Morgunblaðið - 26.03.1965, Qupperneq 14

14
MORCUNBLAÐIÐ
VSslaeJagWT 28. mars J989
|Uí0?i0iiíeI>E#íí^
Útgefandi:
F ramkvæmdast jóri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
SAMSTARFS ÞÖRF í
LANDHEL GISMÁLINU
saman .
Hann víkur síðar að því,
að engum blandist hugur um
það, að við viljum að heim-
urinn viðurkenni, að land-
grunnið sé hluti af íslandi og
eðlilegt sé, að menn beri sam
an ráð sín um það, hvernig
öðrum þjóðum bezt yrði kom
ið í skilning um þetta.
Þetta er hin heilbrigða og
rétta stefna í landhelgismál-
unum; þar eigum við allir að
starfa saman og forðast að
nota þetta mál í pólitískum
deilum innanlands og sér-
hverja þá framhleypni, sem
skaðað geti málstað okkar.
DIRFSKA
li/Tagnús Kjartansson, rit-
stjóri kommúnistamál-
gagnsins gerist svo djarfur í
forustugrein blaðsins í gær,
að drótta því að dr. Jóhannesi
Nordal, að hann hafi farið
með ósannindi og óheiðar-
leika í fyrirlestri, sem hann
flutti fyrir iðnrekendur í síð-
¥ merkri ræðu, sem Jóhann^
Hafstein, dómsmálaráð-
herra, flutti á Alþingi í fyrra
dag í umræðum um tillögu
þeirra Hannibals Valdimars-
sonar og Sigurvins Einarsson
ar um útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar fyrir Vestfjörðum,
rakti hann gang landhelgis-
málsins og þær aðgerðir, sem
nú hafa tryggt okkur íslend-
ingum full yfirráð yfir 12
mílna fiskveiðilögsögu. '
Ráðherrann benti á, að þeg
ar við hófum baráttuna eftir
síðustu styrjöld til að ná yfir-
ráðum yfir landgrunninu,
hefðum við farið að með fyr-
irhyggju og gát, en sigrar
okkar í landhelgismálinu hafa
einmitt byggzt á því, að mál-
in voru upphaflega vel und-
irbúin af sérfræðingum okk-
ar.
Jóhann Hafstein, dóms-
málaráðherra, sagði m.a. í
ræðu sinni:
„Ég vil ekki í þessum um-
ræðum særa neinn til um-
sagnar um það, sem betur
væri ósagt síðar, þegar við
allir þurfum að snúa bökum
saman í baráttu fyrir rétti og
hagsmunuin landsins.
Frá þessu sjónarmiði tel ég
bezt, að umræður yrðu nú
sem hóflegastar um þessa til-
lögu. Henni yrði vísað til
nefndar, þar sem við getum
borið ráð okkar sem bezt
ustu viku. Þessi fyrirlestur virkjanir um langa framtíð.
hefur verið birtur, og hafa
menn getað kynnt sér hinn
hóflega og rökfasta málflutn-
ing Jóhannesar Nordals.
Hitt er furðu mikil dirfska,
að einmitt þessi ritstjóri
„Þjóðviljans“ skuli brígzla
öðrum mönnum um ósann-
indi og óheiðarleika, svo
þekktur er hann og hans
skrif, að hér þarf ekki að
hafa mörg orð um glerhúsið,
sem hann býr L
Hins vegar er nú ljóst orð-
ið, að geðvonzka kommúnista
um þessar mundir, stafar af
því, að jafnvel margir þeir,
sem léð hafa þeim atkvæði í
kosningum, sjá, að sjálfsagt
er að nota þau tækifæri, sem
bjóðast til stórframkvæmda,
sem gjörbreyta munu ís-
lenzku efnahagslífi til hins
betra, og blása á afturhalds-
væl Magnúsar Kjartanssonar
og annarra línukommúnista.
í ritstjórnargrein „Þjóðvilj-
ans“, sem hefst á árásum á
dr. Jóhannes Nordal fyrir
óheiðarleika, er sagt að ís-
lendingar yrðu komnir í
„orkuþrot“ eins og það er orð
að á skemmri tíma en 60—70
árum, ef orkusölusamningar
verða gerðir við stóriðjufyr-
irtæki. Þannig er látið að því
liggja að orka fallvatnanna
eyðist og hverfi, ef hún er
notuð. Þessi blekking er nú
að vísu of barnaleg til þess
að henni þurfi að svara. En
hins vegar er rétt að benda
á það að engum hefur dottið
í hug að gera orkusölusamn-
ing til lengri tíma en 60—70
ára, og raunar miklu
skemmri, þannig að íslend-
ingar geti þá tekið orkuna til
eigin nota, og fá hana raunar
ókeypis, því að orkuverin
hafa þá verið greidd að fullu,
gagnstætt því, sem væri, ef
þá þyrfti að virkja.
Lengi vel börðust kommún
istar gegn virkjunarfram-
kvæmdunum með þeirri rök-
semd, að svo mikil ísing væri
í Þjórsá, að hrein heimska
væri að virkja hana. Þeir
hafa nú séð, að að þeim var
hlegið og enginn tók mark á
því, að þeir hefðu meira vit
á raforkumálum en sérfræð-
ingar þeir, sem unnið hafa að
undirbúningi Búrfellsvirkj-
unar. Nú er þess vegna grip-
ið til þess ráðs að segja, að
við getum vel frestað virkj-
unarframkvæmdum, því að
kjarnorkan muni ekki verða
3amkeppnisfær við vatnsafls-

Sovézku gemifararnir Pavel Belyayev og Alexei Leonov, töluðu við Leonid Brezhnev, formanm
kommúnistaflokks Sovétríkjanna, í sínva, skömmu eftir að þeir komu til geimrannsóknarstöðvar-
innar Baikonur í Kazakstan. Skýrðu þeir flokksformanninum frá geimferð sinni og hann óskaði
þeim til hamingju með afrekið.
