Morgunblaðið - 23.02.1963, Qupperneq 6

e
MORCTJ1SBL4Ð1Ð
Laugardagur 23. fébrúar 1963
Tundurdufl gert ó-
virkt á Skarðsfjöru
Lítið rekur nú af duflum miðaö við
það sem áður var
sínum, þeim mikla og ágseta
menningarfrömuði, dr. Gunnl.
Claessen. Oftar en einu sinni
sagði hann við þann er þetta
ritar. ,.Við hefjum fyrir alvöru
baráttuna fyrir bálförum þeg-
ar bálstofan er komin upp.” En
þjóðin bar ekki gæfu til þess
að njóta hans svo lengi.
Bálfaralögin eigum við Sveini
Björnssyni að þakka og það
þurfti víst bæði lagni og at-
orku til þess að koma þeim í
gegn á sínum tíma. í þeim er
aðeins eitt óheppilegt ákvæði,
og ekki mun Sveini hafa verið
allskostar ljúft að hafa það
þar, þó að hann kysi heldur
að hafa það en að fá lögin
ekki samþykkt. >að er ákvæð
ið um að grafa öskuna, og
þessu virðist enn eiga að halda
- nema þingið sjái sóma sinn í
að nema það brott. >að á að
leyfa að askan sé grafin, en
lengra má ekki ganga. Aðstand
endum hins látna á að vera
frjálst að ráðstafa henni. Mundi
þá væntanlega fljótt skapast
sú venja að dreifa duftinu,
annað hvort í kirkjugarði
(ekki endilega í þeim garði
sem næstur er bálstofunni)
eða annarstaðar. í sumum lönd
um tíðkast þetta mjög. Er þá
duftinu oft dreift í átthaga
hins látna, eða á öðrum stað,
sem verið hafði honum kær.
Stundum er henni dreift á sjó
eða á stöðuvötnum. Átt hefir
sér stað að svo væri gert hér á
randi, og mun engum hafa kom
ið til hugar að amast við. þrátt
fyrir lagastafinn.
• Lægsteinar.
Mikill menningarbragur er
á því, að nú er gert ráð fyrir
að ekki verði kirkjugarðar fylt
ir með legsteinum „Ljótasta ap
alhraunið á íslandj“, sagði Guð
mundur Björnsson um kirkju-
garðinn í Reykjavík). >ó er
sem undanþágur eigi að verða
mögulegar. Ef svo, þá á að
gera legsteinaleyfin ærið dýr
og láta leyfisgjaldið renna tib-
sjúkrahúsa eftir nánari ákvæð
um. En helzt ætti bannið að
verða skilyrðislaust. Legstein
ar eru Ijótur barnaskapur.
„Hinn mikla Cæsar, löngu
orðinn leir, má láta í gat svo
haldist úti þeyr.“ Rituð saga
mannsins tekur yfir um það
bil 4000 ár, ef til ritaðrar sögu
á að telja elztu stelna og leir
töflur með áletrunum. Og
elzta sagan tekur yfir lófastór
an blett af yfirborði jarðar.
Eiginleg mannkynssaga tekur
ekki yfir meira en 500 ár. En í
náttúrugripasöfnum getum við
skoðað leifar þeirra dýra er
þrifust á jörðinni fyrir um það
bil 500,000,000 árurn,, að því er
vísindamenn telja. Nú eru íbii
ar jarðar taldir um 3.000.000.000
og gert ráð fyrir að tala
þeirra tvöfaldist á næstu 40 ár
um. Fyrr en varir er svo kom-
ið, að enginn hugsanleg ráð eru
til þess að jörðin framfleyti
mannfjöldanum. >að er ekki ein
ungis að hún geti ekki fætt
hann og klætt, heldur ganga
einnig til þurðar málmar og elda
neyti. Maðurinn er dæmdur tii
þess _að deyja út. En óralengi
eftir að síðasti maðurinn hefir
gefið upp andann, má ætla að
margt óæðra líf þróist á hnett
inum, engin ástæða til að ætla
að svo geti ekki orðið aðrar
500,000,000 ára. En hver les þá
á legsteina okkar?
