Morgunblaðið - 15.03.1962, Blaðsíða 2

2
MORCVNBL AÐik,
Fimmtudagur 15. marz 1961
Alúmíníumverksmiðja
kostar nær 1300 milli. kr.
Á FDNDI sameinaffs þings I
gær svaraði Bjarni Benedikts-
son iðnaðarmálaráðherra fyrir-
spurnnm Lúðvíks Jósefssonar
varðandi alúmíníumverksmiðju.
Upplýsti ráðherrann m.a., að
algengur byggingarkostnaður
við slíka verksmiðju erlendis
næmi nálægt þúsund dollurum
fyrir hvert tonn af alúmíníum,
sem framleitt er á ári. Þrjátíu
þúsund tonna verksmiðja, sem
er algeng eining í stærð slíkra
verksmiðja, mundi þá að líkind-
um kosta nálægt 30 millj. doll-
ara eða nær 1300 núllj. króna.
Á hinn bóginn mundi virkjun-
arkostnaður, t. d. við Búrfell,
ásamt nauðsynlegum háspennu-
línum nema um 28 millj. doll-
ara eða nær 1200 millj. króna.
Þcir virkjunarstaðir, sem sér-
staklega hafa verið til athugun-
ar, eru í Þjórsá við Búrfell og
Dettifoss í Jökulsá á Fjöllum,
en fyrir verksmiðjuna, Húsavík,
Eyjaf jörður nálægt Dagverðar-
•yri, Geldinganes við Reykjavík,
cvæðið sunnan Hafnarfjarðar og
Þorlákshöfn.
EINGÖNGU HEFUR VEREÐ
SKIPZX Á UPPLÝSINGUM
Bjarni Benediktsson iðnaðar-
málaráðherra kvaíl áratugum
saman hafa farið fram athugan
Hvatarkonur und-
irbúa bazar
HVATARKONUR eru nú í -óða
önn að undirbúa bazar, sem þær
halda í Sjálfstaeðishúsinu 1. apríl
um leið og þær hafa þar kaffi-
sölu. Hafa margar félagskvenna
setið við að undanförnu í húsi
verzlunarinnar Egild Jacobsen og
aaumað úr efnum sem gefin hafa
verið, unnið úr basti o. fl. Vinna
þær að þessu frá kl. 2 mánu-
daga, miðvikudaga og föstudaga.
Skora konurnar nú á velunnara
félagsins að koma munum, sem
þær kynnu að vilja leggja fram
tfl frú Jaecbsen.
Bjarni Benediktsson
ir á vegum íslenzku ríkisstjóm-
arinnar um möguleika á að reisa
hér alúmíníumverksmiðju, en
kvaðst þó eingöngu ræða um
það, sem gerzt hefði í tíð núver-
andi ríkisstjómar.
Haustið 1960 leitaði sviss-
neska fyrirtækið Aluminium-
Industri Aktiengesellschaft, AI-
AG, í Zúrich eftir upplýsing-
um um afstöðu til vinnslu
alúmíníum hér á landi, og komu
Kennedy
Frh. af bls. 1.
utanríkisráðherra Bretlands, mót
mæit þessum aðgerðum harð-
lega í viðræðum við Andrei
Gromyko, utánríkisráðherra Sov
étríkjanna, í Genf.
Þá skýrði Kennedy frá því að
hann hafi gefið Dean Rusk ítar-
leg fyrirmæli um að gera sitt
ítrasta til að ná samkomulagi á
afvopnunarráðstefnunni í Genf.
Vonaðist hann til þess að samn-
ingar tækjust um alla þá þrjá
aðailiði, sem hann og Macmillan
forsætisráðherra lögðu fyrir
Krúsjeff forsætisráðherra í bréfi
þeirra frá 7. febrúar sl.
Aðspurður hvaða skilyrði
hann setti fyrir því að boðað
yrði til leiðtogafundar í Genf,
sagði Kennedy að hann sæi
ekki ástæðu til að fara til Genf
fyrr en fyrirsjáanlegt væri að
sú för gæti borið árangur.
HA /5 ftnúiar IV SV SOhnútar ¥: SnjóÁoma • ÚSi V Siúrir R Þrumur 'W?£, KuUrnM H,Í„Hé
HHmS
L'Lmet
Á HAFINU suður af Hvarfi
er nú austan fárviðri og rok-
hv-asst á stóru svæði. Á veð-
urskipinu „Bravó“ voru 10
vindstig á hádegi, og öldurnar
milli 10 og 11 metra háar.
í Kristjánssundi á suður-
Odda Grænlands var veður-
Ihæðin 14 vindstig eða 85 hnút-
ar. Þessum ósköpum veldur
hinn mikli þrýstingsmunur,
sem myndasi þarna á mjóu
belti milli hæðarinnar fyrir
norðan og lægðarinnar suður
undan.
Veðurspáin kL 10 í gærkvöldi
SV-mið og Faxaflóamið:
Austan stinningskaldi og létt-
skýjað fyrst, allhvasst og skýj
að þegar líður á nóttina.
SV-land til Breiðafjarðar og
Breiðafjarðarmið: Austan
gola og síðar kaldi, léttskýjað.
Vestfirðir, Norðurland og
miðin: Hægviðri, léttskýjað.
NA-land. Austfirðir og mið
in: Norðan og NV gola, bjart
veður víðast hvar.
SA-land og miðin: NA gola
og léttskýjað fyrst, austan
stinningskaldi og smáél þegar
líður á dagin*. <
Horfur á föstudag:
Hæg austan og NA átt og
bjart í innsveitum norðan
lands en smáél á annnesjum.
Bjart vestan l*nds og austan
en austan strekkingur og él
út af suðurströndinni.
tveir áðalframkvæmdastjórar
fyrirtækisins hingað til lands og
ræddu við ráðherra iðnaðarmáxa
og raforkumála ásamt sérfræð-
ingum, sem til voru kvaddir.
Fyrirtækinu voru þá og síðar
veittar ýmsar upplýsingar um
aðstöðu til raforkuvinnslu hér á
landi. Um svipað leyti varð
vart áhuga af hálfu sænskra að-
ila á vinnslú alúmíníum hér, og
voru ráðgerðar viðræður við þá
um það efni sumarið 1961, en
þegar til kom leystu Svíar úr
þörf sinni á annan hátt, og voru
þess vegna aldrei teknar upp
viðræður við þá af hálfu ríkis-
stjórnarinnar.
I október-mánuði sl. kom
hingað til lands fulltrúi frá
frönsku fyrirtæki, Pechiney, sem
hefur aðalstöðvar sínar í París,
og kom í ljós, að hið franska
fyrirtæki vill kanna möguleika
til alúmíníumvinnslu hér. Voru
síðan teknar upp viðræður við
fulltrúa fyrirtækisins nieð sama
Heimdallur ræbir
varnir íslands í kvöld
HEIMDALLUR, FUS, efnir í
kvöld til umræðufundar félags-
Hafnaríjörður
STEFNIR, félag ungra Sjálf-
stæðismanna, heldur málfund
í Sjálfstæðishúsinu í kvöld
kl. 8,30. Umræðuefni: íþrótta-
mál. Framsögu flytja Einar
Sigurðsson: handknattleikur,
Garðar Sigurðsson: sund,
Ragnar Magnússon: knatt-
spyrna.
Allir íþróttaunnendur og
aðrir Hafnfirðingar eru vel-
komnir á fundinn.

