Morgunblaðið - 07.07.1964, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 07.07.1964, Blaðsíða 24
24 MORCUNBLAÐIÐ Þrfðjudagur 7. júll 1964 f JOSEPHINE EDGAR~ 44 FÍAlSYSTIR Ég sagði Flóru frænku um kvöldið, að ég héldi að ég mundi i>ú giftast Hugh Travers, eftir allt saman. Loksins kom kvöldið sem dans leikurinn hennar frú Elspeth átti fram að fara. Verndarvættur minn, hún frá Camberley, vitj- aði mín klukkan hálfníu. Hún kom nú ekki sjálf að dyrunum, en sendi hestasveininn sinn. Flóra setti upp vanþóknunarsvip og Marjorie sem hafði skroppið heim frá Cambridge, fitjaði upp á trýnið og sagði: O, bölvaður hégóminn! En mér var alveg sama. Ég var brynjuð gegn hverju sem koma vildi, þetta kvöld. Enginn skyldi framar geta sært mig — eða það fannst mér. Eg leit vel út og vissi vél af því sjálf. Þegar ég kom inn í vagninn, skartbúin frá hvirfli til ilja, brosti ég blíðlega til frú Camberley og beggja ólaglegu dætranna hennar. Ungi sonurinn hennar leit snöggt á mig og var nærri því dottinn um sjálfan sig, í flýtinum að hjálpa mér inn í vagninn. ina á honum var matsalur. Þarna var lítil hljómsveit og eitthvað tvö hundruð gestir, mest ungt, fólk. Mér fannst allir líta mig hálfgerðu hornauga, stúlkurnar með forvitni en piltarnir með undrun og forvitni. Þetta voril allt sömu og sams konar menn eins og fylltu sætin í Frivolity á hverju kvöldi, jusu gjöfum yfir stelpurnar þar og eltu þær á röndum. Að sjá eina af þeim hóp ljóslifandi meðal vina sinna, og viðurkennda af Travers-fjölskyldunni, var hlut- ur, sem þá hefði aldrei getað ór að fyrir. Áður en stundarfjórð- ungur var liðinn, hefði ég getað verið búin að fylla danskortið mitt hundrað sinnum. Eg býst við, að hefði ég nokk- urntíma getað kallað mig leik- konu, þá hafi þetta kvöld í An- jou verið bezt heppnaða sýn- ingin mín. Mér hefði verið innan handar að ofleika hlutverkið mitt, en þarna hafði frú Elspeth gefið mér tækifærið og ég greip það. Eg var töfrandi og ung, kurteis við eldra fólkið og jafn almennilega við leiðinlegu menn ina og þá skemmtilegu, og dans- aði með eins mikilli ánægju við roskna herramenn og hina, sem voru ungir og kátir. Hugh skrifaði nafnið sitt á helminginn af dönsunum, og eft ir borðdansinn fór hann með mig að veitingaborðinu og síðan að borði móður sinnar. Frú Elspeth klappaði á höndina á mér og sagði: — Þú hefur staðið þig vel væna mín. Það verður tilbreyt- ing að fá fallega stúlku inn í Travers-fjölskylduna aftur. — En hún hefur þó alltaf yður, frú Elspeth, sagði ég hæversk- lega. Hún hló og sagði mér að fara ekki að ofleika hlutverkið mitt. Eg vissi, að hvort sem ég nyti þess að vera kona Hughs eða ekki, þá mætti hver stúlka með eitthvert vit í kollinum njótá þess að vera tengdadóttir frú Elspeth. Þegar við vorum að fara út úr matsalnum, hitti ég blaðamenn, sem ég þekkti allvel. Hann var á sífelldum þeytingi í Frivolity, að reyna að tína upp einhverja kjaftasagnamola handa blaðinu sínu. Hann glápti á mig stein- hissa, talaði kurteislega við frú Elspeth og kom síðan beina leið til mín, því að nú þóttist hann hafa viðrað einhverjar fréttir. — Mér skilst þér vera hér í boði frú Elspeth Travers, ung- frú Eves, sagði hann. — Eruð þið hr. Travers trúlofuð? Hugh greip hönd mína undir arm sér og sagði hreykinn í bragði: — Ef og þegar ungfrú Eves samþykkir að verða konan mín, þá verður það tilkynnt á venjulegan hátt. Dansleiknum var lokið rétt eftir miðnætti. Einkasalirnir þar sem hann fór fram, voru á fyrstu hæð og breiður stigi lá þaðan niður í forsal hótelsins. Þegar gestimir fóru að sýna á sér farar- snið, og ég beið þarna