Reiptog um atkvæði
Frjálslynda flokksins
Hann verður að bera kápuna
á báðum öxlum ef hann hyggst
lifa sem flokkux
H I N N miktt leyndardómur
brezkra stjórnmála er hvað
hafi gerzt varðandi Frjáls-
lynda flokinn (Liberal Party).
í síðustu almennu þingkosn-
ingum, sem fram fóru í októ-
ber sl., gekk flokknum óvenju
vel. Hann fékk meira en 3
milljónir atkvæða, og jók þing
mannafjölda sinn úr sjö í níu,
en í brezka þinginu eru 630
sæti. Gat því flokkurinn búizt
við því að hafa áhrif langt um
fram raunverulegan styrk
sinn á þingi því hann var nán-
ast í oddaaðstöðu, þar sem
hinn naumi meirihluti Wilson
stjórnarinnar nemur nú aðeins
3 þingmönnum.
Það var að lokum að því
komið, sem frjálslyndir von-
uðu, aðatkvæði þeirra á þingi
skiptu einhverju máli, jafnvel
þó svo að þeir hefðu raunveru
lega lítil völd.
En í dag lítur þetta heldur
verr út. Áhrif frjálslyndra á
brezk stjórnmál hafa verið
hverfandi lítil. Og þeir hafa
komizt að raun um að hin
nýja staða þeirra, áhrif án
nokkurra valda, hefur mest-
megnis valdið þeim vandræð-
um. Er íhaldsflokkurinn bar
fram vantrausttiilögu á stjórn
inaí febrúarbyrjun, komu
frjálslyndir sér undan því að
taka afstöðu með því að
greiða ekki atkvæði.
Úrslitin urðu raunar þau, að
atkvæði þeirra hefðu engu
máli skipt, en að sitja hjá í
svo mikilsverðum málum er
naumast bezta leiðin til þess
að sannfæra kjósendur um að
Frjálslyndi flokkurinn sé
flokkur með sjálfstæða stefnu.
Þetta er þó það, sem Frjáls-
lyndi flokkurinn verður að
sýna brezkum kjósendum
fram á, ef flokkurinn ætlar að
sanna að rúm sé fyrir þriðja
flokkinn í brezkum stjórnmál
um, og að Frjálslyndi fiokk-
urinn sé annað og meira en
vofa úr fortíðinni. Til þessa
hefur fiokknum ekki tekiat
þetta.
Svo virðist af úrslitum kosn
inga sl. 15 ára að frjálslynd-
um hafi gengið bezt þegar
íhaldsmenn hafa verið óvin-
sælir. Þannig hefur flokkur-
inn gegnt einskonar þjónustu-
hlutverki fyrir óánægða íhalds
kjósendur, sem ekki hafa al-
gjörlega viljað venda kvæði
sínu í kross otg kjósa Verka-
mannaflokkinn. Á sama hátt
hafa frjálslyndir fengið at-
kvæði óánægðra Verkamanna-
flokksmanna.
Á sama tíma hefur frjáls-
lyndum tekizt að laða til stn
vaxandi fjölda ungra manna
úr millistéttum, sem eru óá-
nægðir með báða hina flokk-
ana. En ekki er enn ljóst
hversu stöðug þessi þróun er
eða mun verða, og hvort
Framhald á bls. 23
Um þetta mál er það að
segja, ,að auðvitað veit eng-
inn með fullri vissu, hvenær
kjarnorkuver verða svo ódýr,
að þau geti keppt við vatns-
fallsvirkjanir, en þó er talið
að eftir 35 ár verði öll ný raf-
orkuver í Bandaríkjunum
knúin kjarnorku, og eftir að-
eins 5 ár verði um helmingur
nýrra raforkuvera þar kjarn-
orkuver. Þess vegna er það
áreiðanlega ekki ofsagt, að
við íslendingar verðum að
vinda bráðan bug að því að
hefja stórvirkjanir, ef við eig-
um ekki að missa af tækifær-
inu og bera ábyrgð á því gagn
vart komandi kynslóðum, að
við höfum svipt þær þeirri
áuðlegð, sem fallvötnin geta
skapað.
GREIN
HELGA BERGS
Tlelgi Bergs, ritari Fram-
sóknarflokksins, skrifar
athyglisverða grein um virkj-
unarmálin í Tímann í gær.
Hann telur eðlilegt, að*við
íslendingar athugum þau
tækifæri, sem nú bjóðast til
að ráðast í ódýra stórvirkjun
og alúmínbræðslu og ræðir
hógværlega þau margháttuðu
rök, sem með því mæla að
þetta verði gert, en jafnframt
þau vandamál, sem samfara
eru slíkri stórframkvæmd.
Hann segir m.a.:
„Ef það kemur í ljós í þeim
viðræðum, sem yfir standa,
áð takast megi að ná hag-
kvæmum samningum um
þessi efni, þannig að hags-
munir okkar íslendinga væm
tryggðir í hvívetna, þá virðist
í fljótu bragði, að hér sé tæki
færi til þess að auka fjöl-
breytni og styrkja stöðu at-
vinnulífsins í landinu, sem
ekki beri að sleppa. En hér
kemur margt til og að mörgu
er að gá í máli eins og
þessu.“
Vonandi bera Framsóknar-
menn gæfu til að standa með
þessu máli, því að vissulega
er eining um það æskileg, en
ef einhverjir úr þingliði
Framsóknarflokksins vilja
stimpla sig sem argvítugasta
afturhald, þá er það þeirra
mál og breytir engu um fram-
gang stóriðjumálsins.