Morgunblaðið - 24.04.1960, Blaðsíða 15

Sunnudagur 24. apríl 1960
MORGUNBLAÐIÐ
15
ÍTr Frúarkirkjunni í Kaupmannahöfn
bezta drengjakór Evrópu
„Köbenhavns drengekor“,
stjórnaði kórnum og lék á
orgelið á víxl. Sálmarnir voru
sungnir einraddaðir með blást
urhljóðfærum og orgeli.Lítur-
gían er falleg hér og mjög
frábrugðin okkar lítúrgíu,
enda þyrfti hún ræki-
legrar endurskoðunar við. Þar
með er þó ekki sagt, að endi-
lega þurfi að sækja allt aftur
í tímann, en hliðsjón þarf að
hafa á því „gamla, góða“. En
um það meira síðar. Kirkjan
var þéttskipuð svo að margir
uðu frá að hverfa. En nú er
hætt að messa í Danmörku kl.
8 á páskadag. Sá siður var
lagður niður, því miður, sagði
Wöldike við mig í dag. En í
Svíþjóð mun sá siður vera
enn við líði. Mér finnst æv-
inlega messan kl. 8 á páska-
dag hátíðlegasta messa árs-
ins. Og ég saknaði þess mjög
í morgun að vera ekki heima.
Mér er sagt, að kirkjusókn fari
mj.ög vaxandi hér nú upp á
síðkastið . Og messuföll fyrir
finnast engin! Þar munum við
íslendingar vera æði framar-
lega, svo að ekki þarf einu
sinni að minnast á samanburð
við fólksfjölda! Þessi messa
var hin áhrifamesta í alla
staði. Ræða prestsins sköru-
leg og skýr og flutt af eld-
móði, söngur og organleikur
BLÖÐIN hér skýrðu frá því
um bænadagana að blóðbönk-
unum hefði áskotnast mikið
blóð, er notað yrði í sambandi
við páskaslysin í Danmörku.
Allir, sem vettlingi geta vald-
ið fara í „páskafrí", segja
menn hér. En svo koma líka
fjölda margir í páskafrí til
Hafnar og fylla öll hótel.Um-
ferðarslysin hér eru nóg og
dauðsföllin nokkur og er
reynt að fyrirbyggja slysin á
allan mögulegan hátt, en tekst
ekki betur en þetta. Mér hefir
ekki tekist enn (á 1. páska-
dag) að hitta nema einn af
mínum mörgu dönsku vinum.
Þeir eru allir út um hvippinn
og hvappinn. En þó eru allar
götur fullar af fólki og allar
kirkjur kváðu vera fullar. Við
fórum í Frúarkirkju í dag.
Þetta mikla Tempel hefur allt
af haft mikil áhrif á mig og
munu postulamyndirnar og
Kristmyndin sem Thorvald-
sen skóp, hafa valdið mestu
hér um. Það er þægileg til-
finngin að vitá að hér var
íslendingur að verki, því án
efa hafa gáfurnar komið að
erfðum frá föðurnum, og
mun enginn Dani draga það
í efa. Hitt er svo annað mál,
að heima á Frón> hefði þeosi
Dr. Páll ísólfsson: II. grein.
Á Hafnarslóö
mikli meistan aldrei orðið
neitt í líkingu við það, sem
hann varð hér. — Mogens
Wöldike er nýorðinn organ-
leikari við Frúarkirkjuna.
Hann situr nú orgelbekk Hart.
manns gamla. Sá bekkur var
sérstaklega smíðaður fyrir
hann gamlan. Hann varð 95
ára, (f. 1805 og d. 1900) og lék
á orgelið fram á síðustu stund
og var þá studdur upp að
orgelinu. Mér hefur nokkrum
sinnum hlotnast sá heiður að
mega sitja á þessum einstæða
orgelstól, og það greip mig
ævinlega lík tilfinning og þá
er ég eitt sinn mátti leika á
hið mikla orgel Westminster-
Abbey við gröf Hándels. (En
þetta mun nú vera karla-
grobb).
Músíkin var dásamleg í dag.
Wöldike, sem stjórnar einum
eins og bezt verður á kosið —
og svo Thorvaldsen! svo að
mér fannst nálægð íslands og
Danmerkur vera meiri nú ert
áður. Listin er bezti miðill-
inn, hverrar tegundar, sem
hún er.
— — Af íslenzkum lista-
mönnum hef ég aðeins hitt
Stefán íslandi og Harald og
Dóru Sigurðsson - Stefán söng
hér í útvarp frá Flensborg
fyrir nokkrum kvöldum mjög
glæsilega. Gallim. er, að
danska óperan er of sjaldan
í gangi. Mér virðist hún alger-
lega vanrækt. Söngvararnir fá
of fá tækifæri til að koma
fram. Þannig er það með okk-
ar ágætu söngvara hér, Stefán,
Einar Kristjánsson og Magnús
Jónsson, sem allir njóta hins
mesta álits hér. Haraldur og
Dóra Sigurðsson eru bæði
prófessorar við Tónlistarskól-
ann, og stendur Haraldur fyrir
píanódeildinni, en frá Dóra
fyrir söngdeildinni.Af því má
marka að mikið orð fer af
þeim sem afburðakennurum.