meðan frú Camberley var.að komast að til að kveðja frú Elspeth, varð ég vör við einhverja ókyrrð þarna. Hún virtist k'oma úr veitinga salnum uppi, og varð æ meir á« berandi. Við hávaðann fóru all- ir að teygja álkuna til að sjá hvað um væri að vera, en 1 sama bili sá ég Soffíu koma nið- ur stigann. Frú Camberley var afskaplega mjúk á manninn og verndarieg. Eg er viss um, að dæturnar litu á mig eins og einhvern ránfugl, framandlegan og grimman, sem hefði komið þjótandi til að taka álitlegustu ungu mennina frá þeim. — Blessunin hún frú, Elspeth segir mér, að þér séuð leikkona, ungfrú Eves, sagði hún. — Það hlýtur að vera hættuleg atvinna fyrir unga súlku. — Það er mest undir stúlkunni sjálfri komið, sagði ég, stutt í spuna. Stúlkurnar horfðu með athygli á búninginn minn og svo hárupp- setninguna, sem var mjög em- föld. Eg var ekki með neina skart gripi, því að ég vissi, að ég þurfti ekkert slíkt til að vekja at hygli á handleggjunum á mér og hálsinum. Æfingin í Frivolity hafði kennt mér að bera mig vel, og fara ekki hjá mér þó að mér væri veitt athygli. Eg vorkenndi aumingja stúlk- unum, sem hefðu getað verið almennilegar og geðugar, hefðu þær nokkurntíma mátt vera eins og þær áttu að sér. Eg vissi vel, að ég var þarna með þeim aðeins vegna þess að móðir þeirra vildi gera frú Elspeth greiða, og hefði ekki svo verið, hefði hún ekki einu sinni leyft þeim að yrða á mig. Hugh stóð hjá mömmu 3inni og systrum og tók á móti gestun- • um. Frá þeirri stundu, sem ég var þarna komin, sá hann ekki aðra en mig. Dansleikurinn fór fram í skraut legum og skemmtilegum sal, sem vissi út að Temsánni, og við hlið 114 BYLTINGIN I RÚSSLANDI 1917 ALAN MOOREHEAD herradómur hans var óviss og reikull, fyrst var sveigt til vinstri og síðan til hægri, en hann féll þó ekki strax, en ein- göngu vegna þess að engir nema bolsjevíkarnir vildu láta hann falla. Svona forusta var ekki til þess fallin að framfylgja skipun- um eða blása mönnum traust í brjóst í stjórnmálakreppu, sem nú var orðin allt of löng. Auk þess hafði vantraust bolsjevíka- flokksins valdið tómi meðal múgsins, sem hinir flokkarnir áttu ekki dugnað til að fylla; það var því ekki nema eðlilegt, að múgurinn sneri sér inn á við með óánægju sína. Verksmiðjur héldu áfram að stöðvast vegna flutningaerfið- leika — aðrar, sem voru í gangi, voru eins og lamaðar af nýrri verkfallaöldu. Þannig bættist stórkostlegt atvinnuleysi við annað böl ófriðarins, og það gerði ekki beint gagn, einmitt á þessum tíma, að einn helzti iðjuhöldur Moskvu, að nafni Ryabushinsky, hafði flutt ræðu, þar sem hann sagði, að áður en lyki mundu „horaðar hendur hugursins* koma vitinu fyrir verkamennina. Það var einmitt svona ögrun, sem hlaut að stöðva fráhvarfið frá bolsjevíkaflokkn- um. Verkamennirnir tóku vel eftir þessari athugasemd um hungrið — meira að segja varð hún að pólitísku vígorði í þeirra hópi. — Og á tíma, þegar losnað hafði um allar hömlur og eftir- lit, vakti þetta enn grimmara hatur á „auðmönnunum". En svo hlaut líka reiðin við Lenin að hjaðna niður. Jafnvel and-bolsjeviskir .menn tóku að tauta eitthvað um, að þetta níð gegn mannorði hans hefði geng- ið of langt; í pólítíkinni seldu sig allir meira eða minna, ef út í það væri farið. Ef Þjóðverjar hefðu keypt Lenin, þá höfðu líka Bretar, Bandaríkjamenn og Frakkar keypt Kerensky. Og hvenær kæmi einhver — hver sem væri — til að vinna eitthvað að því að binda enda á þetta bölvaða, vonlausa stríð? f lok fyrstu viku ágústmánað- ar var andbolsjeviska hreyfing- in hjöðnuð niður, að minnsta kosti hjá öllum þorra múgsins, og tækifæri Kerenskys þar með glatað. Þó var þetta alls ekki áberandi á yfirborðinu — svo illa voru bolsjevíkarnir þokkað- ir — en það kom greinilega fram á leynifundi flokksins, sem hald- inn var.