Morgunblaðið - 20.01.1961, Blaðsíða 3

Föstudagur 20. Janúar 1961
MORGUNBLAÐIÐ
3
STAKSTEINAR
M E Ð forsetaembættinu
hlýtur John F. Kennedy
ekki aðeins völd og venju
leg laun, heldur og ýmis
hlunnindi, sem enn auka
á glæsileik embættisins.
Er þar með reyrit að sjá
svo til, að kjör forsetans
séu í samræmi við mikil-
vægi embættis hans sem
forystumanns hins frjálsa
heims.
Þetta er kommúnismi
í ritstjórnargrein í Þjóðvilj-
anum í gær segir á þessa leið
um íslenzka atvinnurekendur:
„Þeir hafa alltaf verið vesöl
stétt, úrræðalaus og andlaus. Og
nú um langt skeið hafa þeir,
meira að segja formlega, verið
ómagar á ríkisframfæri, fengið
f jármagrr sitt og atvinnutæki að
láni eða gjöf, orðið að þiggja
endurgjaldslausa aðstoð frá þvi
opinbera. Þá rýkur moldin í
logninu, þegar slíkir menn þykj-
ast vera einhverjir herrar“.
Eftir að kommúnistum og
öðrum vinstrisinnum á Islandi
hefur tekizt að eyðileggja fjár-
hagsgrundvöll þjóðarinnar og
frjáJsan atvinnurekstur með
þeim afleiðingum að lífskjö^,
hafa lítið eða ekkert batnað hér
í hálfan annan áratug, meðan
þau hafa allt að því tvöfaldazt
í frjálsum löndum, þá ræðst
Þjóðviljinn með óbótaskömmum
að atvinnurekendum,, sem
„vinstri stefnan" hefur fyrst og
fremst beinzt gegn.
Að kenna öðrum um
Síðan á að kenna íslenzkum
athafnamönnum um ófarnað
íslenzku þjóðarinnar, þótt a.lliúr
viti að þeir hafa viljað fara
allt aðra og heilbrigðari leið
í efnahagsmálum en Iéið vinstri
stefnunnar. Þjóðviljinn heldut
áfram:
„Ein meginástæðan til
hversu brokkgeng efnahagsþra-
unin á Islandi hefur verið að
undanförnu, er sú, að atvinnit-
rekendumir íslenzku hafa verið
frámunálegir slóðar, andlausit
og værukærir. Þeir hafa ekki
haft nokkurn áhuga á að fylgj-
ast með tækniþróuninni um-
hverfis okkur, nútímalegri vinnu
skipulagningu og hagsýni, held-
ur hefur löngun þeirra verið
sú áratugum saman að láta allt
hjakka í sama farinu“.
Þegar þjóðin hefur risið upp
gegn óstjórn og afturhaldi
„vinstri stefnunnar“ og þeim
ófarnaði, sem kommúnistum
hefur tekizt að Ieiða yfir ís'-
lenzkt efnahagslíf, þá á að
kenna vinnuveitendum um þrd-
unina áður. Þó hefur þess
dyggilega verið gætt, að þeir
fengju aldrei leyfi til að gera
neitt af því, sem þeir töldu
fyrirtækjum sínum og þar með
þjóðarheildinni fyrir beztu.
Keyrir um þverbrak -
En þó keyrir um þverbak,
þegar kommúnistablaðið heldur
áfram:
„Og fjárfesting atvinnurek-
endanna islenzku hefur verið
með þeim endemum, að hlið-
stæður munu vandfundnar i
nokkru Iandi. Þar hafa hundruð
milljóna af fé þjóðarinnar far-
ið í súginn.“
Á tímum vinstri stefnunnuT,
í meira en áratug, hafa allar
fjárfestingar til atvinnurekstrar
verið ákveðnar af hinu stjóm-
málalega valdi eins og allir vita.
Enginn atvinnurekandi fékk að
gera það, sem hann taldi heppi-
legast, án þess að vitringarnir
í ráðunum og nefndunum tækju
fram fyrir hendurnar á honum
og segðu honum hvernig hann
ætti að haga málefnum sínum.
