Morgunblaðið - 22.12.1964, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLABIÐ
i
ÞriSjudagur 22. des. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustj óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
HÆSTU LÁNVEIT-
INGAR STOFNLÁNA-
DEILDAR
Oegja má, að nú séu hljóðn-
aðar hinar ofsafengnu
árásir Framsóknarleiðtoganna
á ríkisstjórnina, og landbún-
aðarráðherra sérstaklega, fyr-
ir setningu laganna um stofn-
lánadeild landbúnaðarins. Er
það að vonum, því að sú lög-
gjöf hefur þegar borið mikinn
árangur, og eiga þó fjárveit-
ingar til framkvæmda í sveit-
um landsins enn eftir að stór-
aukast vegna þessarar merku
löggjafar.
Ingólfur Jónsson, landbún-
aðarráðherra, upplýsti á Al-
þingi sl. laugardag, að heild-
arlánin mundu í ár verða um
110—115 milljónir króna, en
sl. föstudag var þegar búið að
ganga frá lánum að upphæð
71,2 milljónir króna, stöðugt
var unnið við afgreiðslu lána
í Búnaðarbankanum, og enn
var starfsfólkið önnum kafið
við að ganga frá lánunum fyr-
ir jól.
Til samanburðar má geta
þess, að lán úr stofnlánadeild-
inni voru í fyrra 102 milljónir
króna, og voru það hærri lán
en nokkru sinni áður höfðu
verið veitt, en hækká þó veru
lega á þessu ári. Arið 1962
'voru hinsvegar veitt lán að
Upphæð rúmlega 70 milljónir
króna, og 1958 aðeins 52 millj.
króna. Sést af þessum tölum,
hve mikil aukning hefur orð-
ið á lánum stofnlánadeildar-
innar síðustu árin. Er þetta
sérstaklega ánægjulegt, þegar
hliðsjón er höfð af því, að
lánasjóðir landbúnaðarins
voru gjörsamlega gjaldþrota
þegar vinstri stjórnin hrökl-
aðist frá 1958, og engar ráð-
stafanir höfðu verið gerðar til
að afla fjár til lána í sveitum.
Samkvæmt upplýsingum
landbúnaðarráðherra mun
stofnlánadeildin standa við
öll sín fyrirheit um úthlutun
í ár, og gengið yrði frá öllum
lánsbeiðnum, sem samþykkt-
ar hefðu verið og þær af-
greiddar nú fyrir hátíðarnar.
Fá bændur þannig þá fyrir-
greiðslu við lánsútveganir,
sem löggjöfin um stofnlána-
deild landbúnaðarins gerir
ráð fyrir.
EFLUM
RANNSÓKNIR
k ð undanförnu hafa verið
** hér miklar umræður um
nauðsyn þess að auka vísinda-
starfsemi, enda ákváðu há-
skólastúdentar að gera það að
baráttumáli L desember og
Ármann Snævarr, háskóla-
rektor flutti um þetta efni
merka ræðu.
Morgunblaðið treystir því,
að þessar umræður séu upp-
haf þess, að vísinda- og rann-
sóknarstarfsemi verði stórefld
hér á landi, enda höfum við
dregizt aftur úr í því efni, og
við svo búið má ekki standa.
Nýlega lauk doktor Gunn-
laugur Snædal vörn doktors-
ritgerðar sinnar um brjóst-
krabbamein á íslandi. í við-
tali við hánn, sem birtist hér
í blaðinu sl. sunnudag, segir
hann m.a.:
„Ég tel að vart sé í heimin-
um betri aðstaða til yfirlits-
rannsókna eins og hér um
ræðir, en einmitt hér á ís-
landi. Þjóðin er svo fámenn,
að tiltölulega auðvelt er að
rekja æviferil hvers einstaks
manns frá fæðingu til dauða-
dags, þó nægilega fjölmenn
til að unnt er að draga vís-
indalegar ályktanir af rann-
sóknum sem þessum. En land-
fræðilega er ísland einnig
flestum löndum einangraðra,
og því er unnt að fá með rann
sóknum sem þessum allt að
því tæmandi upplýsingar um
efni þau, sem til athugunar
eru“.
Þessa sérstöðu íslands á
auðvitað að hagnýta til marg-
háttaðra rannsókna, ekki ein-
ungis í þágu okkar þjóðar,
heldur einnig til að grund-
valla vísindarannsóknir, sem
öllum þjóðum gæti orðið til
gagns. Þess vegna hljótum við
á sviði vísindanna að hafa
mjög náin samskipti við þær
þjóðir aðrar, sem með okkur
vilja starfa. En meira frum-
kvæði þarf í þessu efni að
koma frá okkur sjálfum.
Vilhjálmur Þ. Gíslason, út-
varpsstjóri, ritar einnig grein
um íslenzk fræði og alþjóðleg
vísindi í Morgunblaðið síðast-
liðinn sunnudag. Þar segir
m. a.:
„Þó að raunvísindi séu aft-
ur úr hér, er ekki víst að hug-
vísindin séu neitt á undan. En
raunvísindin eru sáluhjálpin,
um það eru nú allir vísinda-
menn sammála. Það skyldi
samt ekki vera svo, að lífið
sjálft reynist ekki alveg svo
einfalt og auðsveipt, að það
verði endurleyst með raunvís-
indaíegri formúlu. Og sjálf-
sagt ekki heldur eingöngu
með hjartagæzku og húman-
Frú Rozalia Matvssek við sjúkrabeð sonar síns eftir 23 ára aðskilnað.
