Morgunblaðið - 12.08.1960, Blaðsíða 9

Fóstudagur 12. águst 1960
MORCVNBLAÐ1Ð
9
Þessi myrul er frá garðyrkjusýningunni í Hveragerffi. Sýnir
tiún hluta af deild SFG, — það er Sölufélags garðyrkjumanna.
Byggðasafnið i Cörðum
í>AÐ eru vinsamleg tiimæli
byggðasafnsins til Akurnesinga
og annarra, sem áttu heima í
byggðinni, er safnið nær yfir,
en hafa flutzt þaðan og eiga nú
heimili annars staðar, að safnið
fái að njóta gamalla muna, sem
tengdir eru gömlu heimabyggð-
inni, og þeir kunna að eiga í
fórum sínum. Ennfremur: að af-
komendur þess fólks, er lifði lífi
sínu á þeim stöðvum, greiði fyr-
ir uppbyggingu safnsins með því
að gefa því muni, sem það átti
eða eru tengdir því og lífsstarfi
þess.
Byggðin, sem safnið í Görðum
telur sér, er: Akranes og
hrepparnir sunnan Skarðsheið-
ar, Innri-Akraneshreppur, Skil-
mannahreppur, Leirár- og Mela-
og Hvalfjarðarstrandarhreppur.
Þá eru það eindregin tilmæli
safnsins til hinna sömu, að þeir
gefi byggðasafninu myndir af
þessu fólki, pabba og mömmu,
afa og ömmu, langafa og lang-
ömmu o. s. frv., ef til eru. Vin-
saml. komið þeim til Ijósmynd-
ara til eftirtöku, ef þið af skilj-
anlegum ástæðum viljið sjálf
eiga myndirnar á heimili ykkar.
Hentug stærð er: 15x20 • cm,
myndin sjálf.
Byggðasöfn hafa merkilegu
hlutverki að gegna í framtíð-
inni. Nú er hið síðasta að ná í
ýmislegt, er segir sögu liðins
tíma og verða mun til fróðleiks
og lærdóms hinum ungu nú og
síðar. Það er í rauninni skylda
hvers og eins að styðja þá við-
leitni, að forða frá gleymsku og
glötun öllu því, er minnir á líf
feðra og mæðra í landi okkar.
Skiljið hlutverk byggðasafnanna
og hjálpið til að byggja þau upp,
m. a. með því að gefa þeim sitt-
hvað, sem þar á heima.
Væntanlegum gjöfum, munum
og myndum, til byggðasafnsins
í Görðum veiti ég undirritaður
móttöku, f. h. safnsins og safns-
stjómar.
Jón M. Guðjónsson,
Akranesi. Sími: 18.
P. S. Þeir, sem kynnu að verða
við tilmælum byggðasafnsins um
að gefa því myndir, eru góðfús-
Aega beðnir að skrifa aftan á
hverja einstaka mynd, eða með-
fylgjandi blað af hverjum mynd
in er og upplýsingar um fæð-
ingarár og — dag, dánarár og —
dag, hvar átt heimili og hvað
starfað sérstaklega o. s. frv.
Ennfremur nafn sitt (gefanda)
og heimilisfang. Aðrar myndir
en af einstaklingum eru þakk-
samlegar þegnar, s. s. myndir af
stárfi fólks til sjós og sveita,
hópmyndir og fl. og fl.
J. M G.
Á sjötta hundrað lögfrœð-
ingar á norrœnu móti hér
Hátíðleg setning jbess tór fram
í Þjáðleikhúsinu í gœr
NORRÆNA lögfræðingaþingið
var sett í Þjóðleikhúsinu kl. 10
,i gærmorgun. I upphafi söngi
Karlakór Reykjavíkur Ár vas
alda eftir Þórarin Jónsson við
texta úr Völuspá, en síðan flutti
Árni Tryggvason hæstaréttar-
dómari, formaður íslandsdeildar
Norræna lögfræðingasambands-
ins, ræðu. Bauð hann þingfull-
trúa velkomna, en eins og áður
hefur verið skýrt frá hér i blað-
inu eru um 380 erlendir menn
komnir hingað vegna þingsins, og
rúmlega 130 íslenzkir lögfræðing-
ar eru þátttakendur og að auki
konur margra þeirra. Þá minntist
Árni Tryggvason ýmissa forystu-
manna úr hópi norrænna íögfræð
inga, sem látizt hafa, siðan þing
var siðast haldið, og ræddi um ísl.
lagamenningu og samstarf norr-
ænna lögfræðinga. Að setningar-
ræðunni lokinn söng kórinn Þér
landnemar eftir Sigurð Þórðarson
við texta Davíðs Stefánssonar.
