Morgunblaðið - 19.11.1961, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 19. nóv. 1961
— Vmland
JTramh. af bls. 1.
lan*3s vera Vínland eða hluta
þess, hlýtor það að vekja spurn-
inguna um merking og uppnma
nafnsins. íslendingar hafa jafnan
skilið svo, að heiti landsins væri
dregið af vínviði, enda styðst sú
skýring við lýsing íslendinga-
sagna á landkostum og vísu
Þóhhalis veiðimanns („komat
vín á grön mína“), en auk þess
feemur sami skilrtingur á nafn-
giftinni fram í riti Adams frá
Brimum, sem samið var á áx-
unum 1072—76.
Svíinn Sven Söderberg bar
hins vegar fram þá ósennilegu
tilgátu, að Vínland hefði upp-
haflega heitið Vinland Oþ.e. hag-
lendi, sbr. Björgvin, vin í eyði-
mörk). Þess vegna hugði hann,
að sögnin um vinviðinn og sjáltf-
sáið hiveiti væri þjóðsaga ein,
runnin frá Adam frá Brimum,
sem befði misSkilið nafnið, og
sömu skoðunar voru þeir Frið-
þjótfur Nansen og Finninn V.
Tanner. Hielge Ingstad hallast í
bók sinni að nafnskýringu Sö-
derbergs, en hafnar þó ekki hin-
um fomu sögnum um vínviðinn
og hveitið. Hyggst hann leysa
vandann með því að telja Vin-
löndin tvö: hið nyrðra Vinland
(Vinland I) á norðurhluta Ný-
fundnalands, þar sem var bseki-
sfcöð Þorfinns karlsefnis í Straum
firði, og hið syðra Vinland (Vin-
land II), á Nýja-Englandi (helzt
í Blhode Island), þar sem vín-
viður vex (norðunmörk hans eru
á um það bil 44° n. br.).
Þessar bollaleggingar Helge
Ingstads um uppruna og merking
nafnsins Vínland og um Vinlönd-
in tvö eru vsegast sagt aerið
vandræðalegar. Ef sú skoðun er
rétt, að norðurskagi Nýfundna-
landls teljist til Vínlands, virðist
vera eðlilegast að álykta, að hin-
ir fornu Vínlandsfarar hafi
nefnt alit hið byggilega land
sunnan Labradorskaga, allt frá
Nýtfundnalandi til Nýja-Eng-
iands, einu nafni Vínland etftir
hinium sérkennilegiu landgæðum
í syðsta hiuta þessa landsvæðis,
sbr. nöfnin Grænland og ísland,
sem áttu vitanlega ekki við nerna
lítinn hluta landanna. Gaeti etf
til vill hugsazt, að Vínlandsfar-
arnir hatfi ekki áttað sig á því,
að Nýfundnaland er eyja? A. m.
k. verður eklki ráðið atf fomum
heimildum, að þeir hafi kunnað
deili á því. I þessu viðfangi er
athyglisvert, að á uppdrætti
Sigurðar Stetfánssonar er skag-
inn langi, sem svarar til norður-
odda Nýtfundnalands, netfndur
„Promontorium Winlandiæ" eða
Vínlandsskagi, eins og fyrr segir.
Hefur hann því gert ráð fyrir, að
sjálft meginland Vínlands væri
þar fyrir sunnan.
Ekki „hið eina sanna
Vínland“
Þess skal getið, að af frásögn-
. 1 3? | 553 V oÁ' & i •A ■■ eir*s SS K ui>c- Vlfll -’it r m f m
B F R i N N •R T 0 K fl N D t
H E & ■R l H R £ T i N u. N T
V- Cx H '0 T T R 1? rrsT S 0 D R r.f uV- H N ’£
•M ) G u L rr??1 T 0 s u M H fí u S T
||K: j E L L « & 0 S T s y H 'O L S Vo T
r\ 3 '1 S U G U ■R ’lt, ÍÖV, Ð r H E L L t R 1
J N fl’ L U N U M — 3E: T m T 0
X E L s r ft K IZM * 0 K
a R N 0. « i M U R L ’0 ’£> l
s '0 T tf E T fí fl' L n 1* L fl 0 S
% i K fl K S m * s T R T E N :: K
h u 'fl L K V 1 T ■R n i”l b fl’ 1? 'R
KS TJ L D N V M — T L feik N (f} u 'ft L
Mmi N ■fí 1. !fl‘ R ft’ T T R N Vjii K fl i)
