Morgunblaðið - 25.01.1964, Blaðsíða 6

MORCU N BLAÐIÐ
i
Laugardagur 25. jan. 1964
6
Iðja braut ísinn í verkfallinu
og fék frumkvæðið í launa-
baráltunni í sínar hendur
Rætt við Runólf Pétursson í Isaga
3VIORGUNBLAÐIÐ birtir hér
viðtal úr Iðjublaðinu, senr.
kom út nú í vikunni.
Við hittum Runólf Pétursson,
vélgæzlumann í verksmiðjunni
ísaga, ag máli í síðustu viku
og spurðum hann nokkurra
spurninga um verkfallið í des-
emiber. Runólfur er frambjóð-
andi í varastjórn á B-listanvjm.
— Var verkfallsvarzlan nógu
vel skipulögð hjá ykkur, þegar
þes.s er gætt, að þetta var fyrsta
verkfall, sem Iðja hefur gert,
síðan núverandi stjórn félagsins
tók við af kommúnistum?
— Ekki bar á öðru en skipu-
lagningin væri í fú'llkomnu lagi.
Við höfðum aðsetur í skrifstofu
Iðju og vorum þar með þrískipt-
a^ vaktir. Þetta gekk allt slysa-
laust, og ekkert kom fyrir, sem
í frásögur er færandi.
— Var hvergi reynt að vinna
í blóra við verkfallið?
— Jú, á einstaka stað þurftum
við að fjarlægja fólk, allt upp í
10-12 menn á vinnustað. Þetta
var aðallega fólk, sem ekki er i
Iðju.og taldi sig hafa löglegan
rétt á að vinna. En fólkið tók vel
í að fara af vinnustað, oe hvergi
kom til þess, að við þyrftum að
beita valdi.
Góð samvinna við Darsbrún,
sem hafði minni mannafla.
— Höfðuð þið samstarf við
önnur verkalýðsfélög í verkfall-
inu?
— Já, við höfðum mikla sam-
vinnu við Dagsbrún, t.d. um
gæzlu við verksmiðjur. Dagsbrún
hafði minni mánnafla á að skipa
en Iðja, og er þetta þó í fyrsta
skipti, sem núverandi stjórn
Iðju hefur orðið að leggja út í
verkfall.
Góður félagsandi — en
póiitíkin hljóp í spilið.
— Hvernig var félagsandinn
innan Jðj;u í samibandi við fram-
kvæmd verkfallsins?
— Hann var mjög góður. Vel
var mætt á va'ktir, og enginn ríg
ur fannst milli manna að neinu
leyti, þótt þeir hefðu verið and-
stæðingar innan félagsins. Vegna
þess þess hve gott samstarf og
mrkill einhugur var meðal félags
manna í verkfallinu, fannst
stjórninni rétt að nota tækifærið
til þess að sætta hin stríðandi
öffl í félaginu. Því var minnihlut
anum boðið samstarf um upp-
stillingu til trúnaðarmannaráðs.
Pélagsmenn vildu þetta eindreg-
ið sjálfir, og voru samningar
milli meirihluta- og minnihiluta-
manna komnir á góðan reksipöl.
>á vildi ógæfan til: pólitíkin
kom í spilið, og stjórnmálafflokk
arnir gripu í taumana. Kommún-
istum og Framsóknarmönnum
innan Iðju var bannað að taka
þátt í samvinnu við annað Iðju-
fól'k, og þar með var reynt að
spilla heilbrigðu félagslífi, sem
allt Iðjufólk gæti heilshugar tek-
ið þátt í. Ég tel það mjög miður
farið, að menn fylgi flokksskrif-
stofunuim svona í blindni og láti
hagsmuni félagsins sitja á hak-
SÍS ýtir úr vör — áhugalitlir
Framsóknar-frambjóðendur.
— Hvað segir þú um framboð
A-listans og C-listans?