manna um efnið: Er nauðsyn-
legt að auka varnir Islands? —
Fundur þessi verður haldinn 1
Valhöll og hefst kl. 8.30. Frum-
mælandi verður Styrmir Gunn-
arsson, stud. jur.
Á þessum vetri
hefur Heimdallur
ef nt til s 1 í k r a
uniræðufunda,
þar sem tekin eru
til meðferðar
ýmis grundvallar-
atriði stjórnmál-
anna.
Utanríkismál Is-
lands er efni, sem Heimdallur
hefur ávallt látið sig miklu
varða. Sá þáttur utanríkismál-
anna, sem tekinn verður til
meðferðar í kvöld, er mjög
mikilsverður fyrir sjálfstæði ís-
lands í náinni framtíð.
Er ekki að efa, að félagsmenn
muni fjölmenna á fundinn í
Valhöll í kvöld.
MYNDIR þessar eru teknar sl.
föstudag. þegar bandaríska
tundurspillinum Howarth var
sökkt með tundurskeyti
skammt undan San Diego í
Kalíforníu. Ekiki var þó um
hernaðaraðgerðir að ræða,
því það var frá systurskipi
Howarths. sem skeytinu var
skotið. Var bandariski flotinn
að reyna nýja gerð tundur-
skeyta og fórn.aði Howarth íl
tilraunina. Flutningaprammi,|
sem sést lengst til hægri á,
tveim neðstu myndunum, dró
Howartli í skotfæri og á neðstu
myndinni sést tundurspillirinn
hverfa í djúpið.
Taka sæti
á Alþingi
FJÓRIR nýir þingmenn tóku (
gær sæti á Aiþingi, þeir Sigurð-
ur Bjarnason í stað Gísla Jóns.
sonar, Sveinn Einarsson í stað
Mattihíasar Á. Mathiesen, Unnar
Stefánsson í stað Sigurðar Ingi.
mundarsonar og Margrét Sig.
urðardóttir í stað Einars Olgeira.
sonar, en þessir þingmenn munu
verða fjarverandi vegna fundar
Norðurlandaráðs.