Hin helga bók segir okkur að
enginn viti um legstað Móse,
hins mikla þjóðarleiðtoga. Hitt
er okkur sjálfum kunnugt að
enginn veit nú hvar hvíla bein
þeirra Hallgríms Péturssonar og
Sigurðar Breiðfjörðs. Við vitum
bara það, að þau eru ekki þar
sem legsteinar þeirra eru. Og
letrið á þeim legsteinum er
ekki lengur læsilegt.
Þetta er ekki að harma. Hvers
vegna ætti svo að gena barna
lega tilraun til þess að varð-
veita þína gröf og mína? Nei,
þessi fyrirhugaða 7ö ára graf
arhelgi er 50 árum of löng.
Er ekki allt þetta mál hugleið
ingarefni? s
Sn. J. *

Sl. þriðjudag fór Helgi bóndi
Eiríksson að Fossi í Hörglands-
hreppi á Skarðsfjöru í Meðal-
landi og gróf þar upp og gerði
óvirkt brezkt tundurdufl, sem
þar hafði rekið. Hefur Helgi gert
fjölda tundurdufla óvirkan síðan
á stríðsárunum, en þá lærði hann
til þessa af Bretum. Duflið á
Skarðsfjöru var nýrekið. Það
reyndist óvirkt og brenndi Helgi
úr því sprengiefnið, um 300 kg.
alls.
Helgi tjáði Mbl. í gær að dufl-
Fjárhagsáætlun
Akraness
samþykkt
Akranesi, 21 .febrúar.
Á BÆJARSTJÓRNARFUNDI hér
15. þ.m. var samþykkt fjárhags-
áætlun bæjarins fyrir 1963. Eru
tekjur áætlaðar samtals 22,3
millj. kr.
HeflztíU tekjuliðir eru niður-
jöfnuð útsvör 15,3 millj., sölu-
Skattur og landsútsvar 3,1 millj.
skabtur og landsútsvar 3,1 millj.,
aðstöðugjald 2,7 millj. og fast-
eignaskattur 890 þús. kr.
Helztu gjald.aliðir eru stj-órn
bæjarins rúmlega 1 millj. kr,
líftryggingar 3,2 miLlj. og mennta
mál 1,9 millj. kr.
Rúmlega 10,8 mállj. kr ganga
till greiðslu á ýmsum skuldum
bæjarsjóðs og bæjarstofnana svo
og til verklegra framkvæmda
við barnaskólann, gagnfræða-
Skólann, sjúkrahúsið, bókasafns-
hús, íþróttahús, iþróttavöll,
gatnagerð, höfnina, vatnsveituna,
þrifnaðar- og brunamál.
— Oddur.
• Ráðherrafundur
E.B.E.
Briissel, 21. febrúar (AP)
HAFT var eftir áreiðanleg-
um heimildum í Brússel í dag,
að fundur fj ármálaráðherra
aðiidarrikja Efnahagsbanda-
lags Evrópu verði haldinn í
Baden Baden 11. og 12. marz
n.k.
á.
Fyrirkonmlag
læknisþjónustu
í Reykjavík
Á borgarstjórnarfundi í gær
var lögð fram tillaga frá Páli
Sigurðssyui (A), þess efnis, afS
endurskoðað verði fyrirkomulag
læknisiþjóinustu í borginni utan
sjúkrahúsa, bæði hvað varðar
heimilislækna og sérfræðinga,
gerð verði áætlun um fyrirkomiu-
lag þessara mál’a og ákveðin
tengsl þeirra við sjúkrahú%
slysa'varðstofu og heilsuverndar-
stöð. Gerði tillagan ráð fyrir, að
5 manna nefnd athugaði mál-
in og semdi um þau greinar-
gerð. Skyldi borgarlæknir vem
for.maður hennar, borgarstjórn
kjósa 2, en stjómir LæknaféL
Reykjavákur og SjúkrasaimL
Rvikur kysu 2. ,
Góður línuafli og ágæt
rækjuveiði Gíldudalsbáta
/ París
EINS og skýrt er frá á öðrum
stað í blaðinu hefur verið
Ítalsverð snjókoma í París að
undanförnu. Borgarbúar hafa
rennt sér á skíðum á götun-
um og á myndinni sést stúlka
á skíðum á leið niður tröpp-
urar, sem liggja að Sacré-
Cæur kirkjuni á Montemartre
BÍLDUDAL, 20.. febrúar —
Línubátar hafa veitt mjög vel að
undanförnu, allt upp í 19 tonn
á bát. Fiskurinn er ágætur.