•—.Frambjóðend'Ur á C-listan-
um hafa litinn sem engan þátt
tekið í félagslífinu. Því miður er
þetta fólk, sem engan áhuga hef-
ur sýnt á félagsmálum Iðju til
þessa. Þetta er hreint Framsófcn-
arframboð. SÍS gerir fólkið út
og ýtir úr vör. Formannsefni list
ans, Hannes Jónsson, hefur lítil
afskipti baft af félagsmálum, ef
nokikur. Hann býr fyrir utan bæ-
inn, uppi í Mosfellssveit, og e.t.v.
er það ástæðan fyrir áhugaleysi
hans. -
Halda kommúnistar,
að Iðjufólk sé gleymið?
— En hvað um kommúpistana
á A-listanum?
— Sá listi er borinn fram af
Bimi Bjarnasyni, og ætti þá að
vera óþarfi að hafa fleiri orð um
hann. Björn hefur reynt það
seinni árin að fela sig á bak við
yngri menn, en er sjálfur á bak
við tjöldin og stjórnar sínum
mönnum eftir gömlum Stalín-
ista-aðferðum. Efsti maður A-
listans og formannsefni komm-
únista er Gísli Svanbergsson.
Gísli þessi kom ekki nálægt verfc
falilinu á nokkurn hátt. Iðjufólk
þekkir þessa A-listamenn, sem
lánuðu sér meirihluta félags-
sjóða, þegar þeir höfðu völd í
féiaginu. Þeir tóku þúsundir
króna af fé Iðju og lögðu í húsa-
kaup kommúnista á Tjarnargötu
20. Þetta fé tapaðist algerlega.
Þegar þeir misstu völdin í Iðju,
eyðilögðu þeir nær allt skjala-
safn félagsins og stungu af með
allar spjaldskrár þess. Og svo
ætlast þetta fólk til þess, að Iðju
fólk kjósi það í næstu kosning-
um!
Sjúkrasjóðurinn.
— Hvernig finnst þér núver-
andi stjórn hafa staðið sig?
— Eins og stjórn í verkalýðs-
félagi á að standa sig. Ég fer
ekki að rekja hér einstök mál,
því að af of mörgu er að taka,
en þó get ég ekki stillt mig um
að minnast á sjúkrasjóðinn, sem
núverandi stjórn stofnaði. Iðja
má vera stolt af því að vera
fyrsta félagið, sem gerði slí'kan
sjóð virkann. Til dæmis má
nefna, að í desemher siðastliðn-
um var 120 þúsund krónum út_
hlutað úr honum til félagsmanna.
Sagan af samningunum
og þáttur Eðvarðs í Dagsbrún.
— Þú varst í samninganefnd
Iðju. Hvað viltu segja um samn-
ingana?
— Við getum verið mjög
ánægð með þá og það frumkvæði
sem Iðja hafði í þekn efnum. Svo
að ég reki lausn málsins í stiuttu
máli, þá kom hún þannig til:
Sunnudaginn 15. des. bauð sam-
starfsnefnd verkalýðsfélaganna
abvinnurekendium að lækka kröf-
ur sínar niður í 29% (upphaflega
krafan var 42%), en atvinnurek-
endur höfnuðu því boði alger-
lega. Formaður Iðju, Guðjón Sig
urðsson, stakk þá upp á því, að
boðin væou 25%, svo að ekki
Flokksskrifstofur Framsóknar og kommúnista eyðilögðu einhug-
inn, sem myndaðist í verkfallinu, segir Runólfur Pétursson í ísaga
sen:. sést hér við vinnu sína.
slitnaði upp úr viðræðum og við
ræðugrundvölliw héldist. Það
töldu kommúnistar í samstarfs-
nefndinni útilokað. Sagði Guð-
jón þá, að Iðja mundi hefja samn
ingaviðræður beint við sína við-
semjendur. Þær viðræður hófust
kl. 10 um morgunin mánudaginn
16. des. og stóðu óslitið fram til
kl. 4 á þriðjudagsmorgun 17. des.
