Morgunblaðið - 29.08.1961, Blaðsíða 20

20
MORCUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 29. ágúst 1961
MARK/
COME HERE /
QU/CKf
okax
DOC.1
MARK AND BEET
GROVE, THE FIRE
TOWER MAN, PATROL
LOST FOREST DURING
THE NIGm; but nct
A SOUND DISTURBS
THE BIG ANIMAL
REFUGE
LOOK/...MV GRIZZLV CUBS
ARE GONBf... THE ONES l'VE
BEEN TRVING SO HARD
TO RAISE /
VOU MUST COME TO
THE HOUSE AND HAVE ‘
BREAKFAST, BERT... IT'S
BEEN A LONG NIGHT/
imæla í honum hitann. Þannig
var það nú.
Að endingu hafðj pabbi fundið
spítala fyfir uppgjafahermenn,
og vegna þess, að hann hafði
verið í hernum, að þeir höfðu
eyðilagt í honum lungun, og
hann hafði skjöl því til sönnun-
ar, var honum að lokum hleypt
þar inn.
En það var orðið of seint.
Hann vgr búinn að fá lungna-
folæðingar. Það eina, sem hægt
var að gera fyrir hann, var að
láta hann hafa rúm og gera nán-
asta ættingja viðvart. ,
Dauði hans var mér þungbær,
en ég hélt samt áfram að syngja
eftir að ég frétti um hann. Ég
veit ekki hversvegna, og aðrir
skildu það ekkj heldur. Ég þurfti
að hafa eitthvað fyrir stafni, og
ég var viss um, að pabbi hefði
ekki viljað, að ég hætti þess
vegna, eða að ég færi að gráta
og syrgja. Lífið hafðj alltaf verið
foonum sem lejkvöllur. Hann
foafði ást á því, og vildi að ég
væri eins.
Meðan hann lá á líkbörunum
foélt ég áfram að syngja í Up-
itown Hbuse. Aðra nóttina kom
gömul nom inn, heyrði í mér og
sagði: „Þér ættuð að skammast
yrðar fyrir að vera að syngja
svona, þegar faðir yðar liggur á
iíkbörunum."
Þangað til þetta skeði, hafði
mér liðið alltof illa til að geta
talað um þetta við nokkurn
mann En þetta var meira en ég
gat þolað. Ég gekk til hennar og
igaf henni kinnhest, eins fast og
ég gat.
„Eins og ég vissi það ekki,“
ecgði hún þá. „Það verður aldrei
neitt úr yður. Þér eruð ómerki-
leg.“
Þetta særði mig svo mikið, að
ég gekk steinþegjandi burt. Ég
hefði verið viss um, að þarna
væri Ida frænka komin, hefð ég
ekki vitað með vissu, að hún
var löngu dauð og grafin. Hún
foafði sömu illu raustina, sama
illa svipinn og sama sóðalega
fougsunarháttinn.
8
Á Ferð og flugi
Mér finnst ekkert til um þess-
ar landnemastelpur, sem 1 éldu
vestur í uxavögnum, yfir land,
þar sem allt var fullt af leyni-
skyttum Rauðskinna. Ég hélt
sjálf vestur 1937 með 16 hvítum
strákum, — Artie Shaw and his
Rolls Royce-, og landið var fullt
af leyniskyttum hvítskinna.
Þetta byrjaði um nótt í Clarke
Monroe’s Uptown House.
Artie kom inn og fór að tala
um nýju hljómsveitina sína.
Hann taldi sig þurfa eitthvað
glænýtt til að vekja athygli á
henni.
„Eitthvað glænýtt? það er
ekki svo erfitt, „svafaði ég.
„Fáðu þér góðan negrasöngvara."
Hann tók mig á orðinu, og
beið alla nóttina eftir mér, og
um morguninn ýtti hann mér
beint inn í foílinn sinn, svo að
við næðum til Boston í tíma, en
þar átti að byrja. Georgie Auld,
Tony Pastor og Max Kaminsky
voru með honum. Áður en við
fórum, komum við við bjá
mömmu, og hún steikti handa
okkur kjúkling. Artie foafði aldr-
ei bragðað annan eins mat. Þeg-
ar kjúklingurinn var búinn fór-
um við út í bílinn og beim af
stað.
Það var fjör í Boston þá.
