Morgunblaðið - 07.12.1960, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 7. des. 1960
MORCT’lVTtr AÐIÐ
13
r
Þorsteinn Asgeirsson
Minning
Fæddur 9. jan. 1888.
Dáinn 1. des. 1960.
Úr garði fór ég ungur, en gamall
kom ég heim,
frá skóginum og vatninu og
skóganna anda.
Þó liðið sé að hausti, er hugur
minn hjá þeim,
í heimi sinna gömlu veiðilanda.
Til ferðar var ég kvaddur um
fjöll og úfin höf,
frá skóginum og vatninu og
vatninu ljósa.
Svo langt varð ég að fara til
að leita mér að gröf
< landi minna hvítu jökulrósa.
Davíð Stefánsson.
Þorsteinn fluttist til Kanada
órið 1918 og átti oftast heimili
— Landbúnaður
Framh. af bls. 11.
miður ekki nú, en sá fróðleik-
ur væri mikilvægur ásamt vit-
neskju um, hversu margir tvít-
ugir menn setjast að í sveitum
árlega. Ég hef í huga að rita um
þá hlið málsins, er manntalinu
1960 er lokið. Landrými, bygg-
ingar og vélar eru vissulega mik
ilvægur þáttur fyrir bnskap, en
við megum ekki gleyma, að
sveitafólkið er uppistaðan. Ný
lega hefur glöggur maður sagt,
að sveitir íslnds væru að verða
að stóru gamalmennahæli. Vit-
neskjan um þetta verður mikh?
vægt innlegg í umræðurnar um
framtíð landbúnaðarins.
Samvinnufélagsskapur bænda
er hér skipulagður með mjög
líku móti og í Danmörku. Ég
teldi æskilegt, að forráðamenn
samvinnufélagsskaparins gerðu á
því rannsóknir í tíma, hvort
rétt muni vera að stofna hér eða
stuðla að uppbyggingu svipaðrar
framleiðslu-samsteypu á land-
búnaðarvörum og „integration“-
•samsteypurnar eru í Bandaríkj-
unum. Fyrsta sporið í þessa átt
hefur S.Í.S. nú þegar stigið í
samvinnu við Jean de Fontenay,
með stórræktun til framleiðslu
á fóðurkorni og grasmjöli. Mikl-
ar líkur eru fyrir að með þessu
móti verði unnt að framleiða al-
innlendar, fyrsta flokks fóður-
blöndur fyrir svín og hænsni.
Fóðurtilraunir verður að hefja
strax og framleiðslan liggur
fyrir, því að hugsast gæti, að á
fóðurblöndusviðinu ættum við
mikla framtíð, ekki aðeins til
notkunar innanlands, heldur
einnig til útflutnings. Úr inn-
lendu grasmjöli, byggi, fiski-
mjöli og þangmjöli auk einhvers
ihiuta af innfluttum maís ættum
við að geta framleitt fóðurblönd
ur í fremsta flokki. Ég vil nú
segja Erlendi Einarssyni, að
(þegar ég fylgdist með því í út-
varpinu sl. haust, er fyrsta plóg-
ristan var gerð á landi beirra
Samvinnumanna við Hvolsvöll,
varð mér að orði: „Nú er ís-
lenzkur landbúnaður á krossgöt-
um“. Ég sá i þessum framkvæmd
um aukna framleiðslu, minni til-
kostnað og lækkandi verðlag á
íslenzkum matvælum eða hækk-
andi tekjur framleiðenda. Þann-
ig verður líka að leysa vandamál
framtíðarinnar, — og við sveita-
menn verðum að leysa það þann-
ig, — annars kemur „litla-gula-
hænan“, bandariska hveitikornið,
alþjóðlegt fjármagn og erlendir
sérfræðingar og taka viðfangs-
efnið úr höndum okkar. Hvað
getum við sveitamenn gert við
'þesu? Samtakamáttur okkar er
lítill, við erum að verða lítii-
magnar í átökunum við þjóðfé-
lagsstéttirnar, — gamalt fólk við
örðugar aðstæður að talsverðum
hluta. Við eigum aðeins eina
leið færa: aukna pekkingu.
Næsta grein mun heita:
Þrælar þróunarinnar.
hjá móðursystur sinni Ingi-
björgu Guðmundsdóttur frá
Kollsá í Hrútafirði. Fyrstu árin
stundaði hann hvers konar
vinnu, vann meðal annars við
skógarhögg og varð verkstjóri
við jámbrautarlagningu. Síðan
gerðist Þorsteinn umfangsmikill
útgerðarmaður og brautryðjandi
í vatnaveiðum.
Á þeim árum kannaði hann
mörg veiðivötn í óbyggðum
Kanada, dvaldi löngum meðal
Indíána og hafði lag á að vinna
hylli þeirra, enda sáu þeir og
mátu forystuhæfileika hans. —
Kenndi Þorsteinn Indíánum
nýjar veiðiaðferðir er bættu
lífsafkomu þeirra. Veiði í hin-
um miklu vötnum með frum-
stæðum tækjum var mjög hættu
leg og urðu stundum stórslys
hjá veiðiflokkum. Gifta Þorsteins
var slík, að aldrei varð slys á
mönnum í h'ans útgerð, hins
vegar var hann oft kallaður til
björgunarstarfa og leysti þau af
hendi með karlmennsku og
dugnaði. Hin mikla gifta Þor-
steins fór ekki fram hjá hin-
um frumstæðu þjóðflokkum.
