Morgunblaðið - 17.11.1963, Qupperneq 3

MORGUNBLAGID
3
Sunnudagur 17- nóv. 1963
— var sagt við stúlkurnar sem
eiga heimsálfu að föðurlandi
MEÐ Gullfossi 6. okt. komu
hingað til lands tvær ungar
stúlkur, Margaret Whitwam
og Jennifer Neill, sem eiga
heima hinum megin á hnett-
inum, í Ástralíu, og sl. föstu-
dag flugu þær aftur á brott,
í sólskini og birtu, með ís-
lenzkri flugvél.
Tíðindamaður blaðsins hitti
gestina og spurði þá um ferða
lagið og ættland þeirra.
Þær sögðu: — Föðurland
okkar er ekki land, heldur
heimsálfa. Meginland Ástra-
líu ásamt eyjunni Tasmaníu
er um það bil 70 sinnum
stærra en ísland. Við höfðum
nýlega lokið kennaraprófi og
ákváðum að fara í ferðalag
hringinn í kring um hnött-
inn. Heimili okkar beggja er
um 40 mílur fyrir vestan Mel
bourne, í gróðursælum dal
með vötnum og laxám. Við
lögðum af stað í byrjun jan-
úar á stóru farþegaskipi, fyrst
til Nýja-Sjálands, en það er
lengri leið en milli Skotlands
og íslands. Þaðan fórum
við þvert yfir Kyrrahaf til
Valparaiso, norður með Suð-
ur-Ameríku, gegnum Fanama
skurðinn til Jamaica og svo
til Soufchampton í Bretlandi,
þaðan til Danmerkur, Þýzka-
lands, Póllands og Rússlands,
svo til Finnlands og aftur til
Bretlands, þar sem við dvöld
um í fjóra mánuði, mest-
megnis í Skotlandi. Önnur
okkar er ættuð þaðan að lang
feðgatali, hin frá írlandi. Hún
hefir verið að svipast um eft-
ir ættingjum sínum þar í
landi.
— Hvers vegna komuð þið
til íslands?
— í Skotlandi sáum við
kvikmynd frá íslandi, og am-
erískur vinur okkar, sem hér
hafði staldrað við á leið sinni
yfir hafið, sagði við okkur
„Gleymið ekki íslandi".
— Við fórum um borð í
Gullfoss í Leith. Hann er
þægilegt skip, og áhöfn með
meiri prúðmennsku og hjálp-
fýsi siglir hvergi um heims-
höfin. Við vorum dálitið á-
hyggjufullar þegar við kom-
um að hafnarbakkanum í
Reykjavík, á sunnudegi, þeg-
ar allar ferðaskrifstofur voru
lokaðar. Fagnandi vinir tóku
á móti flestum nema okkur.
Okkar ættingjar voru í 20
þús. km fjarlægð. En samt
fór allt blessunarlega. Sam-
ferðafólkið tók okkur heim
til sín, útvegaði okkur góðan
dvalarstað og gerði okkur
hina stuttu dvöl ógleyman-
lega.
— Segið okkur eitthvað frá
Ástralíu?
— Dásamleg heimsálfa og
mikið framtíðarland. Þar búa
um 10 milljónir manna, en
hún getur orðið vagga 100
milljóna. Við höfum, sem bet
ur fer, farið okkur hægt í
byggingu landsins. Verka-
mannahreyfingin kom á sín-
um tíma í veg fyrir innflutn-
ing á svörtu og gulu fólki,
ef til vill ekki af framsýni,
heldur til þess að fá ekki
undirboð á vinnumarkaði. Nú
njótum við góðs af. Við höf-
um við engin kynþáttavanda-
mál að stríða eins og margar
aðrar þjóðir.
— En hvað með frum-
hyggja Ástralíu?
— Það er allt í lagi með
þá, þeir eru aðeins um 40
þúsund og við komum fram
við þá af mannúð og skiln-
ingi. Þeir eru litaðir, en
hvorki svertingjar né hala-
negrar. Þeir eru látnir lifa í
sínu forna umhverfi. Þeir
stunda ekki akuryrkju og
hafa aldrei gert, heldur lifa
mestmegnis á dýraveiðum.
Kirkjudeildirnar halda uppi
fyrir þá sérstökum skólum,
og þeir fá aðgang að hverri
þeirri menntun, sem þeir
eru móttækilegir fyrir, en að
andlegu atgerfi standa þeir
yfirleitt að baki hinum hvíta
kynstofni. Þeir hafa ekki
kosningarétt og kæra sig
ekkert um hann.
Heyjað til sumarsins
— Landbúnaður er okkar
veigamesti atvinnuvegur.
Sumir bændur eiga þúsundir
fjár og hjarðir nautpenings
en það eru líka til smábænd-
ur í okkar landi. Bændur fá
yfirleitt ekki beina styrki,
heldur vissar ívilnanir svo að
byggðir landsins haldist í
blóma. Þeir fá fyrst og fremst
aðgang að lánum til langs
tíma með hæfilegum vöxtum
en sjálfir þurfa þeir að lok-
um að greiða hvern eyri.