Þessu næst tók til máls Olavi
Honka, lagakanslari frá Finn-
iandi, og flutti ávarp fyrir hönd
hinna erlendu gesta. Að því
loknu var Árni Tryggvason kjör-
inn þingforseti eftir tillögu frá
Honka. Þá voru formenn deilda
lögfræðingasambandsins kjörnýr
vara-forsetar, og að auki voi»a
tilnefndir þingritarar.
Fyrsta umræðuefni þingsins
var friðhelgi einkalífs. Aðal-
framsögumaðurinn, Gunnar Thor
oddsen fjármálaráðherra, tók til
máls, þegar hér var komið, og
verður stuttur útdráttur úr er-
indi hans prentaður hér á eftir.
Hann lauk máli sínu kl. rúm-
Feitir Lappar og horuð
hreindýr
GJÖGRI, Strandasýslu, 29. júli:
— Sl. þriðjudag kl. 3,30 héldu
þær ungfrú Olga Ágústsdóttir og
ungfrú Guðbjörg Kolka fræðslu-
þátt í húsakynnum Kaupféiags
Strandamanna fyrir húsmæður
hér í byggðarlaginu. Mættu 32
konur, þrátt fyrir að þær yrðu
að koma úr Djúpavík og Veiði-
leysu í vonzkuveðri á sjó og landi
Auk þeirra sóttu 6 heimasætur
fræðsluþáttinn. Hann hófst með
því að ungfrú Olga flutti fræð-
andi erindi, þar sem komið var
víðá við varðandi störf húsmæðra
o. fl. Síðan sýndi ungfrú Kolka
gegn
rigningu !
MÚNCHEN, V-Þýzkalandi, 9.
ág. (Reuter) — Tryggingafélag
nokkurt í Þýzkalandi hefir lengi
selt fólki, sem fer í sumarleyfi,
..tryggingu gegn regni“! Ef regn-
ið nam meira en vissu lágmarki
yfir sumarleyfistímann, varð
félagið að greiða tryggingarupp-
hæðina.
Þetta hefir reynzt hin mesta
áhætta fyrir félagið — og þegar
það hafði tapað nær 3 milljónum
Erfiður heyskapur
1. ágúst ’60.
UM súðurhluta Dalasýslu hefir
verið erficf heyskapartíð um
skeið frá 18. júlí til loka mánað-
arins hefir verið óslitin óþurrkur
með steypiskúrum af suðri og
suðvestri til norðvestan og norð-
anáttar með nokkurri úrkomu,
stormi og kulda, svo mjög tafa-
samt hefir orðið að ná inn því heyi
sem búið var að þurrka. Megin
hluti töðu var fullverkuð áður
en til úrkomunnar brá, svo ástand
ið er að því leyti gott, en víða
er eftir að koma mikíu magni
í heystæður.
Fyrra slætti er víðast lok;ð,
langur tími af venjulegum hey-
marka á þessari frumlegu trygg- skapartíma er því eftir, enda
ingarstarfsemi frá 1953, sá það
sér ekki annað fært en breyta
reglunum. — Menn geta eftir
sem áður keypt sér „regntrygg-
ingu“ — en nú er miðað við það,
hve marga daga af sumarleyfinu
rignir. Áður gat jafnvel einn
verulegur regndagur borgað
sumarleyfið fyrir fólk, sem ann-
ars naut góðviðris í ríkum mæli.
mun heyfengur verða með ein-
dáemum mikill því grasvöxtur
var með ágætum, og spretta
seinni, sláttar lítur vel út.
Líklegt þykir að grös sölni
snemma í sumar og hætt verði
bráðapestar í haust. Slátrun
lamba þyrfti að byrja með full-
um afköstum svo snemma sem
unnt verður. — Ferðamaður.
húsmæðrum, hvernig geyma
skuli hraðfryst matvæli, en þess
má geta að Kaupfélag Stranda-
manna ætlar að byggja íshús á
næstunni, og mun þá hvert heim-
ili eiga kost á íshólfi.
