Morgunblaðið - 12.05.1963, Qupperneq 12

12
r MORCVNBL 4 Ð1Ð
Sunnudagur 12. maí 1963
rogmtMofrttii
Crtgeíandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. "
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Aúglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson. t
Ritstjórn: AðsJstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakió.
w VINSTRI STEFNA “
OG VÖR USKÖMMTUN
¥ gær minnti Morgunblaðið
á þann tíma, þegar svo
var komið hér á landi —
vegna rangrar stjórnarstefnu
— að nær því sérhver vöru-
tegund var skömmtuð, menn
gátu hvorki keypt kornvöru
né sokka, hreinlætisvöru né
skó, sykur né fatnað, án þess
að framvísa skömmtunarseðl-
um, sem oft entust þó illa,
og þar að auki urðu þeir tíð-
um ónýtir, vegna þess að
ekki voru einu sinni til vör-
ur í landinu á móti þeim ávís-
unum, sem menn fengu í
hendur í formi skömmtunar-
seðla.
Morgunblaðinu dettur ekki
í hug að halda því fram, að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi
verið algjörlega saklaus af
þeirri stjómarstefnu, sem þá
ríkti. Flokkurinn tók upp
samstarf við aðra flokka og
féllst á framkvæmd haft-
anna, sem var þeirra keppi-
kefli og bar þar með sína
ábyrgð á þróuninni.
íslenzkir stjómmálamenn
höfðu það sér til afsökunar,
að hin nýja frjálslynda
stefna, sem hér hefur hlotið
nafnið „viðreisn" hafði enn
ekki verið fastmótuð í ná-
grannalöndunum. Þar var
einnig um að ræða margvís-
legt höft og skömmtun all-
lengi eftir styrjöldina.
En nágrannaþjóðirnar
hristu af sér hlekkina um og
eftir 1950. íslendingar gerðu
þá einnig tilraun til að koma
hér á heilbrigðu efnahagslífi,
en sú stefna var sem kunn-
ugt er svikin af Framsóknar-
mönnum, sem gengu til liðs
við kommúnista og kollvörp-
uðu því, sem áunnizt hafði,
með víðtækum verkföllum
1950 og samstarfi um vinstri
stjóm í framhaldi af þeirri
atlögu.
Þá hófst nýtt haftatímabil
og nefndafargan. Uppbætur
og hvers kyns spilling komst
í algleyming. Þegar vinstri
stjómin loks gafst upp 1958
var sýnt, að framundan var
gjaldeyris- og vöruskortur,
sem kallað hefði á nýja
skömmtun og enn harðneskju
legri höft, ef ekki hefði verið
gerð gmndvallarbreyting í
efnahagsmálum og tekin upp
svipuð stefna og sú, sem bezt
hefur gefið í öðrum lýðræðis-
ríkjum.
Það er því óumdeilanleg
staðreynd, að viðreisnin kom
í veg fyrir, að aftur hæfist
hér tímabil skömmtunar og
vöruskorts, samfara vaxandi
svartamarksbraski og gjald-
eyrissvikum.
TVÆR STEFNUR
mndvallarstefna Sjálfstæð
isflokksins hefur frá upp-
hafi verið sú, að keppa bæri
að sem mestu frjálsræði.
Meginsjónarmið „vinstri
manna“ hafa hins vegar verið
þau, að athafna- og viðskipta
frelsi væri ótækt, það væm
hinir vísu stjórnmálamenn,
sem ættu að segja til um það,
hvemig gæði þjóðfélagsins
væm nýtt.
Framsóknarménn túlkuðu
sjónarmið sín skýrt og skor-
inort í riti um flokkinn 1953.
Þar segir meðal annars:
„Um leið og Framsóknar-
flokkurinn hóf aftur þátttöku
í ríkisstjóm (1947) var með
starfsemi fjárhagsráðs og við
skiptanefndar hert á ráðstöf-
unum til að takmarka inn-
flutning og gjaldeyrisnotkun,
enda fór verð útflútningsvöru
þá lækkandi.“
Þarna hrósar Framsóknar-
flokkurinn sér að því að bera
meginábyrgð á innflutnings-
höftunum, starfsemi fjárhags
ráðs og viðskiptanefndar,
sem óhjákvæmilega leiddi til
hinnar víðtæku og illræmdu
skömmtunar, sem upphófst,
þegar þessi stefna Framsókn-
armanna fékk að ríkja.