Gc H 0 Ð T Pi l»IW U 1 P iíZ- ú K n
Æ- U G* G fí N 1 A ft S N fí' /11 :1( s t D
£ R N F R V S T n R s |n K H
Lausn
síðustu
gátu
um erlendra og innlendra blaða
af deilu þeirra Ingstads, Meld-
gárds og Bousselis er ekki annað
að sjá en deilan snúist um fund
„hins eina sanna Vínlands“ á
norðurodda Nýfundnalands. Eins
og hér hetf-ur verið rakið, stang-
ast sá skilningur á við skoðanir
Helge Ingstads sjáltfs í fyrr-
nefndri bók hans um Graenlands-
og Vínlandstferðir, enda má
styðja þá skoðun margvisilegum
rökum, að Vínlandsfarar hatfi
komizt suður til Nýja-Englands
(t. d. áðurnefndir landkostir,
munur flóðs og fjöru, sólarhæðar-
ákvörðunin í Eiríks sögu, siðir
Skrælinga (Indíána), antrasit-
kolamolinn, sem fannst í bæjar-
rústum í Sandnesi á Grænlandi,
en slík kol eru hvorki til á Græn-
landi né austurströnd Norður-
Ameríku annars staðar en á
Ný j a-Eng!landi).
Þegar þessa er gætt, verður
ljóst, að deila þeirra Ingstads
snýst engan veginn um fund
hins réttnetfnda Vínlands, þ. e.
vínviðarlandsins, heldur um
tfund bækistöðvar Vínlandsfara,
(t.d. þeirra Þorfinns karlsefnis í
Straumfirði) á leið þeirra til hins
fyrirheitna lands. Skiptir þá
ekki öllu máli, hvort sú bæki-
stöð hetfur að fornu verið talin
til Vínlands eða ekki. Enn hefur
Helge Imgstad ekki lagt fram
sónnunargögn þau, sem hann
kann að hafa á hendi, svo að
öðrum fræðimönnum hietfur ekki
veitzt tækifæri til að dæma um
gildi þeirra. En etf hamn
hefur í raun og veru fund-
ið rústir bækistöðvar nor-
rænna manna á norðurskaga Ný-
fundnalands, er það auðvitað að-
alatriðið — og reyndar ómetan-
legt sögulegt happ —, að fundin
er áþreitfanleg sönnun um vist
fyrsfcu Norðurálfumannanna á
meginlandi Ameríku, fimm öld-
um á undan Kólumbusi. Fari svo,
sem vonandi verður, má íslend-
ingum vera mikil gleði að _því,
að íslenzkur maður benti fyrst-
ur manna með uppdrætti símum
á fundarsvæðið — hvernig svo
sem sú ábending kann að vera
til komin — og átti þannig hvað
drýgstan þáttinn í að beina sjón-
um finnandans að hinum foma
sögustað. *■
Nýjung í múrhúðun
NÝLEGA var stofnað í Reykja-
vík hlutafélagið Múrhúðun, fram
kvæmdastj. Magnús Baldvinsson
múrarameistari. Tilgangur félags
ins er að annast múrhúðun
hvers konar og hefur félagið
keypt til landsins múrhúðunar-
vél frá Vestur-Þýzkalandi, hið
fullkomnasta tæki, sem mjög
auðvelt er að flytja á milli
vinnustaða. Blaðamönnum var
fyrir nokkrum dögum gefinn
kostur á að skoða vinnutilhög-
un og framkværtidir við múrhúð
un í Hátúni 8, en þax er vél
þessi í notkun.
Aðalhlutar vélarinnar, blönd-
ungur, sikti og loftþrýstitæki,
eru ásamt öllu efni er þarf í
pússninguna komið fyrir á
fyrstu hæð hússins. Einn mað-
ur lætur efni í vélina og stjórn-
ar henni. Afköstin eru 1,5 rúmm.
á klst. Hið blandaða efni er
flutt í rörum og slöngum und-
ir þrýstingi til þess staðar er
verið er að vinna hveiju sinni,
en þar stjórnar annar maður
sprautun púnimgarinniar. Umnt er
að flytja allt etfni upp á 14. hæð.
Er fréttamenn komu var ver-
ið að setja upp einangrun á 5.
Sunnudagskrossgdtan -)<
SflFN-
A R
SflMflM
'JoK'JH-
MlVflU
hF