Þá kröfðumst við 16% hækkun-
ar, en vinnuveitenduir stóðu fast-
ir í 12%. Þegar fundurinn hófst
að nýju kl. 10 um morguninn,
fréttum við, að Eðvarð Sigurðs-
son, formaður Dagsbrúnar, hefði
lækkað sig niður í 15%. Við
Frh. á bls. 11
Talar um framtíðina
Enn er flugvallarmálið á
dagskrá. Nú síðast lét Pétur
flugvallarstjóri á Keflavíkur-
flugvelli hafa það eftir sér, að
flutningurinn frá Reykjavík
yfir á Keflavíkurvöll yrði sjáll
krafa og heimska væri að ætla
að byggja annan flugvöll fyrir
Reykjavík. Einn lesanda Mbl.,
hefur orðið fyrir sýnilegum á-
hriíum og séð langt fram í tím
ann. Hann sendir teikningar
með bréfinu og fylgja þær hér:
„í einu tölublaði Morgun-
blaðsins frá því í janúar ánð
2000 er birt viðtal við Vestur-
íslendinginn Árna Bjarnason,
sem fluttist vestur um haf árið
1964 og heimsóttí nú fomar
slóðir í fyrsta skipti eftir 36
ára fjarvem.
Árni kemst meðal annars
þannig að orði í viðtalinu: „Það
er nú meiri breytingin sem orð
ið hefur á Reykjavík síðan ég
fór þaðan. Gamli flugvöllur-
inn orðinn að stórum og mynd
arlegum borgarhluta, þar sem
Alþingishúsið nýja, stór og
glæsileg bygging, er staðsett
andspænis Háskólanum og
stórt og fallegt torg og garður
á milli.
Fyrsta einsporahrautin var
byggð í Wuppertal í Þýzka-
landi 1901.
Og svifbrautin á milli Kefla
víkur og Reykjavíkur er hrein
asta afbragð. Að hugsa sér:
Brottför frá afgreiðslunni á
Keflavíkurflugvelli klukkan
tíu mínútur yfir 9 og komið á
mínútunni hálf tíu að endastöð-
inni við Umferðarmiðstöðina í
Reykjavík. 150 km hraði og
skeikar ekki mínútu frá áætl-
un. Hálka á veginum, eða stór-
hríð eins og var þegar ég kom
í gærmorgun, skipta alls engu
máli. Hinir myndarlegu
strengjasteypubogar sem bera
loftsporið uppi setja mikinn
svip á landslagið og mér finnst
þeinlínis prýði að brautinni át
þeseu hrjóstrugá landi sem
Reykjanesið er.
Það er mjög skynsamlegt að
leggja heldur fé -í þetta mann-
‘virki heldur en að fara að
byggja nýjan flugvöll skammt
frá gamla Reykjavíkurflugvell
inum, þegar leggja þurfti hann
niður. Svifbrautin kostaði ekki
helming þess, sem nýr flug-
völlur kostaði, skilst mér, og
með henni er fljótfarnara firá
Reykjavík til Keflavíkur held-
ur en oft á tíðum hefði orðið
með bíl út á flugvöll á Álfta-
nesi eða suður í hrauni í þess-
ari geypilegu umferð sem orð
in er hér á öllum vegum.
Með sVifbrautinni má segja
að hinn mikli og góði Keflavík
urfiugvöllur hafi verið ffluttur
f Japan og víða í Bandaríkjun-
eru einsporabrautir notaðar. —
Teikningin sýnir eina banda-
ríska gerð 1964, en þær eru
margar.
að bæjardyrum höfuðborgar-
innar . . ,
J. H
Gleymir flugvélinni
Ef til vill er svifbrautin eirt-
mitt það, sem við þyrftum hér,
En bréfritari minnist ekki á
eitt samgöngutækið, sem ég er
viss um að gegna muni stóru
hlutverki í flutningum á milli
Reykjavíkur og Keflavíkur ár-
ið 2000. Það eru flugvélarnar,
þær, sem lenda og hefja sig lóð
rétt til flugs. Þróunin í fluginu
hefur ekki verið svo lítil síð-
ustu 20 árin. Hún ætti því að
verða meiri næstu 35 árin, ef
mannskepnan eyðileggur ekki
allt með eldi einn góðan veður-
dag.