— Gengur búpeningur sjálf
ala í Ástralíu, eða þurfa bænd
ur að heyja til vetrarins?
— Það er misjafnt eftir
hnattstöðu. Við höfum um
100 milljón fjár, urmul naut-
gripa og hesta. Víða þurfa
bændurnir sannarlega að
heyja, en ekki til vetrarins
eins og hjá ykkur, heldur til
sumarsins. Á veturnar er
allt vafið í grasi, grænu og
vóðfelldu, með skúrum og
regni, þar sem allt gengur
sjálfala, en á sumrin er grasið
skrælt og skorpnað. Þá þarf
að fóðra allan búpening og
vatna honum.
— Við höfum mikla akur-.
yrkju, ræktum hveiti og
hverskonar korntegundir, svo
og sykurreyr. Við ræktum
vínber og framleiðum ó-
grynni af kampavíni og öðr-
um léttum vínum. Hægt væri
að stofna til þeirra viðskipta
við ísland, að selja ykkur
vín, en kaupa regn í staðinn.
— Fiskframleiðsla okkar
er ekki mjög mikil, þó höfum
við góð fiskimið með þorski,
lúðu og flatfiski, rækjum og
humar og öðrum tegundum,
sem hér eru óþekktar, en
sportveiði, líka í sjó, er af-
armikið stunduð. Við flytjum
dálítið inn af fiski, niðursoð-
inn lax frá Canada og sardín-
ur frá Noregi.
— Hvað getið þið sagt okk-
ur um dýralífið í Ástralíu?
— Við höfum strútinn og
pokadýrið, hvíta erni og
svarta svani. Við höfum líka
mikið af meindýrum, um 60
tegundir snáka, en aðeins
fimm tegundir eru eitraðar.
Bændurnir hafa oft mein-
lausa snáka í hlöðum og
fjósum til músaveiða í stað-
inn fyrir ketti. Kanínur eru
hin versta landplága. Þær
eru innfluttar og leggjast á
akra og beitilönd. Þeim var
um tíma eytt með sýkingu,
Séra Eiríkur J. Eiriksson:
Stjarna ber af stjörnu
23. sd. e. trinitatis.
Guðspjallið Matt. 22, 15—22.
MANNLÍFINUer oft líkt við
ferðalag. Skiptir miklu að fara
ekki afvega og rata rétta leið.
Áður fyrr, er tækni var á lágu
stigi, áttuðu menn sig einatt eftir
stjörnum. Sjófarendur t.d. mið-
uðu mjög við fjarlæga, en sér-
staklega skæra stjörnu, Pól-
stjörnuna. Eitt heitið, sem hún
hefur, er sjávarsjarna. En algeng
asta heiti hennar er leiðarstjarna,
og sýnir það, hversu mikið leið-
arljós hún hefur verið mönnum.
í Maríusögu segir: „Leiðarstjarna
kemur farmönnum til góðrar
hafnar og réttra leiðarloka".
í guðspalli dagsins segir: „Og
þeir senda til hans lærisveina
sína....“.
Að vísu voru það Farísearnir,
sem gerðu þetta og tilgangurinn
var engan veginn góður: Þeir
„báru saman ráð sín um, hvernig
þeir gætu flækt hann í orði“. En
þótt svo sé, er meginhugsun guð-
spjallsins, að rétta leiðin sé val-
in, því að réttilega hefur verið
bent á, að keisarinn og Guð eru
hér algjörar andstæður og „það,
sem keisarans er“, því næsta lítið
að mati Jesú.
Víkjum þá að því með örfáum
orðum, hvert við sendum „læri-
sveina“ okkar.
Við viljum skapa börnum okk-
ar öryggi og hamingju, bægja frá
þeim sjúkdómum og hvers kyns
böli. Foreldrar leggja yfirleitt
mikið á sig fyrir börn sín. Það er
reynt að velja heimilislækninn
með tilliti til þeirra og koma
þeim í sem beztan bekk og skóla.
Fólk vill ekki, að börn sín séu
síðri félögunum í klæðaburði, og
þeim er séð fyrir vasapeningum
og skemmtunum, svo að þau ein-
angrist ekki frá jafnöldrunum.
Þjóðfélagið leggur einnig mik-
ið af mörkum til æskulýðsins og
reynir að tryggja framtíð hans
með bættu skólahaldi og stuðn-
ingi við heilbrigt skemmtana- og
félagslíf. Ýmis konar æskulýðs-
félög vinna og hér merkilegt
starf að ógleymdum almennum
menningar- og styrktarfélags-
skap.
Hlutverk kirkjunnar hlýtur að
vera mikið á þessu sviði. Þess
ber sérstaklega að gæta, að sjálft
stefnumarkið er þar aðalatriðið,
leiðarstjarnan, hin réttu leiðar-
lok. Börn eru skírð og fermd, en
en stofninn er orðinn ónæm-
ur fyrir henni. Svo höfum
við refi og villta hunda, sem
bíta sauðfé í stórum stíl.
Minka höfum við sem betur
fer ekki flutt inn eins og þið.
