Morgunblaðið - 11.10.1964, Blaðsíða 31

' 31
Sunnudagur 11. okt. 19ð4
MÓUCUHBLADID
Ólöf Jónsdóttir.
Afmælisspjall við
Ölöfu Jónsdóttur,
sem er níræð í dag
„Á NÚ að narra mann til að við-
hafa einhverja lausmælgi," sagði
Ólöf Jónsdóttir, þegar við knúð-
um dyra hjá henni á herbergi 8>6,
Elliheimilinu Grund. Hún verð-
ur níræð í dag, og þrátt fyrir
marga uppskurði og langvarandi
veikindi síðustu árin er hún ótrú
lega ern og minnug, þó segir
hún að minninu hafi hrakað
nokkuð undanfarið ár. Hún hef-
ur dvalið á Elliheimilinu nær 20
ár, síðustu átta árin lifað í
myrkri.
Ólöf Jónsdóttir telur sig Breið
firðing og þó hún sé búin að eiga
heima í Reykjavík og nágrenni
frá því hún var þrítug, segist
hún enn ekki hafa eignazt
þá tilfinningu að hér eigi
hún heima. Hún er fædd
á Keisbakka í Hvamms-
firði, yngsta barn hjónanna Jóns
Guðmundssonar Vigfússonar,
hreppstjóra á Bíldhóli, og Mörtu
Sigríðar Jónsdóttur Benedikts-
sonar prests á Breiðabólstað á
Skógarströnd, síðar prests á
Rafnseyri. Ólöf missti móður
sína, þegar hún var ársgömul og
var þá sett í fóstur til hjónanna
á Emmubergi. Jóns Jónssonar og
Guðrúnar Jónsdóttur, sem ólu
upp fimm börn.
— Emmuberg var yndælis
barnaheimili, sagði Ólöf um þetta
æskuheimili sitt. Jón fóstri minn
var einhver bezti og gáfaðasti
maður sem ég hef kynnzt, fædd-
ur kennari, þjóðhagasmiður,
skrautritari og mikið prúðmenni
og fóstra mín var sömuleiðis á-
gætis kona í alla staði.
Systkini Ólafar, sem voru 8,
eru nú öll látin. Faðir hennar
giftist aftur, flutti til Ameríku
ir.eð konu sína og áttu þau fimm
börn. Nokkur alsystkini hennar
fóru með honum vestur um haf
eða seinna, og á hún því marga
eettingja vestanhafs.
— Hvað varst þú lengi á
Emmubergi?
— Ég var þar fram til þritugs
aldurs. Ég giftist kornung, tæpra
ltö vetra, Kolbeini Vigfússyni,
eettuðum úr Fljótshlíð. Hann var
náskyldur horsteini Erlingssyni,
jafnaldri hans og ólst upp á
næsta bæ við hann, og var með
þeim mikill og góður kunnings-
skapur. Fósturforeldrar mínir
létust um þetta leyti og við héld
um áfram með búskapinn á
Emmubergi. Það voru eilíf vand
ræði, harðindi og drepsótt í fén-
eðinum. Kolbeinn varð fyrir
slysi, mjaðmabrotnaði og skúf-
slitnaði að því talið var. Engan
lækni var að ná í, fyrr en um
það bil viku eftir að slysið varð.
Maðurinn minn var rúmfastur
viku eftir viku o.g útséð var um
að við gætum haldið áfram að
búa. f>ví var það að við drifum
okkur suður og leituðum læknis-
hjálpar hér. Kolbeinn náði all-
sæmilegri heilsu, annar fóturinn
varð styttri. Hann lézt árið 1929.
— Áttuð þið mörg börn?
— Þegar við fórum suður átt-
um við þrjú börn og einn dreng
höfðum við tekið í fóstur. Við
gátum ekki tekið með okkur
nema yngsta barnið og hinum
tveimur komum við fyrir í sveit
inni: Guðrúnu, sem enn lifir og
er gift Indriða Guðmundssyni, og
Guðlaugi Bergmann, sem fór til
sjós og týndist á stríðsárunum.
Yngsti sonur okkar, Stefán, fór
með okkur suður. Hann lézt 10
ára gamall, varð úti á Hellis-
r.eiði.
Eftir að við komum suður
eignuðumst við eina dóttur,
Mörtu Sigríði. Hún fæddist á
Akrakoti, sem er í túnfætinum
á Breiðabólstað á Álftanesi, en
þar vorum við um skeið í þjón-
ustu Erlendar sýslumanns.
