Morgunblaðið - 23.02.1963, Page 23

Laugardagur 23. febrúar 1963
MORGUNBLAÐIÐ
23
Lenz þótti stonda sig bezt d sviðinn í Iðnó
I VIÐTALIN'U við vestur-
þýzka ráffherrann Ilans Lenz
(sjá forsíffu) skýrir hann frá
því, aff hann hafi leikið í
Frum-Faust (Ur-Faust) í Iðnó
1931.
Myndin hér aff ofan er af
leikendum í Faust og hópur-
inn saman kominn í vinnu-
stofu Guðmundar Einarssonar
frá Miffdal. Þeir eru taliff frá
vinstri: Lydia Einarsson, Guð-
mundur Einarsson, Kristín
Bjaruadóttir, Karljósef
Lamby, Sigriffur Auðuns,
Hans Lenz, Auður Auffuns og
— Vísindamála-
ráðherra
Framihald af bls. 1.
umraeðunum. í Alþingishúsið við
Austurvöll fór ég oft.
Veturinn 1930—1931 settum
við á svið Faust Goethes og var
leikið á þýzku. Sýningin fór
fram í leikhúsi við litla tjörn í
Miðbænum.
— Var það Iðnó?
— Já, það er rétt. Leikurinn
heppnaðist mjög vel og var sigur
fyrir okkur stúdentana.
Nú er ég meðlimur í Þýzk-
íslenzka félaginu og vonast til
að geta komið til íslands fljót-
lega með konu minni og ef til
vill börnunum líka. Ég hef ekki
gleymt.
— Eigið þér mörg börn?
— Þau eru þrjú og eru nú á
svipuðum aldri og þegar ég var
á íslandi.
— Ég man vel eftir Morgun-
blaðinu og Vísi. Kemur það blað
út ennþá?
— Já, þau koma bæði út enn.
— Ég skrifaði einu sinni í
Morgunblaðið. Það var 1931 um
leikritið okkar.
— Hefur nám yðar í Reykja-
vík orðið yður til gagns á starfs-
ferli yðar?
— Nei, það held ég ekki, því
er nú verr. Árið 1933 átti ég í
miklum erfiðleikum við nazist-
ena svo ég fékk ekki stöðu sem
prófessor við háskóla og fór út í
bóksölu og var síðar ritstjóri.
Eftir stríðið fór ég út .£ pólitík.
Mér þykir mjög leitt, að ég gat
ekki haldið áfram námi mínu
tim Island og íslenzkar bók-
menntir. Það var komið í veg
fyrir það 1933.
— Hvað getið þér sagt okkur
um starf yðar, sem ráðherra
vísinda og rannsókna?
— Ráðuneytið var sett á fót í
desembermánuði sl. í Þýzkalandi
hefur ráðherra sambandsstjórn-
arinnar ekki stjórn á skólakerf-
inu sem slíku. Það hafa hin ýmsu
ríki okkar sjálf. Ráðuneyti mitt
var áður ráðuneyti kjarnorku-
máia. Þau mál heyra áfram und-
ir hið nýja ráðuneyti, þótt verk-
Bviðið hafi verið aukið. Ég von-
ast til að geta orðið að liði bæði
á sviði hugvísinda og raunvis-
tnda.
— Eru mðguleikar á því að
euka vísindalegt samstarf ís-
lands og Vestur-Þýzkalands?
. — Já, og það hef ég hugsað
Wolfgang Mohr.
í Morgunblaðinu 9. apríl
1931 birtist dómur um Faust-
sýninguna og fer hann hér á
eftir:
„HIN fyrsta þýzka leiksýning,
sem hér hefur veriff haldin,
Faust-sýning þýzku stúdent-
anna í Iffnó í fyrrakvöld, var
leikin fyrir fullu húsi, og vel
tekiff.
Aðalpersónurnar voru,
Mohr, er lék Faust, Lenz, er
lék Djöfulinn, og Auður
Auðuns, er lék Gretchen.
Áffur en leikurinn hófst út-
skýrði dr. Alexander Jóhann-
esson Frum-Faust.
Beztur þótti leikur Lenz.