Glenn Miller var í næstu götu,
og í nágrenninu var hljómsveit
Chick Webb með Ellu Fitzger-
ald. Hljómsveit Chick var þekkt
ust, en enn sem komið var vor-
um við frægari en Miller.
Sextán hvítir strákar og ein
negrastelpa höfðu aldrei sézt áð-
ur á hljómsveitarpalli, hvorki í
Boston né annarsstaðar. Við urð
um að gera okkur Ijóst, kvöldið
sem við byrjuðum, að ógerlegt
vár að geta sér til um, hvernig
áheyrendur brygðust við. Sy
— Heldurðu að það sé ekki munur að hafa hemlana
í lagi?
Schribner, forstjóri Roseland,
sem hafði gert mikið fyrir Mill-
er, Dorsey og fleiri, var að sjálf-
sögðu áhyggjufullur.
En Artie var maður, sem aldr-
ei hugsaði um hvíta og svarta.
„Ég skal sjá um það,“ svaraði
hann. „Og ég veit, að Lady get-
ur séð um sig.“
„Mér er alveg sama,“ sagði ég
við Artie, „þó að ég sitji ekki
uppi á pallinum. Þú getur kynnt
mig, þegar að mér kemur að
syngja, og svo get ég gengið út
á eftir.“
Artie var ekki á sama máli.
„Nei, ég vil hafa þig á pallinum
með hljómsveitinni, alveg eins
og Helen Forest og Tony Pastor
og alla hina.“ Hann fékk vilja
sínum framgengt, og í Loston
kom ekkert fyrir en prófraunin
var enn fyrir höndum. Við ætl-
uðum til Kentucky.
Kentucky er eins og Baltimore,
það er á mörkum Suður- og
Norðurríkjanna og það leið-
ir af sér, • að menn þar
eru miklu ákafari í Suðurríkja-
siðum en þeir, sem búa sunnar.
Það byrjaði með því, að við
gétum hvergi fengið herbergi.
Að lokum fór Artie að gremjast
þetta og skálmaðj inn í stærsta
foótel borgarinnar. Hann var
staðráðinn í að láta sér heppnst
í þetta sinn, að öðrum kosti ætl-
aði hann að sækja hótelið til
saka. Ég reyndi að stanza hann:
„Ætlastu til, að ég verði drepin,
eða hvað?“
Artie hafði farið með hljóm-
sveitina á flakk af því, að hann
vildi reyna sig fyrir eins marga
og mögulegt væri, áður fon hann
hætti á að koma fram í New
York. Hljómsveitin hafði nóg að
gera án þess að steypa sér út í
málaferli á hverjum stað og
vinna fyrir NAACP (National
Associatiop for Advancemennt
og Coloured People sem er fé-
lag til að vinna að bættum kjör-
um svertingja. Þýð.)
Ekkj var nokkur leið að hafa
áhrif á Artie. Hann er sauðþrár,
og hann er að sumu leyti sér-
vitur, en í raun pg veru er hann
prýðis náungi. Hann stendur við
prð sín. Það er óhætt að treysta
öllu því, sem hann segir, og það,
sem hann ætlar sér að gera, ger-
ir hann. Þó að hann lendi í vand-
ræðum, gengur hann aldrei á
bak orða sina. Mér líkaði vel við
þennan eiginleika hans, og þess-
ar voru ástæðurnar fyrir því, að
hann vildi ekki hlusta á mig í
Kentucky. Hann fékk átta stráka
úr hljómsveitinni með sér, og
þeir fylgdu mér að afgreiðslu
stærsta hótelsins í þessum smá-
bæ í Kentucky.
Ég býst ekki við að svertingi
’hafi nokkurntíma fengið her-
bergi þarna, en strákarnir í
hljómsveitinni létu sem ekkert
væri eðlilegra. Ég býst við, að
maðurinn bak við afgreiðsluborð
ið, hafi haldið, að sér missýndist,
ég væri ekki negri, heldur
spönsk eða eitthvað í þá áttina.
Kannski hefur honum hreinlega
ekki dottið í hug, að nokkur
tæki upp á svona nokkru. En ár-
angurinn varð sá, að ég fékk
gott herbergi umyrðalaust.
Strákarnir voru nú í sigur-
vímu, svo að nú var haldið á-
fram á sömu braut. Þeir skálm-
uðu nú inn í matsalinn með
mig í eftirdragi, það var einna
líkast því, að ég væri „Queen
Mary“ og þeir hópur dráttar-
foáta. Við settumst niður og báð-
um um mat og kampavín og lét-
um sem við værum stórviðburð-
ur, og það vorum við svo sannar
lega.
