Morgunblaðið - 14.03.1965, Blaðsíða 2

MORCUNBLAÐIÐ
Sutmudagur 14. marz 1965
r 2
Hákon Bjarnason:
eg
skógræktin
ÞESS var getið í næst síðustu
grein, að eitt af aukastörfum
Skógræktar ríkisins væri að
halda hinum friðuðu löndum sín-
um sem eins konar þjóðgörðum
eða friðlöndum til frjálsrar um-
ferðar og dvalar fyrir almenn-
ing. í lönd þessi leita tugir þús-
unda manna ár hvert til þess að
leita sér skemmtunar eða hvíld-
ar.
Frá öndverðu hafa starfsmenn
skógræktarinnar bæði talið sér
skylt og haft ánægju af að greiða
götu fólks á þessum stöðum svo
sem efni og ástæður frekast hafa
leyft. Annað mál er, að til mót-
töku ferðamanna hefur aldrei
verið veitt neitt fé sérstakleega,
óg því eru þær umbætur, sem
gerðar hafa verið vegna ferða-
fólks oftast minni en vera ætti.
----O-----
Fólk sækir til þessara staða í
ýmsum tilgangi. Sumir koma þar
til hvildar og dvalar og hafa
þá ýmist tjöld og mat með sér
eða gista á nálægum stöðum.
Þessi hópur hefur stækkað mjög
á síðustu árum, einkum tjald-
fólki. Svo eru aðrir, sem skreppa
í þessi lönd um helgar í góðum
félagsskap, og eru margir ungir
elskendur þar á meðal. Og loks
koma svo stórhópar manna til að
taka þátt í skemmtunum um
nokkrar helgar sumarsins.
Fjölsóttustu staðirnir eru
Þórsmörk og Þjórsárdalur á Suð
urlandi, en Vaglaskógur, As-
byrgi og Hallormsstaður á Norð
ur- og Austurlandi. Svo eru og
aðrir staðir minna sóttir, en þang
að fer einkum tjaldvistarfólk,
sem kunnugt er staðháttum.
----O-----
Af þessum stöðum mun Vagla
skógur hafa verið fjölsóttastur
um langt skeið. Skógurinn hefur
verið friðland Akureyringa auk
þess, sem oft hefur verið mikið
af tjaldivstarfólki úr öðrum
landshlutum. Þá hafa verið
ein eða tvær skemmtanir og
stundum fleiri á hverju sumri
í skóginum. Fyrir mörgum árum
var áætlað að þangað hefðu kom
ið um 20.000 manns á einu sumri,
en síðan hefur það ekki verið
talið.
Hallormsstaðaskógur verður æ
fjölsóttari með ári hverju, og
má búast við að aðstreymið þang
að aukist mjög á næstu árum
af því, hve samgöýngur hafa
batnað og hve margt fallegt má
sjá þar, bæði innan og utan skóg
ar.
I Ásbyrgi hefur umferð ekki
aukizt svo mjög sem annars stað
ar eftir að vegurinn til Austur-
lands var lagður um Mývatns-
öræfin, en þar er ágætur dval-
arstaður fyrir hæfilegan fjölda
af tjaldvistarfólki.
í Þjórsárdal er ekki mikið af
tjaldbúðamönnum, en hins vegar
fara margir þangað um helgar
sakir þess, hve auðvelt er um
samgöngur.
Þórsmörk var flestum ókunn
unz bílar fóru að leggja leið sína
þangað fyrir nokkrum árum. En
eftir það hefur hún orðið einn
fjölsóttasti staðurinn, og er það
lítil furða, því að Þórsmörk og
Goðaland eru einhverjir feg-
urstu og einkennilegustu staðir
þessa lands.
----O-----
Þegar margt fólk kemur sam-
an á einn stað, leiðir það ýms
vandamál af sér. Það þarf að
geta komizt eftir einhverjum veg
um eða götum, þar þurfa að vera
sorptunnur og salerni og sæmi-
legur aðgangur að vatnsbóli. Að
auki mættu og ættu að vera þar
leiðarvísar og aðgangur að hrein
lætistækjum. Og svo þarf að
hirða þetta og halda stöðunum
hreinum eftir föngum.
