Morgunblaðið - 28.11.1964, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIO
Laugardagur 28. nóv. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Ú tbreiðslust jóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
EINSTAKLINGSFRAM-
TAK OG RÍKIS-
REKSTUR
Cú átaðreynd verður ekki
^ sniðgengin, að það er
fyrst og fremst einstaklings-
og félagsframtak, sem lagt
hefur grundvöll að örhröðum
framförum og uppbyggingu á
íslandi. Það var til dæmis
þróttur og áræði íslenzkra út-
vegsmanna og sjómanna, sem
hóf útgerðina af stigi lítilla
árabáta til útgerðar þilskipa,
togara og stórra vélskipa. Það
var einstaklings- og félags-
framtak, sem hratt einokun
og ófrelsi á sviði verzlunar
og viðskipta og færði verzl-
unina inn í landið.
Enn voru það dugmiklir
og bjartsýnir bændur, sem
hófust handa um ræktun og
nýtízku búskaparhætti, tóku
tæknina í þágu landbúnaðar-
ins og stórjuku framleiðslu
hans, þrátt fyrir geysilega
fólksfækkun í sveitum lands-
ins.
Það er þannig einstaklings-
framtakið, sem fyrst og
fremst hefur lyft þeim Grett-
istökum, sem lyft hefur verið
hér á landi á sviði efnahags-
og atvinnumála á þessari
öld.
Þegar á þetta er litið sætir
það nokkurri furðu, að við
íslendingar höfum ef til vill
tekið upp ríkisrekstur á fleiri
sviðum en flestar nágranna-
þjóðir okkar. Og þrátt fyrir
allt verður hér oft vart und-
arlegrar vantrúar á einstakl-
ingsframtakið, sem þó hefur
reynzt þess megnugt að
skapa þjóðinni betri lífskjör
á örskömmum tíma, en flest-
ar aðrar þjóðir njóta.
Hver er ástæða þessara
undarlegu fyrirbrigða?
Hún er einfaldlega sú, að
sá hugsunarháttur hefur haft
alltof mikil áhrif að eiginlega
sé það þjóðfélaginu hættulegt
að sterk einstaklingsfyrir-
tæki vaxi upp á traustum og
öruggum efnahagslegum
grundvelli. Skattalöggjöfin
hefur líka lengstum verið
þannig hin síðari ár, að hún
hefur hindrað efnahagslega
uppbyggingu einstaklingsfyr-
irtækja á heilbrigðum grund-
velli. Núverandi ríkisstjórn
hefur að vísu breytt skatta-
lögum til mikilla bóta í þá
átt að gera atvinnutækjum
einstaklinga og félaga kleift
að endurnýja tæki sín og
treysta hag sinn. Skattpín-
ingarstefna Eysteins Jónsson-
ar viðurkenndi alls ekki rétt
fyrirtækja og einstaklinga til
þess að byggja upp hag sinn
með eðlilegum hætti.
Það er líka staðreynd, að
einmitt vegna heimskulegra
skattalag og fjárhagslegs
getuleysis einstaklinganna
höfum við íslendingar flæmzt
út í opinberan rekstur á ýms-
um sviðum, þar sem einka-
rekstur er talinn henta betur
meðal annarra þjóða.
Það er stefna Sjálfstæðis-
flokksins að stuðla að því, að
sem flestir einstaklingar
þjóðfélagsins verði efnahags-
lega sjálfstæðir. Sterkir ein-
staklingar skapa sterkt þjóð-
félag, sem fært er um að
skapa þeim öryggi, sem minni
máttar eru og af einhverjum
ástæðum hafa orðið fyrir
skakkaföllum í lífinu. Þessari
stefnu verður að framfylgja,
ef þróun og uppbygging á að
geta haldið áfram í þessu
landi, þar sem þúsund hlutir
eru ennþá ógerðir. Það er
einstaklingsframtakið sem
hefur byggt ísland upp í
skjóli athafnafrelsis og trúar
á framtíðina. Þess vegna
verður það að njóta sín. Á
þann hátt einan geta íslend-
ingar hagnýtt starfsorku sína,
vaxandi menntun og verk-
lega og andlega hæfileika og
kunnáttu.
HVÍT JÖRÐ
ITetur er genginn í garð. Frá
* fjöru til fjalls hylur hinn
hvíti hjúpur þetta norðlæga
land við yzta haf. Grösin og
blómin, sem brostu móti sól
og sumri, eru nú drepin í
dróma frosts og snjóa. En með
þeim leynist það líf, sem gef-
ur eilífa von um nýjan gró-
anda og græn grös, þegar
snjóa leysir.
