Morgunblaðið - 31.01.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLADID
FöstudagUr 31. jan. 1964

Ctgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arm Garðar Kristinsson.
CTtbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: AðaJstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskrifturgjald kr. 80.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr.- 4.00 eintakio.

NÝ NEFND - VALDA-
BRASK FRAMSÖKNAR
eftir Skúla Skúlason
jóðin spyr: Hver eru úr-
ræði Framsóknarflokks-
ins í efnahagsmálunum, eftir
að hann hefur myndað þjóð-
fylkingu með kommúnistum
um nýtt kapphlaup milli kaup
gjalds og verðlags og hvers
konar skemmdarstarfsemi til
þess að trufla það jafnvægi,
sem tekizt hafði að skapa eft-
ir uppgjöf vinstri stjórnarinn-
ar?
Tíminn skýrði í forystu-
grein sinni í gær frá því hver
þessi úrræðu væru. Hann
sagði að Framsóknarmenn
hefðu flutt tillögu um það við
2. umræðu um stjómarfrum-
varpið um ráðstafanir í þágu
sjávarútvegsins, að ríkis-
stjórnin skipi 8 manna nefnd
— tvo frá hverjum þingflokki
eftir tilnefningu þeirra — til
að rannsaka efnahagsmál
þjóðarinnar og leita sam-
komulags um aðkallandi ráð-
stafanir í þeim efnum.
¥
Þetta er þá eina úrræði
Framsóknar. Hún leggur til
að kommúnistar og Fram-
sóknarmenn gangi í nefnd
með fulltrúum stjórnarflokk-
anna til að rannsaka efna-
hagsmál þjóðarinnar og leita
samkomulags um aðkallandi
ráðstafanir í þeim efnum.
Skyldi nokkur maður, sem
eitthvað fylgist með í ís-
lenzkum stjórnmálum, fara í
grafgötur um það, hvað hér sé
á ferðinni? Áreiðanlega ekki.
Framsóknarmenn og komm-
únistar hafa svarizt í fóst-
bræðralag um að eyðileggja
hinn mikla og heilladrjúga
árangur viðreisnarstarfsins,
sem núverandi ríkisstjórn
hefur unnið, allt frá því að
flokkar hennar tóku við ís-
lenzku efnahagslífi í rústum
eftir úrræðaléysi og uppgjöf
vinstri stjórnarinnar. Þegar
svo er komið að þjóðfylkingu
kommúnista og Framsóknar
hefur tekizt að skapa útflutn-
ingsframleiðslu þjóðarinnar
stórfellda erfiðleika og raska
efnahagslegu jafnvægi í þjóð-
félaginu, þá koma Framsókn-
armenn og eiga þá tillögu
eina, að ný nefnd verði stofn-
uð og niðurrifsöflunum boðið
þar til sætis!
*
Hin gamla maddama er enn
einu sinni að fara á fjörurnar
um það að komast til valda.
Þjóðin hafnaði forystu henn-
ar og kommúnista með ótví-
ræðum hætti í almennum al-
þingiskosningum á sl. sumri.
Hún vildi ekki fá yfir sig nýja
vixistn stjórn, ekki nýtt valda
brask Framsóknar og Moskvu
manna.
