Morgunblaðið - 03.11.1960, Blaðsíða 10

10
MORGVNBLAÐlh
Fimmtudagur 3. nóv. 1960

Utg.r H.f. Arvakur ReykjavDc.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar; Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók.: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinssoa.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 2JU80.
Askriftarg]ald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
EYSTEINSKA
"I ALLT sumar var Fram-
*■ sóknarflokkurinn algjör-
lega stefnulaus í efnahags-
málum. Mbl. lýsti oft eftir
stefnu flokksins, en ekkert
svar fékkst. Eysteinn Jóns-
son dvaldist þá erlendis, og
munu Framsóknarmenn ekki
hafa treyst sér til að marka
efnahagsstefnu flokksins an
hans.
Við heimkomu Eysteins
brá hinsvegar svo við, að
Tíminn birti það, sem hann
kallaði „stefnu Framsóknar-
flokksins í efnahagsmálum“,
og í þingræðu fyrir skömmu
gerði Eysteinn orð blaðsins
að sínum.
Morgunblaðið hefur marg-
sinnis skorað á Tímann að
skýra ýmislegt í þessum til-
lögum og ræða þær málefna-
lega, en við því hefur mál-
gagn Framsóknarflokksins
ekki orðið. Er því full
ástæða til að rifja þessar til-
lögur enn upp og skora á
menn að kynna sér þær og
hugleiða, hversu gjörsam-
lega ringlaðir Framsóknar-
menn eru og stefnulausir í
efnahagsmálum.
Fyrsta atriði stefnu Fram-
sóknarflokksins er það, að í
stað viðreisnarinnar hefði
átt að auka yfirfærslugjald-
ið og telja Framsóknarmenn,
að í vor hefði nægt að bæta
við sem svaraði 250 milljón-
um króna eða nálægt 7000
kr. á hverja 5 manna fjöl-
skyldu í landinu. Öruggt má
telja, að þessi upphæð hefði
verið of lág, en hitt er þó
meginatriðið að strax nú í
haust mundi hafa orðið að
bæta við áþekkri upphæð
eða annarri hærri, bæði
vegna verðfallsins á útflutn-
ingsafurðum og aflabrests og
svo eins af því, sem alkunna
er, að uppbótakerfið vafði
stöðugt upp á sig og kraíð-
ist meiri útgjalda.
En það er ekki aðalatriði
þessa máls. Hitt er sýnu fár-
ánlegra, að Framsóknarmenn
segja, að með þessum ráð-
stöfunum hafi þeir ætlað „að
draga úr uppbótakerfinu í
áföngum“. 250 millj. króna
viðbót við uppbótakerfið atti
sem sagt að vera fyrsti
áfanginn að því að draga úr
uppbótakerfinu.
Annað meginatriði stefn-
unnar var það að halda
„uppbyggingarstefnunni á-
fram með fullum þrótti“, en
takmarka jafnframt og draga
úr fjárfestingu með fjárfest-
ingareftirliti. Er ekki að ó-
fyrirsynju að við hjá Morg-
unblaðinu spyrjum að því,
hvernig þetta eigi að sam-
ræma, að halda „uppbygg-
ingarstefnunni“ áfram með
fullum þrótti og draga jafn-
framt úr fjárfestingu.
Þriðja atriðið var það, sem
Framsóknarmenn kölluða
„að jafna skattana í efna-
hagslífinu“. Þessi „útjöfnun"
Framsóknarmanna á skött-
unum hefur ekki fengizt
skýrð með einu orði og eru
menn því nokkurn veginn
jafnnær um það, hvað flokk-
urinn á við með því.
í fjórða lagi var svo lýst
yfir, að Framsóknarflokkur-
inn vildi auka eyðsluskatta,
þ. e. a. s. söluskatta. Á sama
tíma sem þessi yfirlýsing er
gefin, er barizt hatramlega
gegn þeim söluskatti, sem
ríkisstjórnin setti á til að
draga úr beinu sköttunum.
Getur því ekki hjá því farið
að við spyrjum, hvort þessi
yfirlýsing Framsóknarflokks-
ins sé ekki traustsyfirlýsing
á stefnu ríkisstjórnarinnar í
skattamálum.