Yfir hinum íslenzka vetri
hvílir nú allt annar Mær en
áður, þegar öll þjóðin bjó í
lágum torfbæjum, ófullkomn-
um og þægindasnauðum. Hlý,
traust og varanleg húsa-
kynni hafa leyst hin um-
komulitlu torfhús fortíðar-
innar af hólmi. í stað örygg-
isleysis er komin öryggis-
kennd. Náttúruöflin hafa að
vísu ekki verið endanlega
sigruð. Það verða þau trúlega
aldrei. En mótstöðuaflið gegn
þeim er allt annað og meira
en áður. Ofurvaldi vetrarins
hefur verið hnekkt, einnig
hér á norðurslóðum. Þess
vegna vekur hann fögnuð
barnanna, hraustustu og
glæsilegustu æsku, sem
nokkru sinni hefur alizt upp
á íslandi.
Líkir dönskum vísindamönn-
um við Erasmus Montanus
Einkaskeyti til Mbl.
DANSKA blaðið „Informac-
ion“ hefur birt grein emr
Werner Thierry cand. mag.,
þar sem hann gagnrýnir harð
lega framkomu rithöfundar-
ins, Palle Lauring, og danskra
vísindamanna í handritamál-
inu. Líkir hann þeim öllum
við Erasmus Montanus, náunig
ann úr leikriti Holbergs, 'sem
tók að sér að sanna allt með
aðstoð vísindanna. Segir
Thierry þá sanna með svipuð
um hætti, að íslendingar eigi
ekkert tilkall til menningar-
iegra verðmæta, sem orðið
hafa til á íslandi og íslend-
ingar eru höfundar að.
I lok greinarinnar segir
Werner Thierry m.a.: „Ef við
losum okkur við þessa smá-
bortgaralegu heimsveldaást-
ríðu og hálfdularfulla eigna-
réttaræði hlýtur að koma í
Ijós, að okkur og þessi hand-
rit skilur ekki annað en okk-
ur eigin samvizka — sam-
vizka frjálsra manna. Ef við
hættum að hugsa um, að taka
þurfi tillit til hinna og þess-
ara — til félaga, samtaka
ýmiss konar og vinveittra ná-
granna — og spyrjum þess
í stað, hvað sé réttlátast í
þessu máli — þá aetti ekki að
reynast torvelt að komast að
þeirri niðurstöðu, að þessi
gömlu handrit — hvort sem er
pappírs- eða skinnhandrit —,
eru og hafa alltaf verið ís-
lenzk eign. íslendingar hafa
skrifað þau, geymt og safnað
og þeir afhentu þau á sínum
tíma konungi íslands og Há-
skóla íslendinga.
Um íslenzku handritin í
Danmörku igegnir allt öðru
máli en til dæmís íslenzku
handritin í London og grísk-
ar höggmyndir í Danmörku.
Slíkir munir eru þangað komn
ir af því að þeir voru keypt-
þeim rænt og má geta nærri
hvílíkt öngþveiti skapaðist, ef
reynt yrði að kippa öllu slíku
í lag.
— ★ —
Bent A. Koch, ritstjóri, hef
ur í blaði sínu, „Kristeligt
Dagblad“ svarað grein Wester
gaards Nilsens, prófessors,
sem birtist sl. laugardag í
Kvöldberlingi. Segir Koch
m.a., að umræddur „leynilisti"
sé engan veginn endanlegur.
Það séu á hinn bóginn þær
reglur, sem lagðar hafa verið
til grundvallar vali handrita,
sem skila eigi til íslcLnds.
„Westergaard getur ekki
kæft þá staðreynd í málæði,
að þessar reglur hefur hann
sjálfur samþykkt. Hvers vegna
hefur hann svo mikinn áhuga
á þessum lista? í lögunum er
ákvæði um, að nefnd is-
lenzkra og danskra fræði-
manna annist skiptingu hand-
ritanna samkvæmt fyrrgreind
um reglum. Westergaard ætf.i
að vita, að listinn var saminn
eingöngu í því skyni að gefa
öðrum en fræðimönnum —
og þá einkum stjórnmálamönn
um — hugmynd um hve mörg
handrit íslendingar myndu
fá. Fræðimenn eins og Wester
gaard skiptir listinn engu sér
stöku máli, því að hann gat
— vitandi um þær reglur,
sem leggja skyldi til grundvall
ar — gert sér glögga grein
fyrir því, hve mörg hanaric
var um að ræða og hver þau
voru. Sé þetta haft í huga,
verður manni ljóst, að Wester
gaard hefur í frammi útúr-
snúninga og byggir árásir sín
ar á hina íslenzku starfsbræð
ur á veikum rökum.
Rytgaard.
Kveðst hafa
raitnsakað
lík Hitlers
þar sem hann á ættingja I Aust-
ur-Þýzkalandi — hafi skýrt svo
frá, að hann hafi skoðað lík
Hitlers að beiðni Sovétmanna og
rannsakað það með hliðsjón af
röntgenmyndum, sem teknar
voru af foringjanum lifandi
fleiri gögnum.
og
Ráðuneytið hefur eftir mannl
þessum, að hann hafi starfað sem
aðstoðarmaður hins fræga skurð-
læknis og prófessors, Ferdinands
Sauerbruchs, og framkvæmt
rannsóknina sem slíkur. Hefði
hann orðið að heita því að halda
rannsókninni algerlega leyndri.