Það fer ekkert duit að bar-
átta kommúnista og Fram-
sóknarmanna fyrir nýrri
verðbólguskriðu og tilraunir
þeirra til að stöðva útflutn-
ingsframleiðsluna stefna fyrst
og fremst að því að eyði-
leggja árangur viðreisnar-
stefnunnar og spilla öllum
starfsfriði fyrir löglega kjör-
inni stjórn landsins. Yfir-
gnæfandi meirihluti íslgnd-
inga gerir sér þetta ljóst. En
íslenzkur almenningur hefur
fengið nóg 'af valdabraski
Framsóknarflokksins, hlut-
drægni leiðtoga hans, skatt-
ránsstefnunni, viðskipta-
ófrelsi og margs konar rang-
læti. Framsóknarmenn vita
sjálfir að þeir hafa með henti-
stefnu sinni dæmt sig frá þátt
töku í stjórn landsins um
langt skeið. Tilboð þeirra nú
um nefndarskipun til að leysa
þau vandamál, sem þeir hafa
átt ríkastan þátt í að skapa í
samvinnu við kommúnista er
falsyfirlýsing ein, sem ekkert
liggur á bak við annað en
lævísleg tilraun til þess að
hefja nýtt valdabrask og til'
þess að leiða hina spilltu
hentistefnu á ný til hásætis í
íslenzkum stjórnmálum.
IÐNREKSTUR í
KAUPTÚNUM
rír ' alþingismenn, þeir
Gunnar Gíslason, Björn
Pálsson og Benedikt Grön-
dal, hafa nýlega lagt fram á
Alþingi þingsályktunartillögu
um athugun á auknum iðn-
rekstri í kaupíúnum og kaup-
stöðum. Er þar lagt til að at-
hugað verði hvað hægt sé að
gera til þesS að auka iðnað í
þeim kauptúnum og kaup-
stöðum úti á landi, þar sem
ónóg er atvinna. Er gert ráð
fyrir að sérstaklega sé athug-
að, hvaða iðngreinar sé hag-
kvæmast að starfrækja á
hverjum stað og tillögur gerð-
ar um á hvern hátt eigi að
útvega fjármagn, svo hægt sé
að starfrækja iðnfyrirtæki.
í greinargerð tillögunnar
benda flutningsménn á, að í
einstökum kauptúnum og
kaupstöðum úti á landi skorti
töluvert á atvinnuörygggi.
Atvinnulífið þar sé of ein-
hæft og nauðsyn beri til að
gera það fjölbreyttara, þann-
ig að unga fólkið fái þar verk-
efni við sitt hæfi og þurfi
Osló 19. janúar 1964.
ÞRÁTT FYRIR Evrópumeist-
aramót á skautum og sífeld
mót í vetraríþróttum vegna
undirbúnings undir Olymps-
vetrarleikina í Innsbruck 1
næsta mánuði, befur íslenzkra
málefna gætt talsvert veru-
lega undanfarna daga hér í
höfuðstaðnum. Veldur þessu
heimsókn Gylfa Þ. Gíslasonar
menntamálaráðherra, fyrir-
lestrar hans og opnun hinnar
íslenzku bókasýningar í há-
skólanum í gær. — Ráðherr-
ann kom hingað á miðviku-
daginn, beina leið af fundi 1
Helsinki með menntamálaráð
herrum Norðurlanda, þeirra
á meðai norska ráðherranum
Helge Sivertsen. Stjórnir ís-
lendingafélagsins hér og
Norsk-Islandsk Samband not
uðu þetta tækifæri til að fá
dr. Gylfa til að halda fyrir-
lestur um ísland í fyrradag,
en daginn áður hafði hann
flutt langt erindi í hagvísinda
deild háskólans um „Inflasjo-
nsproblemer med utgangs-
punkt i situasjonen pá Is-
land“.
Almenni fyrirlesturinn í
fyrradag var haldinn í gamla
hátíðasalnum í Oslóháskóla.
Var þar fjölmenni þó ekki
væri fullt hús, enda er salur
inn stór, og voru flestir norsk
ir íslandsvinir og landar í
Osló þar viðstaddir. Helge
Sivertsen ráðherra setti sam-
komuna og bauð ræðumann-
inn velkominn en að svo búnu
tók dr. Gylfi til máls. Erindi
hans var skipúlegt og sköru-
lega flutt og tókst ræðumanni
að lýsa högum íslands og meg
instraumum íslenzks þjóðlífs
ótrúlega # rækilega í ekki
lengra erindi. — En að erind-
inu loknu las leikkonan Eva
Ström Ástrop upp nokkur ís-
lenzk kvæði hinna yngri ís-
lenzku skálda í norskri þýð-
ingu. Var þetta hin prýðileg-
asta samkoma, þó lítt væri
hennar getið í blöðunum
hérna morguninn eftir. En
þess má geta til skýringar, að
daginn sem dr. Gylfi kom til
Oslóar höfðu flest blöðin flutt
ítarleg viðtöl við hann og sum
þeirra fluttu greinar um ís-
ekki að flytja burtu til þess
að freista gæfunnar annars
staðar.