Flaug til sonar síns
ÞAÐ VARiÐ fagrnaðarfundur á
sjúkrahúsi einu í London í
vikunni, sem leið. Þangað var
komin frú Rozalia Matyssek,
76 ára frá Bobrek í Póllandi til
þess að heimsækja son sinn
Aiois, 44 ára, sem hún hafði
ekki séð í 23 ár.
Alois liggur lam.aður í
sjúikralhúsinu og læknar telja
litla von um að hann fái miátt-
inn aftur. Fyrir skörnmu tal-
aði hann inn á segiultoamd
kveöju til móður sinnar í Pól
landi, sem útvarpað var þang
að frá Munöhen um útvarps-
stöðina „Free Eurx>pe.“ Kveðj-
ari var svtohljóðandi: „Kaera
mamma! Mér þætti mjög gam
an að iheyra rödid þína og ef
tit viil getur þú sent mér
kveðjur á seguLtoandi."
Þegar gaimla konan heyrði
þetta, varð hún mjög hrærð
og var staðráðin í að verða
við ósk sonar síns ef hún
mögulega gæti, en þá barst
henni skeyti frá blaði einu í
London, sem bauð henni flug-
far þangað og heim aftur, til
þess að aonur hennar gæti
fengið að sjá hana. Gamla
konan varð rög við, þvi að hún
ihafði aldrei fierðazt lengra en
nokkra kílóm.etra frá þorpinu
sínu. En svo bók hún í siig
kjark og hélt til London me'ð
þotu. Þar bóku starfsmenn
blaðisins, sem bauð henni,
á móti henni og óku beint í'
sjúkrahúsið til sonarins.
Þegar gamla konan geklk (
inn i sjúkrastofuna þar jern
sonur hennar var, þekkti hiún
hann strax og þar varð fagn-
aðarfundur.
Á styrjaldarárunum var Ai- (
ois í þýzka flugthernum, en
flugvél hans var skotin niður 1
og hann sendur í stríðsfanga- I
búðir I Bandaríkjunum. Hann ,
kom til Bretlands 1946, en
gafst aldrei tækifæri til að
fara heim til Póllands að heim I
sækja foreldra sína.
Sýning d hand-
ritunum og bók
um þuu
Jón Helgason ritar
um Arnasafn
Einkaskeyti til Mbl. frá
Kaupmannahöfn 17. des.
Árnasafn, Konunglega bóka
safnið og Rikisltstasafnið
danska rálðgera nú sýningu á
elztu islenzku handritunum
til þess að gefa almenningi
kost á að skoða þau. Verður
sýningin nefnd „íslenzk hand-
rit og dön.sk menning.“
Milli 50 og 75 handrit verða
valin úr söifnumum til sýn-
ingar í gilerskápum. Verður
þeirra gætt vamdlega allan
sólaéhrimginn.
Gert er rá’ð fyrir að sýning-
in verði opnuð 20. jamúar n.k.
og verður hún stærsta al-
menma sýningin, sem haldin
hefur verið á elzbu hamdritun-
uru.
Einnig eru áform á prjónun |
um um að gefa út bók með
sama beiti og sýningin. Rit-
stjóm bókarinnar hefur með 1
hömdum dr. phil. Erilk Dal,!
yifirbókavörður Komumglega i
bókaisafnisins. í bókima ritar ,
Ghr. Westergaard Nielsen '
prófessor um handritin og I
vísindin, Hanne Westergaard, |
bókavörður, um handritin og ,
listina, Mogens Brömdsted, uim ’
bókmemntir, Kaare OLsen,
bókavörður, um hamdritasaifn j
Konunglega bókasafnsins og,
Jón Helgason prófessor um ,
Árnasafn. — Rytgaard.
iskum hugleiðingum. Allt er
þetta einhvern veginn flókn-
ara, og maðurinn sjálfur með
öllum þeim formúlulausu og
óþekktu stærðum, sem í hon-
um felast, er sá, sem á veltur,
þegar öllu er - á botninn
hvolft. Frá honum, fyrir
hann og til hans er þetta allt“,
Um það ætti ekki að þurfa
að deila, að þegar vísindarann
sóknir verða auknar hér á
landi, nú alveg á næstu árum,
þá eiga haunvísindi og hugvís
indi að haldast í hendur, og
Morgunblaðið fagnar umræð-
um um þetta efni, sem fram
að þessu hafa verið of litlar.
INNLENDAR
SKIPASMÍDAR
síðustu árum hafa sem
kunnugt er hundruð
nýrra og glæsilegra fiskiskipa
verið keypt til landsins, en
hinsvegar hafa skipasmíðar
innanlands ekki verið ýkja
miklar. Þó eru stálskipasmíð-
ar nú hafnar hér á landi, og
auðvitað hefur það sýnt sig,
að við getum ekki síður byggt
slík, skip en aðrir. Ef til vill
má til sanns vegar færa að
vegna mannaflaskort* hefð-
tun við ekki getað byggt sjálf-
ir öll þau skip, sem að undan-
förnu hafa bætzt í íslenzka
fiskiskipaflotann, en samt
mun það almenn skoðun, að
nauðsynlegt sé, að gera stór-
átak til þess að færa skipa-
smíðar og einkum þó viðgerð-
ar fiskiskipa inn í landið, en
að því kemur auðvitað áður
en langt um líður, að veita
þarf hinum nýja fiskiskipa-
flota nauðsynlega þjónustu.
Þess vegna er ánægjulegt
að nú skuli vera mikill áhugi
á því að reisa skipasmíða-
stöðvar víða um land eða end-
urbæta eldri dráttarbrautir,
og að því ber að stefna.