Morgunblaðið - 01.11.1962, Blaðsíða 13

Morgunblaðið - 01.11.1962, Blaðsíða 13
Fimmtudagur 1. növember 1962 MORGUNBLAÐ1Ð 13 Gunnar Thoroddsen, fjárrciaEaráðherra: Skipun nýrra skattstjóra Greinargerð LæknaféEags Reykjavíkur um launamdl sjúkrahuslæknanna LÆKNAFÉLAG Reykjavikur efndi til blaðamannafundar síð- degis í gær til þess að skýra af- stöðu sína til læknadeilunnar svo nefndu og var afhent á fundinum greinargerð félagsins, sem hér fer í heild á eftir. Á fundinum voru auk Arinbjarnar Kolbeins- sonar, formanns félagsins, þeir Snorri P. Snorrason, ritari félags- ins og Bjarni Konráðsson, gjald- keri. Arinbjörn Kolbeinsson sagði að þeir læknar sem sagt hefðu upp, væru um helmingur sjúkra- húslækna í Reykjavík. Hlutfallið yrði svipað og úti á landi, miðað við sjúkrarúm, eftir að læknarnir hefðu hætt. Hinsvegar yrði ástandið erfitt, enda tækju sjúkra hús úti á landi ekki að sér erfið hiutverk, sem væru tímafrek. Arinbjörn sagði að stöðugt fækkaði þeim, sem innrituðust í læknadeild, og væru launakjör lækna vafalaust þáttur í því. Væri fyrirsjáanlegur læknaskort- ur á komandi árum vegna þess að færri innrituðust, bæði vegna þess að námið gerizt æ lengra, erfiðara og dýrara. Arinbjörn sagði að Læknafé- lagið sem slíkt hefði ekki með læknadeiluna að gera. Afhenti hann blaðamönnum greinargerð þá, sem hér birtist í heild á eftir. Launadeilan snertir ekki samninga sjúkrasamlagslækna. Á síðasta ári var mikið rætt og ritað um launamál lækna. Ýms- tun kann því að þykja það furðu gegna að enn skuli uppi deila um launakjör þessarar stéttar og hef- ur raunar örlað á þeim misskiln ingi að sjúikrasamlagslæCknar eigi þáít í yfirstandandi deilu, sem snýst eingöngu um greiðslu til sjúkrahúslækna, aðallega fyr- ir aukastörf, þ.e. eftirvinnu, næt- urvinnu og vaktaþjónustu, einn- ig koma breytingar á bílastyrk inn í þetta mál. Hins vegar hafa umræður ekki snúizt um greiðsl- ur fyrir hina venjulegu dag- vinnu. Versnandi kjör sjúkrahúslæikna. Aukin störf — meiri sérhæfni, — vaxandi kostnaður. Undanfarin áratug hafa kjör sjúkrahúslækna farið mjög versn andi miðað við aðrar stéttir þjóð- félagsins. Fyrir þessu eru ýmsar orsakir: í fyrsta lagi hafa sjúkra húsin — eins og vera ber — gert sívaxandi kröfur um meira og sérhæfara starf af læknum, og hefur því orðið erfiðara og raun- ar óhæft að sinna aukavinnu. I öðru lagi hefir sérnám verið lengt verulega í flestum greinum læknisfræðinnar, en slíkt hefur í för með sér lengri námstíma, meiri námskostnað og styttri starfsævi. í þriðja lagi má geta þess, að 1960 voru læknabifreið- ar færðar í flokk þeirra farar- tækja, sem hæst aðflutningsgjöld og tollar eru greiddir af. Þessi ráðstöfun hefur haft þær afleið- ingar að bifreiðakostnaður lækna hefur undanfarin ár hækkað gíf- urlega og raunar meira en nokk- urrar annarrar stéttar í þjóðfé- laginu. Ævitekju útreikningar. Árið 1957 lét Læknafélag Reykjavíkur framkvæma útreikn inga á ævitekjum fastlaunaðra lækna og var í megin atriðum fylgt sömu aðferðum og gert hafði verið i Svíþjóð við saman- burð á ævitekjum lækna og stræt isvagnastjóra þar í landi á árun- um 1939—1944—<1950. íslenzku útreikningarnir sýndu, að ævi- tekjur lækna voru nálægt 60% af ævitekjum viðurkenndra lág- launastétta, þegar fullt tillit var tekið til námstímia, starfsævi og annara þátta sem áhrif hafa á ævitekjur. Útreikningarnir voru miðaðir við þær tekjur, sem afl- ast með venjulegum starfsdegi án aukavinnu og sýndu greinilega, hve illa aðalstörf fastlaunalækna voru greidd. Afkoma þeirra hlaut því að byggjast að mestu leyti á aukavinnu og þarmeð óhæfilega löngum starfsdegi til ómælanlegs tjóns jafnt fyrir