Hér er vissulega hreyft
máli, sem verðskuldar athygli
og athugun. Þrátt fyrir öfluga
framleiðslustarfsemi í flest-
um kauptúnum og kaupstöð-
um úti um land hefur stund-
um orðið þar vart tímabund-
ins atvinnuleysis. Á allra síð-
ustu árum má þó segja að
atvinna hafi yfirleitt verið
næg og afkoma almennings
góð. En að því ber að stefna
að gera atvinnulífið þar fjöl-
breyttara og skapa ungu fólki
þar fleiri möguleika til þess
að velja sér lífsstarf. Á því
veltur framtíð byggðarlag-
anna að verulegu leyti.
land í tilefni af heimsókn ráð
herrans.
í gær kl. hálfþrjú var bóka
sýningin íslenzka svo opnuð í
„bókamiðstöð“ háskólahverf-
isins á Blindem í Osló, en ár
degis var ýmsum gesþim boð
ið að skoða hin nýju háskóla
húsakynni þar efra. Er gamli
háskólinn við Karl Jóhamns-
götu smátt og smátt að flytja
ýmsar kennsludeildir sínar til
Blindern, og áður en lýkur
verður lítið annað en lögfræði
deildin eftir I hinum gamla
veglega háskóla niðri í borg-
inni. Svo mjög vex aðsóknin
að hinni æðstu framhalds-
menntastofnun Noregs sem þá
þótti vera byggð „við vöxt“ á
sinni tíð. Eftir stríð hefur tala
stúdenta sen'. stunda fram-
haldsnám aukist svo stórlega
ár frá ári, að áætlanir fram-
sýnustu manna um vöxt
menntamannastéttarinnar
hafa reyrrzt of lágar, og þess
vegna heyrist oft barlómur
um, að stúdentar komist ekki
að á „stalíi menntagyðjunnar
j Minervu". Og þó hefur verið
stofnaður háskóli í Bergen eft
ir stríð á grundvelli þeim,
sem gerður hafði verið áður
af Bergens Museum, sem raun
verulega var háskóli. í haust
varð hann að setja upp úti-
bú í Stavanger, og nú gera
norskfa- „Norðlingar" kröfu
til þess að fá háskóla í Trom-
sö. En Niðarós hefur um langt
skeið haft eina verkfræðinga
háskólann í Noregi.
En svo að sögunni víki aft
ur til Blindern þá rísa þar
upp stórbyggingar svo að
segja á hverju ári. Þar er
alltaf eitthvað í smíðum og
ekki sízt vekur það athygli
hve sérbyggingar ýmissa nátt
úrufræði- og læknisfræðirann
sókna eru þar umfangsmikl-
ar. Hér er ekkert rúm til að
lýsa því. En til þess að gefa
lesandanum hugmynd um
hve manmargt er þarna i
þessari miðstöð menntanna á
Blindern veit ég ekki annað
ráð betra en að nefna það,
að þegar sýnt var eldhúsið á
„Velferdssentret" hafði ég orð
á því, að það mundi vera ó-
FORYSTA I
GEIMRANN-
SÖKNUM
jVlargt bendír til þess, að
Bandaríkin hafi nú tekið
forystuna í geimrannsóknum
og geimflugi. Þau hafa nú
sent á loft gervihnött, sem
vegur 19 tonn. Er það lang-
samlega þyngsti gervihnött-
ur sem sendur hefur verið á
braut umhverfis jörðu. Það
var eldflaugin Saturnus I sem
flutti þennan gervihnött á
braut sína. Vóg hún samtals
fullhlaðinu um 562 tonn.
