Morgunblaðið - 23.08.1962, Blaðsíða 16

18
MORGVyBLAÐIÐ
Fimmtudagur 23. ágúst 1962.
--HOWARD SJPRING: 21
RAKEL ROSiNG
fann hún, hversu ótti hennar
einmitt við þetta hafði verið
mikill. Hann hafði legið í leyni
í sálu hennar allan daginn. En
nú þurfti hún sem sagt ekkert
að óttast. Ef út í það var farið,
var hún — Rakel Rosing — fal-
legri en nokkur hiuturinn, sem
þarna var inni. Fallegri en mar-
mara-amorarnir og málverkið
yfir arninum og postulínsmynd-
irnar, sem voru hreyfingarlausar
og gátu ekki öðruvísi verið. —
Ósjálfrátt stóð hún upp og skoð-
aði sig í speglinum, til þess að
sannfærast um. að hún væri fal-
legri en allar þessar myndir sem
að vísu voru glæsilegar, en jafn-
framt líflausar.
En í sjálfu herberginu var
enginn spegill. Hún gekk að dyr-
unum sem lágu inn í svefnher-
bergið. Og það hafði líka komið
henni á óvart. Þetta er mitt her-
'bergi, hafði Maurice sagt ■—
iþarna gegn um dyrnar. En svo
voru aðrar dyr, sem lágu inn í
baðherbergið og úr því var líka
innangengt til Maurice.
Og nú, þegar Rakel kom inn í
svefnherbergið fann hún stúlku
Iþar, sem var að koma
fyrir fötunum hennar, en þau
höfðu komið í ferðakistu sem
var spennt á bílinn. Stúlkan rétti
úr sér með feimnum þjónustu-
svip: Eg er herbergisþernan yðar,
frú, sagði hún.
Rakel hafði þegar hitt frú
Bright, sem, var þarna ráðskona
og manninn hennar, sem var
bryti. Frú Bright hefur þá ráðið
yður? sagði hún.
Já, frú.
Án þess þó að depla augum
eða láta hugsanir sínar í ljós á
annan hátt, tók Rakel að hug-
leiða hinar fátæklegu fatabirgð-
ir sínar. Hún gat séð sumt af
þeim liggja þarna og stinga í
stúf við allt skrautið þarna inni.
Eini fallegi kjóllinn, sem hún
átti — sá sem hún hafði keypt
í Manchester fyrir kvöldverðinn
með Maurice — lá á rúminu. Eg
bjóst við, að þér vilduð nota þenn
an fyrir kvöldverðinn í kvöld,
frú, sagði stúlkan.
Já. Hvað heitið þér?
Rose Ohamberlain.
Jæja, Chamberlain, ég vOna,
að þér kunnið vel við yður
hérna. Viljið þér hafa baðið til-
búið handa mér.
Og svo gaf hún stúlkunni bros,
af því að hún hafði ekkert ann-
að að gefa og það var þannig
bros, að Rakel sjálf taldi það
nægilega gjöf. Chamberlain gekk
inn í baðherbergið, hrifin af feg-
urð húsmóður sinnar og Rakel
gekk aftur inn í stofuna sína,
sannfærð um, að hún hefði slopp
ið vel frá þessum vandasama
fundi.
Það var einhver brúnn og loð-
inn hnoðri á setbekknum. Þegar
Rakel nálgaðist hann, þótt hljóð-
lega væri, færðist líf í hann og
höfuð losaði sig úr kryppunni og
munnur gapti móti henni með
fyrirlitningarsvip. Höfuðið, sem
var úfið, líktist mest að sköpu-
lagi ljónshaus. Kötturinn pírði
3.
Svona var það þá. Hún stóð
við gluggann og horfði út. Him-
inninn var fjólublár og eins og
á flökti. I stóra garðinum, sem
húsin voru byggð kring um,
stóðu hávaxin tré í vetrarnekt
sinni. Götuljósin skinu á þau,
svo að stofnarnir sýndust allir
skéllóttir og flagnaðir. Á torg-
inu var stöðug hreyfing og há-
vaði. Bílar og leigubílar runnu
fram með gangstéttinni, svartri
og gljáandi og handan við torg-
ið gat hún heyrt óminn af æða-
slætti borgarinnar. En allur þessi
hávaði virtist eitthvað ein-
kennilega kæfður. Ailt kring um
hana var ró og kyrrð.
Hús Maurice var við þá hlið
torgsins, sem lá eins og Bakara-
stræti. Beint fram undan, gegn
um flóknar trjágreinarnar, gat
hún séð ljósin í búðunum, og til
beggja handa voru hús, svipuð
þessu, sem hún var nú í.
