Morgunblaðið - 04.10.1964, Blaðsíða 16

16
M0RGUNBLAÐ1B
Suntiudagur 4. oíct. 190-1

Útgefandi:
Fr amkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
KOMMÚNISTA-
STJÓRNIN í PEKING
ÍZ ina er mannf lesta ríki
jarðarinnar. Mun láta
nærri, að þar búi fjórðungur
mannkyns. Þegar hér er sa«t
Kina, þá er átt við meginland
hins gamla kínverska ríkis,
sem féll í hendur uppreisnar-
manna kommúnista á árunum
eftir heimsstyrjöldina síðari,
en á Taiwan eða Formósu eins
og eyjan er nefnd á máli
vesturlandamanna, situr rík-
isstjórri, sem áður fór með
völd í Kína og telur sig enn-
þá eina fara með lögmætt um-
boð kínverskrar ríkisstjórnar.
Mörg ríki hafa viðurkennt
kömmúnistastjórnina í Pek-
ing, en mörg önnur hafa ekki
viljað taka upp stjórnmála-
samband við kommúnista-
stjórnina. Kommúnistastjórn
inni í Peking hefur oft verið
synjað um aðild að Samein-
uðu þjóðunum.
Sumir telja nauðsynlegt að
viðurkenna kommúnista-
stjórnina vegna þess, að um-
ræður og samningar um af-
vopnun og frið nái ekki til-
gangi sínum, án þátttöku vald
hafanna í Peking. Aðrir hafa
látið freistast af verzlunar-
hagsmunum. Þeir sem ekki
vilj a viðurkenna kommún-
istastjórnina að lögum telja,
að hún hafi komizt til valda
með ofbeldi og með erlendri
aðstoð flæmt lögleg stjórnar-
völd af meginlandinu. Þótt
sama megi segja um nokkrar
aðrar ríkisstjórnir, þá er hér
um skýrt dæmi að tefla og
lögleg ríkisstjórn situr enn á
kínversku landi og heldur
fast við kröfur sínar um við-
urkenningu sem eina löglega
stjórn ríkisins. Þá hefur
kommúnistastjórnin í Peking
farið með ófriði og ofbeldi á
hendur nágrannaríkjum sín-
um, jafnvel Sovétríkjunum,
sem studdu þá til valda og
komu þeim til manns. Komm
únistastjórnin hefur jafnvel
átt í hernaði við sjálfar Sam-
einuðu þjóðirnar í Kóreu.
íslenzkur ráðherra er ný-
komin úr ferðalagi um hin
víðlendu héruð Kína. Þar
var þó um einkaheimsókn að
ræða og var gestgjafinn ein-
hvers konar menningar-
tengslafélag, en ekki ríkis-
stjórnin. Bollaleggingar um
breytta afstöðu íslenzkra
stjórnarvalda til kommún-
istastjórnarinnar í Peking
eru því ekki á rökum reistar.
Ekkert hefur komið fram hjá
ríkisstjórninni um, að hún
hyggist viðurkenna hina víg-
reifu stjóin í Peking, enda er
ákvörðun í því máli ekki brýn
og hagsmunir íslendinga ekki
með þeim hætti, að telja beri
hagkvæmt að fórna sjálfsögð-
um reglum um viðurkenn-
ingu stjórnvalda og gagn-
kvæma virðingu með viður-
kenningu á stjórninni í Pek-
ing, sem komin er til valda
með ofbeldi og fer með ófriði
á hendur nágrönnum sínum.
Deilur um ríkisstjórnina í
Peking snúast þó ekki fyrst
og fremst um það, hvort þar
sé um löglega stjórn að ræða,
heldur hitt, hvort ríki undir
slíkri stjórn, sögulega og sam-
kvæmt yfirlýstri stefnu um
hernað og ofbeldi, geti orðið
aðili að Sameinuðu þjóðun-
um. Þar er mannréttindasátt-
málinn fyrst og fremst talinn
til fyrirstöðu, Við íslendingar
erum, eins og önnur aðildar-
ríki SÞ aðilar og meðmælend-
ur mannréttindasáttmálans.
Hann fjallar ekki aðeins um
almenn mannréttindi þegna
ríkis, heldur einnig um sam-
búð ríkja. Þar eru friður, um-
burðarlyndi og gagnkvæm
virðing höfuðatriðin. Þar er
valdbeiting gagnvart öðrum
ríkjum fordæmd. Mörg ríki
SÞ uppfylla að vísu ekki þessi
skilyrði í verki, en hið svo
nefnda alþýðulýðveldi Kína
viðurkennir þær ekki heldur
í orði, en ógnar tortímingu
og hafnar friðsamlegri sam-
búð. Ef Pekingsstjórninni
yrði veitt aðild að SÞ, þá er
mannréttindayfirlýsingin og
hugsjónir hennar orðnar lít-
ils virði.
GRÍMULAUST
ANDLiT
KOMMÚNiSMANS
rFsjeng nokkur Jí, sem er
'*■ háttsettur ráðamaður í
Peking lét svo ummælt við
blaðamenn í Japan á sl. ári, að
Kína muni áreiðanlega fram-
leiða kjarnorkuvopn af full-
komnustu tegund. Hann
sagði: Það kann að taka nokk
ur ár, en við munum vissu-
lega hefja framleiðslu á kjarn
orkusprengjum, jafnvel þótt
við verðum að ganga ber-
fættir. Þessa yfirlýsingu sendi
sendiráð Sovétríkjanna í
Reykjavík til blaðanna í síð-
liðnum mánuði og lét það
fylgja með frá eigin brjósti,
að öllum megi ljós vera ó-
sannsögli, ábyrgðarleysi og
óheiðarleiki valdhafanna í
Peking.
