Morgunblaðið - 05.07.1963, Síða 23

Föstudagur 5. júlí 1963
MORGVNBLAÐIÐ
23
Krúsjeff hopar hvergi
Aðstaða hans heima sterkari en áður
AÐ afloknum fundi miðstjórn
ar kommúnistafíokks Sovét-
ríkjanna, er ljóst, að aðstaða
Krúsjeffs er sterkari en áður,
og stefna hans samrýmist
stefnu framfaraaflanna innan
flokksins. Hættunni, sem
Krúsjeff virtist stafa af ný-
Stalínistum eftir Kúbudeiluna
í haust, hefur nú verið bægt
frá Ljósasta dæmið um að-
stöðu forsætisráðherrans er,
að tveir tryggir stuðnings-
menn hans voru liækkaðir í
tign á miðstjórnarfundinum
og hafa nú báðir tekið sæti í
flokksstjórninni.
Annar þessara manna, Le-
onid Ilich Brehznev, forseti
Sovétríkjanna, hvarf úr flokks
stjórninni 1960 Og hefur síðan
verið valdalítill á stjórnmála-
sviðinu. Hinn, Nikolai Yikt-
orovich Podgorny, er 60 ára,
aðalritari kommúnistaflokks
Úkraínu. Meðan Krúsjeff
starfaði í Úkraínu voru bæði
Brehznev Og Podgorny undir-
menn hans og nánir samstarfs
menn. Undanfarin ár hefur
Krúsjeff fengið þessum fylgis-
mönnum sínum erfið verkefni
og þykja þeir nú báðir koma
til greina sem eftirmenn hans.
Krúsjeff og samstarfsmenn
hans tveir frá Úraínu geta nú
haft stjórn kommúnistaflokks
Sovétríkj anna í hendi sér.
Hvarf Kozlovs
Froil Kozlov, sem eitt sinn
var oftast nefndur, er rætt var
um eftirmann Krúsjeffs, er nú
horfinn af sjónarsviðinu. —
Kozlov fékk snert af slagi
fyrir skömmu, en talið er, að
mál njósnarans Penkovskys
hafi valdið falli hans. Haft er
eftir áreiðanlegum heimild-
um, að undarlegt samband
hafi verið milli fjölskyldna
Penkovskys og Kozlovs. Það
er ekki aðeins i n n a n
Eftir Edward
Crankshaw
brezku ríkisstjórnarinnar, sem
hneykslismál skjóta upp koll-
inum, en munurinn er sá, að í
Sovétríkjunum er engin stjórn
arandstaða.
Undanhald ný-Stalínista var
augljóst, áður en miðstjórnar-
fundurinn hófst, og kom það
greinilega fram í ræðu, sem
Ilychef, ritari miðstjórnarinn-
ar, hélt á fundinum.
Árásirnar á menn, sem
v e r j a tjáningarfrelsi, hafa
ekki verið látnar viðgangast.
Rithöfundarnir, sem fyrir ár-
ásunum urðu, hafa ekki hlotið
refsingu, * og listamenn og
menntamenn standa einhuga
að baki þeim. Hver, sem
skoðun Krúsjeffs er á þessum
málum, hefur hann orðið að
viðurkenna tilveru framfara-
aflanna og mátt þeirra, og
hann hefur ekki látið þar við
sitja, heldur gengið í lið með
þeim.
Þegar Krúsjeff stendur nú
andspænis Kínverjum eftir
hina stormasömu mánuði frá
lausn Kúbudeilunnar, er að-
staða hans heima fyrir sterk-
ari en áður. Kínverjar gera
sér án efa grein fyrir því, að
stefnubreytingar er ekki að
vænta af Krúsjeffs hálfu, og
þeir koma með brugðna
branda til fundarins, sem út-
kljá átti deilumálin og sætta
Kínverja og Rússa.
Árásir Kínverja á Sovétrík-
in og Tító marskálk (hann
nefna þeir, er þeir vilja nefna
Krúsjeff) hafa harðnað mjög
að undanförnu.
Kvöldið áður en miðstjórn-
arfundurinn hófst, barst sov-
ézka kommúnistaflokknum
bréf frá Kínverjum. Kínverj-
ar hafa haldið bréfi þessu
mjög á lofti Og gert sitt ítr-
asta til þess að auglýsa efni
þess.
Bréf þetta inniheldur ekki
aðeins hinar venjulegu ásak-
anir á hendur endurskoðunar-
sinnum, heldur dulbúnar hót-
anir. Ekki er einungis ráðizt
á stefnu Sovétríkjanna í utan
ríkismálum. Stefna Krúsjeffs
í innanríkismálum' er gagn-
rýnd harðlega, og segja Kín-
verjar hana frávik frá grund-
vallarkenningum hins alþjóð-
lega kommúnisma. í bréfinu
er m. a. þessi óheillavænlega
setning: „Ef leiðtogar ein-
hvers flokks gerast and-bylt-
ingarsinna og taka upp end-
urskoðunarstefnu, þá munu
Marx-Leninistar bæði innan
flokksins og utan, víkja leið-
Qbi
Fyrsta skrefið til framkvœmdar Pa rísarsáttmálanum
De Gaulle
rœðast
og
við
Adenauer
Bonn
i
I Bonn, 4. júlí (NTB).