Hún hafði teygt upp höndina
til þess að halda rauðu flostjöld-
unum frá glugganum og hvíldi
nú ennið á kaldri rúðunni og lét
allt þetta, sem hún nú sá og
heyrði, streyma yfir sig eins og
flóðbylgju, ríka og þægilega. —
Trén með sterklegu greinarnar
og litla hnöttótta ávexti dingl-
andi á þeim, stöðuga birtuna frá
búðagluggunum og hreyfanlegu
ljósín frá bílunum, stóru rauðu
strætisvagnana, sem voru einlyft
ir og svo ólíkir ferlíkjunum í
Manchester, gangandi menn, sem
komu inn í birtuna frá götuljós-
kerunum, íklæddir kvöldklæðum
og með pípuhatta og hvítan trefil
um hálsinn. Það var sjón, sem
aldrei bar fyrir augu í Manchest-
er, Og rétt eins og sú sjón, ekki
merkilegri en hún var, væri há-
mark þess, sem hún sá og heyrði,
sneri hún sér við og inn í her-
bergið aftur.
Þetta er þitt herbergi, hafði
Maurice sagt, um leið og hann
fór út frá henni. Hvíldu þig nú
vel. Kvöldverðurinn kemur ekki
fyrr en eftir klukkutíma. Svo
kyssti hann hana feimnislega og
haltraði burt.
Þarna logaði aðeins á einum
gólflampa. Hún gekk að öllum
slökkvurunum, sem voru í hnapp
við dyrnar og studdi á þá alla.
Þá komu ljós á fjöldann allan af
smálömpum, sem héngu eins og
dropasteinar niður úr loftinu
miðju, kaldir en bjartir eins og
demantar. Og yfir arninum kvikn
uðu líka ljós. hulin rósrauðu
silki, en að baki þeim Ijósum
kom fram málverk, sem fékk
hana til að stika yfir gólfið til að
skoða það betur. Hún teygði and-
litið alveg upp að því, en þá
brá svo við, að ekkert varð úr
því nema málningarstrik, sem
sum vOru upphækkuð. En svo
fjarlægði hún sig aftur og sá þá
segl og blátt vatn, grænt gras og
rauða hófa.
Hún gekk aftur fast að mynd-
inni og gat þá lesið í einu norn-
inu á henni: ,,Claude Monet“, og
svo stóð hún kyrr og strauk fingr
unum yfir amorsmyndirnar og
blómsveigana á arninum. Eldur-
inn suðaði og snarkaði í honum
bak við koparnet.
Þarna heyrðist ekki svo mikið
sem hvísl. Hún hefði vel getað
verið eina lífveran í húsinu, jafn
vel í allri Lundúnaborg. Fótatak
hennar heyrðist alls ekki, er
hún gekk út á miðja rauðu gólf-
ábreiðuna, til að litast um í þessu
herbergi, sem hún átti sjálf. —
Þarna var engin mynd inni,
nema þessi eina eftir Monet. —
Beggja vegna við arininn vOru
hillur, fullar af bókum, en uppi
yfir þeim aðrar hillur, alsettar
ýmsum smámyndum úr postulíni
og leir. Stór set'bekkur með
skrautlegu áklæði var fyrir fram
an arininn, og við gluggann var
skrifborð. Svo var þarna ekki
annað húsgagna en ein tvö borð
úr r-auðaviði, gljáfægð, svo að
hún gat speglað sig í þeim og
það gerðu líka blómin, sem stóðu
á þeim í skrautglösum.
En í augum Rakelar, sem nú
gekk aftur að slökkvurunum og
slökkti á öllum ljósunum nema
gólflampanum, var þetta ekki svo
sem neitt. Enga hugmynd hafði
hún um það að blómaglösin voru
Waterford-gler og litlu borðin
dýrgripir og skrifborðið lista-
verk. Ekki vissi hún heldur, að
bækurnar í hillunum við arininn
voru vandlega valdar og dýru
verði keyptar, né heldur að postu
línsgripirnir voru ómetanlegir
dýrgripir og einstakir í sinni röð.
Nei. ekkert af þessu vissi hún,
en hitt skynjaði hún, að þessi
fyrsta klukkustund í húsi eigin-
manns hennar, fyllti hana lotn-
ingu og ótta. Hún fann ósjálf-
rátt, að það var eítthvað meira
en peningarnir einir, sem höfðu
gildi í augum Maurice. Hún fann,
að hún var þarna í návist ýmis-
legs, sem hún skildi ekki, en
eitthvert hugboð sagði henni, að
allt væri þetta fínt og dýrmætt.