lækn ana sem sjúklinga þeirra. Ævi- tekjuútreikningar voru endur- teknir í des. ’61 og var niður- staða þeirra svipuð og áður. í apríl 1958 tókst samkomulag um óverulegar greiðslur fyrir gæzluvaktir á sjúkrahúsum og öðrum heilbrigðisstofnunum. — Greiðslur þessar námu kr. 150,00 fyrir gæsluvaktir. sem tóku 15— 21 klst. Greiðsla á klst. var því innan við kr. 10,00. Var þetta aðeins hugsað af læknanna hálfu sem málamynda greiðslur fyrir þessa aukavinnu fremur en grundvöllur að framtíðarfyrir- komulagi. Samtímis var samið um siglingarstyrk fyrir deildar- lækna á 4 ára fresti og einnig var bílastyrkur kr. 750,00— 1000,00 á mánuði veittur nok'kru fleiri læknum en áður, en upp- hæðin var sú sama og tíðkast hafði árið 1954. Upphaf deilunnar — engin svör við fyrstu bréfum. Núverandi deila hófst 31. janú ar 1961 með því að stjórn Lækna félags . Reykjavíkur ritaði bréf til stjórnarnefndar ríkisspítal- anna þar sem rök voru fyrir því færð að gagngerar breyting- ar þyrfti að gera á greiðslum til sjúkrahúslækna og þar með breyta og bæta starfsaðstöðu þeirra. 1 bréfinu var bent á leiðir til að bæta kjör læknanna og óskað eftir viðræðum við stjórn- arnefndina eða aðra aðila um málið. Ekkert svar barst við bréfi þessu og var því ritað ann- að bréf 15. júní 1951 þar sem lögð var áherzla á mikilvægi málsins og ítrekuð tilmæli um viðræður. Þrátt fyrir þetta barst ekkert svar frá stjórnarnefnd ríkisspítalanna. Var þá gripið til þess ráðs að rita heilbrigðismála- ráðherra 29. september 1961 og þess óskað að hann skipaði nefnd til viðræðna við launanefnd Læknafélags Reykjavíkur um þetta mál. Ráðherrann kvaddi iþegair þrjá menn til viðræðna við læknafélagið, einn frá heilbrigðis málaráðuneytinu, einn frá ríkis- spítölunum og einn frá bæjar- spítala, en launanefnd Lækna- félags Reykjavíkur annaðist við- ræður fyrir hönd félagsins. Viðræður þessara nefnda hóf- ust í öktóber 1961 og voru all margir fundir haldnir til loka þess árs Á síðustu fundunum kom fram, að ríkisstjórnin myndi hvorki fallast á kröfur læknafélagsins né koma með gag;ntilboð um kjarabætur til handa fastlauna læknum fyrr en búið væri að ganga frá samning- um við lækna þá í Reykjavík, sem starfa fyrir sjúkrasamlagið. Bráðabirgðasamkomúlag var gert við sjúkrasamlagslækna skömmu fyrir lok ársins 1961 og skyldi það standa í þrjá mán- uði. Á fundi, sem launanefnd hélt með fulltrúum ríkisstjórnarinnar og Reykjavíkurbæjar í febrúar 1962 var gefið vilyrði þess efnis, að hugmyndir myndu koma fram frá rikisstjórninni um kjarabæt- ur fyrir fastlaunalækna þegar endanlega hefði verið gengið- frá samningum við Sjúkrasamlag Reykjavíkur en þeim samningum lauk við mánaðamótin marz— april 1962. í byrjun apríl var enn á ný haldinn fundur með full- trúum heilibrigðisyfirvalda ann- ars vegar og launanefndar Læknafélags Reykjavíkur hins vegar. Innti launanefndin þá þeg Ný skipan skattamála. MEÐ skattalögunum frá liðnu vori var gjöiibreyting gerð á þeirri skipan, er áður bafði gilt um fra'mkvæmd skattamála, á- lagningu og eftirht. f stórum dráttum var eldra skipulag á þessa leið: 1. í öllum hreppsfélögum og nokkrum Ikaupstöðum voru skattanefndir þriggja manna, er lögðu á skatta til ríkisins. I>ess- ar nefndir voru 219 að tölu og nefndarmenn alls 657. 2. í 10 kaupstöðum voru skatt stjórar, sem lögðu skattinn á. Þeir voru ekki skipaðir eins og emlbættismenn og starfsmenn rtkisins almennt, heldur til 6 ára í senn. Engin skilyrði voru um undirbúningsmenntun eða iþekkingu. 3. í hverri sýslu og kaupstað voru yfirskattanefndir, 24 að tölu með 72 nefndarmönnum. 