Viðræður um uukin viðskipli
Frukku og A-Evrépuhkja
Kiel, 26. nóv. — (AP)
ÞÝZKCJR læknir og vísindamað-
ur hefur skýrt vestur-þýzkum
yfirvöldum svo frá, að hann hafi
rannsakað lík Adolfs Hitlers ár-
ið 1945 og gengið úr skugga um,
að hann væri látinn. Hafði mað-
ur þessi, að sögn yfirvaldanna,
gefið Rússum loforð um að skýra
ekki frá þessu — en nú 19 árum
síðar hefði hann loks rofið þögn-
ina og svikið loforð sitt.
Starfsmenn Hitlers staðhæfðu
í lok heimsstyrjaldarinnar síðari,
að hann hefði skotið sig í loft-
varnabyrgi kanzlarabústaðarins í
Berlín, 30. apríl 1945 —- en Rúss-
ar, sem tóku borgina hafa aldrei
staðfest, að þeir hafi fundið lík
hans.
Nú hermir innanríkisráðuneyt
ið í Schleswig-Holstein, að há-
skólaprófessor einn í Kiel, — sem
ekki vill láta nafns síns getið,
Hin bvíta jörð hefur einnig
sína fegurð, sína töfra. Ekk-
ert lín er hreinna og hvítara
en sá kaldi möttull, sem vet-
urinn breiðir yfir ísland. Það
er hægt að njóta þessarar
fegurðar með mörgu móti.
Það er hægt að leita á vit
fjalla og heiða og njóta þar
dýrðlegrar stundar í hvítum
fjallafaðmi, þar sem marrið
undan fæti eða skíði rífur
eitt þá hyldjúpu kyrrð, sem
skapar frið í sálina og fögnuð
hugans.
• í París standa yfir um þess-
ar mundir umfangsmiklar við-
ræður, er miða að þvi að auka
viðskipti milli Frakklands og
kommúnistaríkjannia í Austur-
Evrópu. Eru í borginni sendi-
nefndir frá Júgóslavíu, Tékkó-
Simonstown-
snmningnum
ekki riít
Pretoria, 26. nóv. AP—NTB
• Forsætisráðherra S-Afríku,
Hendrik Verwoerd, tilkynnti í
dag, að samningnum um heimild
Breta til afnota af flotastöðinni
i Simonstown, verði ekki sagt
upp að sinni, þar sem brezka
stjórnin hafi ákveðið að standa
við skuldbindingar stjórnar Sir
Alec Douglas Home, um sölu
16 sprengjuþota af gerðinni
Buccaneer til S-Afríku.
Umræddur samningur felur í
sér ákvæði, þar sem segir, að
honum verði ekki rift nema
með samþykki beggja samnings
aðila — en Verwoerd lýsti því
yfir fyrir tveim vikum, er áhöld
voru um, að stjórn Wilsons
féllist á afhendingu iþotanna, —
að ekki yrði um annað að ræða
en rifta samkomulaeinu.
slóvakíu, Búlgaríu og Rúmeníu,
undir forsæti utanríkisráðherra
viðkomandi rikja.
I gær ræddi Maurice Couva
de Murville, utanríkisráðherra
Frakklands við utanríkisráðherra
Júgóslavíu, Koca Popovic um
möguleikana á auknum viðskipt
um, og í dag ræðir Murville við
Vaelav David, utanríkisráðherra
Tékkóslóvakíu um hið sama. —
Á laugardaginn ræðir hann svo
við búlgarska utanríkisráðherr-
ann, Ivan Batchev.
Vientiane, 26. nóv. — (AP) —«
• PHOUMI Nosavan, aðstoðar-
fofsætisráðherra í Laos og foringi
hægri sina þar hefur staðfest, að
hann muni fara ásamt sendinefnd
Laos til New York og vera við
opnun Allsherjarþings Samein-
uðu þjóðanna.
Strassbourg, 26. nðv. — (NTB)
• RENE PLEVEN, fyrrum for-
sætisráðherra Frakklands, hefur
beint þeim tilmælum til stjórna
aðildarríkja Efnahagsbandalags-
ins, að þær komi sér saman um
ráðstafanir gegn efnahagsráð-
stöfunum brezku stjórnarinnar.
Pleven hélt ræðu í gærkveldl
á sameiginlegum ársfundi stofn-
ana Efnahagsbandalagsins og
beindi þar harðri gagnrýni gegn
stefnu stjórnar verkamanna-
flokksins brezka í efnahagsmál-
um.