í Petrograd 8. ágúst. Á næsta fundi á undan, í maímán- uði, hafði 151 fulltrúi komið til fundar, fyrir hönd 80.000 manna. En nú í ágúst, og þrátt fyrir hið opinbera vantraust á Lenin, þrátt fyrir bannið á flokksblöð- unum og fangelsun foringjanna, voru 175 fulltrúar kosnir og þeir þóttust vera fulltrúar fyrir 177.000 flokksfélaga, mestmegn- is af öreigalýð iðnaðarins. Með öðrum orðum höfðu júlídagarn- ir ekki valdið nema skammvinn- um afturkipp; fráfallinu frá flokknum var algjörlega lokið, og allt stefndi óðfluga í hina átt- ina. Þetta var furðuleg viðreisn, og enda þótt flokkurinn yrði að flýja með fundinn úr einu hús- inu í annað, til þess að honum yrði ekki hleypt upp af lögreglu stjórnarinnar, þá kom fundurinn talsverðu í verk. Lenin var ekki viðstaddur, en hann var kjörinn heiðursforseti, og í bréfi hvatti hann félagana til að leggja fyrir róða sitt gamla vígorð „Allt vald til sovéttanna“ þangað til þeir hefðu rekið póli- tíska keppinauta sína frá, og sjálfir fengið valdið yfir sovét unum. En þangað til skyldu þeir undirbúa vopnaða uppreist. Þetta var samþykkt og ný miðstjórn var mynduð til að stjórná fram- kvæmdum flokksins. í þessum hópi voru áhrifamestu menm-nir þeir Lenin, Zinoviev, Kamenev, Nogin, Alexandra Kollontal, Stal ín og Trotsky — (enda þótt vit anlega væru Trotsky og Kamen- ev í fangelsi og Zinoviev færi huldu höfði með Lenin). Trotsky heldur því fram, að júlídagarnip hafi hreinsað loftið og vafageml ingar og hálfshugar menn hafi verið hreinsaðir burt úr röðum hinna óbreyttu liðsmanna, og nú væri það harður kjarni eindreg- inna Leninista, sem væri að hefj ast handa. Samt er það vafasamt, að nokk uð af þessu öllu — leynileg end urvakning flokksins, áframhald- andi hungursneyð og óánægja, jafnvel stöðug hnignun hersins á vígstöðvunum — hefði nægt til þess að endurreisa álit Lenins og koma bolsjevíkaflokknum á fæt urna aftur. Eitthvað meira, eitt- hvað öflugt og dramatiskt, þurfti til að halla metaskálunum þeim í hag. Og einmitt þessi herzlu- munur kom, þar sem var atvikið, sem kallað hefur verið Kornilov málið. Og líklega er það hryggi- legasti atburður allrar byltingar- innar. KALLI KUREKI Jh pjzofessos Boees' KOOrf/AJ rcwsJ--- ~>f‘ Teikncui; J. MORA JUSTWAUk-UM DOWtf MAIM STUEET AT HI&H NOOW. A|4' , WHEN OU-TIMEK SHOWÍIP, AIM AT HIS BELT BUCKLE AB' PULl-UM TRI&&ER--BLAMV í herbergi prófessors Boggs niðri í bænum: — Hérna! Kalli kúreki sendir yður skot í stóra riffilinn! — E-er Gamli bá enn staðráðinn í að berjast? — Kalli sagði honum að þér vilduð fara að þinga um frið, en Gamli er í bardagahug. Hann er búinn að brýna hnífinn sinn beittan og hlaða byssuna! — Hamingjan góða! Aldrei hélt ég að þetta myndi ganga svona langt! — Hvað á ég að gera? — Bara ganga yður niður Aðal- strætið á hádegi og þegar þér sjáið Gamla koma a móti yður miðið þér á beltissylgjvma hans og takið í gikk- inn — bangl Húsavík IIMBOÐSMAÐUR Morgun- blaðins í Húsavík er Stefán Þórarinsson, Höfðabrekku 15. Hefur hann með höndum þjónustu blaðsins við fasta kaupendur blaðsins. — í bókaverzlun Þórarins Stef- ánssonar er blaðið í lausa- sölu. Raufarhöfn UMBOÐSMAÐUR Morgun- blaðsins á Raufarhöfn er Snæbjörn Einarsson og hef- ur hann með höndum þjón- ustu við fasta-kaupendur Morgunblaðsins í kauptún- inu. Aðkomumönnum skal á það bent að blaðið er selt í lausasölu í tveim helztu söluturnunum.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.