Morgunblaðið - 02.10.1964, Qupperneq 2

2
MORGUNBLABIB
Föstudagur 2. okt. 1964
Nefnd Bröndum-Nielsens gefur
út bækling um handritamálið
Hvetur þingið til jbess að hlýða á
á efasemdir fræðimanna og afgreiða
málið ekki í flýti
Einkaskeyti til Mbl. frá Kaup-
mannahöín, 1. október.
NEFNDIN, sem stofnuð var með
leynd til íiess að berjast gegn
J»ví að handritin yrðu afhent ís-
lendingum, kom í dag fram á
sjónarsviðið. Nefndin kallar sig
„Handritanefndina 1964“., í henni
eru dr. phil. Johannes Bröndum-
Nielsen, prófessor, sem er for-
maður; H. G. Carlsen, landsréttar
lögmaður; dr. phil. Erik I)al
deildarbókavörður við konung-
lega bókasafnið í Kaupmanna-
höfn; dr. phil. Arild Hvidtfeldt,
ritstjóri aðalmálgagns sósíaldemó
krata „Aktuelt"; stud. mag. Erik
Jörgensen; mag. art. Erik Kjers-
gaard, safnvörður; Kr. Lindbo
Larsen, ríkisbókavörður; mag.
art. Agnete Loth, lektor við Kaup
mannahafnarháskóla; cand, mag.
Herluf Nielsen, ritstjóri; dr. phil.
Erling Ladewig Petersen, og dr.
phil. Niels Skyum Nielsen, há-
skólakennari.
Nefndin hefur gefið út bækl-
ing í 8 iþús. eintökum þar sem
handritamálið er rakið stuttlega.
Þar segir m.a.: „Nefndarmenn
eru ekki aðeins sammála um, að
afhending handritanna leiddi af
sér mikinn skaða, heldur óttast
þeir, að málið verði afgreitt í
flýti án nægilegs samstarfs lög-
gjafarvaldsins, vísindanna og lag
anna. Það verður að krefjast þess
af hinu nýkjörna þingi, að um
málið verði fjallað með tilliti til
vísindastarfsins og þingið hlýði á
þær efasemdir, sem fræðimenn
leggja áherzlu á“.
Skrælnun handritanna.
í gær sagði Berlingske Aften-
avis, a, danskir vísindamenn ótt-
uðust, að handritin myndu
skemmast á íslandi m.a. skrælna.
í dag mótmælir mag. art. Stefán
Karlsson þessu í lesendabréfi til
Berlingske Aftenavis. Segir hann
m.a., að dæmin um skrælnun sem
nefnd séu hljóti að vera handrit,
sem Árni Magnússon fékk lánuð
á sínum tíma og var skilað aftur
til íslands 1928. Þetta voru em-
bættisskjöl, 700 fornbréf og þrjú
handrit.
Stefán heldur áfram, og segist
fyrir skömmu hafa rannsakað
þessi skjöl, bréf og handrit í sam
bandi við vísindastarf. Kveðst
hann vilja skýra frá því, að áður
nefndar fullyrðingar um skræln-
un eigi sér enga stóð í veruleik-
anum.
Kytgaard.
Sjúkahúsnefndin og borgarlæknir færðu Maríu blóma-
körfu að skilnaði.
Sjónvnrpseini
Norðmnnna
iundið
Osló 1. okt. (NTB).
EINS og skýrt var frá í frétt-
um hvarf fréttaefni þriggja
norskra sjónvarpsmanna, sem
viðstaddir voru flotaæfingar
Atlantshafsbandalagsins á dög
unum. Sjónvarpsefnið kom
fram í dag í pósti til Osló frá
London, en 11 dagar eru siðan
það var sent frá bandariska
flugvélamóðurskipinu Wasp
til Keflavíkur með flugvél.
Filmurnar voru sérstaklega
merktar og áttu að fara gegn
um póstþjónustu, sem komið
var á fót i sambandi við æfing
arnar, og ekki hefur tekizt að
upplýsa hvernig þær hafa lent
í almennum pósti í London.
Sjónvarpsmyndirnar tóku
norsku sjónvarpsmennirnir
fyrir Evrópusjónvarpið (Euro
vision) og er ráðgert að nota
þær í sérstalsa dagskrá, þótt
langt sé um liðið.
Kosningar til
ASÍ-þings
ESSI félög hafa kosið fulltrúa
næsta þing Alþýðusambands
tlands:
Bifreiðastjórafélagið Fylkir i
ieflavík. Júlíus Daníelsson var
osinn aðalfulltrúi og Skarphéð-
in Njálsson varafulltrúi.
Verkalýðsfélagið Stjarnan í
rafarnesi. Sigurvin Bergsson
ar kosinn aðalfulltrúi og Sigurð
r Lárusson varafulltrúi.
Samtailið við
Bröndtim-
Nielsen
í SAMTALIÐ við prófessor
Bröndum-Nielsen í gær slædd-
ist slæm prentvilla. Prófessorinn
er spurður, hver sé helzti tals-
maður handritamálsins og svarar,
að það sé Paul Möller. Spurning-
in átti að vera: Hver er helzti
talsmaður andstæðinga handrita
naálsins?
