeirra á Genfarráð-
stefnunni. íslendingar verða
nú að leggja höfuðkapp á að
kynna öllum heiminum, það
sem hér er að gerast. Við
verðum að kæra Breta hvar
sem við getum því viðkomið,
draga ofbeldisseggina fyrir
dómstól almenningsálitsins
um víða veröld.
Við krefjumst þess jafn-
framt, að ailt það veiðar-
færatjón, sem Bretar hafa
valdið, verði bætt að fullu,
og ennfremur það tjón,
sem sjómennirnir kunna
að bíða við það að standa
uppi veiðarfæralausir um
lengri eða skemmri tíma á
hávertíðinni.
RAFVÆÐINGIN
F’ITT af mörgum verkum
^ ríkisstjórnar þeirrar, sem
Sjálfstæðismenn höfðu for-
ystu um að mynduð var, eftir
kosningarnar sumarið 1953,
var 10 ára áætlun um rafvæð
ingu landsins. Þegar tækni-
legum undirbúningi var lok-
ið, var framkvæmd hennar
hafin, m. a. með byggingu
raforkuvera á Austfjörðum
og Vestfjörðum. En það
voru þeir landshlutar, sem
skemmst voru á veg komnir
í raforkumálum sínum. —
Ingólfur Jónsson, landbún-
aðarráðherra, skýrði frá því
á Alþingi í fyrradag, að raf-
orkumálaskrifstofan væri nú
að vinna að því að gera áætl-
un um rafmagn til þeirra
sveitabæja, sem ekki fá raf-
magn skv. 10 ára áætluninni.
Væri lögð áherzla á, að því
T~'' ' ' ................................................. ------------------------------
Hörð barátta um
kosningarétt negra
verki yrði hraðað. Jafnframt
gat ráðherrann þess, að 10
ára rafvæðingaráætlunin
mundi standast, og þeir bæir,
sem gert væri ráð fyrir að
fengju rafmagn samkvæmt
henni, myndu fá það innan 10
ára tímabilsins.
Ódugnaður vinstri
stjórna»rinnar
í þessu sambandi má geta
þess, að vegna ráðleysis og
ódugnaðar vinstri stjórnar-
innar tafðist framkvæmd raf-
væðingaráætlunarinnar nokk
uð. Vonir standa hinsvegar til
þess að úr því verði bætt, eins i
og landbúnaðarráðherra gat
um í fyrrgreindri ræðu sinni
á Alþingj. - ' I
¥¥ I N N 29. febrúar hófust
^ * miklar umræður í öld-
ungadeild Bandaríkjaþings
um nýja kynþáttalöggjöf, en
höfuðmarkmiðið með henni
er að tryggja negrum Suður-
ríkjanna fullan atkvæðisrétt
við kosningar. — Búizt er við
\ Lyndon Johnson, \
\ S
\foringi demokratal
| í öldungadeild \
j Bandarikjaþings, j
vill tryggja
\ negrum i suður- \
\ rikjunum fullan \
i \
\ kosningarétt — \
\ en mætir harðri \
| andspyrnu Suð- \
| urrikjaþingmanna |
löngum fundum um þetta mál
og heitum umræðum, því að
þingmenn Suðurríkjanna
hafa látið í það skína, að þeir
muni berjast af öllum mætti
og „til síðasta manns“ gegn
lögunum. A hinn bóginn hefir
Lyndon Johnson, hinn áhrifa-
mikli og harðskeytti foringi
demókrata í öldungadeildinni,
lýst því yfir, að hann muni
vinna að því, að lögin muni
ná fram að ganga — hvað sem
það kosti.
Það má telja þessa baráttu,
sem nú er hafin, býsna „sögu-
lega“ — þ.e.a.s. hún kannaðverða
afdrifarík. — Hún markast eðli-
lega nokkuð af forsetakosning-
unum sem fyrir dyrum standa
íBandaríkjunum — en á hinn
bóginn, ekki síður, af vaxandi
„athafnasemi" negra í Suður-
ríkjunum, sem miðar að því að
brjóta niður þá múra, sem þar
hafa verið reistir til þess að
skilja að hvíta og svarta.