Vilja helzt Norðurlandabúa
Breta og Hollendinga
— Leggið þið áherzlu á
innflutning fólks?
— Já, svo sannarlega. Við
lærðum margt á síðasta ó-
friði. Við höfðum samstöðu
með Bretum og Vesturveldun
um í baráttu þeirra fyrir al-
mennum mannréttindum, og
einum klukkutíma eftir að
Bretar lögðu út í síðasta stríð
skipuðum við okkur við
þeirra hlið, með öllum at-
kvæðum í þinginu. Við vitum
um fjölmennar og gráðugar
þjóðir, sem búa í norðri, og
loftárásir urðum við að þola
á Norður-Ástralíu í heims-
styrjöldinni af hálfu Japana.
Vegna þessa viljum við fá
fleiri til varnar, fyrst og
fremst þær þjóðir sem við
treystum bezt. Norðurlanda-
búar eru velkomnir, svo og
Bretar og Hollendingar. All-
Framhald á bls. 23.
er markmið þessa svo ljóst sem
skyldi? Svipar þessu, ef til vill,
stundum til þess, er við tölum
um að halda við gömlum áning-
arstöðum, vegna þess að forfeður
okkar urðu að bjargast við þá í
vegaleysi sínu og bíla?
Minnumst þess, að vegir lands
sanna ekkert um ágæti stjórnar-
fars þess. Það sem skiptir máli
er, hvernig vegirnir eru notaðir,
leiðarst j arnan. Æskumaður er
ríki með vegakerfi í góðu lagi.
Brautin er bein og stutt að
brunni nautnanna. Æskan þarf
ekki að vera annað en uppgangs-
tími, en án aðhalds og réttrar
stefnu geta uppgangstímar endað
í skyndilegu hruni. Menn mega
aldrei missa sjónar á stjörnunni
björtu.
Skólapiltur einn kvaðst hafa
misst hylli skólastjóra síns við að
benda honum á, að hann minnt-
ist mikilmenna sögunnar, en kall
aði nemendurna aldrei saman til
þess að tala við þá um Jesúm
Krist.
Nýlega voru fluttir merkilegir
fyrirlestrar á Hinum almenna
kirkjufundi um óháðan æskulýðs
skóla kirkjunnar. Hreyfing hefur
risið um hann heima og erlendis.
Mætti honum auðnast að starfa í
skini leiðarstjörnunnar góðu.
Mætti skólum okkar auðnast það,
heimilunum, okkur sjálfum sem
einstaklingum og þegnum smærri
sem stærri heildar.
„Og þeir sendu til hans læri-
sveina sína. .. . Allra stærsta
og háskalegasta syndin er að
ætla sér að verða aldrei á vegi
leiðarstjörnunnar björtu. Mann-
leg fyrirætlun, hatur mannsins,
dramb hans, synd hans og niður-
læging, afneitun hans, allt hjaðn-
ar þetta frammi fyrir möguleik-
um þess að koma fram fyrir
Jesúm Krist og leita stjörnu hans.
Mér er jafnan minnisstætt
haustkvöld eitt bernskudaga
minna. Skólabróðir minn var að
kenna mér ofurlítið um stjörn-
urnar. Hann var nýlega orðinn
skáti og hafði því kynnt sér þær
í dönsku skátabókinni sinni, sem
hann gat brotizt áframt í sér til
skilnings.
„Þarna sérðu Pólstjörnuna",
sagði hann. „Ef þú dregur línu
gegnum stjörnurnar þarna og til
hennar, hefðu fundið norðurátt-
ina, og þarft aldrei að villast,
þótt dimmt sé, ef á annað borð
sér til lofts“. Ég held, að ég hafi
aldrei verið í veglegri kennslu-
stofu né ógleymanlegri kennslu-
stund.
Lærisveinar Faríseanna höfðu
verið í kennslustund. Hún bar
víst ekki mikinn árangur fyrir
þá. „Þeir yfirgáfu hann og gengu
burt“. Þannig endar guðspjall
dagsins.
En við skulum ekki fullyrða
neitt. Þessi orð standa þar líka:
„Og er þeir heyrðu þetta, undr-
uðust þeir. . . .“.
Gyðingar líflétu Frelsarann, en
í myrkrum þjáninga hans og
dauða ljómaði stjarna hans og
ljómar.
Við glötum himni bernskunnar
með upphafningu hins hreina
hjarta og stilltum bláma ungra
augna, án ofbirtu glits og prjáls
þessarar veraldar, er spegla leið-
arstjörnuna mestu.
Við göngum burt, en undrast
þú ekki, vinur minn, hið volduga
Ijósmagn hinnar fjarlægu stjörnu,
sem um leið er svo nálæg, að
barnsleg bljúg lund þín getur
speglað hana?
Leitumst við að skapa með
sjálfum okkur og börnum okkar
kyrrlátar stundir, er við leitum
stjörnunnar, er ber af þeim öllum
í ljóma. Hún mun vísa okkur á
rétta leið um jörðina, til himins.
Megi það með Guðs hjálp
verða.
Amen.