Síðan hefur svo Eysteinn
Jónsson bætt við enn einni
kenningu Eysteinskunnar,
sem hljóðar þannig, að auð-
menn og atvinnurekendur
eigi allt fjármagnið í þjóð-
félaginu og njóti því einir
góðs af vaxtahækkuninni.
En sömuleiðis séu menn
þessir stórskuldugir og þurfi
að taka fé að láni til að reka
fyrrtæki sín og hinir háu út-
lánsvextir séu algjörlega að
setja þá á hausinn og stöðva!
allt atvinnulíf.
Allar eru þessar kenning-
ar Framsóknarmanna með
slíkum endemum, að stefna
þeirra gengur almennt undii
nafninu: „Hringavitleysan'‘.
En aumlegast er þó, að Fram
sóknarmenn skuli alls ekki
treysta sér til þess að taka
upp umræður um það, sem
þeir nefna sína eigin stefnu,
þrátt fyrir margítrekaðar á-
skoranir um það. Með tilliti
til þess að Morgunblaðið hef
ur margoft skorað árangurs-
laust á Tímann að ræða þessi
mál, vill það nú beina áskor-
un sinni til Eysteins Jóns-
sonar, persónulega, þar sem
hann hefur a. m. k. gert orð
Tímans að sínum og þó öllu
líklegra að hann sjálfur hafi1
verið höfundur hringavit-!
leysunnar. Áskorun Mbl. er
þessi: Viljið þér, Eysteinn
Jónsson, skýra nánar þá
fimm punkta í „stefnu Fram-
sóknarflokksins“, sem rædd-
ir hafa verið hér á undan? i
UTAN IIR HEIMI
Erindreki Stalíns í Kanaa'a
— fulltrúi
Krúsjeffs
á Kúbu
Eftir Igor Gouzenko
Mjög feitlaginn og ófriður, með mikla undirhöku
og þykkar varir. En hann var vingjarnlegur og
hafði heillandi framkomu, svo að mér geðjaðist vel
að honum við fyrstu sýn. — Þannig lýsir Gouz-
enko höfuðpaur njósnahrings Stalins í Kanada,
Serge Kudryavtsev, sem nú hefir verið vaiin til
starfa á Kúbu.
SERGE Kudryavtsev hefur
verið skipaður sendiherra
Sovétríkjanna á Kúbu —
einn af kænustu, varfærn-
ustu, viðmótsþýðustu og
hættulegustu erindrekum
stjórnarinnar. — Það var í
krafti þessara eigmleika,
sovézka sendiráðið í Ottawa og
gekk á fund kanadisku lögregl-
unnar. — Hann hafði meðferðis
skjöl, sem fiettu ofan af njósn-
um Sovétríkjanna og leiddu til
handtöku Klaus Fuchs, Alan
Nunn May, Rosenberg-hjónanna
o. fl. Mörg ár eftir þetta átti
Gouzenko heima’„einhvers stað-
ar í Kanada“, ásamt konu sinni
og tveim börnum. Enginn vissi
um dvalarstaðinn nema lögregl-
an. Þessi mynd af Gouzenko,
með hulið höfuð var tiekin á
blaðamannafundi á þessum árum.
— AUtaf mátti búast við hefnd-
araðgerðum kommúnista . . .
vegna hæfileika hans til að
vinna til öruggs fylgis þá,
sem fyrir fram eru fremur
virisamlegir kommúnisman-
um, en óvirkir, og sakir
hinna miklu skipulagshæfí-
leika sinna, tókst Kudryavt-
sev að koma á fót hinum
mikla, kanadiska njósna-
hring, sem sendi mikilvæg
kjarnorkuleyndarmál til
Moskvu á styrjaldarárunum.
Enda þótt njósnahringui-
inn væri afhjúpaður árið
1945, heppnaðist Kudryavt-
sev samt að beina athyglinni
að mestu frá sjálfum ser.
Hann gætir þess ávallt að
láta sem minnst á sér beia.
• HELZT ZORIN
Ef blaðamaður gengi á fund
Kudryavtsev, eftir komu hans til
Havana, og spyrði: — Er það rétt
sem þeir halda fram í Kanada,
að þér séuð njósnari — þá myndi
sendiherrann væntanlega yppta
öxlum, brosa vingjarnlega og
svara sem svo: — Hver þá, ég?