Mohr tókst ekki eins vel með
Fausthlutverkiff, var sýnilega
of ungur og óreyndur. Tilþrif
voru í leik Auðunar Auffuns,
og tiltakanlega vel gert af
henni aff leika jafnvel og hún
lék á þýzka tungu, og hafa
aldrei til Þýzkalands komiff.
Óvíst er hvort leikiff verffur
aftur.
Áhorfandi.*1
Malinovskij segir:
Kapítalistaríkjum ger-
eytt ef ráðizt er á Kúbu
mér. Það er ein ástæðan fyrir
því að ég ætla að koma til ís-
lands.
— Komið þér ef til vill næsta
sumar?
— Það vona ég fastlega, en
það verður að vera í samráði við
kanslarann.
— Hvaða áhrif hafa kosninga-
úrslitin í Berlín nú nýlega haft
á vestur-þýzk stjórnmál?
— Við ræðum lítið um það.
Margvíslegir erfiðleikar eru fyr-
ir hendi í Berlín. Við vitum, að
Bandaríkin munu ekki yfirgefa
borgina, svo við höfum ekki
miklar áhyggjur sem stendur.
— Hefur dagurinn verið á-
kveðinn, þegar Adenauer dreg-
ur sig í hlé frá stjórnmálum?
— Þér vérðið að skilja, að ég
er meðlimur í ráðuneyti hans.
Auk þess er hann góður vinur
minn og ég er í öðrum flokki,
svo ég get ekkert sagt um þetta
mikla vandamál.
— Hvað viljið þér svo segja
að lokum?
— Ég vona að þið trúið því,
að ég sé vinur íslands.
Og ég vona að ísland og hin
Norðurlöndin munu með tíð og
tíma verða meðlimir í Efnahags-
bandalaginu. Án ykkar og
margra annarra landa, sem enn
eru útan bandalagsins, verður
ekki hægt að tala um „sam-
markað.“ Þegar þessi lönd eru
komin inn verður fyrst hægt að
tala um „sammarkað“ og sam-
einaða Evrópu. Ég trúi því, að
þannig verði það í framtíðinni.
Að lokum sendi ég innilegar
og kærar kveðjur til íslands.
Afvopmeiðarráðslefnan í Gersf:
Sjö eftirlitsferðir
Genf, 22. febrúar — (NTB) —
SKÝRT var frá því í Genf í dag,
aff formaffur bandarísku sendi-
nefndarinnar á afvopnunarráff-
stefnunni, William Foster, hefffi
látiff aff þvi liggja á einkafundi
meff sovézku fulltrúunum, aff
Bandaríkin gætu sætt sig viff sjö
eftirlitsferffir til Sovétríkjanna
árlega. Eins og kunnugt er hafa
Bandaríkjamenn krafizt átta til
tíu eftirlitsferffa árlega til þess
aff fylgjast meff þvi hvort bann
viff kjarnorkutilraunum neðan-
- ísbrjófar *
Framhald af bls. 1.
unnar voru 13 þús. heimilis-
laiusir I Andalúsiíu, en þar hafa
flóðin verið mest.
• Á ftaliíu hafa 12 menn
Játið lifið og uim 100 særzt
af völduan aurskriða. Skriðum
ar haifa eimnig valdið tjóni á
húsuim og öðrum mainnvirkj-
um. Miklar rigningar hafa
verið á ftailíu, og valdið skriðu
fölJum.
• í Forbúgaíl hafa einnig
verið rigningar og flóð, en
ekki er vitað hvorl mannjjón
hiefur orðið
jarffar verffi haldiff. Rússar telja
tvær til þrjár slíkar eftirUtsferff-
ir nægUegar.
—♦—
Á fundi afvopnunarráðstefn-
unnar í Genf í dag sagði aðal-
fulltrúi Sovétríkjanna, Vassilj
Kuznetsov, að leggja yrði til
grundvallar tillögu Sovétríkj-
anna um tvær til þrjár eftirl-its-
ferðir, þegar bann við kjarn-
orkutilraunum væri rætt. Kuzn-
etsov vísaði á bug tillögu ítalska
fulltrúans á afvopnunarráðstefn-
unni þess efnis, að undirnefnd
ráðstefnunnar hæfi viðræður um
bann við kjarnorkutilraunum. í
undiraefndinni eiga sæti Bretar,
Bandaríkjamenn og Rússar.