— Það var eitt sinn í alvöru
talað um að flytja alla íslend-
inga suður á józku heiðarnar
í Danmörku. Þá hefði margt
orðið öðru vísi en nú er. Eg
þori varla að segja það, sem'
mér dettur í dug. En ef dæma
má nokkuð af áhrifunum sem
íslendingar óneitanlega hafa
haft á gang mála í Kanada,
mætti ætla að Danir (þ. e. ís-
lendingar þá) væru fyrir
löngu búnir að leggja ísland
undir sig aftur og stjórnuðu
því sunnan frá, því auðvitað
væru þeir fyrir löngu orðnir
alls ráðandi þar.
— Danir eru góðir húmor-
istar. Nú er meistari Storm-
Petersen horfinn af sviðinu.
Hann var mikill heimspeking-
ur: „Ef maður hefur það svo
gott, að maður getur ekki haft
það betra, þá hefur maður það
heldur ekki svo gott“.
Blöðin eru fyrirferðarmikil
í dag, og alltaf má finna eitt-
hvað ætilegt í þeim. T. d. í dag
um Björnstjerne Björnson í
sambandi við 50. ártíð hans.
Frederik Hegel lýsir honum
sem hinum fíngerða elskulega
manni, sem var oft í mótsetn-
ingu við hið stórbrotna ytra
útlit og framkomu í ræðustól.
Genialitet Björnsons kemur
bezt fram í einu litlu tveggja
stafa orði: „Ja, ja, vi elsker
dette landet —“. Þá má lesa
langt mál í Berlingske Tid. um
Theresu Neumann frá Konn-
ersreuth, sem nú er orðin svo
veik, að hún getur ekki leng-
ur tekið á móti þúsundunum,
sem vilja heimsækja hana á
föstudaginn langa. Hitler ótt-
aðist hana á velmektardögum
sínum og skipaði lýð sínum
að láta hana í friði. Engum er
alls varnað. En svo rak ég upp
ofsa hlátur þegar ég las um
Francoise Sagan í Politiken.
Hún birtir þar æviminningar,
aðeins 24 ára gömul. Hún er
að lýsa spítalavist sinni eftir
bílsysið mikla, sem nær kost-
aði hana lífið. Að lokum lenti
hún á taugaklínik og var þar
með allskonar lýð. Hún minnt
ist á konu sem ekki hugsaði
og talaði um annað en hund-
inn sinn. Það var imyndaður
hundur; hún átti engan. „Þetta
fékk mig til að hugsa um þá,
sem gaspra mest um „talent“
sitt, en hafa þó ekkert".
Guðdómlegt!
P. í.
Eldflauga-
Tillaga um tónlistar-
frœðslu rœdd á Alþingi
— Ur ræðu Magnúsar Jónssortar
Á dagskrá Alþingis nýlega var
tillaga Magnúsar Jónssonar o. fl.
um að Alþingi skori á rikísstjórn
ina að láta undirbúa löggjöf um
tónlistarfræðslu, þar sem m. a.
séu sett skýr ákvæði um aðild
ríkisins að þessari fræðslu, hlut-
deild ríkissjóðs í greiðslu kostn-
aðar við tónlistarskóla og hvaða
skilyrði skólar þessir þurfi að
uppfylla til að njóta ríkisstyrks.
13 skólar styrktir.
f framsöguræðu sinni gat
Magnús Jónsson þess m. a., að
tónlistarfræðsla færi mjög vax-
andi, góðu heilli, og hefðu verið
stofnaðir víða um land tónlist-
arskólar, til þess að hafa þessa
fræðslu með höndum.
Þessir skólar störfuðu allir
utan skólakerfisins og hefðu ekki
aðra aðstoð frá rikisvaldinu en
þá, sem fólgin væri í styrkveit-
ingum til þeirra á fjárlögum
hverju sinni. Styrkveitingar til
þessara skóla væru mjög mis-
jafnar. Nú nytu 13 skólar styrks
á fjárlögum og á síðari árum
hefði mjög verð sótt á um það,
að fá þessa styrki hækkaða með
hliðsjón af því aukna starfi, sem
þessir skólar inntu af höndum.
— Það liggur nokkurn veginn
í augum uppi, sagði ræðumaður,
að skólarnir eru allmismunandi,
bæði að gæðum og einnig nem-
endafjölda, og því eðlilegt, að
þar sé nokkur mismunun á gerð,
en til þess að auðið sé að finna
undir slíku grundvöll, þá er ó-
umflýjanlegt að setja um þetta
atriði fastar reglur.
Mikilvæg fræðsla.
Þá gat ræðumaður þess, m. a.,
að það hefði mjög mikla þýðingu
að áhugamannasamtök stæðu að
þessum skólum og stjórni þeim
og haldi þeim að verulegu leyti
uppi, svo sem gert hefur verið
til þessa. Hins vegar væri það
jafnvíst, að ekki yrði auðið að
reka skóla þessa án einhverrar
aðstoðar frá ríkinu.
