Morgunblaðið - 08.03.1964, Qupperneq 23

í
Sunnudagur 8. marz 1964
MORCUNBLAOIÐ
Kivera: Kennsla í sveitaskóla
— Veggmálverk
Framihald aí síðu 22.
fjallar að mestu um byltingua,
um listasögu samtíðarinnar og
hvað menn þurfi til brunns að
bera til að verða listamenn. En
manninum sjálfum kynnist mað-
ur alls ekki að öðru leyti en því,
að hann virðist hafa verið inni-
lokaður og ósýnt um að tjá sig
í orðum.
’ David Alfaro Siqueires (1896)
virðist vera hinn óstýriláti ærsla
belgur í þessum hópi, ef til vill
ekki eins mi'kill listamaður og
hinir tveir, en svo kröftugur að
furðu sætir. Til dæmis eru mynd
ir hans utan á byggingum Ríkis-
háskólans svo aðsópsmiklar, að
(það er eins og þær teygi sig út úr
myndfletinum og vilji hlaupa
burt af veggnum. En myndir
hans í samlagi raflagninga-
manna, Fyrsta spítala Almanna-
trygginga og í Listahöllinni eru
dramatískar mjög og sanna
hversu ágæta hæfileika hann hef
ur á þessu sviði og það vald sem
hann hefur á tækninni, sem hann
hefur sumpart uppgötvað sjálfur.
Olíumálverk hans eru engu síður
áhrifarík. Hann er frumlegur
listamaður og virðist gæddur
frumorku forfeðra sinna.
' Siqeiros hefur síðastliðin ár
eetið í tukthúsi fyrir þátttöku í
götuóeirðum, jafnvel sakaður um
manndráp í þeim átökum.
Menntamenn, rithöfundar og
listamenn hafa árangurslaust
farið fram á að hann yrði látinn
laus svo hann geti lokið við vegg
(Freska í menntamalaraðuneytinu)
myndir, sem hann var byrjaður
á. En sagt er að háttsettir em-
bættismenn fari í tukthúsið til
hans til að láta hann mála and-
litsmyndir af sér, sem minnir
óneitanlega talsvert á söguna af
Bellmann og Svíakonungi.
Áður en ég fór til Mexíkó var
ég hræddur um að þegar frum-
herjar þessarar stórkostlegu
hreyfingar féllu frá, mundi
merki þeirra falla niður, en það
væri mikill skaði, því telja má
þessa hreyfingu eitt af því merki
legasta, sem fram hefur komið
í málaralistinni síðan á renesans-
tímanum. En þar er engu að
kvíða, því Mexíkanar eiga að
minnsta kosti 6—7 listamenn til
að taka upp merki þeirra, lista-
menn, sem mér finnst að mörgú
leyti smekklegri, því þeir hafa
sleppt hinum þjóðfélagslega og
stjórnmálalega áróðri, sem óneit-
anlega gætir talsvert í verkum
hinna eldri manna, Rufina
Tamayo (1899) er því miður
ebki með á þessari sýningu, en
hann er án efa einn af merkustu
listamönnum, sem nú er uppi í
heiminum, gjörólíkur hinum
þremur eins og meðfylgjandi
mynd sýnir, alþjóðlegri og þar
af leiðandi auðvitað ekki eins
þjóðlegur. O’Gorman, sem er
bæði málari og arkitekt, gerði lit
steinaskreytinguna utan á bók-
hlöðu Ríkisskólans og hefur gert
stórmerka veggmynd í Chapúlte-
pec-höllinni og víðar. Aðrir sem
nefna má eru Coronel, Cuevas,
Gironella, Delgadillo og margir
fleiri.
ÞAÐ afrek sem vakið hefur
einna mest umtal og eftirtekt í
skákheiminum um þessar mund-
ir, er tvímælalaus't hinn glæsi-
legi skáksigur R. Fisdher á ný-
afstöðnu meistaramóti U.S.A.
Þar átti hann í höggi við fjóra
stórmeistara og fjóra allþjóðlega
meistara, auk þriggja meistara.