Þetta hefur verið gert að
nokkru á öllum hinna ofan-
nefndra staða, þótt misjafnlega
sé langt komið. Alls staðar hefur
verið komið fyrir sorptunnum og
salernum, en vatnslögn er aðeins
á einum stað. Annars staðar
verða menn að notast við læki
eða lindir, en slíkt getur verið
varasamt þegar fjölmenni er
mikið.
Þá eru og vegir að og frá þess
um stöðum oft ófullkomnir, en
það er eingöngu sakir þess, að
skógrætkin hefur ekki getað
haldið þeim í því lagi, sem þyrfti.
Vegagerðin hefur oft hlaupið
undir bagga með skógræktinni,
og án aðstoðar hennar væri ekki
bílfært í Ásbyrgi svo að nokkuð
sé nefnt.
----O----
Þótt allur útbúnaður til að
taka á móti gestum sé hinn
fullkomnasti á hverjum stað,
nær slíkt skammt, ef umgengni
manna er ábótavant. Og góð um
gengni getur stuðlað að því, að
fátæklegur útbúnaður komi að
fullu haldi.
Á árunum fyrir stríð var um-
gengni ferðamanna að verða
með ágætum um land allt, og var
það ekki hvað sízt að þakka starfi
Ferðafélags Islands. Á stríðsár-
unum og í upplausn þeirri, sem
þeim fylgdu, fór umgengnis-
menningin úr skorðum, og henni
hefur verið ábótavant um langt
skeið. Nú virðist sem þetta sé
að breytast, og telja má að flest-
ir tjaldvistarmenn og hávaðinn
af helgargestum skógræktarinn-
ar gangi vel og snyrtilega um
dvalarstaði sína.
Hins vegar skortir enn nokk-
uð á að samkomugestir gæti
sóma síns að því er hreinlæti og
framkomu snertir. Til þessa
liggja margar orsakir.
----O----
Hópferðir unglinga spretta af
þörf þeirra til að komast undan
heimilisaga, þó ekki sé nema um
stundarsakir, ásamt forvitni
þeirra til að kanna ókunna
stigu. Þetta er öllum lifandi ver-
um í blóð borið og því væri hin
mesta fávizka að banna slíkar
samkomur eins og ýmsir hneyksl
unargjarnir vilja.
Annað mál er, að ýmsir nota
sér þessa útþrá únglinganna til
þess að gangast fyrir ferðum,
einkum um verzlunarmanna-
helgina, til að hagnast af. Þeir,
sem tekið hafa að sér slíkar
ferðir, viraðst ekki taka á sig
neina ábyrgð, hvorki gagnvart
farþegum sínum né þehn land-
eigendum, er þeir gista. í því
sambandi má nefna ýms dæmi
en skal þó sleppt að sinni.
Því væri það hin ■ mesta nauð-
syn, að þeim einum væri leyft
að gangast fyrir hópferðum, sem
gætu tekið ábyrgð á farþegum
sínum að einhverju leyti og væru
jafnframt þess umkomnir að geta
skilið vel og sómasamlega við
gististaði.
----O----
Ég var staddur inni á Þórs-
mörk um verzlunarmannahelg-
ina í sumar til þess að horfa á
Framh. á bls. 6.