María Maack lýkur 44 ára
starfi á Farsóttarhúsinu
í GÆR var María Maack að
flytja út úr Farsóttarhúsinu,
sem hún hefur veitt forstöðu
í 44 ár og sama dag voru 55
ár liðin síðan hún kom í
Laugarnesspítalann og tók að
hjúkra sjúkum, þá tvítug
stúlka. Þeir eru orðnir mörg
þúsund talsins, sjúklingarnir
sem hafa verið á Farsóttar-
húsinu hjá Maríu þessi 44 ár,
og enn þekkir hún fjöldann
af þessum sjúklingum, sem
alltaf halda sambandi við
hana. Þegar við náðum tali
af Maríu í gær, þar sem hún
var búin að flytja dótið sitt
úr litla herberginu í Farsótt-
arhúsinu, eftir 44 ára dvöl
þar, og á Ránargötu 30, þar
sem hún hefur fengið íbúð
í húsi mágkonu sinnar, frú
Hallfríðar Maack, þá sagði
hún:
— Starf mitt í Farsóttar-
húsinu hefur verið mér mjög
ánægjulegt. Mér hefur þótt
gott að hafa kringum mig
sjúklinga, sem þurftu hjálpar
með. Ég hefi líka verið hepp-
in með samverkamenn. Lækn
arnir hafa verið alveg ágætir
á öllum sviðum, og sumar
stúlkurnar hafa verið lengi
með mér, ein hjúkrunarkon-
an í yfir 30 ár, starfsstúlka
í 20 ár, önnur í 15 ár o.s. frv.
Yfirleitt hefur mig ekki vant
að starfsfólk og allt gengið
vel. Það hefur nú verið mitt
happ. Og er það svo nokkuð
sem þið viljið vita meira?
En við héidum áfram að
rekja úr henni garnirnar og
í'engum að vita, að María
byrjaði hjúkrunarnám 1. októ
ber 1909 í Laugarnesspítalan-
um hjá próf. Sæmundi Bjarn-
héðinssyni og frk. Harriet
Kjær, ágætis fólki sem hún
kveður gott að minnast. 8.
janúar 1918 var hún svo ráðin
hjúkrunarkona hjá Reykja-
víkurbæ, til að gæta skarlat-
sóttarsjúklinga og' annarra
farsóttarsjúklinga í Franska
spítalanum, því Landakots-
spítali gat ekki lengur tekið
við farsóttarsj úklingum bæj-
arins. Síðan fluttist hún með
sjúklingunum í Sóttvarnar-
húsið í Vesturbænum og í
Farsóttarhúsið í Þingholts-
Stræti 25, þegar bærinn tók
það. í fyrstu fékkst að-
eins ein stofa fyrir
taugaveikisjúklinga, og lítið
herbergi fyrir Maríu og tvær
stúlkur, en um vorið var hús-
inu breytt og 1920 kom inn
fysti taugaveikisjúklingurinn,
Sigríður Jónsdóttir, elsku-
legt barn, sem enn býr hér
í bænum og María hefur sam-
band við. Svo fylitist af sjúkl
ingum með taugaveiki, barna
veiki og skarlatsótt. En eftir
að farið var að einangra,
minnkuðu farsóttirnar og þá
var hægt á taka á efri hæð-
mm
ina lungnabólgusjúklinga,
berklasjúklinga, sem biðu
hælisvistar og aðra sjúklinga,
nema þegar faraldrar komu,
eins og taugaveikifaraldur-
inn 1922, lömunarveikin sem
kölluð var Akureyrarveiki
1947, og fl. í lömunarveiki-
faraldrinum var byggð lítil
viðbygging með sjúkrastofu
og sundlaug komið fyrir á
loftinu, sem mikið gagn
gerði. Undanfarin ár hafa
mest verið taugaveikisjúkling
ar í Farsóttarhúsinu, því 1955
tók Borgarspítalinn við far-
sóttarsjúklingum bæjarins.
Venjulega er rúm fyrir 26
sjúklinga, en þegar þrengsli
voru í farsóttum hafa þeir
verið miklu fleiri. Svo þeir
eru margir sem María hefur
hlynnt að í Farsóttarhúsinu
í þessi 44 ár, þar af mikið af
börnum, sem þurft hefur að
einangra frá foreldrum og
heimilum.
En María er ekki af baki
dottin, þrátt fyrir mikið og
langt æfistarf. Er við spurð-
um hana hvað hún ætlaði nú
að gera, þegar hún hefði tíma
fyrir sjálfa sig, svaraði hún:
— Ég hefi hugsað mér að
vinna að mínum hugðarefn-
um, fara í ferðalög um
óbyggðir á sumrin, og gera
eitthvað skemmtilegt á vetr-
um, eins og lesa bækur. Bara
verst að ég get ekki orkt, mér
þykir svo gaman að ljóðum.
Ennfremur hefi ég verið svo
heppin að fá leigt á Stað í
Grunnavík, þar sem ég get
verið í sumardvöl. Það er
minn fæðingarstaður og þar
er svo yndislegt. í ágúst er
allt fullt af aðalbláberjum og
í Staðará er góður silungur,
en því miður hafa margir far-
ið í ána í leyfisleysi og eyði-
lagt þar mikið. En nú ætla
ég að setja seiði í Staðará
og rækta hana upp. Svo lang-
ar mig til að komast í bíl yfir
Snæfjallaheiði. Það er erfitt,
en ég hugsa að það megi kom
ast í bílum með spili. Já, ég
hefi vissulega næg viðfangs-
efni, sagði María full af
áhuga og lífskraftL — E. Pá,
María yfirgefur Farsóttahúsið. Starfsstúlkur kveðja hana. Leng-st til hægri er Lilja
Bjarnadóttir, sem tekur við af henni, þá Þórdís Pálsdóttir, sem starfað hefur með hennl
í 20 ár, Svanfríður Sigurðardóttir, Hildur ísleifsdóttir, Jakobína Anncsdóttir, Saloine
Jóhannsdóttir, Halldóra Jónsdóttir og Ragnheiður Jóhannesdóttir. — Ljósm. Ól.K.Mag.