Morgunblaðið - 17.12.1960, Síða 4

4
IU O K H V iy n L 4 Ð I Ð
Laugardagur 17. de* 196C
INIýkomiJ
Storesefni, Cobenett, þýzk brjóstahöld og mjaðma-
belti og handklæði af ýmsum stærðum og geroum.
Ó. V. JÓHANNSSON & CO.
Hafnarstræti 19 — Símar 12363 og 17563.
BÓSí'A'GEÉDSN U L/A
sm/ WSlOfrMSÓEM-
HLEB/iSt»If(li|í
liftgi hlébarðiíin
Viðburðarrík og spennandi
drengja og ungiingasaga
frá síyrjöldinni í Kína.
Aðalsöguhetjan
Ju-ling
lendir í ótal ævintýrum,
þar sem frábær hugdirfska
hans og ráðsnilld.nýtur sLn
til fulls.
Ungi hlebarðinn á þegar
marga aðdáendur meðal ís-
lenzkra drengja og þeim fer
fjölgandi, því enginn dreng
ur les sögu hans án þess að
hrífast af henni.
Bókin fæst hjá öllum bók-
sölum.
Lilja
Gamall emhæílismaður skri '■
ar skáldscgu um Tyrkjarániö
FYKIR tveim árum byrjaði Sig-
fús M. Johnsen fyrrum bæjar-
fógeti á því að semja sögulega
skáldsögu, og byggði hana á ein-
um óhugnanlegasta atburði í
sögu þjóðarinnar, Tyrkjaráninu.
j Raunar er næsta ótrúlegt að eng-
| inn skuli hafa glímt við þetta
: dramatiska efni fyrr. Er sagan
| komin út hjá ísafoldarprent-
j smiðju og heitir Herieidda stúlk-
an.
Sigfús M. Johnsen hefur látið
af embætti fyrir aiilöngu fyrir
aldurssakir, eftir 43 ára starf í
þjónustu ríkisins.
Þegar ég minnist á æskuheim-
ili Sigfúsar í Vestrnannaeyjum
hýrnar yfir honum. Heimilið var
fjölmennt úívegsheimili og
margt vinnuhjúa, eins og
tíðkaðist allvíða þá. Þar voru
margai> vinnandi hendur og böm
um einnig ætlaður sinn skerfur
af vinnunni við eyjabúskapinn,
eftir getu þeirra. Þótt ærinn
væri erillinn og mikil umsvif,
var þó frábærlega góð regla á
öllum hlutum. Faðir hans hafði
haft bænahússjörðina Kirkjubæ
og studdist við búskap, en fleiri
járn hafði hann og haft í eldin-
j um. Jörðinni fylgdu hlunnindi í
úteyjum, veiðiskapur o. fl.
★
Á þessu heimili tíðkaðist
sagnalestur á vökunni, einnig
rímnakveðskapur. Sigfús hafði
1 snemma komizt í kynni við ís-
— N ý s e n d i n g —
Hagkvæmir greubslu.skiimáiar

P H I L C O
P H I L C O
P H I L C O
PHILCO
PHILCO
PHILCO
PHILCO
PHILCO
Raftækjadeild
Gerið svo vel að líta inn
Hafnarstræti 1
Opið til klukkan 10 \ kvöld
Sigfús M. Johnsen
lendingasögurnar. Var bókakost-
ur heimilisins góður. Enn í dag
minnist Sigfús lifandi og alvöru-
þrunginna frásagna gamla fólks-
ins af Tyrkjaráninu. Einkum er
honum minnisstæð frásögn há-
aldraðrar konu sem var á heimil
inu, en hún var stúpdóttir Sigurð
I ar Breiðfjörðs. Það kom því nokk
urn veginn svo af sjálfu sér, að
hjá hinum unga Vestmannaey-
ingi vagnaði áhugi á sagnfræði,
enda á Sigfús til þeirra að telja
sem getið hafa sér góðan orðstír
á því sviði.
Sigfús missti föður sinn ungurj
og féll hann frá, frá fimm börn-
j um þeirra hjóna á aldrinum 1 til
■ 12 ára. Móðir hans hafði rekið
áfram búskapinn og hélt uppi
hinu stóra heimili með sömu
rausn, jafnvel þó árferði væri
slæmt og aflaleysi. En brátt várð
ekkjunni mikil stoð af Gísla elsta
syninum.
Móðir Sigfúsar unni mennt-
un og kom honum til
séra Ólafs Ólafssonar í Arnar-
bæli, til að læra undir skóla.
Þar var Sigfúsi samtíða prófessor
Alexander Jóhannesson fyrrum
háskólarektor. Sigfús var tvö ár
í Latínuskólanum og las mest
utanskóla. Að loknu stúdents-
prófi sigldi hann til Hafnar og
lauk þar embættisprófi í lögfræði
með lofsamlegum vitnisburði.
Þar starfaði hann um stund við
stj órnarráðsskrifstofuna íslenzku.
en gerðist síðan fulltrúi í dóms-
málaráðuneytinu hér heima, þá
hæstaréttarritari allmörg ár. Um
árabil var hann svo bæjarfógeti
í Vestmannaeyjum.
Þrátt fyrir embættisstörf sín
kom Sigfús því í verk, en hann
er vinnuhestur hinn mesti, að
skrifa Sögu Vestmannaeyja o. fl.,
sem hlotið hefur góða dóma. Sem
dæmi um það hve mikið verk
liggur að baki Vestmannaeyja-
sögunnar, má geta þess að heim-
ildaskráin ein er um átta síður.