Afleiðingin varð sú, sem Þjóð-
viljinn lýsir réttilega, að gífur-
legar fjárhæðir fóru í súginn
og þjóðin dróst aftur úr efna-
hagsþróun allra annarra frjálsra
landa. En óskammfeilnin er
meiri en lítil, þegar á að kenna
baráttumönnum fyrir frjálsræði
í atvinnurekstri og mestu at-
hafnamönnum um ófarnað þann,
sem misvitrir vinstri sinnaðir
stjórnmálamenn leiddu yfir þjóð
Kennedy mun fá 100 þús.
dala árslaun sem forseti og
5Ö þús. dala ri'snu en af þvi
greiiir- iiánn skáttta. Til' fer%a-
la'ga eru honum æíiá5ðir 40
m dalir, skattfrjálslr. Jafn-
frnrnt er áætlaS, að Kennefly
fái árlega 100 þus. dala reritu^
af inneign sinni í þrem sjóð-
■ ■
Orfáir geta leyft sér
slíkan munað
sem forseti
Bandarik|an>na
um fjölskyldunnar, auk tekna
af eigin fjárfestingu.
Ef forsétinn. hlyti aðeíns
laun sín og risnu væru kjör
hans mun lákari en ipargra
framkvænidastjó'ra stó^ym--
tækja. er honum ýéitt
i ýniis þjénusta og þægjndi,
sem metih er á nær 5 milij.
J dala árlega. Engir kaupsyslu-
| menn og örfáir (höfðingjar í
heiminum geta veitt sér slík-
an munað, Eorsetihn nytur
; aiis kyns pjónustu. Honum er
írjálst að ferðast hvert sem
hann ©skar, leyriiþjónustan
, vakir yfir öryggi iians og
eirjkalæknir he^ur auga með
1heilsu«hans. Hann nýjtur lækn-
ishjálpar endurgjaMslaust í
öllum sjukrahúsum hersins.
• HVÍTA HÚSIÐ
Svo sem aðrir forsetar
Bandaríkjgnna flytur Kenne-
dy inn i Hvíja húsið, sem er
virt á 25 miiljonir dála að 18
ekru lóti méðtálinni. Eignin
er búin öllu j|ví sem fOfsetinn
kann að fearfhast í frístund-
um. 1 hfjf&jjitt er lojt'ræstikerfi,
sem viðneldur jofnum hita
sumaf sem vetur. Þar eru sam
tals 3Ó þús. húsmunir —þ. e.
a. s. húsgogn, lín, glervörur
og postuljri. Þar eru fyrsta
flokks elðhús og vel birgir
vírifejallarar. Forsetinn hefur
tii sirina nota bókasafn, sem
endurnýjað er ár hvert. Bóka
safrrinu var unnrunalega kom-
ið upp fyrir Hérbert Hoovef,
sem' ætláði að Ieíta sér að bok
til að glugga í morguninn eft-
ir embættistpkuna, en fann að-
eins eina bárnabók í allri
bxggingunpi. Ennfremur er í
Hvíia núsinu sérstakur kvik-
myndasalur þar sem forset-
anum gefst kostur á að sjá
allar i ý'ustu kvikmyndirnar,
þegar hann óskar. Nokkur
sjonvarpstæki eru í húsinu,
bæði litásjónvarp og venjuleg
svart-livít tæki og hljómsvéit-
ir hersins eru reiðubúnar að
leika fýrir forsetann hvenær
sem hann óskar þess.
Vilji forsetinn iðk-a sund er
til reiðu heit sundlaug, sem
úíbúin var upphafléga fyrir
FranKlin B. Roosevelt. Bein-
ist áhugi hans hinsvegar að
tennisleik hefur henn' til um-
ráða fullkomna tennisvelli,
sem gerðir voru í tíð Theodor-
es Róosevelts. Húsihu fylgja
geysimifelar bifreiðageymslur
og 18 bifréiðar.
I Hvíta húsinu vinna 136
mánns — að rekstri þess og
viðhaldi — en séu haldnar
stófvéizlur, eru fleiri til kall-
aðir.
Ríkisstjórnin greiðir fyrir
búnað allan og viðhald hans
og láun starfsliðs, sem láta
mun næfri að nemi 575 þús.
dolum. Einnig sér ríkisstjórn-
in húsinu fyrir hita, gasi og
rafmagni. Eru þess mörg
dæmi að rafmagnsreikningar
einir komist upp í 4 þús. dali.
ara á mánuði.