Eftir þann atburð hefur hótel-
stjórninni sennilega fundist hún
sleppa vel með því að láta mig
hafa herbergi.
Þetta var einn af þeim bæjum,
þar sem einn maður ræður öllu.
'Hér var lögreglustjórinn sá
maður. Hann var mættur um
kvöldið, þegar við komum fram,
í helli, sem gerður var af nátt-
úrunnar höndum. Hann var
þarna með nefið niðri í öllu, og
hleypti stöðugt inn unglingum
fyrir hálft gjald. Svo var selt
þarna heimabrugg framan við
nefið á honum. Hann tók ekki
eftir því, hann var allof önnum
kafinn við að gefa mér gætur.
Þegar tími var kominn til að
hyrja, sagði ég Artie, að ég vildi
forðast vandræði, og ætlaði ekki
að sitja á pallinum.
„Það væri óðs manns æði,“
sagði ég. „Nú erum við í déskot-
ans Suðurríkjunum." En Artie
vildi ekki láta sig, og við vorum
foæði í leiðu. skapi. Að lokum fór
um við milliveginn og samþykkt
var, að ég skyldi koma fram og
sitja á pallinum, rétt áður en
ég ætti að byrja.
Sálarástand lögreglustjórans
foefði getað sézt frá tunglinu. Ég
sagði strákunum, að hann lang-
aði til að hleypa öllu upp.
„Hann langar svo mikið til að
kalla mig „nigger", sagði ég við
þá, „að hann finnur eitthvert
ráð til þess.“ Og svo veðjaði ég
við Tony Pastor, Georgie Auld
og Max Kaminsky, hundrað kall
við hvern, að honum mundi tak-
ast það.
Honum tókst það.
Þegar ég kom fram, gekk lög-
reglustjórinn að pallinum. Artie
sneri bakinu að dansgólfinu, og
þess vegna togaði hann í buxna-
skálm Artie’s og sagði „Heyrðu
manni“. Artie sneri sér við. „Lát
ið mig í friði,“ þrumaði hann
yfir músíkina.
En sá gamli gafst ekki svo
auðveldlega upp. Eg var búin að
veðja um athafnir hans, og þess
vegna fylgdist ég vel með hon-
um. Sama var að segja um strák
ana, sem ég haföj veðjað við.
Hann togaði aftur í skálmina á
Artie.
Artie sneri sér við. „Viljið þér
endilega fá spark?“ spurði hann.
En gamli sunnlendingurinn
gafst ekki upp að heldur. Enn
kom hann, og sneri sér nú að
mér: „Hvað ætlar Blökk að rara
að syngja?“ spuxði hann, svo
hátt, að heyrðist um allan salinn.
Artie var á svipinn eins og
kominn væri dómsdagur, og
ferðin eyðilögð. Ég býst við, að
hann hafi haldið að ég mundii
falla saman, eða eitthvað í þá
áttina. En ég hló eins og ég væri
orðin vitfirrt, sneri mér að
strákunum, rétti fram höndina
og sagði: „Hvað sagði ég? Borgið
þið nú.“
Svipað sjónarspil átti sér stað
í St. Louis. Við áttum að leika
í í danssal eins af stærstu hótel-
um borgarinnar. Sá, sem við
unnum fyrir hafði leigt salinn.
En einmitt þennan dag þurfti
eigandinn, gamall svíðingur,
sem átti ekki einungis hótelið,
heldur allt nágrennið, a rekast
inn. Við vorum að æfa, og hlökk
uðum til að mega nú halda
kyrru fyrir í heilar þrjár vikur
eftir að hafa verið á stöðugu
flakki f tvo mánuði. Karlinn var
ævagamall, og hann hafði ekki
sézt þarna í tíu ár. Svo þurfti
hann emmitt að velja þennan
dag til að koma, akandi í h;óla-
stól, til að líta á eignir sínar.
Það fyrsta, sem hann sá, var
auðvitað ég. Og fyrstu orð hans
voru:. „Hvað er þessi „nigger“
að gera hér? Ég hef enga nigg-
ers við hreingerningar.“
Markús og Berti brunavörðurl — Þú verður að koma með
eru á verði í Týnda skógi um heim og fá morgunverð Berti ...
nóttina, en verða e>nsk;s varir Þetta hefur verið erfið nótt!
við dýrastíurnar. 1
— Markús! Komdu hingað!