Full ástæða væri til þess, að
slíkri fræðslu væri af opin-
berri háifu gaumur gefinn og
að þvi stuðlað, svo sem fært
þykir, að fræðsla þessi geti
átt sér stað sem víðast í land-
inu.
Að ræðu Magnúsar Jónssonar
lokinni var malinu vísað til
nefndar.
íyðir
— Brezka dagblaðið London
Evening Standard skýrir frá
því að Bretar hafi nú í smíð-
um radartæki sem geti
sprengt vetnissprengjur á
nefi eldflauga sem eru enn
yfir því landi sem skaut þeim
á loft.
Birtist þessi frétt á forsíðu
blaðsins, og segir þar að ríkis-
stjórnin muni gera allt til að
flýta smíðinni. — Þetta nýja
tæki á að geta fundið eldflaug-
arnar með því að senda radar-
geisla eftir jarðarkúlunni, „langt
inn í hjarta óvinveitts landsvæð-
is.“
Segir fréttin að Bandaríkin
hafi sýnt mikinn áhuga fyrir
þessari stórmerku nýjung, og séu
sérfræðingar þeirra þegar
komnir til Bretlands til að kynna
sér málið.
Spænskur
námsstyrkur
SPÆNSK stjórnarvöld hafa boð-
ið fram styrk handa íslenzkum
stúdent eða kandídat til háskóla-
náms á Spáni tímabilið 1. októ-
ber 1960 til 30. júní 1961.
Styrkurinn nemur 3.000 peset-
um á mánuði framangreint tíma-
bil, en auk þess fær styrkþegi
greidda 1 500 peseta við komuna
til Spánar. Innritunargjöld þarf
hann ekki að greiða. Sé námið
stundað í Madrid, mun styrkþega,
ef hann æskir þess í tíma, útveg-
uð vist á stúdentagarði gegn
venjulegu gjaldi.
Umsóknum um styrk þennan
skal komið til menntamálaráðu-
neytisins fyrir 15. maí n.k. Um-
sókn beri með sér, hvers konar
nám umsækjandi hyggst stunda,
og fylgi staðfest afrit af prófskír
teinum, svo og meðmæli, ef til
eru. Umsóknareyðublöð fást i
ráðuneytinu og hjá sendiráðum
Islands erlendií
Menntamálaráðuneytið
Árshátíð Skógarskóla
ARSHÁTlÐ Skógaskóla för
fram þriðjudaginn 12. þ.m. og
var að venju fjölsótt. Formaður
skólafélagsins, Árni Einarsson,
setti hátíðina. Þá söng skólakór-
inn undir stjórn Þórðar Tómas-
sonar. Skólastjóri, Jón R. Hjálm-
arsson, flutti ræðu. Að því búnu
fór fram fimleikasýning pilta og
stúlkna undir stjórn íþróttakenn
ara skólans, Snorra Jónssonar.
Ennfremur ber að nefna kvartett
söng pilta og sextett stúlkna, en
sönglíf er mikið í skólanum. Að
síðustu kom Fjallkonan fram
með fánabera til beggja handa,
og flutti ættjarðarljóð, og allir
sungu þjóðsönginn. Eftir þetta
fluttu gestir sig að hinni nýju
sundlaug skólans, en þar fór fram
sundkeppni, og að lokum var stig
inn dans.
Fulltrúar fyrsta árgangs, sem
stunduðu nám í skólanum fyrir
10 árum, afhentu skólanum vand
aðan ræðustól að gjöf. Hafði Ás-
geir Árnason, skógfræðingur, orð
fyrir þeim en skólastjóri þakkaði
gjöfina.
Um 400 manns sóttu hátiðina
auk heimamanna.
Byggmgarfélíig
alþýðu 30 ára
AÐALFUNDUR Byggingafélags
alþýðu í Reykjavik var haldinn
nýlega.
Formaður félagsins Erlendur
Vilhjálmsson gerði grein fyrir
starfsemi félagsins á liðnu starfs
ári og las reikninga félagsins, en
þeir eru endurskoðaðir af end-
urskoðunarskrifstofu Björns
Steffensen og af endurskoðend-
um kjörnum af félaginu þeim
Hannesi Stephensen og Hring
Vigfússyni.
A starfsárinu var m. a. lokið
við að helluleggja gangstéttir
við byggingar félagsins og mal-
bika stiga á lóðum félagsins og
tóku menningarsjóður félagsins
og íbúðareigendur pátt í þeim
kostnaði.
Á starfsárinu seldi félagið 5
íbúðir.
í félaginu eru 1. janúar 1960
240 menr, og af þeim hafa 172
fengið íbúðir og eru því nú í
félaginu 68 menn er ekki hafa
fengið ibúðir.
Formaður átti að ganga úr
stjórn samkv. samþykktum fé-
lagsins, en var endurkosinn til
næstu þriggja ára. Varafomað-
ur Reynir Eyjólfsson. Endurskoð
andi var endurkjörinn Hannes
Stephensen og Bjarni Sæmunds
I son til vara.
* í maí næstkomandi verður fé-
lagið 30 ára.