Þessi unga stúlka er prinsess-
an a£ Toro. Hún hefur undanfar-
in ár stundað nám í háskólanum
i Cambridge og hefur hún num-
ið lögfræði. Toro er annars í
Uganda og er faðir stúlkunnar
konungur þar. Prinsessan, sem
nú er 25 ára gömul, segist vera
orðin þreytt á að lifa af pening-
um föður síns. „Það er hægt að
segja, að faðir minn sé konung-
ur og ég þurfi þess vegna ekki
að vinna. En ég vil sanna það
fyrir honum að þeir peningar,
sem hann hefur lagt í menntun
mína hafi ekki verið til einskis“.
„Ef ég legg hart að mér get ég
lokið prófum í maí. Eftir sjö ára
nám er ég orðin þreytt á því.
Eg verð fegin þegar ég get leikið
nieiri tennis og farið í sam-
kvæmi“.
Ef hún nær prófi fer hún heim
til Toro og mun hún verða eini
kvenlögfræðingurinn í landinu.
En hún er kvíðin.
„Væri það ekki hræðilegt ef
íólk væri hrætt við að taka mig
í vinnu vegna þess að ég er dóttir
konungsins?“ sagði hún.
Þetta unga par hefur vakið
geysilega athygli I Bretlandi.
Hann er bandarískur flugmaður,
13 ára gömul. Þaiu opinberuðu
trúlofun sína um daginn og ætla
að gifta sig, þegar hún verður
17-18 ára. Skólastýra skólans,
sem hún er I hefur lagt biátt
bann við þvi að hún beri trú-
lofunarhring sinn I skólanum og
lenni er algjörlega bannað að
tala um trúlofun sína þar.
Unnusti hennar segir: „Ég he?
þekkt Montesanto fjölskylduna
í tvö ár og það er engin spurn-
ing um það að ég hefði farið út
með Rosalyn þegar hún var 11
ára gömul. Við trúiofuðum okkuc
í raun og veru fyrir nokkrum
vikum. Eitt kvöld vorum viS
búin að skipta^um föt og vorum
tilbúin til að fara út og á leið-
inni stanzaði ég og bað hennar
og hún sagði já.
Rosalyn (38-22-37) sagði. „Við
erum voðalega ástfangin og ég
veit að allt mun verða í lagi“.
í fréttunum
Gerry Cunningham að nafni, en
hún er skólastúlka, Rosalyn
Montesanto að nafni og er aðeins-
Hann er mesti Shakespeare-
ieikari í heimi. Hvar sem hann
er eru Ijósmyndarar að leita
hans og taka af honum myndir.
Þessu tekur hann með þolin-
mæði. En hann hefur aldrei leyft
hinum ágengu ljósmyndurum að
ljósmynda sig í einkalífi með fjöl
skyldu sinni og þriðju konu
sinni, Joan Plowright. En hann
gerði Þó undantekningu frá þess-
ari reglu, þegar hann var í fríi
með fjölskyldu sína á strönd Mið
jarðarhafs. Og þá skipti hann um
hlutverk frá því að leika Othello,
Hamlet eða Henry IV og varS
allt í einu sá maður, sem al-
menningur hefur aldrei séð áður.
Sá elskulegi og rólegi faðir, sem
ieyfir börnum sínum að klípa 8
r.efið á sér — og nýtur lífsins 1
ríkum mæli meðan hann skvam^
ar í sjónum með konu sinni og
börnum.
Þeim sem svo er lýst og
kommúnistar ættu gerst að
þekkja sitt heimafólk, það eru
stjórnendur, sem kommún-
istamálgagnið hérlendis vill
að íslenzka ríkisstjórnin leggi
blessun sína yfir. Það mun
vitaskuld ekki ráða neinum
úrslitum um gang mála í f jar-
lægari Austurlöndum, hvar
Íslendingar standa í þessum
málum. Það er þó okkur sjál||
um mikilvægt að vera sjálf-
um okkur samkvæmir. Við-
urkenning íslands á leiðtog-
unum í Peking mundi ekki í
nokkru samræmi við yfir-
lýsta utanríkisstefnu og þær
hugsjónir um sjálfsákvörðun-
arrétt þjóða og friðsamlega
sambúð, sem við viljum halda
í heiðri. Stjórnmálahags-
munir eða viðskiptahagsmun-
ir gefa ekki minnstu ástæðu
til þess að við íslendingar
slökum á kröfunum, eins og
sum ríki hafa talið hagkvæmt
að gera
Atómsprengja Kínverja og
ógnanir um beitingu slíkra
vopna sýna mönnum grímu-
laust andlit kommúnismans.
Að vísu er talið víst, að
sprengjan, sem Kínverjar
eru að reyna að setja samati
muni fyrst og fremst verða
áróðurssigur fyrir Kínverja,
sem þeir muni notfæra sér til
þess að etja nýfrjálsum ríkj-
um gegn Vesturlöndum. Hug-
arfarið gefur þó auga leið. ,