• Veitingamenn örvænta.
Til dæmis má geta þess, að
negrarnir hafa tekið upp þann
sið — einkum eru það stúdent-
ar, sem þar ganga fram fyrir
skjöldu — að fjölmenna til veit-
ingstaða, þar sem kynþáttaað-
skilnaður hefur verið mest tíðk-
aður. — Sá háttur hefur verið
hafður í þessum veitigahúsum,
að negrarnir hafa aðeins fengfið
afgreiðslu við barinn, eða þá í
sérstökum herbergjum. Nú hafa
þeir víða tekið upp þann sið, að
fjölmenna í hina almenúu veit-
ingsali — og sitja þar sem fast-
ast fram að lokunartíma. Þarna
fá þeir ekki afgreiðslu. Hins
vegar er ekki hlaupið að þvi að
reka þá brott með valdi. Útkom-
an er sú, að negrarnir hálf-eyði-
lggja „umsetningu“ viðkomandi
veitingahúsa — og eigendurnir
eru í öngum sínum.
Ekki er gott að spá um, hvaða
afleiðingar þessi baráttuaðferð
kann að hafa. Ef til vill kann
þetta að leiða til meiri háttar
óeirða — hefur þegar komið til
smáátaka á nokkrum stöðum —
en margt bendir þó til, að veit-
ingamennimir verði að gefast
upp gagnvart „hernaðartækni"
ítalskir
tjórburar
ÞESSIR ungu sveinar
eru ítalskir og heita
Giuseppe, Armando, Ugo
og Luciano. — Foreldrar
þeirra eru frú Giselle
Sangion og maður henn-
ar Adelchi, sem er land-
búnaðarverkamaður í
Padua á Norður-Ítalíu.
Þau hjón áttu fjögur
börn fyrir, þar af eina
tvíbura. — Myndin er
tekin daginn eftir að
fjórburarnir fæddust. —
Voru þeir þá allir við
hina beztu heilsu, og ekki
er annað vitað en svo sé
enn og að þeir dafni vel.
Lynrton Johnson— einbeittur
negranna — af fjárhagsástæð-
um einberum.
• Mikilvæg atkvæði.
Öldungadeildarleiðtoginn Lyn-
don Johnson er af flestum talinn
einn af tilvonandi keppinautum
um forsetaembættið af hálfu
demókrata — enda þótt hann hafi
hingað til þrætt fyrir það, að
hann muni gefa kost á sér. —
Hann er sjálfur frá einu af Suð-
urríkjunum, Texas. En hann ger-
ir sér fyllilega ljóst, að eigi hann
og flokkurinn að hafa nokkrar
verulegar líkur til að sigra í bar-
áttunni um forsetaembættið, þá
sé nú mikils um vert að sýna og
sanna að demókratar vilji rétt-
láta lausn kynþáttavandamálsina
— til þess að freista þess að
tryggja hin mikluvægu „negra-
atkvæði" í stórborgum Norður-
ríkjanna.
• Kosningaréttur — eða ekki.
Honum hefir tekizt með brögð-
um, skulum við segja — a. m. k.
kalla Suðurríkjamenn það „ó
þokkabrögð" — að fá um-
rætt lagafrumvarpp tekið fyrir
í þinginu einmitt nú — án þesa
að það hafi gengið hina venju-
legu leið, gegnum ýmsar nefnd-
ir. — Samkvæmt þessum nýju
lögum, eiga umboðsmenn sam-
bandsstjórnarinnar að hafa eftir-
lit með framkvæmd kosninga I
Suðurríkjunum — en kunnugir
segja, að með því móti verði 75%
þeirra negra, sem hingað til
hafa ekki getað kosið, veittur
Framh. á bls. 23