Það er skoðun sérfræðinga
að hér sé um mikið afrek að
ræða og merkan áfanga í sögu
geimrannsókna.
Samvinna Bandaríkja-
manna og Rússa á þessu sviði
vísindanna hefur undanfarið
þarflega stórt, en leiðsögu-
maðurinn svaraði, að það yrði
að vera nokkuð. stórt, „því
að við þurfum að hafa mat
handa 6000 manns á hverjum
morgni og miðdegisverð
handa yfir 3000 — og þessar
tölur eru alltaf að hækka“.
Enda sannfærðist maður um,
þegar inn í mötuneytið (cafe
taríuna) kom, áð þarna er allt
stórt í brotinu. Á 3. þúsund
manns mun geta borðað þar
samtímis.
Prófessor Vogt, núverandi
rektor háskólans bauð til há
degisverðar áður en sýningin
var opnuð og munu hafa ver
ið þar 30—40 gestir. Kennar-
ar frá ýmsum deildum háskól
ans, formenn Norsk-isl. Samr
band og íslendingafélagsins,
þeir Tönnes Andenes og Árni
Eylands og ýmsir fleiri ís-
landsvinir og nokkrir ísilend
ingar. Heiðursgesturinn var
vitanlega dr. Gylfi og þakk
aði hann fyrir matinn með
stuttri og smellinni ræðu.
— Og svo hófst sýningin, en
hún er í þeim hluta „velferds
sentret* sem nefnist Galleri
Fredrik (nafnið mun stafa
frá því, að Oslóháskóli hét
þangað til fyrir skemmstu
„Det kgl. Frederiks Univer-
sitet). í bókadeildinni þar
voru nú komnar 300—400 fall
egar íslenzkar bækur, en til
hliðár var autt svæði handa
boðsgestum og bak við þær
blasti við með stórum stöfum
„motto* sýningarinnar: „Frá
Snorra Sturlusyni til Halldórs
Laxness!“
Háskólarektor bauð gesti
velkomna og gerði grein fyrir
hvernig sýningin hefði orðið
til: Það er Oslóarháskóli, í
samvinnu við norska kennslu
málaráðuneytið og Háskóla-
bókaforlagið sem að henni
stendur og hefur allan veg
og vanda af henni. Því næst
tók dr. Gylfi til máls. Hann
þakkaði fyrir þann sóma, sem
Oslóarháskóli og ríkisstjórn-
in hefði sýnt fslandi með því
að efna til þessarar sýningar
á bókmenntum og útgáfu-
starfsemi íslendinga, því að
bókmenntirnar væru sá þátt-
ur menningarlífsins, sem
helzt hefði orðið til þess að
Framh. á bls. 14.
farið mjög vaxandi. Er ástæða
til þess að fagna því. Sam-
einuðu þjóðirnar hafa á þing-
um sínum samþykkt yfirlýs-
ingar, þar sem látin er í ljós
sú skoðun, að nauðsyn beri til
þess að alþjóðleg samvinna
takist um geimrannsóknir og
geimferðir í þágu friðar á
jörðu. Geimvísindunum fleyg
ir nú fram með ári hverju.
Margt bendir til þess að með
þeim megi ná hagnýtum
árangri á ýmsum sviðum, t.d.
á sviði sjónvarps- og veður-
vísinda. Er nú talið líklegt að
alheimssjónvarp muni í fram
tíðinni vera rekið með gervi-
hnöttum og að veðurspár
verði stórum öruggari á grund
velli þeirra upplýsinga, sem
nú er auðvelt að afla með vís-
indatækjum úti í himin-
geimnum.