Ftite,

>IC* 1
K»HtWn(l
EKKI
héct
M p»ifl

H^tA'
UR
sjflYBe-
8o~»l
fo«-
v eí>-
O R
TvE'fl
EiflS
'Dá.
tfLflKÍ
8
IR.
[AARtí'
UtSÍB,
flr-
BORfi
INR
11

UflMDI
•VfliR
iM
(hv
yýR1

VfCoR

rwuM
jTHFUR
ir mflw.
EVCKI

vr
ToTf)
D-VE
í Ififlw
T II.
PfMIK fi*.
floínfr
ÍMSflir
HtiCOU
Tort
VÖRN
RufFiT
► ic vti.

NýtimiH
Ftflifl
JKÖMMII
Cn'

DflvJS
L/tTUfl
JMÚflJT
Sfllh-
BuT.
Skfl-
MvA-
I R

t UH£L-
éKKI .
mhkchii
Kt-CÍKIC-vo
ÍÍVTR

flV'TT
m.

íö
fvÍHLX.
HRytf
SlLÍ

5UNHU
iyipu©
'KflPD-
RR

tAVNNl
LIPPl
I

s&S
hæð. Framkvæmd verksins var
í fáum orðum þessi: Fyrst var
pússningu sprautað á vegginn,
síðan sléttað, þá vbr frauðplast-
inu þrýst á og svo sprautað
rappi yfir einangrunina. Afkasta
geta 6 múrara er 600 ferm. al
rappaðri einangrun á dag. —
Pússningu verður einnig spraut
að á veggi, í loft og á gólf, Unnt
er að sprauta mjúkri ákastlög-
un allt upp í 4 cm. þykkt.
Magnús Baldvinsson tjáði oklc
ur að á næstunni myndu vænt-
anlega ýms~ hjálpartæki til af-
réttingar á gluggum og dyrum
verða tekin í notkun. Fyrsta
húsið sem múrhúðað var með
vél þessari var Apótek Hafnar-
fjarðar en þar var vélin reynd,
Vart er hugsanlegt að hagkvæmt
muni að nota hið nýja tséki við
minna en tveggja hæða hús. —
Það er alltaf ánægjulegt a3
fylgj-ast með þegar tæknin er
notuð til þess að létta störfin,
og sérstaklega þegar iðnaðar-
menn sjálfir ganga á undan og
ryðja veginn.
Hin nýja tækni krefst óhjá-
kvæmilega meiri og betri skipu-
lagningar vinnu en nú tíðkast
almennt hérlendis, en ætti bæði
vegna lækkunar á kostnaði við
flutninga á efni upp á og um
hæðir í nýbyggingum og vegna
styttri byggingartíma að geta
lækkað byggingarkostnað veru-
lega.
Firmakeppni
Bridgef. Hafnarfj.
HAFNARFIRÐI —■ Firmakeppni
Bridgefélagsins stendur nú yfir
og að tveimur umferðum lokn-
um eru 13 efstu fyrirtækin sem
hér segir:
1. Bílaverkst.- Vilhj. Sveins-
sonar, Sverrir Jónss. 15% st,
2. Raftækj avinnustofa Sigur-
jóns Guðmundssonar, Jón
Pálmason 57 st.
3. Úra- & skartgripaverzlun
Magnúsar Guðlaugssonar,
Sævar Magnússon 56% st.
4. Húsgagnabólstrun Ragnars
Björr.ssonar, Sæm. Björns-
son son 55% st.
5. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar.
Kristján Andrésson 54 % st.
6. Lögfræðiskrifstofa Árna
Gunnlaugssonar, Sveinn Ing-
varsson 54M; st.
7. Alþýðuhúsið, Hafnarfirði.
Hilmar Ágústsson 54 st.
8. Venus h.f., Hafnarfirði.
Sig. Emilsson 53% st.
9. Olíufélagið Skeljungur.
Reynir Eyjólfsson 53 st.
10. Verzl. Ásbúð, Vesturg. 4,
Hafnarfírði, Hörður Þórar-
insson 53 st.
11. Blómaverzl. Sóley. \r
Albert Þorsteinsson 53 st.
Trúlofunarhringar
afgreiddir samdægurs
HALLDÓR
Skólavörðustí* 2‘ II. h.
x