Moskvu, 22. febr. (NTB-AP) I
Varnarmálaráffherra Sovét-
ríkjanna, Rodion Malinovskij,
hélt í dag ræffu í Kreml í til-
efni af því aff 45 ár eru liffin
frá stofnun sovézka landhersins
og flotans.
í ræffu sinni sagði Malinovskij
aff Bandaríkjastjórn skyldi ekki
efast nm það, að árás á Kúbu
kæmi af staff heimsstyrjöld, sem
lyki meff gereyffingu Bandaríkj-
anna og landa þar sem bandar-
iskar herstöffvar væru. Malinov-
skij staffhæfffi, að Sovétrikin
gætu gert allar kjarnorkuvopna-
stöðvar Bandaríkjanna, bæffi á
Inndi og á kafbátunt. óvirkar.
Einnig sagði vamarmálaráff-
herrann, aff kjamorkuher Sovét-
ríkjanna væri margfalt öflugri
en kjarnorkulier Bandarikjanna
6 þús. menn voru samankomin-
ir í Kreml til þess að hlýða á
ræðu Mallinovskij. Meðal þeirra
vora Krúsjeff forsætisráðherra
og Bresjnev forseti.
Malinovskij sagði, að brytist
þriðja heimsstyrjöJdin út, yrði
hún sú síðasta, ölluim kapítalisku
lönidunuim myndi gereytt. Hann
sagðist vilja minna vesturveldin
á það, að Rússar létu þau ekíki
Skj óta sér skelk í bringu. Ef
ráðizit verður á okikur höfum við
nætgilegan herstyrk til þess að
gereyða þeim sem árásina gerir,
strax í upphafi. Þess vegna vilj
um við ráðleggja Bandariikja-
mönnum, að halda höndunum frá
hnöppum þeim, sem myndu koma
aí stað kjarnorkustyrjöld, ef
þrýst væri á þá. Malinovskij hélt
því fram í ræðu sinni, að Banda-
ríkin og nánuistu bandamenn
'þeirra væru að Skipuleggja nýja
heimsstyrjöld, en Rússar væru
viðbúnir. Hinar langdrægu eld-
flaugar þeirra gætu borið 100
megatonna kjarnorkusprengjur,
sem væru nægilega sterkar til
þess að geneyða stóru landssvæðL
Malinovskij staðlhæfði, að
Krúsjeff forsæitisráðherra og
kúbanslka þjóðin hefðu kæft í
fæðingu tilraun Baudaríkja-
manna til ininrásar á Kúbu. Það
hefði verið sigur fyrir stefnuna
um friðsamlega saimbúð, kjarn-
orkustyrjöld hefði verið bægt
frá, en samt væri nauðsynlegt
að vera vel á verði. Malinovskij
sakaði Bandarikin enn fremur um
að hafa látið nokkrar flotadeilda
sinna h,afa afskipti af ferðum
sovézikra kaupsikipa. Sagði hanm,
að slíkar aðgerðir ,gætu haft
alvairlegar aflLeiðingar og Banda-
ríkiin ein bæsru ábyrgðina.
Einnig minntist Malinovskiij á
Stalín og sagði, að hann hefði
látið taka marga af yfirmönnum
sovézka bersins af Jífi fyrir síð-
ari heimsstyrjöldina. Hann sagði
að þesSar aðgerðir Stalíns hefðu
kostað þúsundir sovézlkra her-
foringja Xífið, herforingja, sem
hefðu verið trúir þjóðinni og
flokknum. Einnig gagnrýndi
Malinovskij Stalín fyrir að hafa
misskilið ástandiið í stjórnmál-
Danir ræða eína! lags vandamál
Kaupmannahöfn 22. febr. (NTB)
DANSKA þingiff kemur saman
á mánudag til sérstaks fundar.
Á fundinum verffa rædd laga-
frumvörp, sem Jens Otto Krag,
forsætisráðherra, hefur lagt
fram. Lagafrumvörp þessi miffa
aff því aff draga úr verðbólg-
unni í Iandinu og fela m.a. í sér
verff- og kaupbindingu, og bann
viff verkföllum næstu tvö ár.
