Morgunblaðið - 11.10.1964, Blaðsíða 3

i
Sunnudagur 11. okt. 1964
MORCUNBLAÐIÐ
Sr. Eiríkur J. Eiríksson
Einnig þú ert boðinn
Guðmundur Hjaltason (t.v.) skoöar emmeypa og sjauvirka imun skoui jsrowmng-nagiauyssu^
i Vesturröst hjá Axel Aspelund.
Rjúpnatíminn fer í höndl
Sveiflan í stærð stofnsins að nálgast
hámark, segir dr. Finnur, og skorar
á skyttur að halda skýrslur
|| BRATT tekur rjúpnaveiðin að
H hefjast. Fná 15. október er
j= heimilt að opna eld á rjúpuna,
= en það er auðvitað undir ýmsu
|| komið, hvort hún lætur fljót-
H lega sjá sig á þeim stöðum,
= þar sem sæmilega auðvelt er
= að ná til hennar. Engu að síð-
H ur eru menn teknir að viða
EE að 'fA. skotfaerum, hreinsa
S byssx^*sínar og segja veiði-
= sögur frá því. í fyrravetur.
Morgunibfaðið átti tal við
S dr. Finn Guðmundsson í gær
= og spurði hann um veiðihorf-
S ur og fjölda rjúpna, sem ætlað
= er að hafi fallið fyrir skytt-
S um í fyrra.
„f>að er alveg ómögulegt að
S geta sér tii um rjúpnaveiðina
í fyrra og á undanförnum ár-
= um. Sæmilegar heimildir um
S hana höfum við ekki nema til
= ársins 1940. Útflutningsskýrsl-
= ur gefa góða hugmynd um
= stærð stofnsins á árunum 1864
= til 1940, því að þá var megnið
= af veiðinni flutt til útlanda.
= Koma af skýrslum þessum
S greinilega fram hinar reglu-
= bundnu sveitflur á stofninum.
Tíu ár eru milli lágmarks og
= hámarks. Lágtmarkið er yfir-
s leitt á ártölum, sem enda á 8
s eða 9, en hámörkin á árun-
= um 4, 5 eða 6. Á þessum vetri
E ætti því bámarkið að fara að
g nálgast."
„Gáfu rjúpnaveiðiskýrslum
H ar í fyrra ekki einhverjar upp
g lýsingar?"
„Nei, þetta var fyrsta til-
= raun til skýrsluhalds um
= rjúpnaveiði hér á landi, en
g aðeins bárust til okkar
= skýrslur fiá um 200 skyttum,
= svo að árangurinn er enginn.
= Ég vil mjög eindreigið skora
= á allar rjúpnaskyttur að gera
g slíkar skýrslur í vetur. Þær
= verða eingöngu notaðar í vís-
= indalegum tilgangi og mun-du
= fcoma veiðimönnum í hag
fremur en til ógagns, þar sem
þær gætu hjálpað okkur til að
fylgjast með stærð stofnsins,
tilfærslu hans milli lands-
hluta og áhrif veðurfars á
hana.“
„Hvers vegna tekst ekki að
fá veiðimenn til að halda
skýrslur?“
„Ég held að til þess liggi
XX. sunnudagur eftir trinitatis.
Guðspjallið Matth. 22, 1—14.
ÞEIR sem fyrst voru kallaðir
voru Gyðingar. Þeir hlýddu
ekki kallinu, landið er lagt í
auðn og þjóðinni sundrað.
Síðari köllunin beinist til
allra manna og þjóða. Af hinum
mörgu kölluðu eru aðeins fáir
útvaldir. Guð hefur skapað okk-
ur mennina til samfélags við
sig. Sú er veglegust gjöf okkur
gefin, að mega þrá hann og
leita hans. Forn fræði töldu
dauðasök að sjá Guð. Jesús telur
það verðlaun ætluð hinum
hjartahreinu.
Síðari tímar fundu upp meðal-
gangara milli Guðs og manna.
Jesús kenndi hverju barni að
leita til föðurins almáttuga og
algóða í bænum sínum. Við eig
um þannig, hvert og eitt að taka
á móti köllun Gúðs þannig, að
henni sé beint til okkar.
Á altaristöflu í kirkju einm
er viðhorfið til Krists táknað
með konum tveim. önnur konan
vefur barn sitt örmum og geng-
ur rakleiðis með það til Jesú.