Bráðmyndarlegt og feitt
Þegar ungfrú Kolka hafði sýnt
húsmæðrum geymslu matvæla og
svarað fyrirspurnum, bauð hún
öllum að borða fiskrétt með
tvenns konar salötum, framreidd
um á pappadiskum, sem húsmæð-
ur voru mjög hrifnar af. Salöt-
in voru búin til úr alls konar
ávöxtum, sem árneskar konur sjá
annars aldrei, nema þá rófur og
kartöflur. Öllum smakkaðist vel
á salötunum og þeim góða mat,
sem ungfrú Kolka framreiddi, og
voru húsmæðurnar hissa á, hve
ávextirnir höfðu geymzt vel.
Að loknu borðhaldi sýndi ung-
frú Kolka kvikmynd um geymslu
á ávöxtum og öðrum matvælum,
auk þess fræðslumynd frá Noregi
og að síðustu mynd um líf og
háttu Lappa, við mikla hrifningu
áhorfenda. Fann mörgum búning-
ar Lappanna tilkomumiklir og
fólkið bráðmyndarlegt og feitt,
en hreindýrin horuð.
Spáð í bolla
Að fræðsluþættinum loknum
bauð Gunnsteinn Gíslason, kaup-
félagsstjóri, og frú hans konum
til sameiginlegrar kaffidrykkju á
heimili þeirra. Spáðu sumar kon-
urnar i kaffibolla og varð af hin
bezta skemmtun, talað hátt og
hlegið dátt eins og oftast, þegar
konur eru samankomnar til að
blanda geði. Var þetta ógleyman-
leg fræðslu- og skemmtistund
fyrir árneskar konur með hinum
ungu og fallegu heimasætum SÍS
og kaupfélagsstjórahjónunum.
— Regína.
arra mál; með því að skýra öðr-
um frá einkalífi manna og með
beinni truflux á hugarfriði fólks.
Er fyrirlesarinn hafði nefnt
helztu norræn lög og rit, sem hér
skipta máli, vék hann að því,
hvaða röskun á friðhelgi einka-
lífs það væri, sem lög létu sig
varða, og var það meginefni máls
hans.
lega 11, og var þá lokið setningar-
athöfninni. Fór hún í alla staði
virðulega fram. Meðal viðstaddra
voru forsetahjónin og sendiherr-
ar Norðurlandanna, auk þátttak-
enda í þinginu, en meðal íslenzku
þátttakendanna eru forseti hæsta
réttar, dómsmálaráðherra og dóm unum
endur í hæstarétti.
Eftir setningarathöfnina var
gert stutt hlé, og lögðu þá m. a.
margar af konum þingfulltrúa
upp í ferð um Reykjavík. Að því
loknu snæddu þær hádegisverð í. °8 íslenzxum hegmngarlögum
HjJq refsiakvæði varðandi gertæki, en
Þegar þingfundur hófst á ný. ! með Þvi er átt við> að menn
tók til máis siðari framsögumaður j taklJer sjáln;r rett;fsem Þe^r
inn um friðhelgi einkalifs, — Bo
Fyrst vék fyrirlesarinn að hót-
n oft eru refsiverðar.
Eftir íslenzkum og dönskum lög-
um getur einnig verið refsivert
að ásækja menn, ofsækja eða
ónáða, t. d. með. bréfum. Þá hafa
frá fornu fari verið í dönskum
Palmgren prófessor frá Helsinki.
Lauk hann ekki ræðu sinni, fyrr
en eftir hádegisverðahlé. Auk
framsögumanna tók til mál Joh.
Andenæs prófessor í Ósló.
Síðdegis í gær voru þingfull-
trúar gestir Reykjavíkurborgar í
veitingahúsinu Lido.
að réttu lagi að fá aðstoð hins
opinbera til að sækja.
Gunnar Thoroddsen ræddi
þessu næst um friðhelgi heimil.
anna, en ákvæði um það atriði
eru í stjórnarskrám allra Norður
landaríkjanna. 1 stjórnarskrám
íslands, Danmerkur og Finn-
lands eru einnig ákvæði, sem
í dag flytur Ólafur Lárusson I banna, að farið sé í bréf annarra,
prófessor, erindi í Héskólanum | og slík ákvæði eru í hegningar-
um féiagsmálalöggjöf á íslandi á
12. öld. Annars skiptir þingheim-
ur sér í deildir, og verða fundir
£ háskólanum. Kl. 10 hefjast þrír
deildafundir, og kl. 2 verða þar
enn tveir deildafundir. í kvöld
verða erlendu fulltrúarnir gestir
á heimilum ' íslenzkra lögfræð-
inga.