Hvítabirnir hættu-
leg veiöidýr
Abending írá Skotfélagi Reykjavíkui
STJÓRN Skotfélags Reykja-
víkur hefur beðið Morgun-
blaðið, vegna hins hugsanlega
möiguleika að bjarndýr slæðist
hér á land, að koma eftirfar-
andi leiðbeiningum til þeirra,
sem kynnu að komast í kasft
við svo hættuleg veiðidýr:
Mjög óráðlegt er að ráðast
á hvítabirni, sem eru í fullu
fjöri, með veigalítil skotvopn
í höndum, eins og t.d. cal. 22
riffla, þótt gæfusamlega hafi
tekizt í síðasta sinn, sem björn
var unnin hér. Slíkt er bein-
línis leikur við dauðann. Þar
sem gera má ráð fyrir, að öfl-
ugir veiðirifflar séu í fárra
manna höndum og ekki tiltæk-
ir, vill félagið benda á, að
hægt er að breyta sérhverri
haglabyssu í öflugustu kúlu-
byssu, sem auðveldlega vinni
á bjarndýrum með því ein-
falda ráði að fá í þær skot-
hylki með kúlum (sjá með-
fylgjandi mynd), eða búa
slíkar kúlur til úr blýi. Hagla-
byssur, hlaðnar slíku skot-
1 hylki, fara nákvæmlega með
á 50 metra terl og eru reynd- sk((thylkj me3 kúlu fyrir
ar notaðir í Afríku og Asíu haglabyssur. Kúlan hefur ver-
við ljóna- og tígrisdýraveiðar. ið tekin úr öðru hylkinu.
Síldardælurnar
ryðja sér til rúms
Merki Ekkna-
sjóðs seld í da«f
HINN árlegi merkjasöludagur
Ekknasjóðs íslands er í dag.
Merki sjóðsins verða afhent og
seld í Sjálfstæðishúsinu uppi
eftir kl. 9.30 f.h. í dag. Sjóðstjórn
biður foreldra að leyfa börnum
sínum að selja merkin og Reyk-
víkinga að taka þeim vel er þau
knýja dyra.
Ekknasjóður er stofnaður af
sjómannskonu fyrir áhættu fé
það, er maður hennar hlaut fyrir
siglingar á stríðsárunum, en hún
heimti mann sinn heilan úr þeim
hildarleik.
Nokkurt fé hefir þegar verið
veitt úr sjóði þessum, m. a. 5
ekkjum s.l. ár.
— Úiför
Framhald af bls. 1
kistunni til legstaðar í Hagapark
en, sem er u.þ.b. 4 km. frá kirkj -
unni. Þúsundir manna höfðu safn
azt saman á leiðinni, hafði fjöLdi
fólks flykkzt til borgarinnar í
gær til þess að votta hinni ást-
sælu drottningu hinztu virðingu.
Á undan fallbyssuvagninum
fóru deildir úr lífverði konungs,
og þar næst akandi ríkismarskálk
ur, erkibiskup, fyrsti hirðmar-
skálkur, hirðprestur og hirðdöm
ur drottningar. Næst á eftir kist
unni kom bifreið Gustafs Adolfs
konungs. Sátu þar og dóttir han3
Ingiríður Danadrottning og
tengdadóttir hans Sibylla prin-
sessa, móðir Karls Gustafs, en
hún verður nú „fyrsta frú“ Sví-
þjóðar. Maður hennar fóst í flug-
slysi árið 1947.
Louise drottning var lögð til
hinztu hvíldar í grafhýsi kon-
ungsfjölskyldunnar í Hag'apark-
en„ við hlið Margarethu drottn-
ingar. fyrri konu Gustafs Adolf3
—• en að sögn NTB fréttastofunn
ar mun konungur sjálfur ætla sér
legstað á milli þeirra, er hans
tími kemur.
EINS og fram kom í viðtali Mbl.
við Svein Benediktsson, stjórnar
formann Síldarverksmiðja ríkis-
I ins, sem birtist í blaðinu í gær
og fjallaði um viðbúnað vegna
sildveiðanna á sumri korr.anda,
hefur stjórn SR ákveðið að
k.aupa mjög afkastamikla síldar-
dælu, sem sett verður upp á
Siglufirði. Á hún að dæla 1200
—1400 málum á klukkustund og
verður notuð til þess að dæla síld
úr flutningaskipum í verksmiðj-
ur.
Mbl. hitti Sigfús Bjarnason, for
stjóra, að máli í gær, en fyrir-
tæki hans, Heildsöluverzlunin
Hekla h.f., hefur umboð fyrir
dælur af þessari tegund. Sigfús
kvað hér um stóra Hidrostal-
dælu að ræða, sem framleidd
væri í Perú. Þetta er svokallað
„land-anlæg“, sem notað er til
þess að dæla úr skipum við
bryggju og upp í þrærnar.