I dag kom deGaulIe, Frakk-
landsforseti, til Bonn ásamt sjö
frönskum ráðherrum og hafa þeir
í dag rætt við Adenauer kanzl-
ara V-Þýzkalands og þýzka ráð-
berra.
Slíkir fundir vestur-þýzkra og
franskra ráðamanna hafa aldrei
áður verið haldnir og eru þeir
fyrsta skrefið í átt til fram-
kvæmdar samvinnusáttmála
Frakka og V-Þjóðverja, sem und
irritaður var í París í vetur.
De Gaulle ræddi bæði við Ad-
enauer og Ludwig Erhard, efna-
bagsmálaráðherra, sem tekur við
af kanzlaraembættinu í haust.
Aðrir ráðherrar ræddu m.a. sam-
ræmingu kornverðs innan Efna-
hagsbandalags Evrópu, varnar-
mál og menningarmál.
Samkomulag náðist ekki um
samræmingu kornverðs en það
mál hefur staðið í vegi fyrir því
að V-Þjóðverjar og Frakkar taki
upp sameiginlega stefnu í land-
búnaðarmálum innan EBE.
Að afloknum viðræðunum í
dag sagði deGaulle, að þær hlytu
að gleðja bæði Frakka, V-Þjóð-
verja og aðrar V-Evrópuþjóðir.
Adenauer sagði, að viðræðurn-
ar væru sögulegur viðburður.
Haft var eftir áreiðanlegum
heimildum, að Erhard hefði gert
tilraun til þess að sannfæra de
Gaulle um, að stefna V-Þýzka-
lands fæli ekki í sér, að velja
Kvikmyndasýning
Varðbergs á laagard.
NÆSTKOMANDI laugardag kl.
2 e. h. mun félagið Varðberg
halda kvikmyndasýningu í Nýja
Bíói. Verða þar sýndar nokkrar
kynningar- og fréttamyndir frá
ýmsum löndum.
Félagið hefur áður haft kvik-
ihyndasýningar fyrir almenning
og voru þær mjög fjölsóttar. Hef
ur því verið ákveðið að gera
sýningar þessar að föstum lið í
starfsemi félagsins cg verða þær
í sumar haldnar mánaðarlega, en
tvisvar í mánuði í vetur. —
Starfsemi þessi hefst með því, að
sýndar verða þrjár myndir:
1. Kúba bíður. Sýnir hún, er
einvaidanum Batista var steypt
af stóli með þjóðbyltingu Kúbu-
búa og einnig, hvernig byltingin
var svikin af Castro og komm-
únistahjörð hans með fulltingi
rússneskra vopna. Myndin er
með íslenzku tali.
2. Bændur undir ógnarstjórn
kommúnista. Fjallar sú mynd
um aðgerðir hinna kommúnísku
yfirvalda í Austur-Þýzkalandi
gegn sjálfseignarbændum. Mynd-
in er með ensku tali.
3. Suð-Austur-Asiubandalagið.
Kynnir sú mynd hinar ýmsu
þjóðir bandalagsins og siðu
þeirra. Er hún í iitum og með
íslenzku tali.
Ókeypis aðgangur að sýning-
um þessum er öllum heimill,
meðan húsrúm leyfir, en börn-
um þó einungis í fylgd með full-
orðnum.
(Frá Varðberg).
þyrfti milli vináttu Frakka og
Bandaríkj amanna.
Guttormur Gutt-
ormsson, skáld,
heiðraður
DÓMNEFNDIN fyrir Heiðurs-
verðlaunasjóð Daða Hjörvar hef-
ur, hinn 28. júní 1963, einum rómi
ákvarðað að veita Guttormi
skáldi Guttormssyni heiðursverð-
laun sjóðsins úr gulli, (eftir 12.
gr. skipulagsskrárinnar), til
góðra minja um komu skáldsins
heim á ættland sitt, þá er hann
var nær hálfníræður, og flutti þá
enn þjóð sinni kvæði sín og tal-
aði til hennar á tungu feðra sinna
með þeim ágætum, að ein út-
varpsstund varð hjartnæmur at-
burður í sögu íslenzkrar tungu.
Skáldið tók við heiðursverð-
lanuunum í gær (4. júlí)
hún ekki ætla að birta bréfið
þegar í stað, því að það yrði
aðeins til þess að gera ástand-
ið enn alvarlegra.