Marta er búsett hér í Reykjavík,
ekkja Axels Grímssonár, og hef-
ur hún reynzt mér ákaflega góð
og hjálpsöm.
Við hjónin unnura alla tíð eins
og kraftarnir leyfðu, eins og þá
var til siðs, og tókum okkur ým-
islegt fyrir hendur. Ég fékk m.a.
lánaða prjónavél hjá Stefáni bróð
ur minum, sem var mikill um-
bótamaður eins og frændi okkar
Jón Sigurðsson og kom fram
með margar hugmyndir, og fór
að prjóna fyrir fóik, og Kolbeinn
var eitthvað að pota upp í holt og
kljúfa grjót. Svo fór Stefán bróð
ii að kaupa mjólk af Álftanesinu
— Iðja
Framh. af bls. 32
B-listinn er þannig skipaður:
Aðalfulltrúar:
Guðjón Sigurðsson, Iðja.
Iugimundur Erlendsson, Iðja
Jón Björnsson, Vífilfell
Jóna Magnússon, Barnafata-
gerðin.
Runóífur Pétursson, ísaga
Klara Georgsdóttir, Borgar-
þvottahúsið.
Guðmundur Jónsson, Kassagerð
Reykjavíkur.
Ragnheiður Sigurðardóttir,
Leðurverkst. Víðimel.
Rafn GesLsson, Dósaverksmiðjan.
Guðmundur Ingvarsson, Hamp-
iðjan.
Anna Sigurbjörnsdóttir,
Efnablandan.
Ingólfur Jónasson,
O. J. & Kaaber.
María Vilhjálmsdóttir, Máining.
Bjarni Jakobsson, Axminster.
Guðríður Guðmundsdóttir,
Sanitas.
Ólafur Pálmason, Hampiðjan.
Guðmundur G. Guðmundsson,
Víðir.
Dagmar Karlsdóttir, Kápan.
Kristin Hjörvar, Vogaþvotta-
húsið.
Varafulltrúar:
Björn BenedikLsson, Opal.
Ingimundur Bjarnason, Cudogler.
Jörundur Jónsson, Kassagerð
Reykjavikur.
María Nielsdóttir, Belgiagerðin.
Óskar Sigurbergsson, Álafoss.
Steinn I. Jóhannesson, Kassa-
gerð Reykjavíkur.
Olgeir Sigurðsson, Harpa.
Kristinn Sveinsson, Teppi.
Auður Jónsdóttir, Belgjagerðin.
Bragi Guðmundsson. Freyja.
Kristján Bernhard, Dósaverk-
smiðjan.
Ólafur D. ólafsson, Skóverksm.
Þór.
OFT er rætt og ritað um vegi
Og vegamál. Vil ég því eins og
aðrir segja nokkur orð um minn
ökuveg.
Það var snemma vors sem ég
bað vegaverkstjóra Árnesinga að
bera möl í veginn við ræsi og
brýr í Grímsnesi, Laugardal og
Biskupstungum. Nú liðu vikur og
ekki fékkst þetta gert. Svo liðu
mánuðir og ekki var umbeðið
verk framkvæmt. Bað ég þá enn
á ný hinn sama verkstjóra um
möl, Og minntist jafnframt á að
ef ekki væri til handbært fé,
sem oft er nefnt svo, hvort ekki
væri hægt að fella niður eina
hringferð með vegheflana á sama
svæði, en fá nýja og góða möl
við brýrnar og ræsin. Þetta kem
ur bráðum, svarar verkstjóri.
Enn á ný liðu vikur og svo
mánuðir. Sendi ég þá beiðnisbréf
í samgöngumálaráðuneytið um
nýja og góða möi, sem þörf væri
á að fá við ræsin og brýrnar, og
enn kom engin möl. Fór mér nú
að leiðast biðin og ræddi málið
við ráðuneytisstjóra í samgöngu
málaráðuneytinu. Máli mínu tók
ráðuneytisstjóri vel og taldi
beiðni mína um svo litið af möl
og vildi fá manninn minn til að
Iceyra mjólkina, þá kbm Erlend-
ur á Breiðabólstað til sögunnar
og við fórum til hans. Og þann-
ig mætti lengi telja.
Já, ég hef kynnzt erfiðleikun-
um, sagði Ólöf, en heldur ekki
farið varhluta af því góða og
fagra í lífinu. Ég elska sveitina
og náttúruna og flestir sem ég
hef kynnzt hafa verið mér góð-
ir og haldið tryggð við mig. Enn
fæ ég heimsóknir vina og vanda
manna, þó ég sé búin að standa
í veikindabasli á þriðja tug ára
og get tæplega tekið almennilega
a móti gestum, sjónlaus og alls-
iaus .En ég er ekki að kvarta,
í mínu ungdæmi var okkur ekki
kennt það að setja út á hlutina.