Kommúnískir
,verkalýðsböðlar4i

ÞJÓÐVILJINN er stórorð-
ur í gær vegna þess að Morg-
unblaðið hefur vakið miáls á
því, að eðlilegt væri að Sjó-
mannafélögin athuguðu, hvort
togarasjóimenn teldu ekki
æsikilegt að fæk'ka noílakuð á
togiurunxxim meðlan aflaleysi
er, til að stórbæta á þann
hátt kjör sín. Núvarandi fyrir
komulag var að fuillu teikið
upp 1956 og þá auðvitað mið-
að við miíklu meiri afla en
verið hefur að undanförnu.
Togaraverkfallið, sem nú
er hafið, er ilHeysanlegt eins
og ölluim hlýtur að vera ljóist,
þegar styrkja verður togar-
ana með óbreyttum kostnaði,
en togarasjómenn telja sig alls
etki geta unað við núverandi
launakjör. Er þess vegna eð'li-
legt að athuga, hvort sjómenn
teldu að minni áhafnir gætu
komið til greina, meðan afla-
leysi er.
Á þann hátt væri að sjálf-
sögðu hægt að stórbæta kjór
togarasjómanna og er ekki ó-
líklegt, að sumir þeirra að
minnsta kosti mundu vilja
vinna meira, meðan þeir vœru
við veiðar, til þess að bæta
hag f jölskyldu sinnar og vera
unnt að divelja með henni í
meiri fríum en nú er auðið af
f j á rhagsástæðuim, Skoðana-
könnun um þetta mál meðal
togarasjómanna er því akki
óeðlileg.
Kommúnistamálgagnið seg-
ir, að fyrir 1952 hafi á togur-
unum tíðkast hirem þrælkun,
sem stefnt hafi lífi og heilsu
manna í voða. Þessi fullyrð-
in,g komimúnista er vafasöm
fyrir þá sjálfa. Með henni
segja þeir 1 raun og veru, að
þeir hafi ytt undir þxrælkuzi
og atvinnukúgun.
Þannig er sem sagt mál
með vexti, að engir hafa
mtíira montað af togaralkaxip-
um þeim, sem nýáköpunar-
stjórnin ákvað á árxxnum 1944
tii 1946. Nú segja þeir sig
hafa gert þetta vitandi að um
nokurskonar þrælahald vaeri
að ræða á togaraflotanuinv.
Um þetta miál er nánar
rætt í ritstjórnargreúxium í
dag.

H>.fnrrri)Trw~r>rTrr~~|'*^—