Yfir mynd hennar er hikleysi,
litur vonarinnar er notaður við
gerð hennar. Hún hraðar för
sinni, þessi kona, til Krists.
Hin konan hikar, en barnið
togar í hana með svip sínum,
eins og það sé að segja:
„Mamma, færðu mig Jesú.“
Móðirin hefur verið að sækja
vatn. Hún ætlar að láta sér
nægja að fullnægja hinni ytri,
líkamlegu þörf. Hún hirðir ekki
svo að þessi hræðsla er ekki j|
á rökum reist. í öðru lagi eru =
menn oft ekki fullvissir um =
að þeir hafa í rauninni haft ||
veiðileyfi á því svæði, sem =
þeir skutu rjúpur. Þriðja or- |j
sökin er sú, að menn eru §
hræddir um að skattayfirvöld =
in kunni að komast í skýrsi-jjj
urnar og telja þeim rjúpna-p^iiinmmmminiiililllllHlllllllllllllllllllllllHIIIIIIIHHIHI
drápið til tekna. Þessar ástæð =
Dr. Finnur Guðmundsson.
einkum fjórar ástæður, sem
allar eru á misskilningi byggð
ar. Hin fyrsta er sú, að margir
stunda rjúpnaveiði án þess að
hafa byssuleyfi. Það er fram
tekið á skýrslunum, að .með
þær verður farið sem trúnaðar
mál og munu þær ekki koma
fyrir sjónir annarra en starfs-
manna Náttúrugripasafnsins,
ur eru ógildar á sömu forsend
um og hin fyrsta. Þá vilja
sumir ekki gefa upp veiðistað
ina, af hræðslu við það, að ég
eða aðrir, sem skýrslurnar
berast í hendur, hlaupum til
og förum á skyttirí, þar sem
vel hefur veiðzt. Af þessu til-
efni skal ég taka það fram,
að algerlega ónauðsynlegt er
að tiilgreina nákvæmlega, hvar
rjúpurnar hafa verið skotnar.
Við eru ánægðir, ef tiltekinn
er landshlutinn. Til dæmfs eru
alveg nógu nákvæmar upp-
lýsingar uin veiðistað: Reykja
nesfjallgarður. Varla nægja
þær til að koma okkur á spor
fengsælla veiðimanna."
Blaðamaður Morgunblaðsins
brá sér í heimsókn í verzlun-
ina Vesturröst, sem selur
hverskonar útbúnað veiði-
manna. Hitti hann svo á, að
eigandi Vesturrastar, Axel
Aspelund, sem einnig er skrif
stofustjóri Stangaveiðifélaigs
Reykjavíkur, var að selja Guð
mundi Hjaltasyni, yfirverk-
stjóra Slippfélagsins, hagla-
skot til rjúpnaveiða.
„Gengur þú oft til rjúpna,
Guðmundur?“
„Ég fer svona stundum.
Annars var nú láitið skotið í
fyrra. Þetta var engin veiði.“
„Eru menn farnir að afla
sér skotfæra Axel?“
„Já, margir eru farnir að
huga að útbúnaði sínum. Sið-
ustu dagana hef ég selt heil-
mikið af höglum. Svo erum
við hér í Vesturröst með
nokkra nýlundu, sem er fyrir-
greiðsla fyrir rjúpnaskyttur.
Við seljum veiðileyfi og gist-
ingu í veiðihúsum nálægt
Húsafelli fyrir bændur þar í
sveit. Kostar það samtals 200
krónur á dag. Mikill áhugi
virðist vera á þessu.“
„Ert þú mikil rjúpnaskytta
sjálfur, Axel?“
Það er nú kannski fulldjúpt
í árinni tekið, en ég hef stund
að rjúpnaveiðar talsvert á sáð-
ustu árum og hef vaxandi
áhuga á þeim. Annars hef ég
meira fengizt við laxveiði.“
Að lokum sagði Axel? „Ég
vildi gjarna koma þeirri áskor
un til viðskiptavina minna, að
þeir beri byssuleyfi sín á sér,
er þeir koma að kaupa skot-
færi. Mikil brögð eru að því,
að mejin komi byssuleyfislaus
ir og vilji fá skot, en okkur
er óheimilt að afhenda þau
nema gegn slíkri framvísun,
enda geta kaupmenn sætt á-
byrgð, ef í ljós kemur að kaup
endur hafa ekki byssuleyfi og
eitthvað óhapp hendir þá.“
Hausinn af rjúpnaskýrslueyðublööum Náittúrugripasafnsins.