Og án þess að skilja það varð
hún hrifin af því öllu. En svo
varð þægindakenndin óttanum
og lotningunni yfirsterkari. Allt
þetta skraut kringum hana gat
róað huga hennar og er hún gaf
sig á vald kyrrðinni og friðin-
um, sem þarna var inni, fann
hún snögglega, að hún þurfti
ekki að verða þarna eins og fisk
ur á þurru landi. En um leið
„Hún var fögur kona — ein
hinna fegurstu, sem ég hef verið
svo lánsöm að kynnast. Hún var
hjartagóð og góður vinur og var
alltaf kát, þangað til hún veikt-
ist. En þangað til var hún alltaf
í góðu skapi og hafði gamanyrði
á reiðum höndum, sem gátu kom
ið manni til að hlæja. Og Marilyn
er lifandi eftirmynd móður sinn-
ar að augum og hári undan-
teknu. Augun í henni voru græn.
Þannig lit augu sjást mjög sjald-
an. Augun í Marilyn eru blá-
leitari."
„Gráleitari". sagði ég.
„Dóttir mín gekk í barnaskóla
með Marilyn."
„Hittuð þér nokkurntíma Ed-
ward Mortenson?“ spurði ég.
„Nei, það gerði ég ekki“, svar-
aði hún. „Ég þekki ekkert til
hans. Ekki að kveikja í þessari
sígarettu. Það er bannað. En ég
verð að sagja yður frá Grace
McKee. Hún var dásamleg mann
eskja. Það var aldrei nema ein
steypt í það mót. Hún var ein-
stök í sinni röð. Hún var bezta
vinkona Gladys og tilbað Normu
Jean. Það er Grace að þakka,
að nokkur Marilyn Monroe skuli
vera til í dag. Grace snerist í
kring um hana, eins og hún ætti
hana sjálf. Grace sagði, að
Norma Jean ætti að verða kvik-
myndastjarna. Hún fyndi það
alveg á sér. Væri alveg sannfærð
um það. Hún er nú farin héðan
af jörðu og guð varðveiti sálu
hennar, en mér finnst hún eiga
meira þakklæti skilið en hún
hefur fengið. Marilyn nefnir
hana sjaldan á nafn. Grace borg-
aði spmt kennsluna, sem hún
fékk í söng og dansi, þegar hún
var krakki. Það gerði hún. Meira
að segja borgaði hún píanótíma
fyrir hana líka. Það veit enginn
um, en staðreynd er það nú
samt.“
Á kreppuárunum miklu, þegar
Grace McKee missti atvinnuna
bjá Columbia og frú Bakér var
að missa heilsuna, endurtók
Grace jafnan sömu töfraorðin:
„Kærðu þig kollóttan, Norma
Jean. Þú verður falleg stúlka,
þegar þú ert orðin stór. Og þú
verður eftirtektarverð kona. Þú
verður kvikmyndastjarna. Já, ég
finn það alveg á mér“.
Á sunnudögum fóru annað-
hvort Grace eða Gladys með
Normu út að ganga, til þess að
gjóta hornauga til skrautbústaða
kvikmyndastjarnanna í hæðun-
um í Hollywood. Þegar frum-
sýningar voru í Grauman-leik-
húsinu, stóðu þær í þvögunni
fyrir utan og horfðu gapandi ó
kónga og drottningar kvikmynda
heimsins. Þær stóðu úti fyrir
Ambassador-hótelinu eða gamla
Hollywood-hótelinu, til að horfa
á dýrðina. Einu sinni höfðu þær,
auk heldur, séð sjálfa Mary
Pickford Ijóslifandi, og frú Baker
sagði söguna af „Unnustu Amer-
íku“, rétt eins og aðrar mæður
sögðu börnum sínum söguna af
Mjallhvít. Konurnar höfðu báðar
mikla ánægju af sögum um kvik-
myndastjörnurnar. Lásu öll tíma-
rit í þeirri grein og töluðu tím-
unum saman um alla Hollywood-
goðafræðina, rétt eins og ungl-
ingstelpur í fjarlægu landi. Og
það ruglaði ekkert draumnum
hjá þeim, að þær voru sjálfar
hluti af Hollywood-vélinni.
Öðru nær. Fyrir bragðið trúðu
þær bara enn fastar á goðsögn-
ina. Þær sáu með eigin augum,
hvernig hægt var að verða þak-
inn loðkápum og demöntum.
Frú Baker var svo dáleidd af
ævintýrinu um Mary Pickford,
að*hún sneri upp á lokkana ó
dóttur sinni og kenndi henni að
brosa eins og Mary.