Erindi Gunnars Thoroddsen
Reynt verður að gefa lesendum
nokkra hugmynd um þau efni,
sem fjallað er um á norræna lög-
fræðingaþinginu, með því að
birta stutta úrdrætti úr ræðum
aðalframsögumanna, en rúmsins
vegna verður ekki unnt að rekja
mál annarra.
Allar ræður á þinginu munu
síðar verða gefnar út prentaðar.
Sem fyrr segir var Gunnar
Thoroddsen aðalframsögumaður
um friðhelgi einkalífs.
Gunnar Thoroddsen sagði, að í
norrænni löggjöf væru dreifð
ákvæði, sem vörðuðu friðhelgi
einhalífs. Hann kvað ýmsa fræði-
menn hafa rætt, hvort almenn,
oskráð réttarregla um Vernd
einkaiífs væri til, en sagði, að
flestir fræðimenn á Norðurlönd-
um væru þeirrar skoðunar, að svo
væri ekki.
Fyrirlesarinn benti þessu næst
á, að brotið verður gegn frið-
helgi einkalífs með þrennum
hætti: með því að hnýsast í ann-
lögum Norðmanna og Svía. 1
stjórnarskrám Dana og Finna
segir og, að leyndarskylda síma
verði aðeins rofin með lögum. Til
eru ýmis önnur lagaákvæði, sem
þetta varða, m. a. 47. gr. hinna
íslenzku laga um meðferð opin-
berra mála, en þar er dómara
heimilað að mæla fyrir um síma
hlustun. í norsku hegningarlög-
unum eru ákvæði um ólöglega
upptöku á segulband á símtölum
annarra eða á lokuðum fundum.
Þessu næst fjallaði fyrirlesar-
inn ýtarlega um opinberar frá-
sagnir af eakahögum manna, og
rakti í því sambandi m. a. 229.
gr. íslenzku hegningarlaganna
(„Hver, sem skýrir opinberlega
frá einkamálefnum annara
manns, án þess að nægar ástæður
séu fyrir hendi, er réttlæti verkn
aðinn, skal sæta sektum eða varð
haldi allt að 1 ári“.) Einkahagir
manna eru fyrst og fremst hið
daglega heimilislíf, en einnig
ástalif manna, heilsufar, væring-
ar við aðra menn og fjárhags-
ástæður ýmsar.
Fyrirlesarinn vék síðan að þvi,
að menn gætu ekki almennt lagt
bann við, að myndir af þeim
væru birtar opinberlega, og
ræddi um þagnarskyldu opin-
berra sýslunarmanna. Að lokum
setti hann fram skoðanir sínar,
um, hvernig haga ætti löggjöf
um þessi efni.
Tveir flufningavagnar
til Hafnarfjarðar
HAFNARFIRÐI. — Hafnarfjarð- kosta frá 600 til 800 þúsund. Er
arbær hefir nýlega fest kaup á
tveimur dráttarvélum með tengi-
vögnum, sem taka 10 tonn hvor
og enn meira með hliðarborðum.
Vagnar þessir eru hinir fyrstu
sinnar tegundar, sem fluttir eru
inn frá Englandi, en umboð hefir
Gísli Halldórsson verkfræðingur
i Reykjavík.
Þeir kosta hingað komnir 400
þúsund krónur hvor, en til sam-
anburðar má geta þess, að vöru-
bílar, sem taka svipað magn,
flutningskostnauður allt að helm-
ingi minni á hvert tonn. Þeir eru
með vökvalyftu og hægt er að
snúa þeim við á 10 metra fleti.
Vagnarnir eru með 60 hestafla
díselvél og mest ganga þeir 30
km og eyða 4 lítrum af olíu á
kukkustund.
Virðast vagnar þessir vera hin-
ir ákjósanlegustu í allan flutning
á sandi, vikri og öðiu þvílíku, en
hér verða þeir meðal annars not-
aðir við flutning á hraungjalli og
við hafnarframkvæmdir. — G.E.