Ríkisstjórnin ræddi í dag þess-
ar tUlögur forsætisráðherrans,
en þær hafa verið nefndar ttl-
lögur um heildarlausn efnahags-
vandamála Dana.
Talið er, að verði lagafrum-
vörpin ekki samþykkt í þinginu,
láti stjórnin af siörfum og efnt
verði tU þingkosninga.
um og hermálum fyrir heim®styrj
öldina og talið öhugsandi að
Hitier legði út í sbyrjöld á tveim-
ur vígstöðvum.
— Trésmiðafél.
Framhald af bls. 24.
fylgifiskar þeirra standa að.
B-listinn er þannig skipaður.
Aðalstjórn:
Þorleifur Sigurðsson, form.
Ólafur Ólafsson, varaform.
Magnús J. Þorvaldsson, ritari,
Kristinn Magnússon vararitari,
Haraldur Sumarliðson, gjaldk.
Varastjórn: Kári Ingvarsson,
Jóhann Walderhaug og Jónas G.
Sigurðsson.
Kosningaskrifstofa B-Iistans er
aff Bergstaðastræti 61, símar
17940 og 17941. Stuðningsmenn
B-listans eru beffnir aff hafa sam-
band viff skrifstofuna og veita
aðstoff við kosningarnar. Þaff er
mjög nauðsynlegt, að stuffnings-
menn listans kjósi sem ailra
fyrst, því aff þaff léttir allt starf
í sambandi við kosningarnar. —
Eins er þess óskað, að þeir sem
hafa ráff á bifreiðum, sem þeir
vildu lána í sambandi við kosn-
ingarnar, láti skrifstofuna vita
um það sem allra fyrst.
Greinilegt er aff kommúnistar
leggja ofurkapp á þessar kosn-
ingar. Hafa m.a. ýmsir starfs-
menn kommúnistaflokksins tek-
iff þátt i kosningabaráttunni og
gengiff á vinnustaði og reynt aff
hafa áhrif á trésmiði varðandi
kosningarnar. Stafar þessi sér-
staki áhugi kommúnista nú senni
lega af því, aff listi þeirra erhær
einvörffungu skipaffur „línu“-
kommúnistum og ætla þeir aff
sanna þeim er bolaff var burtu
af listanum aff þeirra sé ekki
lengur þörf. Ef kommúnistum
tekst þetta tilræffi nú í stjórnar-
kosningunum munu þeir haga
sínum störfum í félaginu eftir
því og gera þaff að bjálcndu
kommúnistaflokksins.
Trésmiffir! Svariff þessari árás
meff því aff fylkja liffi tii baráttu
fyrir sigri B-listans og tryggja
meff því aff samtökunum verði
stjórnaff meff hagsmunum stéttar
innar einnar fyrir augum.
— SUS-siðan
Framhald af bls. 17.
ir unglingum til starfa á sumr-
in, enda væri um starf við þeirra
hæfi að ræða. Þá taldi nefndin
ennfremur hugsanlegt, ef sam-
starf ykist á milli skóla borgar-
innar og atvinnugreina, að
þeir gætu tekið að sér einhverja
milligöngu á þessu sviði.
í lokaorðum nefndarálitsins
var komizt svo að orði:
„Verkefni það, sem nefnd
þessi hefur glímt við, sumarat-
vinna unglinga á skólaaldri, er
nær óþekkt erlendis. Skólatíml
þar er mun lengri og sjaldgæft
að unglingar leiti sér atvinnu yf-
ir sumartímann. Ef því fer lengi
fram, sem nú horfir, að vaxandi
fjöldi unglinga verður að leita
til vinnuskólans af því að þeir
fá ekki vinnu innan atvinnu-
greinanna, vill nefndin láta þaff
einróma álit sitt í ljós, að ein-
asta lausn þessa vandamáls i
framtíðinni er lenging skólatím-
ans og niðurstöður þeirra at-
hugana, sem nefndin lét fram-
kvæma benda og til þess.
Svo virðist sem tveir höfuS-
atvinnuvegir þjóðarinnar,- iðnað-
ur og sjávarútvegur, taki ekki
nema að miög litlu leyti við
þessu vinnuafli og kynni ungl-
inganna af þeim atvinnugrein-
um í sumarstarfi sínu seu þvi
minni en oft er haldið fram.“