Þetta var fyrsta vísbending-
in, sem sovézka þjóðin fékk
um, hve alvarlegur ágrein-
ingurinn er, og í ræðu á mið-
stjórnarfundinum gerði Ads-
hubei, tengdasonur Krúsjeffs,
lýðum ljóst, að forsætisráð-
herrann myndi ekki sýna Kín
verjum undanlátssemi og ekki
hvika frá stefnu sinni. —
Adshubei réðst í ræðu sinni
á þá, er hann kallar rykfallna
hugmyndafræðinga, sem eyða
öllum tíma sínum í samningu
kerfisbundinna kenninga í
stað þess að reyna að bæta
hag fólksins. Menn, sem væru
aðeins merkilegir í sjálfs sín
augum. Sagði Adshubei, að
Marx og Lenin myndu snúa
sér við í gröfum sínum,
heyrðu þeir kenningar þess-
arra manna nefndar Marx-
Leninisma.
Þessi ummæli Adshubeis
eru bergmál hinnar frægu ár-
ásar Krúsjeffs á Mao Tse-
tung á fundi bræðraflokkanna
fyrir þremur árum, en þá
sagði Krúsjeff, m. a., að Mao
væri maður, sem slægi um
sig með kenningum, er ekkert
UTAN UR HEIMl
Krúsjeff
togunum úr embætti og leiða
þjóðina til byltingar.“
Miskunnarlaust stríð
Það er miskunnarlaust stríð,
sem stendur fyrir dyrum. Þeg-
ar miðstjórn kommúnista-
flokks Sovétríkjanna barst
bréf Kínverja, varð hún að
viðurkenna opinberlega mót-
töku þess, en um leið sagðist
ættu skylt við raunveruleik-
ann.
Bæði vígahugur Kínverja
og hin sterka aðstaða Krús-
jeffs heima fyrir, benda til
þess, að átök verði á fundin-
um um hugsjónaágreininginn,
sem nú er að hefjast.
(OBSERVER—
öll réttindi áskilin).
UnnSð að ilugvallar-
gerð á Kópaskeri
KÓPASKERI, 4. júlí — Undan-
farið hefur verið jarðýta að
verki við hinn fyrirhugaða flug-
völl hér á Kópaskeri. Um er að
ræða einnar brauta flugvöll, og
verður hann um 1000 metra
langur og breiddinn 50 metrar.
Til þessarar flugvallargerðar eru
veittar í ár um 100 þúsund krón-
ur og mun nú vera búið að
vinna fyrir það fé. Þetta er
þriðja sumarið sem unnið er
við flugbrautina, en enn sem
komið er mun hún tæplega hálfn
uð.
Hér á Kópaskeri eru miklar
vonir bundnar við flugvöllinn.
Snjólétt er þar sem hann verður
og gætu flugvélar þá haldið uppi
áætlunarflugi hingað árið um
kring, í stað þess að heita má
að flug hingað liggi niðri vetr-
arlangt.
Önnur byggðarlög myndu eðli
lega njóta góðs af hinum nýja
flugvelli, til dæmis Raufarhöfn.
— Jósep.
Martelli hafði
ekki hatib njósnir
London, 4. júlí (NTB).
Réttarhöld eru nú hafin í Lon-
don yfir ítalska vLsindamannin-
um Giuseppe Martelli, sem sak-
aður er um að hafa undirbúið
njósnastarfsemi í þágu Sovét-
ríkjanna í Bretlandi. í dag mætti
Leit að frumriti
„Divina Commedia**
Verona, 4. júlí (AP). veggja í húsi afkomanda hans.
Nokkrir bókmenntafræðing- Húsið er í Gargagno, tæpum
ar á' Ítalíu hafa farið þess á ^ Verona, og þar
leit við afkomanda hins mikla ejr<^úi Dante mörgum árum,
miðaldarithöfundar, Dante, að meðan hann var í útlegð frá
hann leyfi nákvæma leit í húsi ^eima*í?r® smn*’ Florence.
sjnu Þo að húsið hafi oft verið
lagfært og ýmsir hluar þess
Bókmenntafræðingarnir endurnýjaðir, hefur nokkur
telja mögulegt, að frumrit hluti verið óhreyfður frá því
Dantes af „Divina Commedia“ að húsið var byggt, í byrjun
kunni að leynast milli þils og 14. aldar.
fyrir réttinum Stratton, fulltrúi
Scotland Yard. Sagði Stratton,
að lögreglan hefði ekki með hönd
um gögn, er bentu til þess, að
Martelli hefði látið erlendum að-
ilum í té upplýsingar, er vörð-
uðu öryggi Bretlands.
Stratton sagði hins vegar full-
sannað, að Martelli hefði unnið
að undirbúningi njósnastarfsemi
að tilhlutan sovézka sendifulltrú-
ans Nikolaj Karpenkov, en Karp
enkov hefði einnig staðið að baki
njósnastarfsemi brezka flota-
málafulltrúans John Vassal.
Vassal hefur verið dæmdur í 18
ára fangelsi, sakaður um njósnir
í þágu Sovétríkjanna.
Syndið 200 metrana