Nei, aldrei! Gerið svo vel að hafa
mig afsakaðan — ég á mjög ann-
ríkt.
Við öðru svari er náttúrlega
vart að búast af sovézkum ,,dipló
mat“ í slíkri aðstöðu. En sann-
leikurinn er sá, að varla mun sá
til í hópi háttsettra embættis-
manna sovétstjórnarinnar, sem
stendur jafnfætis Kudryavtsev,
þegar um er að ræða reynslu í
njósnastarfsemi. Það væri þá
kannski helzt Valerian Zorm.
• VAR OG ER NJÓSNARI
Ég ætti að vita þetta, því að
ég starfáði undir stjórn hans í
sovéska sendiráðinu í Ottawa í
Kanada um nokkurt skeið áður
Nicholai Zabotin ofursti, sem tal-
inn var stjórnandi njósnahrings-
ins í Kanada
en flett var ofan af sovéska her-
málafulltrúanum, Nicolai Zabot-
in ofursta, kjarnorkuvísindamann
inum dr. Alan Nunn May, sem
veitti Rússum upplýsingar og
öðrum, sem störfuðu í njósna-
hring þeim, sem Kudryavtsev
skipulagði.
Kudryatsev var — og er —
njósnari, sem að minni hyggju
mun koma á fót víðtækum og at-
hafnasömum „hring“ á Kúbu,
hvaðan Sovétríkin munu geta
fylgzt með bandarísku flotastöð-
inni í Guantanamo — og freistað
þess að ná fótfestu í Mið- og
Suður-Ameríku.
— ★ —
Ég hitti Kudryavtsev fyrst per-
sónulega, strax eftir að ég kom
frá Sovétrikjunum til Kanada.
Ég hafði þó áður haft „samband"
við hann, eða fyrst árið 1942,
þegar ég starfaði í aðalstöðvum
leyniþjónustunnar í Moskvu við
þýðingu dulmálsskeyta. Ég tók
eftir því, að skeyti frá Kanada
voru ávallt undirrituð: „Leon“.
— Þessi „Leon“ var sífellt að
beiðast þess, að sér yrði sendur
aðstoðarmaður við þýðingu dul-
málsskeyta — og Moskva heimt-
aði æ fleiri og skjótari upplýsing
ar frá honum. Af tóninum í
þessum skeytum dró ég þá álykt-
un, að „Leon“ þessi væri mjög
mikilvæg persóna, sem nyti mik-
ils álits í hópi hinna hæst settu
í Morskvu.
• „LEON“ HITTIR „SAM“
í október árið 1942 símaði
„Leon“, að hann hefði komizt
í samband við „Sam“, sem hefði
mælt með ýmsum mönnum til
sfcarfa. Það var þessi fundur,
sem varð tii þess — ekki að svo
litlu leyti — að leggja grundvöll
inn að hinum sovézka njósna-
hring í Kanada — en umræddur
„Sam“ var Sam Carr, kanadiskur
kommúnistaforingi, sem síðar átti
eftir að koma við sögu, þegar
upp komst um njósnahringinn.
Eftir því sem „Leon“ sagði i
skýrslu sinni, hafði Carr talað
um möguleikana á því að færa út
njósnastarfsemina í Kanada —.
og sagzt hafa ráð á nokkrum
,,lykilmönnum“, sem hægt væri
að hefja starfið með.
Ákveðnar voru í smáatriðum
reglur um sambandið við erin-
drekana, um söfnun upplýsing-
anna og hvernig sendingu þeirra
áfram skyldi hagað. Grundvöll-
ur allrar starfseminnar hafði þeg-
Framh. á ols. 19.
IGOR GOUZENKO starfaði í sendiráðinu í Ottawa, við þýðing-
ar dulmálsskeyta, þegar hann ljóstraði upp um njósnir Sovétríkjanna í
Kanada, árið 1945. — í þessari grein segir hann nokkuð frá hinum nýja
sendiherra Sovétríkjanna á Kúbu, en hann skipulagði njósnahringinn í
Kanada.