Eín uppáhaldsskemmtun frú
Baker var að fara með Normu
Jean í forgarðinn við Kínverska
leikhúsið, sem kennt var við
Grauman. Þar voru fótspör fræg-
ustu stjarnanna greypt í gips. Og
sömu ferðina fór Marilyn marg-
oft upp á eigin spýtur áður en
hún sjálf skildi þar eftir fótspor
sín í júlí 1903. Á erfiðisárunum
meðan hún var að vinna sig upp,
varð henni tíðreikað þangað og
reyndi þá, eins Og svo margir
aðrir að finna, hvaða fótspor
hæfðu henni bezt. Og það kom
í ljós. að fótspor Rudolph Val-
entinos komust næst hennar eig-
in. Þegar hún var orðin læs, lét
móðir hennar hana lesa ævin-
týri með tæpitungu — ævintýr-
in, sem voru í kvikmyndatíma-
ritunum. Marilyn segir sjálf:
,,Ég neita að láta nokkurn hlut
birtast í þessum tímaritum, „eftir
Marilyn Monroe“. Það er eins
víst, að ég fengi sjálf aldrei að
sjá greinina, og einhver í kvik-
myndaverinu væri látinn segja
hana vera í lagi. Þetta er rangt,
Iþví að þegar ég var lítil, las ég
greinar eftir nafngreinda höf-
unda í tímaritum, og trúði hverju
úrði í þeim. Svo reyndi ég að
stæla lifnaðarháttu höfundanna,
eftir því ‘sem ég gat. Ef ég á
sjálf eftir að hafa svona áhrif,
vil ég að minnsta kosti vita, að
ég hafi sjálf sagt það, sem verið
er að apa eftir mér“.
Hana dreymdi um að verða
svo falleg, að fólk sneri sér við
á götunni þegar bún færi fram
hjá. Þegar hún var sex ára,
dreymdi hana um að ganga um
allsnakin. Þetta sótti einkum oft
að henni í kirkju. Þegar orgelið
þrumaði sálmalögin, skalf hún af
löngun til að fleygja af sér öllum
fötum og standa nakin „fyrir
augliti guvs og allra manna“.
Þessi hugmynd mín átti ekkert
skylt við synd eða bygðun. Ég
held, að mig hafi langað að láta
fólk sjá mig nakta, vegna þess,
að ég skammaðist mín fyrir föt-
in, sem ég var í. Nakin var ég
eins og aðrar stúlkur, en ekki í
einkennisbúningi munaðarleys-
ingja.
Dr. Freud, segir i bók sinni,
Skýring drauma, að þessir nekt*
ardraumar séu mjög algengir.
Hinsvegar bœtir hann því við, að
ef einhvern dreymir. að hann sé
á gangi allsnakinn, finni hann tii
feimni. Þessi nektardraumur með
feimni, segir hann, stafar oft af
því, að hlutaðeigandi er hræddur
um, að flett verði Ofan af honurú.
En sú var ekki reyndin hvað
Norrnu Jean snerti. Hún var all's
ekki hrædd við neinar uppljóstr'.
anir og gerði sér þá enga rellu
út af þeim. Öðru nær. Nektar-
draumar hennar veittu henni ó-
nægju. Að vera falleg, og það
meira að segja nakin og falleg,
kom henni í sigurvímu og gaf
henni til kynna, að hún væri
elskuð. „Ég fór ekki í kvikmynd-
irnar peninganna vegna“, skrif-
aði, hún einu sinni. „Ég vildi
verða fræg, svo að öllum þætti
vænt um mig, og ég yrði um-
vafin ást og hrifningu“.
Jafnskjótt sem Gladys til-
kynnti Mortenson, einhverntíma
á árinu 1925, að hún væri með
barni, steig hann upp á vélhjólið
sitt og fór leiðar sinnar. Eftir að
barnið fæddist féll Gladys i
iþunglyndi. Hún varð hlédræg,
þögul, döpur, tortryggin Og taut.
aði oft eitthvað við sjálfa sig,
Hún vanrækti Normu Jean. Hún
gat haft það til að gleyma að
gefa henni að borða eða skipta
á henni. Loks tókst Grace McKea
á hendur að gæta barnsins, og
flutti til Gladys. En þá bar það
til eitt kvöldið, að Gladys sakaði
Grace um að vera að reyna að
eitra fyrir sig. Hún gréip búr-
hníf og lagði til Grace. Lögregl-
an kom á vettvang og Gladys
var flutt í geðveikrabæli. Þar
var hún í nokkra mánuði, og
slapp ekki út fyrr en talið var,
að hún hefði læknazt af þessari
brjálsemi.
<