Með viðreisninni hefur
hafta- og uppbótakerfið ver-
ið upprætt. Þár er um að
ræða stefnu, sem í fullri and-
stöðu er við gömlu hafta-
stefnuna. Viðreisnarflokk-
arnir hafa lýst því yfir, að
þeir muni aldrei hvika frá
þessari stefnu. Stjómarand-
stæðingar hins vegar hafa
undirstrikað, að þeir múni
undir engum kringumstæð-
um /allast á viðreisnarstefn-
unna. Þeir vilji aftur gömlu
haftastefnuna. I
Kommúnistar og Fram-
sóknarmenn em þannig sjálf-
um sér samkvæmir. Þeirra
stefna er skýr og afdráttar-
laus. Þeir vilja pólitíska yfir-
stjórn á sem flestum sviðum
þjóðlífsins. Þeir vilja ekki
einungis stjóma fjárfestingu
og viðskiptum, heldur bein-
línis neyzlu hvers einasta
borgara.
Það er milli þessara tveggja
meginstefna í efnahagsmál-
um, sem þjóðin kýe 9. júní,
haftastefnunnar og fr'álsræð
isstefnunnar.
HAITI
Ólga
innanlands og
fjandskapur við
nágrannanna
EINS og áður hefur verið
skýrt frá, ríkir nú mikil ólga
í negralýðveldinu Haiti, og
óttast menn að í odda skerist
um miðjan mánuðinn. Sam-
kvæmt stjórnarskrá landsins,
er kjörtímabili Duvaliers for-
seta lokið 15. maí, en hann
hefur neitað að afsala sér
völdum. Andstæðingar for-
setans hafa hins vegar hótað
að ráða hann af dögum, segi
hann ekki af sér.
Haitibúar, sem flestir eru ó-
læsir, eru mjög hjá.trúarfuliir
og undanfarna mánuði hafa
spákonur og galdramenn í
landinu fjölyrt um að miklir
erfiðleikar væru á næstu grös
um og fyllt þjóðina svartsýni.
Duvalier forseti lítur á sjáif-
an sig sem andlegan afkom-
anda Jean-Jacques Dessalines,
uppreisnarforingjans, sem
vann sigur á Frökkum 1803
og útnefndi sjálfan sig fyrsta
keisara Haiti. Einnig gerir
Duvalier sitt bezta til þess að
líkjast hugmynd Haitibúa um
anda dauðans, sem' nefndur
er Baron Samedi. Til þess að
þetta megi sem bezt takast,
er hann alltaf svartklæddur.
Helztu foringjar andstæð-
ingia Duvaliers eru:
• Clómenit Barbot, fyrrv. lítf-
vörður forsetans. Barbot fer
huldu höfði á Haiti og yinn-
ur gegn forsetanum.
• Louis Dejole, kaupsýslu-
maður, sem var í framboði
gegn Duvalier við foraeta-
kosningarnar 1957. Hann er
nú í útlegð í San Domingo,
höfuðborg Dóminíkanska lýð-
veldisinis, og er helati leiðtogi
manna, sem flúið hafa ógn-
arstjórn Duvaliers. Einnig hef
ur hann tekið þátit í neðan-
jarðarhreyfingunni á Haiti,
sem vinnur gegn stjórn Duval-
iers.
• Danied Fingole, sem bú-
settur er í New York. Hann
og Dejole eru taldir lílklegast-
ir eftirmenn Duvaliers, láti
hann af emibætti. Fingole er
blökkumaður eins og Duvalier
en Dejole er múlatti, en þeir
mynda yfirstéttina á Haiti.
Fjandskapur nágrannanna
Auk ólgunnar í innanrikis-
málum á stjórn Haiti i erjifm
við stjóm Dóminíkanska lýð-
veldisins, en þessi tvö riki
skipta með sér eyjunni Hispan
Ola á Karíbahafi. Fjandskap-
ur hefur verið með ríkjunum
um aldaraðir og í byrjun 19.
aldar var eftirlætis íþrótt ráða
manna á Haiti að myrða borg-
ara Dóminákanska lýðveldis-
ins. Árið 1930 hóf Rafael
Trujillo, þáverandi einræðis-
berra Dóniníkanska lýveldis-
ins, herferð gegn Haitimönn-
um búsettum í ríki hans og
lét myrða um 15 þús. menn.
