Morgunblaðið - 05.02.1963, Blaðsíða 13

Þriðjudagur S. febrúar 1963
MORGVTSBL AÐIÐ
13
Svavar Guðnason
seldi 4 myndir
í Kaupmannahöfn
\ en fékk ekkert vinnuherbergi í kuldanum
i EINS og Morgunblaðið hefur
j skýrt frá, fór Svavar Guðna-
J son, listmálari, utan til Kaup-
1 mannahafnar og sýndi ný mál
I verk eftir sig á Grönningen.
| Myndir Svavars hafa hlotið
'/ ágæta gagnrýni í dönskum
ij blöðum. Hann kom, ásamt
, Ástu konu sinni, heim aftur
sl. laugardagskvöld og hitti ég
1 hann snöggvast að máli í gær-
í dag.
Svavar sagðist eiga erfitt
með að sinna blaðamönnum
vegna evðilees krankleiks.
Svavar Guðnason
„f Kaupmannahöfn hafa
verið miklir kuldar,“ sagði
hann, „og líklega höfum við
ekki þoiað þá almennilega,
a.m.k. hef ég verið kvefaður
undanfarinn hálfan mánuð og
konan síðustu viku.“
„En þú ert ánægður með
sýninguna?“
„Já, ég er ánægður með
hana og þær undirtektir sem
myndir mínar hlutu í Kaup-
mannahöfn."
„Þú seldir fjórar myndir,
var það ekki?“
„Jú, eina seldi ég mennta-
málaráðuneytinu, hún hét
Skumringsblomster, aðra
seldi ég Kunstforeningen og
tvær til einkasafnara. Annars
fór ég ekki fyrst og fremst
utan vegna þessarar sýningar,
heldur hafði ég verið beðinn
að skreyta garnla menntaskól-
ann við Værnedamsvej íKaup
mannahöfn, sem heitir -því
þýzkvirðulega nafni Schnee-
klothsskole. Ég ætlaði að vera
tvo mánuði úti og vinna að
skissum, en strauk eiginlega
heim og vinn að þeim hér á
Grettisgötunni, í skjóli reyk-
hússins. Meiningin er ég
skreyti forsal skólans, en hann
er eitthvað um níu metrar.
Hugmyndirnar að skreyting-
unni á ég að leggja fyrir
menptamálaráðuneytið eða þá
nefnd danskra listamanna,
sem hefur yfirumsjón með
skreytingu skólabygginga fyr-
ir ráðuneytið. Þegar húnhefur
séð hugmyndir mínar, ákveð-
ur hún hvort ég skuli halda
verkinu éfram eða ekki. En
þó skissurnar verði ekki tekn-
ar, fæ ég þær samt borgaðar,
svo þú sérð, góði, að vel er um
hnútana búið á efnahagssvið-
inu.“
„En hver var þá ástæðan
til þess að þú komst heim,
fyrst þú ætlaðir að vera í tvo
mánuði?“
„Eins og ég sagði þér, var
ég orðinn hálflasinn og auk
þess ómögulegt að fá húsnæði
í Kaupmannahöfn til að vinna
í. Aftur á móti er alls staðar
hægt að fá hótelherbergi, en
andinn í þeim er óheppilegur
til að vinna að málverki, mað-
ur má ekki sletta úr pensli á
gólfið í reiði sinni eða van-
mætti, því síður að maður
megi spýta á gólfið. Nú eru
engir á ferðalagi á þessum
slóðum vegna kuldanna. Ég
spurði marga listmálara,
hvort þeir gætu ekki útvegað
mér herbergi, en þeir urðu
sjálfir að standa í sínu eigin
skjóli í þessum aftaka kuld-
um. Nóttina sem við fórumfrá
Kaupmannahöfn sátu fimm
ísbrjótar fastir í Stórabelti og
gátu enga björg sér veitt auk-
in heldur öðrum skipum.“
„Sástu nokkrar merkilegar
málverkasýningar meðan þú
varst í Kaupmannahöfn?"
„Ég sá skemmtilega sýn-
ingu á dönskum collage-
myndum, sem þeir kalla svo,
en það eru alls konar klipp-
ingar, þar, sem allt mögulegt
efni er notað, jafnvel dúkku-
lísur og dauðir mávar. Þarna
var m.a. Lundström með eina
af sínum frægu myndum frá í
Sýningarskráin
gamla daga, þar sem hann
setur saman pjáturdósir og
sykurkas?afj alir.
Ég sá líka í Louisiana
norska sýningu, sem hét:
„Norsk myndlist í 100 ár“.
Hún var stórskemmtileg og
þar voru margar afbragðs-
myndir, m.a. eftir Munch og
Karsten, þetta voru karlar
sem sögðu sex. Þegar ég hafði
skoðað sýninguna, var mér
boðið í mikla veizlu á eftir,
svo ég þurfti ekki að fara í
Nýhöfnina það kvöldið og
eiga á hættu að mæta þar rit-
stjóra frá Morgunblaðinu.“
m.
Þessi mynd var tekin fyrir skömmu yfir ísbreiðumii fyrir norðan.
Norðaustanáttin bjargaði
,Hættan liðin hjá% segir Jón Eyþórsson
UM síðastliðna helgi bárust frétt
ir um mikið ísrek frá bátum í
grennd við Horn. Vitavörðurinn
í Hornbjargsvita sá einnig ís-
breiðu skammt undah landi.
Morgunblaðið átti í gær samtal
við Jón Eyþórsson veðurfræð-
ing og spurði hann um ástæður
fyrir ísreki þessu.
Ummæli
Jóns Eyþórssonar.