Var til hans leitað með virð-
ingu um lausn ýmsra vanda-
mála, enda var hann bæði hjálp-
samur og hollráður. Á kreppu-
áFunum fékk stjórnin hann í
lið með sér til að efla viðskipti
og verzlun á umræddum slóð-
um. Sparaði Þorsteinn hvorki
fyrirhöfn né eigið fé til bjarg-
ar atvinnurekstri skjólstæðinga
sinna. Þegar aldur færðist yfir
og kraftar tóku að dvína leitaði
hugurinn heim á fornar slóðir.
Þorsteinn var fæddur á Stað
í Hrútafirði 9. janúar árið 1888,
sonur hjónanna Sólveigar Guð-
mundsdóttur og Ásgeirs Jóns-
sonar, hreppstjóra og póstaf-
greiðslumanns. Hann var yngst-
ur af 12 systkinum, en af þeim
komust 10 til fullorðinsára. Eft-
irlifandi systkini eru Ásgeir,
kaupmaður í Reykjavík, Sigríð-
ur, búsett hjá frændfólki sínu
á Hólmavík og Arndís, er býr
hjá dóttur sinni og tengdasyni
í Kaupmannahöfn. Þorsteinn
gekk á Möðruvallaskóla og tók
gagnfræðapróf eftir að skólinn
var fluttur til Akureyrar. Vann
hann að loknu prófi ýms störf
og stundaði síðan millilandasigl-
ingar þar til hann fluttist til
Vesturheims.
Þorsteinn kom snögga ferð til
íslands árið 1930, ásamt fyænda
sínum Albert Goodman. Voru
þeir viðstaddir Alþingishátíð-
ina. Albert settist að hér á landi
en Þorsteinn hvarf aftur til
fyrri starfa vestanhafs. Samband
þeirra frænda rofnaði aldrei, bg
var hugur Þorsteins alla tíð
bundinn við heimalandið. Brá
hann sér hingað í kynnisför í
desember 1954, en fór síðan ut-
an aftur til að ganga endanlega
frá sínum málum vestanhafs.
Kom hann alkominn heim í
febrúar 1956.
Frá því Þorsteinn kom heim
og til dánardags bjó hann á
hinu vistlega heimili Alberts
Goodmans frænda síns. Voru
þeir systrasynir og þrátt fyrir
aldursmun í raun bræður á
heimili Ingibjargar móður Al-
berts. Þorsteinn elskaði og dáði
Ingibjörgu móðursystur sína,
munu þau um margt hafa verið
lík. Er Þorsteinn kom heim slit-
inn að kröftum reyndist Albert
honum allt í senn, góður sonur,
yinur og félagi. Helzt sú um*
hyggja og gagnkvæm vinátta til
hinztu stundar.
Þorsteinn var stór maður og
höfðinglegur, fáskiptinn en við
kynningu viðmótsþýður og
hjartahlýr. Hið bjarta og göfug-
mannlega yfirbragð vakti hvar-
vetna eftirtekt. I 'arga kvöld-
stund reikaði ég n.eð honum á
vængjum minninganna um ó-
kunnar slóðir veiðivatnanna,
kynntist háttum frumstæðra
þjóðflokka, fegurð óbyggðanna,
fjölbreyttum dýrum skóganna er
leituðu í flokkum drykkjarvatns
í húmi næturinnar, en fyrst og
fremst kynntist ég góðum dreng,
sem kvaddur er í dag með þakk
læti og virðingu.
Frænda hans og skyldfólki
sendi ég samúðarkveðjur. Til-
gangi heimferðarinnar er náð í
sátt við guð og menn.
Blessuð sé minning hans.
HanneS Pálsson.
Ný Ijóbabók
TÓMSTUNDIR
eftir Gísla Indriðason er komin út. — Bókin er
prentuð í 500 eintökum, þar af 300 eintök tölusett
og árituð. 1 bókinni eru 43 ljóð.
Afgreiðsla og sala bókarinnar er hjá Bókaútgáf-
unni Norðra, Reykjavík og hjá höfundi bókarinnar
Egilsgötu Í0, Reykjavík. Verð bókarinnar er:
Árituð kr: 100.— An áritunar kr: 80.—
ALUIVIIIMIUiVI BILPALLAR
þýða aukna hagkvæmni í rekstrí
Alumininum bílpallar sameina styrkleika og léttleika,
hlassið má þyngja, reksturkostnaðurinn lækkar.
Viðhaldskostnaður lækkar því aluminum þarf ekki að
mála og það ryðgar eða tærist ekki.
Aluminium er endingargott og slitnar minna við gróf-
gerð hlöss.
Alumininum bílpallar eru mun léttari en stál og fimb-
urpallar.
1. Bílpallar úr aluminium prófílum
2. ,J“ prófill í þverbita
3. Gólf-„plankar“ og festingar
4. Samsetning á „plönkum“
og þverbitum
5. Endastykki
ALCAN INDUSTRIES LTD.
Bush House, Aldwych London, W.C. 2
Uinboðsmenn:
€» l€
Laugavegi 178.