Sterkur orðrómur er nú á
kreiki um að Duvalier ætli
að veita sonum Rafaeis Truj-
iHo aðstoð við að ráða Bosöh,
forseta Dóminikanska lýðveld
isins af dögum.
Viðsjámar aukast.
Um mánaðamótin jukust
viðsjámar á Hispanalia. Þá
gerðu hallarverðir Duvaliers
innrás 1 sendiráð Dóminík-
anska lýðveldiisins í Port-au-
Prince, höfuðborg Haiti. Verð-
imir lei'tuðu 22 Haitibúa, and-
stæðinga Duvaliers, sem beð-
izt höfðu hælis í sendiráðinu.
Þeir komust undan halliar-
vörðuinum, en er leitinni í
húsinu var lokið, umkringdu
verðirni-r það og yfirheyrðu
‘alla, sem fóru út og inn.
Þegar fregnin af innrásinni
í sendiráðið barst til San Dom-
ingo, skipaði Bosch fonseti sjó-
hernum að láta úr höfn og
sendi hersveitir búnar skrið-
drekum til landamæranna.
Hótaði hann Haitistjóm inn-
rás. Ráð Ameríkuríkjanna
sendi nefnd til Hispanola til
þess að *eyna að koma í veg
fyrir að alit færi, þar í bál
og brand. Ræddi nefndin bæði
við leiðtoga Dáminíkamska
lýðveldisins og Haiti og tókst
að koma á bráðabirgðasætt-
um.
„Ég er þjóðin"
Þegar nefndin kom til Port-
au-Prinoe var henni fálega
tekið. Fjöldafundur stóð yfir
í borginni. Höfðu hermenn
verið sendir út af örkinni til
þess að safna saman bændum
úr nærliggjandi sveitum og
flytja þá til borgarinnar svo
þeir gætu hlýtt á forsetann
flormæla óvinum stjórnarinn-
ar, innlendum sem erlendum.
„Ég er þjóðin", hrópaði for-
setinn. ,,Ég hlýði ekki skip-
unum utanaðkomandi aðila.
Mér hafa tvisvar verið feng-
in völd í hendur og ég ætla
ekki að afsala mér þeim . í..
Guð einn getur svipt mig völd-
um“.
Framhald á bls. 23.
fjöldafundinum í Port-au-Prince. — Litla myndin er ai
Duvalier.
FÖLSUN UM-
MÆLA JÓNAS-
AR HARALZ
■JIMenn eru nú orðnir svo van-
*-’•* ir fölsunum af hálfu Tím-
ans, að blaðið gengur al-
mennt undir nafninu: Frétta-
fölsunarblaðið. Þar er engin
frétt birt hlutlaust, ef hægt
er að afbaka hana í þágu
Framsóknarflokksins. Þetta
er mesta siðleysi íslenzkrar
blaðamennsku.
Síðasta dæmið um frétta-
fölsun Tímans rekur Jónas
H. Haralz hér í blaðinu í gær.
Áður hafði hann gert tilraun
til að fá leiðréttingu birta í
Tímanum en var neitað um
hana. í gær; þegar Tímanum
berst vitneskja um það, að
Jónas muni leita til annarra
blaða til að fá hið rétta birt,
getur Tíminn loks um leið-
réttingu Jónasar, en snýr
henni algjörlega við. í stað
þess að Jónas H. Haralz er að
mótmæla fölsunum Tímans,
segir blaðið í fyrirsögn:
„Jónas Haralz játar.“
Síðan er meginefni leiðrétt
ingar Jónasar Haralz sleppt,
þar á meðal þessum orðum:
„Það, sem sagt er í þjóð-
hags- og framkvæmdaáætlun
ríkisstjórnarinnar um land«
búnaðarmál er byggt á áætl*
un Stéttarsambands bænda
um framkvæmdir í íslenzk-
um landbúnaði áratuginn
1961—1970. Þó gerir áætlun
ríkisstjórnarinnar ráð fyrir
talsvert meiri framkvæmd-
um á ári hverju 1963—1966,
en gert er í áætlun Stéttar-
sambandsins að meðaltali á
öllu tímabilinu 1961—70.“
Þá meginstaðreynd, að
framkvæmdaáætlun ríkis-
stjórnarinnar gerir ráð fyrir
meiri framkvæmdum í land-
búnaði en áætlun Stéttarsam-
bands bænda dylur Tíminn
rækilega.