★
Hin nýja bók Sigfúsar er
einnig mikið verk, um 300 bls.
Þó. hún sé færð í skáldsöguiegan
búning, hefur hann að bakhjarli
kynstrin öll af heimildum, sem
hann hefur kannað niður í kjöl-
inn, farið gegnum gamlar dóma
bækur og bréfabækur biskupa,
yfirleitt allt sem að Tyrkjarán-
inu laut. Vestmannaeyingar
höfðu haft mikinn viðbúnað eftir
að fréttist um ránið í Grinda-
vík, ef skipin kæmu inn á höfn-
ina. En ræningjarnir lentu á
óvæntum stað og komu að baki
þeim er vörðu og var þá eigi að
sökum að spyrja. Ræningjamir
höfðu rænt i Vestmannaeyjum
einum um 300 manns. Eftir að
búið var að smala fólkinu út á
skip, héldu þau í haf og höfðu
somflot suður til Alsír. Lýsir
Sigfús hörmungum fólksins á
leiðinni og ýmsu sem þá bar við
á hinni löngu leið. Þegar til Alsír
kom voru íslendingarnir reknir
í land og seldir á þrælatorginu
og segir frá mörgum þekktum
persónum í hópi íslendinganna
svo sem ,,Drottningu Algeirsborg
ar“, er Ánna hét og ég tel lýs-
inguna á Guðríði Símonardóttur
(Tyrkja-Guddu) góða. Þá er sagt
frá börnum séra Jóns píslarvotts,
frá Jóni Vestmann er varð fræg-
ur maður í Alsír og reyndar víðar
svo og systur hans Margréti er
giftist spönskum aðalmanni. Frá
sögnin af herleiddu stúlkunni
snýst þó mest um unga stúlku er
Björg hét og seld var mansali.
Björg er aðalpersónan í bókinni.
Sá sem hana keypti á þrælatorg»
inu hugðist selja hana einum
helzta höfðingjanum í Alsír. Það
er sagt frá mörgu er á daga
hennar dreif, lýst fundum hennar
og nokkurra þeirra herleiddu
kvenna er voru ánauðugar í
Algeirsborg og varðveittu sína
kristnu trú. Hápunktur frásagn
arinnar er þegar fundum þeirra
ber saman: hinnar ungu stúlku
og kaupsýslumanns frá Bristol
í Bretlandi, og flóttanum frá
Alsír. Hún hafði hitt í hafnar-
borginni Marseille ungu presi,s-
dótturina frá Kirkjubæ í Vest-
mannaeyjum, Margréti. Þær
hafa eðlilega margt að segja
hvor annari eftir langa dvöl í
Barbaríinu. Margar höfðu freist-
ingarnar orðið á vegum stúlkn-
anna að því er ráða má af sögn-
um.
★
Hverjar eru helztu heimildir
þínar?
Það er nú fljótsagt. Ég hefi
stuðzt við Tyrkjaránssögu Kláus
ar Eyjólfssonar lögsagnara á
Hólmum. Afrit af þessari frum-
heimild er líklegt að verið hafi á
Höfðabrekku hjá niðjum Kláusar
þar, en til Vestmannaeyja barst
það með séra Jóni gamla Jóns-
uppgjafapresti frá ICálfafelli er
var tengdasonur séra Jóns Stein-
grímssonar og þar varðveittist
afritið hjá syni hans, séra Jóni
Austmann Jónssyni að Ofan-
leiti í Eyjum, en Jón Austmann
var langafi minn ,sagði Sigfús.
Þetta afrit er nú í Landsbóka-
safninu. En eins og ég sagði þér
áðan studdist ég líka við dóma-
bækur o. fl.
Það var handritabunki á borði
Sigfúsar, og ég spurði hann hvað
1 hann hefði að geyma. Hann vildi
nú sem minnst um það ræða. En
það svona hrökk af vörum hans,
.að hann væri búinn að safna og
skrifa mikið varðandi ættir Vest-
i mannaeyinga, sömuleiðis um þá
| íslendinga og ættir þeirra, er
| fyrstir tóku mormónatrú hér á
landi og fluttust til Mormóna-
ríkisins Utah. Er 1. flokkurinn
kominn í ársriti Gagnfræðaskól.
ans í Vestmannaeyjum, Bliki,
sem Þorsteinn Víglundsson skóla
stjóri gefur út. Þá á Sigfús í hand
riti fleiri hundruð síður um ættir
íslendinga í Danmörku.
Og þegar við höfum lokið kaff-
inu sýndi Sigfús mér hið fagra
útsýni úr stofuglugganum á hinu
vistlega heimili hans. Við okkur
biasti Reykjanesfjallgarðurinn
baðaður hinum rauðleitu geislum
skammdegissólarinnar. Sv. P.
Þjóðverji
foimaSur
PARÍS, 13. des. (Reuter). — Á
fundi hernaðarnefndar Atlams-
hafsbandalagsins í dag var vest.
ur-þýzki hershöfðinginn Adolf
Heusinger kjörinn formaður
nefndarinnar. Mun hann taka
við starfi sínu hinn 1. apríl nk.
Heusinger tekur við embætti
af Hollendingnum Hasselman, og
er hann fyrsti Þjóðverjinn, sent
kosinn er sem formað11'- ’-ern.
aðar nefndar NATO.