— Hefur Hekla h.f. selt dælur
í síldarflutningaskip?
— Framkoma
Framhald af bls. 1
þeirra til stefnu Bandaríkjanna
í Vietnam. Er minnt á, að Rússar
hafi heitið stjórninni í Hanoi að-
stoð í baráttunni gegn bandarísk-
um heimveldasinnum.
Fréttamaður AP— í Moskvu
bendir á að þetta er í fyrsta sinn
frá því haustið 1963, að sjálfar
stjórnirnar í Moskvu og Peking
skiptast opinberlega á skömmum,
en þá sakaði Sovétstjómin Kín-
verja um að dreifa andrússnesk-
um áróðri.
Fréttamaður AP hefur eftir
góðum heimildum, að Peking-
stjórnin hafi nú til athugunar,
hvort kalla skuli kínverska stú-
denta heim frá Rússlandi. Ekki |
er vitað, hve margir kínverskir
stúdentar stunda þar nám en hins
vegar ljóst, að Kínverjar þarfn-
ast mjög manntaðra manna og
| þeir fá háskólamenntun í Sovét-
I ríkjunum með litlum tilkostnaði.
— Já, svarar Sigfús, — við
höfum þegar selt dælur í tvö
flutningaskip. Þær verða af svip-
aðri gerð og dælan, sem nú er í
Höfrungi III. og dæla um 2,500
tunnum af loðnu á klst. Þetta eru
allt dælur með tóif þumlunga
barka, en við gfctum einnig útveg
að átta tommu dælur, sem eru
að sjálfsögðu miklu ódýrari en
hinar.
— Er áhugi hér á því að fá
dælu í síldveiðiskip?
— Já, verið er nú að semja um
kaup á dælum í nokkur skip,
enda hefur dælan í Höfrungi III.
reynzt ágætlega. Höfrungur III.
hefur þegar fengið 33—34 þús.
tunnur af loðnu og nokkuð af
síld, svo að segja má, að góð
reynsla sé komin á dæluna hér-
lendis. 1 Perú og Chile eru nú um
1000 slíkar dælur í notkun á sjó
og í landi. Norðmenn eru farnir
að fá sér slíkar dælur, og hafa
þær gefizt mjög vel við síldveið
ar. Ekki er annað fyrirsjáanlegt,
en að þessar síldardælur valdi
gerbyltingu í veiðiafköstum, á
sinn hátt eins og kraftblökkin
hefur gert á öðru sviði.

fylgir blaðinu í dag og er efni |
hennar sem hér segir:
Bls.:
1. Á fornum slóðum víkingar
eftir Magnús Magnússon.
Fyrsti hluti.
2. Svipmynd: Clement Attlee.
3. Maðurinn sem fór, smásaga
eftir Jón Yngva.
— Túnglskin, eftir Dag Sigurðs-
9on.
4. Ræða Gunnars Björnssonar á
degi Vestur-íslendinga 1940.
5. Bókmenntir: Þúsund|>jalasmið
urinn sem nýskóp farsann.
— Rabb, eftir SAM.
7. Lesbók Æskunnar: Sálin hans
Denna.
8. Ferðalok (Úr dagbók frá 1959)
eftir Guðmund Daníelsson.
9. Eins og mér sýnist, eftir Glsla
J. Aúþórsson.
10. F>aðrafok.
11. — —
13. Þáttur úr sögu rjómahús.
15. Sögur af Ása-Þór, teikningar
eftir Harald Guðbergsson..
— FerdinaiMÍ.
16. Krossgáta.
— Bridge.
Djúpa lægðin NA af Ný- suður af íslandi 10 gráðu hiti
fundnalandi seig norður eftir á báðum veðurskipunum sem
í gær og var fremur hlýinda- þar eru.
leg, enda vel hlýtt á hafinu