Ég finn að bráðum hlýtur þessu
að vera lokið. Sjúkdómarnir inn
vortist og útvortis eru að ná sam
an, og þá lýkur minni jarðnesku
vist, sagði Ólöf Jónsdóttir að
lokura.
Soffía Sigvaldadóttir, Sjóklæða-
gerð íslands.
Þórhallur Jónsson, Ofnasmiðjan.
Grétar óskarsson, Álafoss.
Karl Gunnlaugsson, Andrés.
Guðlaug Árnadóttir, Glæsir.
Magnús Pétursson, Efnalaug
Reykjavíkur.
Ágúst Eiríksson, Harpa.
— Menntaskólar
Framhald af bls 6.
ari nemenda falla þó nokkru
íyrir stúdentsprófið.“
,,Það er ekki lengur eina verk-
efni menntaskóla að búa fámenn
an hóp undir leiðandi störf í þjóð
íélaginu á breiðasta menntunar-
grundvelli. Þjóðfélagið, þar sem
cfnahagur’ batnar ört og tækni-
legar framfarir eru hraðar, krefst
mikillar tækni- og raunvísinda-
íræðslu, þar sem mikla sérþekk-
ingu þarf til frama í mörgum at
vinnugreinum. í öllum löndum,
þar sem efnahagslegar framfar-
ir eru miklar, er skortur á vel
menntuðu vinnuafli. Vilji og
þarfir einstaklingsins og hags-
munir þjóðfélagsins hafa leitt tii
aukninar hlutverks menntaskóla
og vaxandi nemendafjölda. í stað
þess að velja af vandfýsni
er hiutverk skólans að aðstoða
þá nemendur, sem ganga vilja
menntaveginn, á ýmsan hátt,
bæði með tæknilegri og almennri
fræðslu. Auk þess sem reynt er
að miða að því, að almenn
íræðsla sé líftaug kennslunnar,
þarf einnig að hjálpa nemendun
um við ákveðið starfsval. Tog-
streitan milli almennrar mennt-
unar og sérgreindrar minnkar og
minnkar. Þróunin miðar í þá átt
að skipulagning námsefnis og
kennslu samhæfi þessar tvær
sem svarar vinnu fyrir einn vöru
bíl í einn dag, með moksturs-
krana, mjög réttmæta.
Ráðuneytisstjóri sendi og mitt
bréf til vegagerðarverkfræðinga
til athugunar. Vegaverkfræðing-
ur taldi aftur á móti í svari sínu
svo vanalegt að holur mynduð-
ust við ræsi og brýr, að engin
ástæða væri að bera í við þau
í Grímsnesi, Laugardal og Bisk
upstungu frekar en annars stað-
ar. En þar sem ég er búinn að
ferðast yfir hinar sömu holur
rúmlega eina ferð á dag í allt
sumar, eru þær þó nokkuð búnar
að þreyta mig, og sennilega að
þreyta fleiri ökumenn, sem oft
hafa ekið yfir þær líka.
Nú er búinn að vera vinnu-
flokkur nærri nefndum stöðum í
tvær til þrjár vikur, en holurnar
við ræsin fá að eiga sig, sem eru
sumsstaðar orðnar að djúpum
lautum, svo höggin á bílunum
fara enn vaxandi með hverri
viku, þá ekið er yfir þessa slæmu
staði. í Laugardalnum er meðal
annars röraræsi í Laugardals-
hólatúni, sem allt er farið að
skælast og snúast, en var þó
nógu vont áður, en er mjög ill-
fært yfirferðar nú. Þetta röra-
ræsi er ég búinn að til segja
vegamönnum fyrir nokkru, en
það fæst ekki lögun á þvi held-
ur. Vil ég sérstaklega vara öku-
menn við þessum hættustað, þá
snjór og útsýni spillir frá því
sem nú er.
Ég hélt að vegaverkstjórn
væri fólgin í því að líta eftir veg
unum og bera möl í þá staði sem
helzt spólast upp úr hverju
sinni, svo sem við brýr, á beyj-
um, við klapparhöft og í blauL
um mýrum, en trúa ekki á það
eitt, eins og mér sýnist, að vega
verkstjórar gjöri, að láta hefla
og hefla, síðan yfirhefla, þó eng
in möl sé til í veginum til þess
að hefla, eins og gjört er á Hellis
heiði í allt sumar.