Bobby gerði sér lítið fyrir og
sigraði alla andstæðinga sína,
ellefu að tölu. Það er því eklkert
undarlegt að skákunnendur bíði
spenntir eftir svæðamótinu sem
fara á fram í Hollandi á vori
komanda. Rússar eru að keppa
um fjögur sæti sem þeir eiga að
fá á svæðamótinu. Átta kepp-
endur munu taka þátt í mótinu,
og tefld verður tvöföld umferð.
Þátturinn hefur ekki ennþá haft
fregnir af mótinu, en væntanlega
verður hægt að fá fregnir af
þessu öfluga móti fyrir næsta
þátt.
Hinn snjalli skákmeistari og
fyrrverandi heimsmeistari Vass-
ily Smyslof virðist nú stefna
hröðum skrefum upp á toppinn
aftur, en síðan á kandidatamót-
inu í Júgóslavíu 1959 hefur hann
átt erfitt uppdráttar á stórmót-
um. Hér kemur ein af skákum
hans frá skákmótinu í Moskvu
1963, þar sem hann sigraði, á
undan þeim Tal og Gligoric,
Hvítt: V. Smyslof
Svart: N. Padewsky (Búlgaríu)
Tarrasch afbrigði
í drottningarbragði.
1. c4, Rf6; 2. Rc3, e6; 3. Rf3, d5;
4. d4, c5; 5. cxd5. Aftur er þessi
leikur orðinn móðins í stað Bg5.
5. — Rfxd5; 6. e3, Rc6; 7. Bd3.
Það er afar erfitt að segja ákveð-
ið hvar kóngsbiskupinn stendur
bezt í þessu afbrigði, en margir
hallast að 7. Bc4. 7. — Be7;
8. 0-0, cxd4; 9. exd4, 0-0; 10. Hel.
Annar leikur kemiur hér sterk-
lega til greina 10. Be4! 10. — Bf6
A B CDCFGH
Padewsky reynir hér nýjan flutn
ing á léttu mönnunum. Betra og
einfaldara er 10. — Bd7. T. d.
11. a3, a6; 12. De2, Hc8. Eða ein-
faldlega 10. — Rf6 ásamt Rdb4-d5.
11. Be4, Rce7. Svartur verður að
valda betur d5 reitinn, eftir
11. — b6; 12. Rxd5, exdS; 13.
Bxih7t, Kxh7; 14. Dc2f og vinnur
peð.
12. Re5, g6; 13. Bh6, Bg7. Svart-
ur er í vandræðum með stöðuna
og velur að bjóða hvítum drottn-
ingarkaup, en við það verða
svörtu reitimir veikir. Eftir
13. — He8 getur komið 14. Df3
og hvítur heldur áframhaldandi
pressu. 14. Dd2, Rf6; Enniþá er
svartur í erfiðleikum með að
„útvíkla“ drottningarvæng sinn.
Eftir b6 getur komið Rg4 með
góðum sóknarmöguleikum fyrir
hvítan. 15. Hadl, Rxe4 16. Hxe4,
Rf5? Erfið staða býður afleikj-
unum heim. Hér stóðu svarti til
boða betri leiðir, t. d. 16. — b6;
17. Bxg7, Kxg7; 18. Hh4, Rf5;
19. Hh3, Bb7; 20. d5 og staðan er
örlítið betri hjá hvítum. 17. Bxh7,
Kxh7; 18. d5!
Tamayo: Promeþeua iærir manuinum eldinn (Freska í UNESCO
höllinni í París).
Stéttarfélag verkfræðinga
Aðalfundur
Aðalfundur Stéttarfélags verkfræðinga verður hald
inn í 1. kennslustofu Háskólans þriðjudaginn 10.
þ.m. kl. 20.30.
FUNDAREFNI; Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórn Stéttarfélags verkfræðinga.
ABCDEFGH
Þetta fallega gegnumbrot hefur
Padewsky yfirsézt. Eftir þexman
leik á svartur í miklum erfið-
leikum og þarf að leysa margan
vandann áður en hann getur gert
sér vonir um að sleppa. 18. —
exd5; 19. Rxd5, Be6; 20. Dc3,
Bxd5; 21. Rd7f, Kg8; 22. Hxd5,
Hac8; 23. Dd2, Kg7; 24. h3, Hfg8;
Eða 24. — He8. 25. Hxe8f, Dxe8;
26. g4, Rh4; 27. Dd4f, Kg8;
28. Rf6f, Kf8; 31. Rxe8 og hvítur
vinnur auðveldlega.. 25. g4, Rh4;
26. Hf4, Hc4; 27. Hxf7f!
ABCDEFGH
27. — Kxf7; 28. Re5f, Ke7;
29. Dg5f, gefið.
IRJóh.