• Margir fluttu fátækari út
En forsetinn -fær ekki allt
frítt. Hann verður að greiða
mat fyrir fjölskyldu sína og
einkavini. Einnig verður hann
að halda tvo þjóna íyrir eigið
fé. Hann greiðir einkasímtöl
og alla þvotta, og fatahreins-
anir íjölskyldunnar.
Kostnaður þessi er ekkert
vandamál fyrir mann eins og
Kennedy sem á einkaeignir.
Aður fyrr lá stundum við borð
að einkavinir forset-a ætu
hann út á gaddinn, einkum
áður en komið var á 50 þús.
dala risnunni. Margir forset-
ar Bandaríkjarma hafa flutt
úr Hvíta húsinu fátækari en
þeir fluttu inn í það.
Harry S. Trumann átti t. d.
engar einbaeignir. Arið 1946
hafði hann 75 þús. dala árs-
laun og þá kostaði hahn árlega
72 þús. dali að búa í Hvíta
húsinu. Það var ekki fyrr en
1949 að laun forsetans voru
hækkuð.
• Skip og flugvélar
Þota forsetans, utan og inn' Það er hreint ekki auðvelt
# „Shangri-La“
Þá er komið að hvíldarbú-
staðnum Camp David í Catoct
in fjöllum í Maryland.
Franklin D Roosevelt fékk
þennan hvíldarstað á styrjald
arárunum til þess að hann
gæti tekið sér smáhvíld frá
amstri stríðsins en jafnfi’amt
komizt á örskömmum tíma til
höfuðborgarinnar ef með
þyrfti. Fyrst var bústaðurinn
eins og venjulegur fjallakofi
og nefndur ,,Shangri-La“ en
Eisenhower kallaði hann
„Camp David“ í höfuðið á son
arsyni sínum. Jafnframt hef-
ur bústaðnum verið breytt í
fullkeminn hvíldarstað með
hinum fullkomnustu þægind-
um.
Frh. á bls. 23
að meta allt til fjár, er forseta
embættinu fylgir. Forsetinn
getur fengið herskip til af-
nota, þegar hann fýsir að fara
í sjóferð. Hann getur fengið
heila flugsveit ef með þarf
og haft afnot af öllu, sem er í
ei|u hins opinbera. Hann er
yfirmaður hersins og fram-
kvæmdavaldsins og hefur af
því margskonar hlunnindi.
Er venjulega varið um það bil
2 millj. dala árlega áf hálfu
hersins og fjármálaráðuneyt-
isins til þess að mæta ýmsurri
aukakostnaði vegna forsetans.
Þess utan vita menn almennt
ekki hversu margir hermenn
vinna í Hvíta husinu. enda
néita opinberir aðilar að svara
því.
Sem fyrr segir getur for-
seti fengið herskip til afnota
þegar hann óskar. Auk þess
hefur flotinn til reiðu tvær
skemmtisnekkjur. Eisenhower
var landhermaður og notaði
skip þessi lltt, en Kennedy var
hinsvegar í sjóhernum og
kann vel við sig á sjó enda
hefur sjóherinn til reiðu
handa honum nokkra litla far-
kosti, auk þess sem íyrr er
talið.
Tvær flugvélar eru ávallt til
taks fyrir forsetann. Kostnað-
ur við þær nemur um 600 þús.
dölum á ári auk kostnaðar
við hverja flugferð. Öski for-
setinn fléiri véla getur hann
fengið þær. En sé forsetinn
ekki að nota flugvélarnar eru
þær notaðar til að flytja em-
bættismenn ríkisins og erlend
ar ríkisstjórnir heimshorna
á milli. Auk vélanna eru fjór-
ar þyrlur ávalt til reiðu fyrir
forsetann. Eisenhower flaug
samtals 100 klst. í þyrlum á
þeim þrem og hálfu ári sem
hann notaði þær. Þyrlu hans
fylgdi ávallt flugvél sem flutti
starfsmenn leyniþjónustunn-
ar er skyldu gæta hans.