Það væri fróðlegt að fá að
heyra hvað aðrir ökumenn hafa
að segja um vegaviðhaldið af sín
um ökusvæðum.
Staddur á holóttum, hefluð
um og yfirhefluðum Hellis
heiðarvegi 3, okt. 1964.
Ólafur Ketilasou.
stefnur á menntaskólastiginu. Á
þessari braut hyliir undir mennta
skóla, sem miklu fleiri unglingar
geta fengið inngöngu í og með
fræðslu á miklu breiðari gruncL
yellí.“
Dr. Husén kvað hinn flokk
menntaskóla vera þannig, að
skólaskyldualdurinn væri mjöig
hár og lítill mismunur á fram-
haldsskólum í landinu. Dæmi um
þetta væru Bandaríkin og Rúss-
land. Framhaldsskólinn væri öll-
um opinn, en lokapróf úr honum
gæfi ekki sjálfkrafa réttindi til
inngöngu í háskóla. í Bandaríkj-
unum tækju um tveir þriðju hlut
ar nemenda sérstakt inntöku-
próf í háskóla. Inntökukröfurn-
ar eru misjafnlega háar í háskól
um Bandaríkjanna. Ríkisháskól-
arnir reyna að sögn prófessors-.
ins að taka alla inn, sem æskja
þess, en einkaskólarnir eru oft
miklu vandlátari. Þá sagði dr.
Husén, að margfalt fleiri sækt-
ust eftir inntöku í rússneska há-
skóla, en þangað kæmust. Þar
væri samkeppnin einna hörðust
og væri algengt, að nemendur
eyddu tveimur árum til undirbún
ings inntökuprófs í háskóla eftir
að ná lokaprófi úr framhalds-
skóla.
„Sambandið milli menntaskóla
stigsins og háskóla einkennist að
allega af eftirfarandi tilhneig-
ingum. Eftir því sem fleiri nem-
endur fá inngöngu í menntaskóla
og almenn fræðsla er á breiðari
grundvelli, þeim mun meira verð
ur úrvalið af stúdentum fyrir
hina vandlátari háskóla. Stúdents
prófið í Vestur-Evrópulöndunum
er aðeins inngangur að æðri
menntun. Rétt er að gera sér
grein fyrir, hvernig rnenn fá að-
gang að menntun, einkum æðri
tæknimenntun. Lágmarkskröfur
um inngöngu og próf milli bekkja
minnka og skólakerfið tekur að
laga sig að þörf einstaklingsins
fyrir æðri menntun og að nokkru
leyti að kröfum þjóðfélagsins til
góðrar menntunar allra meðlima
sinna.“
Ferming
sunnudaginn 13. okt. kl. 2.
Prestur sr. Árelíus Nielsson.
STÚLKUR
Anna Kristín Guðmundsdóttir,
_ Tunguvegi 78.
Ásta Baldvinsdóttir, Langholts-
vegi 103.
Esther Halldórsdóttir, Álfta-
mýri 46.
Halldóra Guðmundsdóttir, Barma
hlíð 5.
Ingibjörg Guðrún Viggósdóttir,
Vesturmörk v/Garðaveg.
Jóhanna Jóhannsdóttir, Hátúni 4.
Klara Margrét Ragnarsdóttir,
Brekkugerði 5.
Kristín Jónsdóttir, Sólheimum 22.
Ólöf Lára Steingrímsdóttir, Ljós-
heimum 10.
Sesselja Gísladóttir, Flöt v/Sund-
laugaveg.
Sigrún Eyfeld Pétursdóttir,
Nökkvavogi 41.
Solveig Björk Jakobsdóttir, Há-
logalandi v/Sólheima.
Stefanía Guðmundsdóttir, Túngu-
vegi 78.
Vilhelmína Jóna Haraldsdóttir,
Ljósheimum 6.
Þórdís Svavarsdóttir, Njörva-
sundi 11.
PII.TAR
Flosi Þórir Jakobsson, Háloga-
landi v/Sólheima.
Garðar Guðmundsson, Hlíðar-
vegi 29.
Geir Ómar Kristjánsson, A-götu
1-A, Blesugróf.
Halldór Jónsson, Sólheimum 22.
Halldór Ólafsson, Nökkvavogi 12.
Jóhannes Ingvar Lárusson,
Njörvasundi 14.
Jón Sævar Samúelsson, Goð-
heimum 16.
Pétur Thorsteinsson, Smára-
flöt 22.
Rúnar Gunnarssen, Laugateig 16.
Þorvarður Reynir Guðmundsson,
Stórholti 26.
Sagan um veginn