51
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiuuiinmuiiiiiiiniiiinijiiiiuniiniiuiniiinn^
um að fara lengra. Efinn ein-
kennir mynd hennar. .
Mæðurnar tvær tákna tvenns
konar viðhorf til Jesú Krists,
sem við könnumst við. Skólun-
um er kennt um, er börn eru
fáfróð í kristnum fræðum. Kenn
arar eru misjafnir og prestar að
uppfræða börn og unglinga um
þessi efni sem önnur. Þekkt hef
ég kennara sem fékk miða með
barni einu. Á honum stóð:
„Barnið mitt má ekki læra krist-
in fræði.“
En þótt við bregðumst Guði
mennirnir og óhlýðnumst kalli
hans, kallar Guð án afláts og
verður maðurinn að bregðast
við. því kalli hans á einhvern
hátt, hlutleysi er ekki til: „Og
þjónar þessir fóru út á vegina
og söfnuðu saman öllum, er þeir
fundu, bæði vondum og góðum;
og brúðkaupssalurinn varð
fullur af veizlufólki“ — segir í
guðspjalli dagsins.
Útvalning Guðs hefur löngum
verið umdeild meðal guðfræð-
inga og heimspekinga. Þykir
mörgum sem hlutverk mannsins
sé að engu gert.
í raun réttri er hér ekki verið
að ganga framhjá manninum. Er
við mennirnir leitum Guðs, leit-
ar hann okkar. Það er sitt hvað
að fara villur vegarins og að
forðast hann. Stundum er leit
hafin að þeim, sem eru sjálfir
að reyna að átta sig, en það
þekkist einnig, að menn flýi þá,
sem vilja þeim vel, og séu
þannig á flótta undan þeim.
En hvort sem menn hafa
villzt af réttri leið eða að menn
forðast hana, mun hún ein
bjarga og liggja í öruggan áfanga
stað. Guð er sá, sem kallar, út-
valningin getur einatt komið
fram sem ósigur okkar andspæn-
is honum, en hans sigur er vissu
lega okkar velferð.
Ég á í nokkurri tvísýnu fram-
an af deginum. Áhyggja sækir
að mér. Það rætist úr þessu.
Hér var ekki um neitt stórmál
að ræða, en er ég ek um byggð-
ir Suðurlands, verða þær enn
fegurri í mínum augum, eftir að
úr rætist smámunum mínum. Sá
sem finnur sjálfan sig, finnur
Guð, hvílík er birtan í kringum
þann mann, og vissulega varpar
hún ljóma á fjöllin og fljótin
og gerir allt að breiðum faðmi
kærleiksríks og leitandi föður
okkar mannanna.
Sumir í brúðkaupi guðspjalls-
ins voru ekki í réttum veizlu-
klæðum. Þeir gera sér þess ekki
grein, að þeir eru í veizlu. Það
hefur ekki þurft að bjóða þeim.
Það var svo sjálfsagt, að þeir
væru í brúðkaupsveizlunni, sem
raunar engin hátíð var og sízt
þakkarverð.
Við skynjum oft ekki okkar
mesta mein, ekki það að vera
utan veizlusalarins, heldur hitt
að við erum innan dyra hans,
aðeins að við skiljum ekki og
metum ekki köllun Guðs, og
hljótum þannig að verða án út-
valningar hans. Við þekkjúm
ekki Guð né viðurkennum gjafir
hans, og því fer sem fer um ham
ingju okkar margra og lífs-
ánægju.
Sá einn er ríkur, sem þiggur.
Ég sé prúðmenni í veizlusal.
Honum verður hált á því, að
taka veizlugæðin sem sjálfsagð-
an hlut, geti hann greitt peninga
fyrir þau. Ef til vill á hann eftir
að lifa það að vera vísað út úr
þessum sama sal. Jafnvel á
sæmilegan fataburð skortir.
Við skulum fara varlega,
kæru vinir mínir. Það vantar
ékki að veizlan sé dýrðleg. Sjálft
lífið, af Guði gefið og okkur
veitt í Jesú Kristi, er undur-
samleg gjöf. Búumst þeirri gjöf
og gjörvöll tilvera okkar verður
hátíð, er við skulum þakka og
meta Guði til dýrðar og sjálfum
okkur til blessunar. — Amen.