4. Enginn einn embættismaður hiafði yvfirstjórn á þessum mál um. 5. Þriggja manna ríkisskatta- nefnd kvað upp fullnaðarupp- skurð um kærur, hvaðan sem var af landinu. Með skattalögunum nýju var hið eldra kerfi lagt niður og nýtt lögfest. Aðalatriði hins nýja kerfis eru þessi: 1. 9 skattumdæmi skulu vera í 'landinu, svara þau til hinna 8 kjördæma, en auk bess eru Vestmannaeyjar sérstakt skatt- umdæmi. í hverju þessara um- dæma er einn skattstjóri og skatt stiofa. Lögfestar eru strangar kröfur um sérmenntun skattstjóra. Eng- an má skipa skattstjóra, nema ihann hafi lokið prófi í lögfræði eða viðskiptafræði, sé löggiltur endurskoðandi eða hafi aflað sér sérmenntunar á skattlöggjöf og framkvæmd hennar. 2. Stofnað var embætti ríkis- skattstjóra, er hafa skal yfir- stjórn og umsjón skattaimála um land allt. Hann skal vera for- maður ríkisskattanefndar, en í hana skipaðir tveir menn að auki. 3. Lagðar voru niður undir- og yfirskattanefndir og afnumin hin tímabundnu og staðbundnu skattstjóraembætti, sem verið höfðu, að öðru leyti en því að í Reykjavík og í Vestmannaeyj um er staífssvæði skattstjóranna óbreytt. Tilgangur þessara breytinga er sá, að skapa meira samræmi í skattamálum, betra eftirlit með framtölum og lækka tilkiostnað. Veiting skattstjórastarfanna. Við skipun í hin nýju skatt- stjórastörf varð sérstaklega að hafa í huga hin nýju skilyrði ar eftir þeim hugmyncíum, sem gert var ráð fyrir að f’ram kæmu að loknum samningum við Sjúkrasamlag Rey-kjavíkur. Full- trúar heilbrigðisyfirvalda svör- uðu þvi til að engar tillögur væru fyrir hendi og gátu ekki gefið svör um hvenær það yrði. Taldi launanefnd Læknafélags Reýkjavíkur að málsmeðferð hinna opinberu aðila væri öll með þeim hætti að ríkisstjórnin legði meiri á'herzlu á að tefja málið en að leysa það og í sam- ræmi við það ritaði stjórn Lækna félags Reykjavíkur heilbrigðis- málaráðuneytinu þann 13. apríl 1962 svofellt bréf. „Þar sem samningaviðræð- ur launanefndar vorrar um kjarabætur til handa fast- launa læknum, sem staðið hafa frá því í október 1961, hafa engan árangur borið og laganna um próf og sérmenntun. Þær kröfur bar að hafa efst í huga, þó það undanþáguákvæði sé í lögunum, að heimilt sé að vei'ta manni skattstjóraembætti, þótt ekki fullnægði 'hann þess- um kröfum, ef hann hefux áður gegnt skattstjórastarfi. 1. Reykjavík: Um það embætti sótti aðeins eixm maður, núverandi skatt- stjóri, sem gegnit hefur þvi starfi í 28 ár. Hann var skipaður í starfið . 2. Norðurlandsumdæmi eystra: Um það sótti aðeins einn mað- ur. Hann bafði verið skaittstjóri á Akureyri um nokkurra ára skeið, og var skipaður í starfið. Gunnar Thoroddsen 3. Suðiurlandsumdæmi: Um það sótti aðeins einn mað- ur. Hann er viðskiptafræðingur að mennt og fullnægði því skil- yrðum la-ganna, og var skipaður í starfið . 4. Vestmannaeyjar: Um það em-bætti sótti einn maður, lögfræðingur, fullnægði skilyrðum og var skipaður í starf ið. 5. Vestfjarðauir.dæmi: Um það sótti einn maður, sem verið hafði skattstjóri í nokkur ár. Hann var settur í starfið fyrst um si-nn. 6. Norðurlandsumdæmi vestra: Um það sóttu tveir menn. Hvorugur fullnægði skilyrðum la-ganna, en annar þeirra hafði gegnt skattsjórastarfi á Siglu- firði um nokkurra ára skeið, og var settur í emibættið fyrst um sinn. 7. Vesturlandsumdæmi: Um það sóttu tveir men-n. Ann ar þeirra er lögfræðingur að mennt og hafði verið s-kattstjóri í Vestmannaeyjum í 18 ár. Hann var skipaður í starfið. Hinn full nægði ekki menntunarskilyrðum laganna, en hafði gegnt skatt- stjórastarfi í 8 ár. 8. Reykjanesumdæmi: Um það sóttu 6 menn. í starf ið var skipaður maður, sem full- áframhald þeirra virðist til- gangslaust, þá teljum vér þær niður fallnar og munum vér eigi hafa afskipti af þeim mál- um að sinni.