Fljótt!
— Allt í lagi Davíð!
Líttu á! .... Skógarbjarnar-
húnarnir mínir eru horfnir! ....
Þeir, sem ég hafði lagt svo mik’a
vinnu í að temja!
12:00
12:55
15:00
18:55
19:30
20:00
sflíltvarpiö
Þriðjudagur 29. ágúst
Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir — 8:35 Tón-
leikar. — 10:10 Veðurfregnir).
Hádegisútvarp (Tónleikar.. ••
12:25 Fréttir og tilkynningar).
Við vinnuna: Tónleikar.
Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15:05
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og til
kynningar. 16:05 Tónleikar. —
16:30 Veðurfregnir)
Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.
Fréttir.
Ensk tónlist: Hljóðfæraleikarar
úr Nýju sinfóníuhljómsveitinni í
Lundúnum leika; Anthony Coll
ins stj.
a) Fantasía um brezka þjóðlagið
„Greensleeves“ eftir Vaughan
Williams.
b) Inngangur og Allegro op. 47
efftir Edward Elgar.
Erindi: Lifum við líkamsdeiðann
(Grétar Fells rithöfundur)
Frá tónlistarhátíðinni í Borde-
aux í maí s.l.; Píanókonsert nr.
5 eftir Prokofieff (Samson Fran-
cois leikur með fílharmoníusveit
borgarinnar; Constantin Silvestri
stjórnar).
Úr ýmsum áttum (Ævar R Kvar
an leikari). :
Kórsöngur: Lombardo Alpa-kór-
inn syngur lög ú'r f jallahéruðum
ítalíu.
íþróttir (Sigurður Sigurðsson).
Fréttir og veðurfregnir
Lög unga fólkisins (Þorkell
Helgason).
Dagskrárlok.
20:20
20:45
21:10
21:30
21:45
22:00
22:10
23:00
8:00
12:00
12:55
15:00
18:30
18:55
19:30
20:00
20:20
20:50
21:20
21:40
22:00
22:10
22:30
23:00
Miðvikudagur 30. ágúst.
Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir — 8:35 Tón-
leikar. — 10:10 Veðurfregnir).
Hádegisútvarp (Tónleikar.. -•
12:25 Fréttir og tilkynningar).
Við vinnuna: Tónleikar.
Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15:05
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og til
kynningar. 16:05 Tónleikar. —
16:30 Veðurfregnir)
Tónleikar: Öperettulög.
Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.
Fréttir.
Tónleikar: Tvær sónötur eftir
Bach (Ulrich Grehling leikur á
fiðlu, Irmgard Lechner á sembal
og Kurt Redel á flautu).
a) Sónata í G-dúr fyrir fiðlu og
sembal.
b) Tríó-sónata 1 G-dúr fyrir
flautu, fiðlu og sembal.
Guttormur skáld Guttormsson:
Haraldur Bessason prófessor tal
ar um Guttorm, sem les síðan
sjálfur úr Ijóðum sínum.
Tónleikar Sónata í F-dúr fyrir
selló og píanó op. 99 eftir Brahms
(Mstislav RostropovitsJ og Alex
ander Dedjukhin leika).
t>ýtt og endursagt: Kenningar um
heimsmyndina, grein eftir Colin
A. Ronan þýdd af Málfríði Einai*s
dóttur (Þorsteinn Guðjónsson
flytur).
Islenzk tónlist: Lög eftir Hall-
grím Helgason.
a) Islenzkur dans fyrir píanó
(Hans Richter-Haaser leikur),
b) Tvö lög við ljóð eftir Einar
Benediktsson (Þjóðleikhúskór
inn syngur; dr. Victor Urban-
cic stjórnar).
c) Intrada og kanzóna fyrir
strengjasveit (Hljóðfæraleikar
ar úr Sinfóníuhljómsveit Is-
lands leika; Vaclav Smetacek
stjórnar).
Fréttir og veðurfregnir
Kvöldsagan: „Smyglarinn'* eftir
Arthur Omre; I. (Ingólfur Krist-
jánsson rithöfundur flytur).
Ur djassheiminum: Benny Good-
man og hljómsveit hans leiika.
Söngvari: Jimmy Rushing.
Dagskrárlok.