Rækjubátamir hafa mokað upp
afla að undanfömu. Þeir mega
r mest veiða 500 kg á hverjum
w degi. Fara þeir út á morgnana
og eru venjulega búnir að fá
sinn skammt á hádegi. Fjórir bát
ar veiða rækju, og leggja þrír
upp hjá kaupfélaginu, en afll
er unninn sér af hinum fjórða.
Gott veðurfar hefur verið hér
að undanförnu, blankandi logn
og bliða. — Hannes.
| ið hafi verið hálfgrafið í sand
og erfitt að eiga við það til að
byrja með. Væri ekki þorandi
að nota járnskóflur við slíkan
gröft held-ur kopar eða eitfchvað,
sem segull hefur ekki á'hrif á.
„Ekki hafði ég svo fín tæki, held
ur notaði fjöl til þess að róta frá
duflinu," sagði Helgi. Á meðan
lét hann samferðamenn sína tvo
halda sig í hæfilegri fjarlægð
svo sem að vanda er gert. Kom
brátt á daginn að duflið var ó-
virkt og vár það þá tekið í sund-
ur og sprengiefninu brennt, en
það springur aðeins við högg.
Helgi kvaðst hafa átt við mörg
dufl um dagana, en tölu hefur
hann ekki á þeim. Sagði hann
mikið af duflum hafa rekið upp
á þessum slóðum á stríðsárunum
og árunum fyrst á eftir. Var
Helgi þá lengi fylgdarmaður
Englendinga sem fóru um fjör
ur og eyddu duflum og lærði
hann af þeim handtökin.
Nokkru síðar var sendur
brezkur maður að Kirkjubæjar-
klaustri og kenndi hann nokkr-
um mönnum að gera dufl óvirk.
Skiptu menn þessir fjörunum
á þessum slóðum í fimm svæði og
eyðir hver duflum þeim, sem á
hans svæði rekur. Hafa menn-
irnir allir tímakaup við verkið.
Helgi sagði að lítið væri nú
orðið um að dufl ræki í Meðal-
landi. Hefði það síðasta komið
í hitteðfyrra, og væri nú af sem
áður var. Eitt vorið kvaðst hann
m.a. hafa farið þrjár ferðir í
Meðalland og í einni þeirra gert
sex tundurdufl óvirk.
• Lög um kirkjugarða og
bálfarir.
Útvarpsfréttir frá Alþingi
sögðu í gærkvöldi (19. feb.) frá
frumvarpi til nýrra laga um
kirkjugarða og Mbl. hefur nú
gert hið sama; sleppir þó sumu
er útvarpið greindi, en segír
betur frá öðrum atriðum, get
ur þess t.d. að nú eigi loks að
afnema þá háðung og það 6-
menningarmerki sem heima-
grefreitirnir eru. Virðist
þarna vera á leiðinni
tímabær réttarbót. Vonandi að
lögin verði sett af víðsýni og
skilningi á nýja tímanum.
Kirkjugarðar eru hörmulega
ill nauðsyn, en nauðsyn eru
þeir unz bálfarir hafa með öllu
komið í stað greftrana. Þess
verður óefað langt að bíða hér
á landi. Það er síður en svo að
nokkuð sé að því unnið að afla
bálfaramálinu fylgis; það er
miklu fremur að reynt sé að
leyna því að lík hafi verið bál
sett, en ekki grafið, og Bélfara
félagið dó með upphafsmanni

Úlfar Þórðarson ræddi læknis-
þjónustu borgarinnar og gerði
það að tillögu sinni, að tillaga
Páls yrði send borgarlækni til
umsagnar, sem leitaði álits við-
komandi aðilja. Að fenginni
þeirri uonsögn yrði tillagan afit-
ur tekin á dagskra hjá borgar-
stjórn. Var tillaga Úlfars sanv-
þyiklkt samhljóða.
Kvöldsala
Kvöldsala Morg-unbláðs
ins er á hverju láiigar-
dagskvöldi irr afgr. þess
í Aðalstræti og við einn
; af bílum bláðsins' á
*. beiftmsölustöð ,,BP" á
Jb'orni Laugavegs og
ý' N'óatúns.