“ Deilunni við L.R. lýkur. Frá 13. apríl 1982 hefur L.R. ekki haft bein afskipti af þessu máli að undanteknum einum við- ræðufundi, er samninganefnd fé- lagsins sat með fulltrúum ríkis- stjórnarinnar og Reykjavíkur- bæjar 2. ágúst ilins vegar hefur stjórn L. R. fylgst með máli þessu og seat læiknum erlendis greinargerð um gang þess. í maí var ath-ugað hverjir læknar hefðu sagt upp stöðum sínum, en fregn- ir um uppsagnirall margra sjúkra húslækna birtust í dagblöðunum í apríl. Athugun leiddi í ljós að 25 læknar við Landsspítalann og stofnanir tengdar honum höfðu nægði öllum skilyrðum laiganna, viðskiptafræðingur að mennt. 9. Austurland: Tveir menn sóttu, annar með h-agfræðipróf og full-nægði öll- um skilyrðum 1-aganna. Hi-nn fullnægði ekki menntunarkröf- um laganna, en hafði u-m sex ána skeið verið skattstjóri í Nes- kaup^tað og ráðningartimi hans þar út-runninn. í samræmi við tilgang og anda laganna var sá fyrrnefndi skipaður í startfið. Ádeilur. Þegar li'tið er yfir þessaf em- bættisveitinigar með hugarró og hlutlausu mati, sýnist erfi-tt að finna að þeim með rijkum. Þó hétfur sá maður, er sízt skyldi, hafið harðskeyttar ádeilur á þær, formaður Fram-sóknarflokksins, Eystein-n Jónsson, og safcað mig um pólitíska misbeitingu. — Sá maður, er sízt skyldi, bví að slík er fortíð hans í bessum efn- um. Meðan hann var fjármála- ráðherra skipaði hann 9 skatt- stjóra og var hver einasti þeirra flölkks'bróðir ráðherrans. Mennt- unarskilyrði setti han-n en-gin. Helzt átti maðurinn að visu að hafa gengið í Samvinnuskólann. En eitt skilyrði var ófrávíkjan- legt: Fraimsóknarmaður varð hann að vera. Meðframbjóðandi Eysteins Jónssonaf' á Austurlandi, Vil- hjálm-ur Hjálmarsson, hefur einn i-g sótt fram á vígvöllinn og ráð- izt á veitingu skattstjóraembætt- isins á Austurlandi. Hann hef- ur í grein, sem er ólík höfundi •að orðbragði og allri gerð, sett fram haria nýstárleigar reglur handa ráðherra til notku-nar við emlbættisveitingar: Umsækjandi er íslenzkur, eiginkona hans finnsk og fjölskyldan bví nor- ræn. Þar sem ráðherrann er for- maður norræna félagsins, er hon um auðvitað rétt og skylt að veita þessum umsækjanda em- bættið, ekki sízt þar sem nor- ræna félagið átti nýsikeð 40 ár» atfmæli, og formaðurinn fl-utti þá ræðu u-m norræna samvinnu. Hét í höfuðið á Páli amtmanni. Þessi rökfærsla minnir á ann- an rökstuðning Framsóknar- manna endur fyrir lön-gu. Ráðherra úr þeim flokki hafði skipað ungan Framsóknarm-ann í sýslum-annsemibætti. Þegar ein- hver leyfði sér að benda á það, að með embættisveitingu þessari hefði ráðherrann brotið samtím- is þrjú ákvæði nýsettra laga, stóð ekki á svöru-m: Gagnrýnin var árás á sam- vi-nnuihreyfinguna og minningu tveggja af mætustu sonum þjóð- aripnar, þvi að ungi sýslumað- urinn var sonur fyrsta forstjóra Samba-nds ísl. samvinnufélaga I og hét í höfuðið á Páli amtmanni. sagt upp stöðum sínum frá 1. ágúst, 5 læknar við Bæjarspítal- £\nn og aðrar stofnanir í Heilsu- verndarstöðinni og auk þess einn læknir við sjúkrahús Hvítabands ins. Allt læknalið sjúkrahúsa og stofnana, sem hér um ræðir, er samtals 55 að kandidötum með- töldum, en auk þess starfa þar 10—12 sérfræðingar hluta úr degi eftir því sem verkefni krefjast og eru flestir þeirra án fastrar ráðningar. Kjör læknanna voru, er þeir sögðu upp sem hér segir: 1. Aðstoðarl. mán. laun kr. 6.932,00. 2. Deildari. mán. laun kr. 8.090 30. * 3. Aðst.yfirl. mán. laun kr. 8.775,30. Auk föstu launanna fengu læknarnir 750,00—1000,00 kr. bílastyrk á mánuði, og 155,16—• Framhald á bls. 17

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.