Davíð
Sfefánsson
Nú sefur hvítur svanur
er söng við mig og þig,
ljóð svo ljúf og fögur,
þau lýstu dimman stig.
Hann söng þá sól í hjarta
er svörtust hríðin var.
Hann fegurð FögrUskóga
í fjarlægð með sér bar.
Nú sefur hvítur svanur,
er söng fyrir heila þjóð.
Sem lék að ljóðastöfum
við lög svo mild og góð.
Sem vafði hvítum vængjum
um vonarblómin smá,
sem batt í bjarkarmáli
svo bjarta söngvaþrá.
Nú sefur hvítur svanur;
hann syngur ekki meir.
Hann lifir þó í ljóðum >
hvert ljóð, sem aldrei deyr
ber yndi hans og angur,
hans æskugleði og sorg.
Hann reisti úr stuðlastrengjuBI
svo stóra og fagra borg.
Nú sefur hvítur svanur;
hans sorg og gleði er vor.
Sem lind á leið að ósi
hvers líf er fáein spor. ■
En sagan geymir sérhvern,
er syngur fyrir þjóð,
sem gefur sína gleði,
sem gefur hjartans blóð. J
Ingólfur Jónsson
frá Prestsbakka
Gjaiir til Búnaðar-
iélatjs íslands
VIÐ slit búnaðarþings tilkynnti
formaður Búnaðarfélags íslands
í kaffiboði að félaginu hefðu
nýlega borizt tvær gjafir. Ásgeir
Guðmundsson frá Æðey gaf fé-
laginu að gjöf tvær ljósmyndir,
með þeim tilmælum að þær
geymist á veggjum hinna nýju
húsakynna, er það flytur í.
Myndirnar eiga að minna á, að
búnaðarþingsfulltrúi Austurlands
bar húsbyggingarmálið fram
Anlon V.
Holldorsson
- Minning -
Margan dag ég átti stutta stund
í stormahléi með þér, Anton
minn.
Ef virtist dimmt og lokað
sérhvert sund,
mér sýndist birta, þegar þú
komst inn.
Guði vigð er gatan, þar sem fer
góður maður, slíkur einn
varst þú.
Hlýja, traust og friður fylgdi þér.
— Fyrir allt og allt ég þakka nú.
Þeim, sem harma horfinn
förunaut,
huggun bezt er minninganna safn
um góða drenginn, sem nú
hlýða hlaut
þeim hljómi, er eitt sinn kallar
hvers eins nafn.
Guðjón Jónsson.
fyrstur manna árið 1941. Einnlg
eru þær gefnar til heiðurs manni,
sem um áratugi gegndi forystu-
hlutverki bænda, Sigurði Jóns*
syni bónda á Stafafelli á Lóni.
Myndimar eru af Sigurði og
önnur séð yfir Lónið, litmynd
eftir Vigfús Sigurðsson.
— Sjálfgræbsla
Framhald af bls. 6
vinnsla með hentugum tætara en
plæging og herfing sjálfgræðsl-
unni í haga, ásamt sparnaði í
grasfræi. Hins vegar þarf sáð-
sléttan skemmri undirbúnings-
tíma til túnræktar, enda þótt
landið þurfi að vera ónytjað ár-
langt eða lengur, áður en hægt
er að sá í flagið. En rvað sjálf-
græðslunni viðkemur, er hægt að
nytja nýræktina allan tímanin ár-
ið í kriing, fyrst til beitar og svo
til túnræktar. Og síðast en ekki
sízt, sprettur sjálfgræðslan upp
af kjarnmiklum og harðgerðum
túngróðri, með sterkri blað-
grænu og blómskrúði. En sáð-
sléttan á rætur sínar að rekja til
útsæðis, sem hingað til heifur
ekki reynzt eins vel og æsikilegt
hefði verið.
Lúðvík Jónsson.
# hressir
m kœfir
'œJgalugertiflQ |