— í stillunum að undanförnu
hefur myndazt lagnaðarís á haf-
inu norður af Hörni, sagði Jón.
ísröndin var um 60 sjómílur norð
ur af Straumnesi. Hafís mynd-
ast yfirleitt miklu norðar og er
lagnaðarís oft milli jakanna, en
svo ókyrrt er venjulega á hafinu
milli Grænlands og fslands að
það telst ti'l undantekninga að
þar myndist lagnaðarís, en það
hefur þó gerzt nú. Hins vegar er
hafísinn oft í svo stórum breið-
um að hann fyllir sundið milli
fslands og Grænlands.
— Nú bar svo við í fyrradag,
að það hvessti á norðan og síðar
norðaustan. ísinn bar undan
vindi og straufni upp að strönd-
inni og sá vitavörðurinn í Horn-
bjargsvita ísspöngina í gær. —
Skyggni er svo slæmt fyrir norð
an land, að ekki er hægt að
komast að hve stór ísbreiðan er.
— Eg var hræddur um að
norðaustanáttin dytti niður, en
þá hefði straumurinn hrifið ís-
inn með sér og borið hann aust-
ur með noðurströndinni. Svo
varð þð ekki, því að vindurinn
hélzt og ísinn rak vestur fyrir
og er hættan liðin hjá í þetta
sinn. Það er því norðaustan-
strekkingnum að þakka að ísinn
tók þessa stefnu, en hjó ékki
strandhögg við norðurströndina.
Nú bíðum við bara eftir að rofi
til yfir hafinu, svo að sjá megi
hve víðáttumikill landsins forni
fjandi er.
— Hvað verður um ísinn, sem
rekur suður með vesturströnd-
inni?
— Hanp rekur suður i haf.
Meðan frost helzt, heldur áfram
að bætast við hann.
★
olf Undraveröld
ógnþrungin.
Þorleifur Bjarnason, náms-
stjóri, kynntist af eigin reynd
hafisnum á Hornströndum og
hefur mi'kið um hann skrifað.
Sneri Morgunblaðið sér því til
hans í gær og bað hann að lýsa
hafísnum eins og hann kom hon-
um fyrir sjónir í æsku.
— Það var líkast óhugnanlegri
og tignarlegri siglingu, sagði
Þorleifur, þegar ísinn kom að
landi og fyllti firði og víikur.
Hann þrengdi sér langt upp í
fjörur af óstjórnlegu afli. ísinn
var sérkenni'legur í lögun og
með ýmsum formum, — turna-
hallir stóðu upp úr samanfrostnu
hröngli. Þetta var undraveröld
Og yfir henni hvíldi ógnvekjandi
— djúp þögn og skapaði sérstak-
an hugblæ.
— Og svo var það biðin eftir
að ísinn færi. Hún var oft löng
og blandin óvissu og jafnvel ör-
væntingu vegna kulda og skorts
MORGUNBLAÐIÐ hafði í
gærkvöldi tal af Sigurjóni S.
Júlíussyni, skipstjóra á tog-
aranum Apríl frá Hafnarfirði,
sem undanfarið hefur verið
að veiðum undan Homi, en
vár í gær út af Austfjörðum
á leið út með aflann. Fer hér
á eftir frásögn Sigurjóns af
hafisnum út af Homi:
— Við höfðum verið að veið
um í Reykjarfjarðarál í tíu
daga, og þegar við komum,
var ísbreiðan um þrjátíu míl-
ur undan landi. Síðan hefur
hún verið á hreyfingu eftir
vindáttinni, en um helgina var
hún komin upp undir land.
— Við lentum í sæmilegum
fiski við ísröndina í tvo daga
á svona 130 faðma dýpi, en
ísinn rak okkur upp að land-
inu. í gær (þ-.e. sunnud.) ætluð
um við að sigla vestur fyrir
Hom og koma við í Hafnar-
firði á leið út, en komum að
ísbreiðunni, sem var þá að-
eins hálfa sjómílu undan
landi. Var hún samfelld eins
langt og augað eygði, og rad-
arinn, sem dregur um 5 míl-
ur, sýndi samfellda ísbreiðu.
— Þarna var einnig mikið
af smájökum á víð og dreif
og við komust ekki fyrir Horn
ið, en snerum við og fórum
austur fyrir land. Þarna í
Reykjarfjarðarálnum voru
þrír isl. togarar og nokkrir
á fóðri fyrir kindur, þar sera
fjörubeitin eyðilagðist, en hún
var mjög mikilvæg.
— Hvernig kvaddi svo ísinn?
— Oft mjög snögglega. Allt í
einu var kominn sunnanblær
með hlýju, og ísinn var kominn
á hreifingu út fjörðinn. Það var
eins og floti, sem leysÍT land-
festar og siglir ósköp rólega og
letilega á brott, orðinn leiður á
verunni og leggur af stað til
nýrra umsátra.
við IHbl.
Sigurjón S. Júlíusson
skipstjóri
enskir, og ég sá að einn Eng-
lendingurinn ætlaði líka fyrir
Horn, en varð að snúa við.
— Þetta var feiknarmikil ís
breiða. Ég hef aldrei séð svona
mikinn ís hér við land eða svo
nálægt, þó ég hafi oft séð
miklar ísbreiður við Græn-
land. fsbreiðan fór með um
tíu mílna hraða á sólarhring,
þegar hún sigldi að landi.
— Alimikill kuldastrekkingur
var af ísnum, en gott sjólag,
þar sem við vorum að veiðum
við ísröndina, enda þótt all-
hvass norðaustan vindur væri.
'
ísbreiðan var 'A
mílu undan landi
segir skipstjórinn á Apríl
í símtali